Trump Dönemi Ticaret Politikalarının Gelişmekte Olan Ülkeler Açısından Etkisi: ABD Türkiye Ticari İlişkilerinin Değerlendirilmesi

Year 2025, Issue: 4, 37 - 47, 30.10.2025

Tuğçenur Ekinci Furtana

Abstract

Bu çalışma, Donald J. Trump yönetiminin Amerika Birleşik Devletleri (ABD) tarafından uygulanan korumacı ticaret politikalarının gelişmekte olan ülkeler üzerindeki etkilerini Türkiye örneği üzerinden incelemektedir. Trump yönetiminin “Önce Amerika” (America First) doktrini, uluslararası ticaret düzenine yönelik daha saldırgan ve ikili müzakerelere dayalı bir yaklaşımı ifade etmiş; çelik ve alüminyum ithalatına getirilen ek tarifeler, Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi’nden (GTS) çıkarma kararları ve siyasi krizlerde ekonomik yaptırımların baskı unsuru olarak kullanılması bu stratejinin somut yansımaları olmuştur. Çalışmada 2015–2024 yılları arasında Türkiye–ABD ticaret hacmi, ticaret dengesi ve sektörel etkiler ayrıntılı olarak analiz edilmiştir. Bulgular, Trump yönetimi döneminde Türkiye’nin ABD’ye ihracatında önemli dalgalanmalar yaşandığını ve ticaret açığının özellikle 2018 yılında belirgin şekilde arttığını ortaya koymaktadır. Çelik, alüminyum ve otomotiv sektörleri korumacı önlemlerden en fazla etkilenen alanlar olarak öne çıkarken, Türkiye’nin pazar çeşitlendirme çabalarının ticaret açığını kapatmada sınırlı kaldığı görülmektedir. Karşılaştırmalı analizde Meksika ve Hindistan örnekleri üzerinden, ABD’nin gelişmekte olan ülkelerle ilişkilerinde jeopolitik önem ve pazarlık gücünün belirleyici olduğu saptanmıştır. Çalışma ayrıca ABD–Avrupa Birliği ticaret savaşlarını ve ticaret savaşlarının geleceğine dair olası eğilimleri tartışarak, Türkiye’nin dış ticaret stratejilerine yönelik politika önerileri sunmaktadır. Elde edilen sonuçlar, gelişmekte olan ülkelerin küresel ticaret savaşlarında kırılganlıklarının yanı sıra yeni fırsat alanları da barındırdığını göstermektedir.

Keywords

Trump dönemi , ticaret savaşları , Türkiye–ABD ticaret ilişkileri , korumacılık , gelişmekte olan ülkeler

The Impact of Trump Era Trade Policies on Developing Countries: An Assessment of U.S.-Türkiye Trade Relations

Abstract

This study examines the impact of the protectionist trade policies implemented by the Donald J. Trump administration on developing countries, using Türkiye as a case study. The “America First” doctrine adopted by the Trump administration signaled a more aggressive and bilateral approach to the international trade system. Additional tariffs on steel and aluminum imports, the removal of countries from the Generalized System of Preferences (GSP), and the use of economic sanctions as a political tool during crises were concrete manifestations of this strategy. The study analyzes Türkiye–US trade volume, trade balance, and sectoral effects between 2015 and 2024. The findings reveal significant fluctuations in Türkiye’s exports to the US during the Trump periods and show that the trade deficit widened considerably, particularly in 2018. The steel, aluminum, and automotive sectors emerged as the most affected by protectionist measures, while Türkiye’s efforts to diversify export markets remained limited in offsetting the deficit. A comparative analysis with Mexico and India highlights that geopolitical importance and bargaining power play a decisive role in shaping the US’s trade relations with developing countries. The study also discusses US–European Union trade wars and future trends of trade conflicts, offering policy recommendations for Türkiye’s foreign trade strategies. The results demonstrate that, while developing countries remain vulnerable in the global trade wars, these challenges may also create new opportunities if addressed strategically.

