The Seller’s Liability for Defects in Cases Where the Leased Asset is Procured from a Vendor in Financial Leasing Agreements

Year 2025, Volume: 29 Issue: 1, 719 - 751, 20.06.2025

Sadullah Evliyaoğlu

https://doi.org/10.60002/ebyuhfd.1591165

Abstract

In financial leasing, the leased asset is usually procured from a seller. The relationship between the lessor, who procures the leased asset from a seller, and the leased asset is usually limited. The lessor, who is not involved in the stages of determining and bargaining the asset and does not know its technical features, only purchases the product specified by the lessee. The delivery of the product is also often made directly to the lessee. In this case, it would not be fair to hold the lessor responsible for a defect in the leased asset. Indeed, Article 24/6 of the Financial Leasing, Factoring and Financing Companies Law No. 6361 (FFFK), which entered into force on 13/12/2012, clearly states that the lessor will not be responsible for defects in cases where the leased asset is procured from a seller/manufacturer or a lessee (sale and leaseback). The only possibility for the lessor to be responsible for a defect is if the asset is previously in their possession and is the subject of the contract. If the leased property is procured from a seller, the lessee cannot appeal to the lessor, who has no liability, nor can he appeal to the seller, since he is not a party to the sales contract. In this case, the lessee can claim the seller's liability based on the lessor's rights arising from the sales contract. However, for this, the lessor must authorize the lessee to do so. In our study, the legal nature of this authority given by the lessor to the lessee and the rights of the lessee against the seller were examined.

Keywords

Financial leasing , lessor , lessee , seller , defect liability , authority

Finansal Kiralama Sözleşmelerinde Kiralananın Bir Satıcıdan Temin Edildiği Hallerde Satıcının Ayıptan Sorumluluğu

Abstract

Finansal kiralama ilişkisinde kiralanan çoğunlukla bir satıcıdan temin edilmektedir. Kiralananı bir satıcıdan temin eden kiraya verenin kiralanan ile ilişkisi çoğunlukla sınırlıdır. Malın belirlenmesi ve pazarlığı gibi aşamalarda bulunmayan, teknik özelliklerini bilmeyen kiraya veren, yalnızca kiracının belirlediği ürünü satın alır. Ürünün teslimi de çoğu zaman doğrudan kiracıya yapılır. Bu durumda kiralananda bulunan bir ayıptan kiraya vereni sorumlu tutmak hakkaniyete uygun olmayacaktır. Nitekim 13/12/2012 tarihinde yürürlüğe giren 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’nun (FFFK) 24/6. maddesinde kiralananın bir satıcıdan/üreticiden veya kiracıdan (sat-geri kirala) temin edilmesi hallerinde kiraya verenin ayıplardan sorumlu olmayacağı açıkça düzenlenmiştir. Kiraya verenin ayıptan sorumlu olduğu tek ihtimal daha önceden uhdesinde bulunan bir malın sözleşme konusu olmasıdır. Kiralananın bir satıcıdan temin edilmesi durumunda kiracı bir sorumluluğu bulunmayan kiraya verene başvuramayacağı gibi satış sözleşmesinin tarafı olmadığından satıcıya da başvuramaz. Bu durumda kiracı, kiraya verenin satış sözleşmesinden doğan haklarına dayanarak satıcının sorumluluğuna gidebilir. Ancak bunun için kiraya verenin kiracıya bu hususta yetki vermesi gerekir. Çalışmamızda kiraya verenin kiracıya verdiği bu yetkinin hukuki niteliği ve kiracının satıcıya karşı sahip olduğu haklar incelenmiştir.

