Güzelleştirme Amaçlı Estetik Tıbbi Müdahalelerde Hekimin Sözleşmeden Doğan Hukuki Sorumluluğu

Year 2020, Volume: XXIV Issue: 1-4, 119 - 146, 01.12.2020

Tuğçe Kılıçgil Çiçek

Abstract

Günümüzde sıklıkla karşılaşılan tıbbi müdahale türlerinden biri olan güzelleşme amaçlı estetik tıbbi müdahaleler, beraberinde ele alınması gereken pek çok hukuki meseleyi getirmektedir. Özellikle bu tür tıbbi müdahalelerden kaynaklı zararın tazmin edilmesi sorunu incelenmesi gereken bir meseledir. Bu inceleme yapılırken hasta ile hekim arasındaki ilişkinin hukuki nitelendirmesi ve bu ilişkiye uygulanacak hükümlerin belirlenmesi ayrıca önem taşımaktadır. Genel olarak hekim ile hasta arasındaki teşhis ve tedavi sözleşmesinin hukuki niteliği vekâlet sözleşmesi olarak nitelendirilmektedir. Ancak güzelleştirme amaçlı estetik tıbbi müdahaleler, pek çok açıdan teşhis ve tedavi sözleşmesinden ayrılmaktadır. Bu nedenle bu tür müdahalelerin hukuki nitelendirmesi doğrudan vekâlet sözleşmesi olarak yapılmamaktadır. Öğreti ve Yargıtay’ın da belirttiği üzere güzelleştirme amaçlı tıbbi müdahalelerin hukuki niteliği eser sözleşmesi ile büyük oranda benzerlik taşımaktadır. Bu benzerlik sebebiyle bu tür tıbbi müdahalelere niteliği uygun düştüğü ölçüde eser sözleşmesine ilişkin hükümler uygulanmaktadır. Hekimin, güzelleştirme amaçlı estetik tıbbi müdahalelerden kaynaklı sorumluluğunun doğması için öncelikle bir zararın ortaya çıkması gerekmektedir. Zarara ek olarak hekim ile hasta arasında bir sözleşmenin mevcut olması, sözleşmenin ihlal edilmesi, kusur ve uygun illiyet bağı şartları da bulunmalıdır. Söz konusu sorumluluğun neticesinde ise hekim açısından maddi, manevi tazminat ödenmesi gündeme gelmektedir.

Keywords

Estetik, hekim, tazminat, sorumluluk, tıbbi müdahale, hasta, endikasyon, sözleşme, kusur, tedavi.

Contractual Liability of the Doctor in Aesthetic Medical Interventions for Beautification

Abstract

Esthetics medical interventions for beautification, which is one of the types of medical interventions frequently encountered today, bring many legal issues that need to be examined. In particular, the issue of compensation for damage caused by such medical interventions is an issue that needs to be examined. While conducting this examination, the legal character of the relationship between the patient and the doctor and the determination of the provisions to be applied to this relationship are also important. In general, the legal character of the diagnosis and treatment contract between the doctor and the patient is described as a attorney agreement. However, aesthetic medical interventions for beautification differ from diagnosis and treatment contract in many respects. For this reason, the legal characterization of such interventions is not made directly as a attorney agreement. As doctrine and the Supreme Court stated, the legal character of medical interventions for beautification is largely similar to the agreement for work. Due to this similarity, the provisions of the contract of work are applied to the extent that the nature of such medical interventions is appropriate. In order for the responsibility of the doctor to arise from aesthetic medical interventions for beautification, first of all, a harm must occur. In addition to the damage, the existence of a contract between the doctor and the patient, the breach of the contract, fault and appropriate causal link conditions must also exist. As a result of this responsibility, pecuniary and nonpecuniary damages for the doctor comes to the fore.

Keywords

Esthetics, doctor, compensation, liabilty, medical attention, patient, indication, contract, negligence, treatment.

