Holocene Palaeogeographies and Coastline Changes of the Bornova Plain (Izmir)

Yıl 2014, Cilt: 23 Sayı: 2, 36 - 52, 01.12.2014

Aylin Karadaş

Öz

Abstract

Morphologically as a extension of İzmir Bay, Bornova plain is a tectonic depression lying along the north-west direction. The depression has been deposited by terrestrial sediments since Pliocene and its recent morphological appearance has been formed by sea level changes during Holocene. In this study, sediment analyses based on the core drillings which performed on the plain are assessed together with microfossil data in order to determine paleogeographical evolution of the Bornova plain and its stratigraphical characteristics of alluvial sediments.
The alluvial sediments consist of three main stratigraphic units. These are the Pre-Holocene terrestrial deposits, the Holocene marine sediments and the recent fluvial sediments. The results indicate that in the Mid-Holocene, coastline was inner 1,5 km more than the current coastline of the Bornova plain. Due to the morphological features of Bornova area, facies changes related to the transgression occurred along a narrow coastal zone.

Keywords: Holocene, Paleogeography, Alluvial geomorphology Bornova plain, İzmir.

Anahtar Kelimeler

Holocene, Paleogeography, Alluvial geomorphology Bornova plain, İzmir

BORNOVA OVASI (İZMİR) HOLOSEN PALEOCOĞRAFYASI VE KIYI ÇİZGİSİ DEĞİŞİMLERİ

Öz

Bornova Ovası morfolojik olarak İzmir körfezinin doğuya uzantısı niteliğinde olan doğu-batı doğrultulu tektonik bir çukurluk içinde gelişmiştir. Bu çukurluk Pliosen’den beri karasal sedimanlarla dolmakta olup, ovanın bugünkü görünümü, son deniz seviyesi değişmelerine bağlı olarak Holosen’de şekillenmiştir. Bu çalışmada Bornova Ovası’nın paleocoğrafya gelişimini izlemek ve alüvyon stratigrafisini belirlemek amacıyla ova tabanında yapılan delgi sondajlardan elde edilen sonuçlar paleontolojik veriler ile birlikte değerlendirilmeye çalışılmıştır.
Ovanın kıyı kesiminde yapılan delgi sondajlara göre alüvyon stratigrafisi üç ana birimden oluşmaktadır. Bunlar Holosen öncesi karasal dolgular, Holosen denizel sedimanlar ve güncel flüvyal sedimanlardır. Yapılan çalışmalar Bornova Ovası’nda Orta Holosen’ de denizin bugünkü kıyı çizgisinden 1,5 km kadar içeriye sokulduğu göstermiştir. Bornova Ovası ve çevresinin morfolojik özellikleri nedeniyle transgresyon ile ilişkili ortam değişimleri dar bir kıyı şeridinde gerçekleşmiştir.

Anahtar Kelimeler: Holosen, Paleocoğrafya, Alüvyal jeomorfoloji, Bornova Ovası, İzmir.

 

Anahtar Kelimeler

Holosen, Paleocoğrafya, Alüvyal jeomorfoloji, Bornova Ovası, İzmir

Kaynakça

• Akbulut, H., 2011. “Bornova Ovası Kıyı Sedimanlarının Paleontolojik Analizleri”, Lisans Bitirme Tezi, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü, 127 s., İzmir.
• Akdeniz, N., Konak, N., Öztürk, Z. ve Çakır, M.H., 1986. İzmir-Manisa Dolaylarının Jeolojisi. MTA Rapor No: 7929, Ankara.
• Brückner, H., Vött, A., Schriver, M., Handl, M., 2005. Holocene Delta Progradation in the Eastern Mediterranean - Case Studies in Their Historical Context., Méditerranée, 104 (2005/1-2), 95-106.
• Camp-Harris-Mesara,1971. İzmir Su temini Projesi, Master Plan ve Fizibilite Raporu, Cilt 1, DSİ, İzmir.
• Doğer, E., 2006. İzmir'in Smyrna'sı: Paleolitik Çağ'dan Türk Fethine Kadar, İletişim yayınları.
• Fleming, K., Johnston, P., Zwartz, D., Yokoyama, Y., Lambeck, K., Chappell, J., 1998. “Refining the Eustatic Sea-Level Curve Since the Last Glacial Maximum Using Far-and İntermediate-Field Sites”, Earth and Planetary Science Letters 163, 327-342.
• Foth, H.D., 1990. Fundamentals of Soil Science, John Wiley and Sons, New York.
• Kayan, İ., 1991. “Holocene Geomorphic Evolution of the Beşik Plain and Changing Environment of Ancient Man”, Studia Troica 1, 79-92, Philipp von Zabern, Mainz am Rhein, Germany.
• Kayan, İ., 1996. “Yeni Yaklaşımlarla Türkiye’nin Plio-Kuaterner Paleocoğrafyası”, Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi III. Coğrafya Sempozyumu “21. Yüzyıla Doğru Türkiye”, Ankara.
• Kayan, İ., 1997. “Türkiye'nin Ege ve Akdeniz Kıyılarında Deniz Seviyesi ve Kıyı Çizgisi Değişmeleri”, Türkiye'nin Kıyı ve Deniz Alanları 1. Ulusal Konferansı Bildiriler Kitabı, Ankara.
• Kayan, I., 1999. “Holocene Stratigraphy and Geomorphological Evolution of the Aegean Coastal Plains of Anatolia”, Quaternary Science Reviews 18, 541-548.
• Kayan, İ., 2000. “İzmir Çevresinin Morfotektonik Birimleri ve Alüvyal Jeomorfolojisi”, Batı- Anadolu’nun Depremselliği Sempozyumu (BADSEM) 2000 Bildiriler Kitabı, 103-111, İzmir.
• Oikonomos, K., ve Slaars, B.F., 2001. Destanlar Çağından 19. Yüzyıla İzmir, (Çev. Bilge Umar), İletişim yayınları.
• Perissoratis, C., Conispoliatis N., 2003. “The Impacts of Sea-Level Changes During Latest Pleistocene and Holocene Times on the Morphology otThe Ionian and Aegean Seas (SE Alpine Europe)”, Marine Geology 196, 145–156.
• Şengör, A.M.C., 1980. Türkiye’nin Neotektoniğinin Esasları, Türkiye Jeoloji Kurumu Konferanslar Serisi, No: 2.