Keywords

Finansal kiralama , kiraya veren , kiracı , satıcı , ayıptan sorumluluk , yetki

References

• Acar, Faruk, Kira Hukuku Şerhi, 4. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul 2017.
• Altop, Atilla, Özellikle Taşınır Yatırım Mallarına İlişkin Finansal Kiralama (Leasing) Sözleşmesi, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara 1990.
• Aral, Fahrettin/Ayrancı, Hasan, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Yetkin Yayınları, Ankara 2024.
• Bey El, Mohtar, Du transfert,de la garantie du vendeur au locataire dans les conventions de credit bail, ou reflexion surl’arret de la courd d’AGENdu 15 Fevrier 1969 Revue de Jurisprudence Commerciale, Journal des agrees Paris, Fevrier 1973.
• Celepçioğlu, Gürkan, Finansal Kiralama Sözleşmesinde Kiracının Hakları ve Borçları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi SBE, İstanbul 2011.
• Çabri, Sezer, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Kiraya Verenin Ayıptan Sorumluluğu, Adalet Yayınları, 2. Baskı, Ankara 2023 (Ayıptan Sorumluluk).
• Çabri, Sezer, Konut Finansmanı Sözleşmeleri, On İki Levha Yayıncılık, Ankara 2010 (Konut Finansmanı).
• Çabri, Sezer, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Şerhi, 2. Baskı, Adalet Yayınları, Ankara 2021 (Tüketici).
• Çetiner, Bilgehan, “6361 Sayılı Kanun ile Finansal Kiralama Sözleşmelerine İlişkin Getirilen Yeni Düzenlemeler”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, S. 13, 2013, s. 65-92.
• Demiröz Ayrancı, Hacer, Finansal Kiralama Sözleşmelerinde Kiracının Hak ve Borçları, Konya Barosu Dergisi, C. 1, S. 1, 2022, s. 225-266.
• Develioğlu, H. Murat, “Finansal Kiralama Sözleşmesinin Konusu ve Şekli İle İlgili Bazı Düşünceler”, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 11, S. 145-146, 2016, s. 459-480.
• Diebold, Roger, “Le credit bail, protection efficace contre l’action en recsolution de vente (Une aubaine pour les vendeurs, de biens d’equippe-ments)” Revvue de jurisprudence Commercial, Journal des agréés, Paris Mars 1972.
• Edis, Seyfullah, Türk Borçlar Hukukuna Göre Satıcının Ayıba Karşı Tekeffül Borcu, Ajans-Türk Matbaası, Ankara 1963.
• Eker, Ece Ayça, “Finansal Kiralama Sözleşmelerinde Kiralayanın Ayıptan Sorumluluğu”, İstanbul Barosu Dergisi, C. 93, S. 2019/6, 2019, s. 105-124.
• Erdem, Mehmet, “6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, ve Finans-man Şirketleri Kanunu Kapsamında Finansal Kiralamada Ayıplı Teslimler”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S. 2017/1, 2017, s. 175-190 (Ayıp).
• Erdem, Mehmet, “Finansal Kiralamada Ayıplı Teslimler “(Bankacılık Dışı Finansal Kuruluşlar Hukuk Sempozyumu 2016) s. 17-24 (Sempozyum).
• Eren, Fikret, Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 11. Baskı, Legem Yayınevi, Ankara 2023 (Borçlar Özel).
• Eren, Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 29. Baskı, Legem Yayınevi, Ankara 2024 (Borçlar Genel).
• Eren, Fikret/Dönmez, Ünsal, Eren Borçlar Hukuku Şerhi, C. 3, Yetkin Yayınları, Ankara 2023.
• Ergüne, Mehmet Serkan, Olumsuz Zarar, Beta Basım Yayım, İstanbul 2008.
• Gümüş, Mustafa Alper, Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 7. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul 2023 (Borçlar Özel).
• Gümüş, Mustafa Alper, 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Kira Sözleşmesi, 2. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2012 (Kira Sözleşmesi).
• Harichaux-Ramu, Michele, Le transfert des garanties dans le Credit bail mobilier, Rev.trim.dr.comm. 1978 no.2, Avril Juin.
• Hatemi, Hüseyin/Serozan, Rona/Arpacı, Abdulkadir, Borçlar Hukuku Özel Bölüm, Filiz Kitabevi, İstanbul 1992.
• İnceoğlu, Mustafa Murat, Kira Hukuku C. 1, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2014 (Kira).
• İnceoğlu, Mustafa Murat, “Kira Hukukunda Ayıba Karşı Tekeffül Borcu”, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kazancı Hukuk Dergisi, C. 9, S. 103-104, 2013, s. 52-88 (Ayıp).
• Kılıçoğlu, Ahmet M., Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 27. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara 2024.
• Kocaağa, Köksal, Türk Özel Hukukunda Finansal Kiralama (Leasing) Sözleşmesi, Yetkin Yayınları, Ankara 1999.
• Koç, Mehmet, Finansal Kiralama (Leasing), 2. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul 2004.
