KÜRESELLEŞME OLGUSU VE ÇOKULUSLU ŞİRKETLERİN KÜRESELLEŞME SÜRECİ ÜZERİNDEKİ ROLÜ

Yıl 2013, Cilt: 5 Sayı: 2, 1 - 16, 01.12.2012

Fulya Kıvılcım

Öz

Over the period of the last half century, the prevailing bipolar system in the world collapsed, and with it the establishment of the system of capitalism, rather than a single-pole, depending on the development of communication and transportation technologies, between the communities of the economic, political and cultural levels are described as a period of intensified relations. This period of the communities in lifestyles, the world has led to the perception of differentiation methods. In this context, perceptions of time and space communities and make sense of the world in the development and differentiation processes shown. Thus, the opposition between closely with far-removed from the cross-border dimensions of interaction developed in the era of globalization has occurred and the old forces of nation-states are important actors in the local towns and regions have begun to drop. As can be seen here the last time, a social transformation / change has been subjected to.This process of rapid change and development within the global competitive market conditions, multinational corporations, both are dominated by fields of activity, organizational structures, management approaches, methods and their capital structures competition, took place in the process as a global actor. In this study, the definition of the phenomenon of globalization, the historical development, the size and scope of globalization, the rapid and profound change in the world, and to clarify the Multinational Corporations, the effect of the process of globalization and the role of the last fifty years, especially over the review period targeted

Anahtar Kelimeler

-

KÜRESELLEŞME OLGUSU VE ÇOKULUSLU ŞİRKETLERİN KÜRESELLEŞME SÜRECİ ÜZERİNDEKİ ROLÜ

Öz

Geçen yarım asrı aşkın süre; dünyada hakim olan iki kutuplu sistemin yıkılıp, yerine tek kutuplu sistemin kurulduğu ve bununla birlikte kapitalizmin, iletişim ve ulaşım teknoloilerinin gelişmesine bağlı olarak, toplumlar arasında; ekonomik, siyasal ve kültürel düzeyde ilişkilerin yoğunlaştığı bir dönem olarak açıklanmaktadır. Bu dönem; toplumların yaşam biçimlerinde, dünyayı algılayış yöntemlerinde farklılaşmaya yol açmıştır. Bu kapsamda, toplumların zamanmekan algılamaları ve dünyayı anlamlandırma süreçleri de gelişme ve farklılaşma göstermiştir. Böylece, uzak-ile yakın arasındaki zıtlığın kaldırıldığı sınırlar ötesi etkileşimin boyutlarının geliştiği küreselleşme meydana gelmiş ve eski dönemin önemli aktörleri olan ulus devletler güçlerini yerel kentlere, bölgelere bırakmaya başlamışlardır. Burada görüldüğü üzere geçen zaman, toplumsal bir dönüşüme/ değişime tabi olmuştur. Bu hızlı değişim ve gelişim süreci içersinde; küresel piyasa koşullarında rekabet edebilen çokuluslu şirketler; gerek hakim oldukları faaliyet alanları, örgüt yapıları, yönetim anlayışları, rekabet şekilleri ve sahip oldukları sermaye yapılarıyla, küresel birer aktör olarak süreç içindeki yerini almışlardır. Bu çalışmada; küreselleşme olgusunun tanımına, tarihsel gelişimine, boyutlarına ve küreselleşme kapsamında dünya üzerinde yaşanan hızlı ve köklü değişime açıklık getirmek ve Çokuluslu Şirketlerin, küreselleşme sürecindeki etkisi ve rolünün özellikle son elli yıllık dönem üzerinden incelemesi hedeflenmektedir

