The Different Views of Collective Legal Protection: Class Action and Community Trials

Year 2009, Volume: XIII Issue: 3-4, 201 - 221, 01.12.2009

Varol Karaaslan Muzaffer Eroğlu

Abstract

KOLLEKTİF HUKUKİ HİMAYENİN FARKLI GÖRÜNÜM ŞEKİLLERİ: CLASS ACTION VE TOPLULUK DAVALARI

Abstract

Çalışmamızda göstermeye çalıştığımız üzere grup davası kavramının Türk hukukuna girmek üzere olması tesadüfî değildir. Çünkü tüm dünyada eğilim kollektif hukuki himayenin önündeki engelleri kaldırmaya yöneliktir. HMK Tasarısı yasalaşırsa grup davası Türk hukukuna şimdilik sadece kavramsal olarak girecektir. Tasarı ile Anglo-Sakson hukuk sistemindeki uygu-lama şekli ile grup davasının Türk hukukuna girmesi söz konusu değildir. Yeni düzenleme yasalaşırsa ilgililer, haklarının tespiti, hukuka aykırı durumun giderilmesi yahut gelecekteki haklarının ihlal edilmesinin önüne geçilmesi konusunda dava açabilecekler, ancak tazminat davası açamayacaklardır. Düzenlemede tazminat davası açma hakkının olmaması önemli bir eksikliktir. Bilindiği gibi men davası geleceğe yönelik hukuka aykırı bir durumu önleme amacı taşırken, bir edim davası ile geçmişte yaşanmış ve bir zarara neden olmuş hukuka aykırı bir durumun giderilmesi amaçlanmaktadır. İlgili tüzel kişilere tazminat davası açma hakkı verilmesinin hukuka aykırı fiil işleyen gerçek ve tüzel kişiler için caydırıcı bir karakter taşıyacağı öngörülebilir. Bu durumda zararın düşük olması veya hukuki süreci başlatma konusunda yeteri kadar bilgisi bulunmaması gibi nedenlerle tazminat davası açmayacak kişiler de ilgili tüzel kişiler tarafından temsil edilerek haklarını arayabileceklerdir. Tam da bu nedenle dünyadaki eğilimin kollektif hukuki himayenin önündeki engelleri kaldırma yönünde olduğunu hatırlatmak ye-rinde olacaktır.

Keywords

Grup davası, sınıf davası, yığın davası

References

• Pekcanıtez, Hakan/Atalay, Oğuz/Özekes, Muhammet, Medeni Usul Hukuku, 8. Bası, Ankara 2009, s. 290 vd.
• Turgut, Nükhet, Çevre Hukuku, 2. Bası, Ankara 2001, s. 583.
• Özbek, Mustafa, Alternatif Uyuşmazlık Çözümü, 2. Bası, Ankara 2009, s. 167
• Özbay, İbrahim, Grup Davaları, Ankara 2009, s. 39.