• Köteli, M. Argun, Karşılaştırmalı Hukuk ve Türk Hukukunda Finansal Kiralama (Leasing Sözleşmeleri), Kazancı Hukuk Yayınları, İstanbul 1991.
• Kuntalp, Erden, Finansal Kiralama Kanununa Göre Finansal Kiralama (Leasing) Tanımı ve Hükümleri, Türkiye Bankalar Birliği Yayınları, Ankara 1988 (Leasing).
• Kuntalp, Erden, ‘Finansal Kiralama İşleminde Zilyetliğin Devri Yasağının Kapsamı ve Hukuki Niteliği’ Bilgi Toplumunda Hukuk: Ünal Tekinalp’e Armağan C. 2, Beta Yayınları, İstanbul 2003, s. 673-688 (Armağan).
• Nazlıoğlu, Gültekin, Finansal Kiralama Kanunu, 2. Baskı, Sim Matbaacılık, Ankara 1996.
• Oğuzman, M. Kemal/Öz, Turgut, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 22. Baskı, Vedat Kitapçılık, C. 1, İstanbul 2024.
• Polat, Sefa, Finansal Kiralama Sözleşmesinde Tarafların Borçları ve Sözleşmeden Kaynaklanan Uyuşmazlıklarda Arabuluculuk, Seçkin Yayınları, Ankara 2020.
• Poroy, Reha/Yasaman, Hamdi, Ticari İşletme Hukuku, Seçkin Yayınları, Ankara 2024.
• Seeger, Siegbert, Zivilrechtliche und steuerrechtliche Behandlung von Finanz-Leasing-Vertraegen über bewegliche Sachen, Berlin 1972.
• Serozan, Rona, Borçlar Hukuku Özel Bölüm, 4. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2019 (Borçlar Özel).
• Serozan, Rona, Borçlar Hukuku Genel Bölüm, 8. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2022 (Borçlar Genel).
• Şahiniz, C. Salih, Tacirler Arası Ticari Satımlarda Satıcının Ayıplı İfadan (Ayıplı Mal Tesliminden) Sorumluluğu, Seçkin Yayınları, Ankara 2008.
• Tandoğan, Haluk, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri C. I/1, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2008 (C. I/1).
• Tandoğan, Haluk, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri C. I/2, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2010 (C. I/2).
• Tandoğan, Haluk, Türk Mesuliyet Hukuku, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2010 (Mesuliyet).
• Tekinay, Selahattin Sulhi/Akman, Sermet/Burcuoğlu, Haluk/Altop, Atilla, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Filiz Kitabevi, İstanbul 1993.
• Topuz, Murat, Finansal Kiralama (Leasing) Sözleşmesi, Yargıtay ve BAM Kararları ile Genişletilmiş ve Güncellenmiş 3. Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara 2023.
• Tuncay, Ahmet/Deynekli, Adnan, Yargıtay Kararları Işığında Finansal Kiralama Sözleşmesi, Bilge Yayınevi, Ankara 2019.
• Ülgen, Hüseyin/Helvacı, Mehmet/Kaya, Aslan/Nomer Ertan, Füsun, Ticari İşletme Hukuku, 8. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2022.
• Yaldız, Hacer, Finansal Kiralama Sözleşmesinde Kiraya Verenin Ayıplardan Sorumluluğu, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi SBE, İstanbul 2019.
• Yavuz, Cevdet/Acar, Fikret/Özen, Burak, Borçlar Hukuku Dersleri (Özel Hükümler) 19. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul 2024.
• Yavuz, Cevdet, Özellikle Tüketicinin Korunması Sorunu Bakımından Satıcının Satılanın (Malın) Ayıplarından Sorumluluğu, Beta Basım Yayım, İstanbul 1989.
• Yılmaz, Güneş, “Leasing-Finansal Kiralamada Mevcut Durum ve Değişiklikler”, Kazancı Hakemli Hukuk Dergisi, S. 41-42, 2008, s. 140-158.
• Zevkliler, Aydın/Gökyayla, Emre, Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, 21. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2021.
• İnternet Kaynakları Alman “Alman Federal Mahkemesi”, https://www.bundesgerichts hof.de/EN/Service/Contact/AllgemeineAnfrage/, E.T. 15.11.2024.
• Mahkeme Kararları Yarg. 3. HD., E. 2021/5689, K. 2022/991, 14.02.2022 (UYAP Bilişim Sistemi).
• Yarg. 3. HD., E. 2023/771, K. 2023/2721, 16.10.2023 (UYAP Bilişim Sistemi).
• Yarg. 11. HD., E. 2020/2806, K. 2021/1856, 01.03.2021 (UYAP Bilişim Sistemi).
• Yarg. 19. HD., E. 2011/8032, K. 2012/2054 14.02.2012 (UYAP Bilişim Sistemi).
• Yarg. 19. HD., E. 2018/1123, K. 2018/6762, 20.12.2018 (UYAP Bilişim Sistemi).
• Yarg. 19. HD., E. 2016/15425, K. 2018/5323 30.10.2018 (UYAP Bilişim Sistemi).
• Yarg. 19 HD., E. 2014/3770, K. 2014//9261, 15.05.2014 (UYAP Bilişim Sistemi).
• Yarg. HGK, E. 2008/21-535, K. 2008/586, 08.10.2008 (UYAP Bilişim Sistemi).
• Konya BAM. 5. HD., E. 2019/221, K. 2019/248, 11.04.2019 (UYAP Bilişim Sistemi).
• Paris Ticaret Mahkemesi kararı JCP. 1971, II 16766. (Köteli (n 3) 175-176).