Anahtar Kelimeler

Küreselleşme Olgusu, Küreselleşmenin Aktörleri, Çokuluslu Şirketler

Kaynakça

• Dirlik Arif’ten aktaran Sarıbay Ali Yaşar, “Yirmibirinci Yüzyıla Doğru Global Kapitalizm, Oryantalizm, Yerlicilik”, Global ve Yerel Eksende Türkiye, (der. E. Fuat Keyman ve Ali Yaşar Sarıbay), Alfa Yay, İstanbul, 2000
• A. O. Taşlıca, “Çok Uluslu İşletmeler ve Türkiye”, Uluslararası İşletmecilik (Seçme Yazılar II), Ed.: İnan Özalp, Anadolu Üniversitesi, İİBF Yayınları No:105, Eskişehir, 1999
• Aslan Nurdan, “Dünya Ekonomisinde Gelişmeler: Küreselleşme”, Ed: Osman Küçükahmetoğlu vd. “Ekonomik Entegrasyon Küresel ve Bölgesel Yaklaşım” Ekin Yayınevi, Ankara, 2005
• Atasoy Fahri, Küreselleşme ve Milliyetçilik, Ötüken Yayınları, İstanbul. 2005
• Aydın, Mustafa, “Uluslararası İlişkilerin “Gerçekçi” Teorisi: Kökeni, Kapsamı,Kritiği”, Uluslararası İlişkiler, Cilt 1, Sayı 1 (Bahar2004), s. 33-60.
• Badie Bernard, “Realism under Praise, or a Requiem? The Praradigmatic Debate in International Relations”, International Political Science Review, Vo:22, No:3,2001
• Bayar Fırat, “Küreselleşme Kavramı ve Küreselleşme Sürecinde Türkiye”, Uluslararası Ekonomik Sorunlar Dergisi, Sayı: XXXII, 2008,s.25-34
• Bayraç Naci, “Yeni Ekonomi’nin Toplumsal, Ekonomik Ve Teknolojik Boyutları”, http://www.bilgiyonetimi.org/cm/pages/mkl_gos.php?nt=443 (Erişim 18.12.2006) Can http://www.canaktan.org/canaktan_personal/canaktan-arastirmalari/degisim/aktan-sen- ve Şen Hüseyin (1999), “Globalleşme”,s.2,
• Ellwood Wayne, Küreselleşmeyi Anlama Kılavuzu, Metis Yayınları, İstanbul, 2002
• Ener Meliha, Demircan Esra, “Küreselleşme Sürecinde Yeni Devlet Anlayışı ve Türkiye”, Yönetim Bilimleri Dergisi, Cilt:4, Sayı:2, 2006, s.198-218
• Fischer Stanley, “Globalization and Its Challenges”, American Economic Review, Vol. 93, No. 2 (May), 2003 globallesme.pdf_19.05.2012
• Huntington Samuel, “Biz Kimiz: Amerika’nın Ulusal Kimlik Arayışı”,Çev.Aytül Özer, İstanbul:CSA Yayınları, 2004
• Hans J , Morgenthau, Politics Among Nations: The Struggle for Power and Peace, Alfred A. Knopf, New York,1965, 24-38 , Martin Griffts , Fifty Key Thinkers in International Relations, Routledge Pub
• J., H., Taggart ve M. C. McDermott, “The Essence of International Business”, Prentice Hall, 1993lications, London and New York,1993
• Kalpaklıoğlu Feyhan ve Aktaş Mehmet, Küreselleşme ve Küreselleşmenin Türkiye Üzerindeki Etkileri, 2004 Türkiye İktisat Kongresi Tebliğ sunuşları: Küreselleşme ve Türkiyenin Dış
• Ekonomik İlişkileri, DPT, İzmir 2004
• Katırcıoğlu Erol, “Küreselleşme Çağında Sol Ekonomik Politikalar”Yeni Toplum Yeni Siyaset Küreselleşme Çağında Sosyal Demokrat Yaklaşımlar, İstanbul, Kalkedon Yayınları, 2008
• Kinsey Joanna, “Marketing in Developing Countries”, Mc-Millian Publishing, New York, 1998
• Köse Ömer, “Küreselleşme Sürecinde Devletin Yapısal ve İşlevsel Dönüşümü”, Sayıştay Dergisi, Sayı:49, Nisan-Haziran, 2003
• Mutlu, Esin Can. Uluslararası İşletmecilik, İstanbul: Beta Yayım Dağıtım, 1999
• Oran Baskın, Küreselleşme ve Azınlıklar, İmaj Yayınevi, 4.Baskı, Ankara,2001
• Özalp İnan, “Uluslararası İşletmecilik”, Anadolu Üniversitesi Yayını, 2004
• Sağlam Serdar, “Küreselleşmeye Yaklaşımlar”, Genç Sosyal Bilim Forumu AGORA, Sayı:13, 2007
• Seyidoğlu Halil, Uluslararası İktisat Teori Politika Ve Uygulama, Güzem Can Yayınları, İstanbul, 2003
• Tokol Ayşen, “Çokuluslu Şirketler ve Endüstri İlişkilerine Etkileri”, İş, Güç, Endüstri İlişkileri ve nsan Kaynakları Dergisi, Cilt: 3, 2001, Sayı:2
• Yılmaz Aytekin, Romantizmden Gerçeğe Küreselleşme, Minima Yayıncılık, Eylül, Ankara Yüksel B., “Uluslararası İşletme Yönetimi ve Türkiye Uygulamaları”, Gazi Kitapevi, 1999
• Zengingönül Oğul, Yoksulluk Gelişmişlik Ve İşgücü Piyasaları Ekseninde Küreselleşme, Adres Yayınları, Ekim, Ankara, 2004