References

• Akıncı, Şahin. Türk Özel Hukuku’nda İnsan Kökenli Biyolojik Madde Nakli Kavramı ve Bundan Doğan Hukuki Sonuçlar. Yetkin Yayınları, Ankara 1996.
• Akıncı, Şahin. Borçlar Hukuku Bilgisi. Sayram Yayınları, Konya 2019.
• Aral, Fahrettin/Ayrancı, Hasan. Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri. 11. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2015.
• Aşçıoğlu, Çetin. Tıbbi Yardım ve El Atmalardan Doğan Hukuki Sorumluluk. Tekışık Ofset Tesisleri, Ankara 1993.
• Atabek, Reşat/Sezen, Merih. Hekimin Mesuliyeti. 1954.
• Ayan, Mehmet. Tıbbi Müdahalelerden Doğan Hukuki Sorumluluk. Kazancı Hukuk Yayınları, Ankara 1991.
• Battal, Yılmaz. Açıklamalı İçtihatlı Hekimin Hukuki Sorumluluğu. Adalet Yayınevi, 2007.Belgesay, Mustafa Reşit. Tıbbi Mesuliyet. M. Sıralar Matbaası, İstanbul 1953
• Demir, Mehmet. Hekim ve Hastane Hukuku Yönünden Tıbbi Sorumluluk Hukuku. Yetkin Yayınları, Ankara 2018.Eren, Fikret. Borçlar Hukuku Genel Hükümler. 15. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2013, (Genel Hükümler).
• Eren, Fikret. Borçlar Hukuku Özel Hükümler. Yetkin Yayınları, 2014, (Özel Hükümler).
• Erol Hatırnaz, Gültezer. Özel Hastanelerin Hukuki Sorumluluğu ve Hasta Hakları. 5. Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara 2017.
• Gökcan, Hasan Tahsin. Tıbbi Müdahaleden Doğan Hukuki ve Cezai Sorumluluk. Seçkin Yayıncılık, 2013.
• Antalya, Gökhan. Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C. II. Legal Yayıncılık, İstanbul, 2015.
• Gümüş, Mustafa Alper. Borçlar Hukuku Özel Hükümler, C. II. 3. Baskı, Vedat Kitapçılık, 2014.
• Gürelli, Nevzat. “Hukuk Açısından Cerrahi Müdahalenin Sınırları”.
• İÜHFM, C. 45, S. 1-4, 1981, s. 267- 275.
• Hakeri, Hakan. Tıp Hukuku. 13. Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara 2018.
• Hatemi, Hüseyin/Gökyayla, Emre. Borçlar Hukuku, Genel Bölüm. Vedat Kitapçılık, İstanbul 2015.
• İmamoğlu, Hülya. “İsviçre ve Trük Yargı Kararlarında Eser Kavra-mı, Özellikle Estetik Operasyonu Konu Edinen Sözleşmenin Hukuki Niteliğine İlişkin Olarak Yargıtay’ın Yaklaşımı: Güncel Bir Bakış”. AÜHFD, C. 68, S. 1, 2019, s. 241-260.
• Yavuz İpekyüz, Filiz. Türk Hukukunda Hekimlik Sözleşmesi. Vedat Kitapçılık, İstanbul 2006.
• Kılıçoğlu, Ahmet. Borçlar Hukuku Genel Hükümler. Genişletilmiş 17. Baskı, Turhan Kitapevi, Ankara 2013, s. 293.
• Kurt, Ekrem. Hekimlik Sözleşmeleri. Uluslararası I. Sağlık Hukuku Sempozyumu, XII Levha Yayınları, s. 59- 75.
• Kurt, Munise Gülen. “Estetik Müdahaleler İçin Kurulan Sözleşme-lerde Cerrahın Yükümlülükleri”. Ankara Barosu Dergisi, S.2, 2020, s. 101-133.
• Lexpera.
• Nomer, Haluk. Borçlar Hukuku Genel Hükümler. 14. Bası, Beta Basım, İstanbul 2015.
• Oğuzman, M. Kemal/Öz. Turgut. Borçlar Hukuku Genel Hükümler. 17. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2019.
• Öğüz, Tufan/Dural, Mustafa. Türk Özel Hukuku Kişiler Hukuku, C. II. Filiz Kitabevi, İstanbul 2012.
• Özdemir, Hayrunnisa. Özel Hukukta Teşhis ve Tedavi Sözleşmesi. Yetkin Yayınları, Ankara 2004.
• Özer, Çağlar. “Türk Hukukunda Estetik Cerrah ile Hasta Arasındaki Hukuki İlişkinin Niteliği”. Ankara Barosu II. Sağlık Hukuku Kurul-tayı, 7-8- Kasım 2008, Ankara Barosu Yayınları 2009, s. 241- 253.
• Petek, Hasan. “Güzelleştirme Amaçlı Estetik Ameliyatlardan Kay-naklanan Hukuki Sorumluluk”. DEÜHFD, C. 8, S. 1, 2006, s. 177-239.
• Reisoğlu, Safa. Türk Borçlar Hukuku. 24. Bası, Beta Basım A.Ş., İstanbul 2013.
• Sarıal, Enis. Sağlararası Organ Nakillerinden Doğan Hukuksal İlişki-ler Kazancı Hukuk Yayınları, İstanbul 1986.
• Soyaslan, Doğan. “Estetik Cerrahi Müdahaleler Nedeniyle Doktorla-rın Sorumluluğu”. II. Sağlık Hukuku Kurultayı, Ankara Barosu Ya-yınları 2009, s. 261-276.
• Şatır, Nejdet. Emsal Kararlar Işığında Hekimlerin Hukuki ve Cezai Sorumluluğu Soruşturma Usulleri Yargıtay-Danıştay İçtihatları. Yet-kin Yayınları, Ankara 2015, (Soruşturma).
• Şatır, Nejdet. Yargı Kararlarında Özel Hastanelerde Çalışan Doktor-ların ve Diğer Sağlık Personelinin Hukuki Sorumluluğu. Uluslararası I. Sağlık Hukuku Sempozyumu, XII Levha Yayınları, s. 77- 88 (Sorumluluk).
• Şenocak, Zarife. “Küçüğün Tıbbî Müdahaleye Rızası”. AÜHFD, C. 50, S. 4, 2001, s. 65-80 (Rıza).
• Şenocak, Zarife. Özel Hukukta Hekimin Sorumluluğu. Ankara 1998, (Sorumluluk).
• Tandoğan, Haluk. Türk Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, C. II. Vedat Kitapçılık, İstanbul 2010.
• Temel, Erhan. “Alman Hukuku’nda Estetik Cerrah ile Hasta Arasın-daki Hukuki İlişkinin Niteliği”. II. Sağlık Hukuku Kurultayı, Ankara 2009, s. 223-229.
• Ünal, Akın. Kelepçeleme Sözleşmeleri, 2. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2017.
• Yavuz, Cevdet. Türk Borçlar Hukuku Özel Hükümler. 10. Baskı, Beta Yayınları, Kasım 2014.
• Zevkliler, Aydın/Gökyayla, Emre. Borçlar Hukuku Özel Borç İlişki-leri. 16. Baskı, Turhan Kitapevi, Ankara 2016.
• Zeytin, Zafer. “Vekalet ve Eser Sözleşmeleri Estetik Amaçlı Tıbbi Müdahaleleri Konu Edinen Sözleşme İlişkilerinin Nitelendirilmesi”. Tıp Hukuku Dergisi, C. 3, S. 6, Ekim 2014, s. 103-121.