Keywords

Trump periods , trade wars , Türkiye–US trade relations , protectionism , developing countries

References

• Amin, S. (1976). Unequal development: An essay on the social formations of peripheral capitalism. Monthly Review Press.
• Bhagwati, J. (1988). Protectionism. MIT Press.
• Bown, C. P. (2022). The US–China trade war and phase one agreement. Peterson Institute for International Economics.
• Bown, C. P. (2023). Trade wars in a new era: Strategic sectors and supply chains. Peterson Institute for International Economics.
• Bown, C. P., & Irwin, D. A. (2019). The Trump trade war: A timeline. Peterson Institute for International Economics.
• Brander, J. A., & Spencer, B. J. (1985). Export subsidies and international market share rivalry. Journal of International Economics, 18(1–2), 83–100.
• Chase, C. (2019). Trump’s withdrawal from the TPP: Assessing the costs. Journal of International Economic Law, 22(3), 345–362.
• European Commission. (2024). EU–US trade relations and tariff adjustment agreements.
• Evenett, S. J., & Fritz, J. (2020). Economic sanctions and trade wars under Trump. Global Trade Alert Report.
• Evenett, S. J., & Fritz, J. (2023). The return of industrial policy and its impact on global trade. Global Trade Alert Report.
• Fergusson, I. F., & Williams, B. R. (2021). USMCA: Overview and implementation. Congressional Research Service.
• Gilpin, R. (2001). Global political economy: Understanding the international economic order. Princeton University Press.
• Gürcan, M., & Arı, T. (2021). ABD’nin S-400 yaptırımları ve Türkiye–ABD ilişkilerinde yeni dönem. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 18(73), 45–70.
• Hufbauer, G. C., & Jung, E. (2021). America First and trade protectionism. Peterson Institute for International Economics.
• Keohane, R. O., & Nye, J. S. (2012). Power and interdependence (4th ed.). Pearson.
• Kindleberger, C. P. (1973). The world in depression, 1929–1939. University of California Press.
• Krugman, P. (1987). Is free trade passé? Journal of Economic Perspectives, 1(2), 131–144.
• Krugman, P. R., Obstfeld, M., & Melitz, M. J. (2022). International economics: Theory and policy (12th ed.). Pearson.
• List, F. (2013). The national system of political economy. Cosimo Classics. (Original work published 1841)
• Morrison, W. (2023). US–China technology competition and trade policy. Congressional Research Service.
• OECD. (2023). Reshaping global value chains: Policy responses and challenges. Organisation for Economic Co-operation and Development.
• Panagariya, A. (2020). India and the US: The GSP issue and beyond. Journal of International Trade and Development, 29(4), 365–382.
• The Guardian. (2018, August 10). Turkey's economic crisis deepens as Trump doubles tariffs. Retrieved from https://www.theguardian.com/
• TÜİK. (2024). Dış ticaret istatistikleri: Ülkelere göre ihracat ve ithalat (2015–2024). Türkiye İstatistik Kurumu.
• U.S. Department of Commerce. (2018). Section 232 investigations: The effect of imports of steel on the national security.
• U.S. Trade Representative. (2019). Termination of Turkey and India from the GSP program.
• USITC (United States International Trade Commission). (2020). Shifts in US merchandise trade.
• USITC (United States International Trade Commission). (2024). Shifts in US merchandise trade 2015–2024.
• USTR (Office of the United States Trade Representative). (2024). EU–US bilateral trade deal – tariff adjustment overview.
• Wallerstein, I. (2004). World-systems analysis: An introduction. Duke University Press.
• WTO. (2021). World trade report 2021: Resilience in global value chains. World Trade Organization.
• WTO. (2023). World trade report 2023: Trade tensions and multilateralism. World Trade Organization.
• Yılmaz, A. (2021a). Trump dönemi korumacılık politikaları ve gelişmekte olan ülkeler. Uluslararası Ticaret ve Ekonomi Dergisi, 6(2), 55–78.
• Yılmaz, A. (2021b). ABD–Türkiye ilişkilerinde stratejik krizler ve ticaretin dönüşümü. Ekonomi ve Dış Politika Araştırmaları Dergisi, 3(1), 21–44.
• Yılmaz, A. (2023). Ticaret savaşlarının gelişmekte olan ülkeler için yeni fırsatları ve riskleri. Uluslararası Ticaret ve Ekonomi Dergisi, 8(1), 33–56.