Bilim Tarihinin Kuramsal Temelli ve Bilim Eğitimi Entegrasyonuna İlişkin Literatürünün Eleştirel İncelenmesi

Year 2023, Issue: 49, 119 - 133, 30.06.2023

Safiye Sena Çetintürk Özdemir Gülcan Mıhladız Turhan

https://doi.org/10.5152/AUJKKEF.2023.221019

Abstract

Araştırmada, bilim tarihini kuramsal olarak sunan ve bilim tarihinin öğretime entegrasyonunu
araştıran çalışmaların içerik analizi yapılarak, literatürde bilim tarihinin hangi konu alanları, hangi
tarihi dönemler ve ne tür dokümanlar bazında kendine yer bulduğu, nasıl ele alındığı, bilim tarihi
öğretiminin farklı değişkenler, kullanılan yöntem ve teknikler bazında eğilimleri ve bu süreçlerin
öğretim ortamına etkileri belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma verilerini “bilim tarihi” alan yazınına ilişkin, 1991–2020 yılları arasındaki 30 yıllık bir sürece ait Türkçe yayınlar oluşturmaktadır.
Belirlenen sınırlılıklar dâhilinde 172 makale, 42 yüksek lisans tezi, 7 doktora tezi ve 13 bildiri olmak
üzere toplam 234 bilim tarihi araştırması incelenmiştir. Araştırmacıların en fazla “tarihi ve belgesel
tarama araştırmaları” yapmayı tercih ettiği bu anlamda araştırma türüne bağlı olarak örneklem
seçiminde en fazla “dokümanların”; en az “öğretmenlerin” yer aldığı tespit edilmiştir. Teorik temelli
bilim tarihi çalışmalarında dönemsel bazda daha çok “modern çağlarda bilim” dönemine yoğunlaşıldığı, genel olarak çalışmalarda en fazla “bilimin doğası görüşler anketine” ve “bilim tarihine ilişkin
yazılı kaynaklara” başvurulduğu belirlenmiştir. Bunun yanı sıra, bilim tarihinin öğretimine ilişkin
uygulama ve öğretici bazlı eksiklikler ve yetersizlikler olduğu, yine öğretime entegrasyonuna ilişkin
çalışmaların daha çok “fen bilimleri eğitimi” alanında ve “bilim tarihi temelli kısa hikâyeler” yoluyla
gerçekleştirilmeye çalışıldığı gibi sonuçlara ulaşılmıştır. Bu anlamda çalışma sonuçlarının ve tartışma kısmının “bilim tarihi” kavramına ve öğretimine ilişkin anlaşılırlığı ve farkındalığı arttırarak
okuyuculara, araştırmacılara ve eğitimcilere geniş bir perspektif kazandıracağı düşünülmektedir.

Keywords

Bilim Tarihi, Bilimin Doğası, Bilim (Fen) Eğitimi, İçerik Analizi, Öğretim programları

References

• Akdemir, M. (2016). İslam dünyasında bilimin doğuşu. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2), 375–382.
• Akgün, Z., & Özenoğlu, H. (2018). Sınıf öğretmenlerinin bilimin doğasına yönelik görüşleri. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(2), 165–190.
• American Association for the Advancement of Science (1990). Science for all Americans. Benchmarks for scientific literacy. Oxford University Press.
• Anlı, Ö. F. (2013). Bilim sosyolojisi ve aydın sayılı’da bilim tarihinin sosyolojik boyutu. Dört Öge Dergisi, 3, 41–61.
• Anlı, Ö. F. (2014). Bilim tarihi disiplininin ‘bilim savaşları’ndaki olası iki konumu üzerine: George Sarton, thomas kuhn. Bilim ve Ütopya Dergisi, 240, 40–51.
• Arslan, İ. (2004). Cumhuriyet dönemi bilim tarihi yazcılığının ilk örneği: Abdülhak adnan Adıvar ve “Osmanlı türklerinde ilim”. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 2(4), 687–700.
• Aslan, O. (2009). Fen Ve teknoloji öğretmenlerinin bilimin doğası hakkındaki görüşleri ve bu Görüşlerin sınıf Uygulamalarına Yansımaları (Tez No. 228409) [Doktora Tezi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi, Gazi Üniversitesi.
• Aydın, C. (2004). Türk bilim tarih yazımı’nda ‘zihniyet’, ‘din’ ve ‘bilim’ ilişkisi: Osmanlı örneği. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 2(4), 29–44.
• Ayık, Z. (2017). Bilim Tarihi Ve Felsefesi Bakış Açısına Dayalı Bilimin İlerleyici Doğasını Anlamak: Thomson, Rutherford, ve Bohr Atom Modelleri (Tez No. 488146) [Yüksek Lisans Tezi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi, Yıldız Teknik Üniversitesi.
• Baga, M. S., & Yılmaz, S. (2019). Fuat sezgin’in tarih yazıcılığında rasathaneler: Örneği rasathaneler: Meraga rasathanesi. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9, 121–136. [CrossRef]
• Bakanay, Ç. D. (2015). Fen derslerinde bilim tarihi Kullanımının Ortaöğretim Fen alanları öğretmenlerinin eğitim Oryantasyonları Çerçevesinden İncelenmesi (Tez No. 414395) [Doktora Tezi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi, Marmara Üniversitesi.
• Baran, B. (2013). Bilim tarihi ve Felsefesi öğretim Metodunun Fen Bilimlerine yönelik tutum ve Motivasyon üzerine etkisi [Yüksek Lisans Tezi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi.
• Baş, F. R. (2019). Fen bilgisi öğretmen adaylarının bilim tarihi Algısına bilimin Sultanları Sergisinin etkisi (Tez No. 583338) [Yüksek Lisans Tezi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi, Hacettepe Üniversitesi.
• Batur, B. (2019). Bilim tarihinde bir dönemeç: İbn Haldun’da sosyal bilim düşüncesinin doğuşu. ANTAKIYAT Journal of Social and Theological Studies, 2(1), 90–115.
• Bayburt, B., & Çakırca, P. (2019). Türkiye’de ortaokul 5., 6 ve 7. sınıf sosyal bilgiler programlarında bilim tarihi üzerine değerlendirme [Konferans sunumu]. IV. Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yunus Emre Konferans Salonu Eğitim Fakültesi, İstanbul, 1714–1721.
• Bayır, E. (2016). Fen bilimleri öğretmenlerinin bilimin doğasına ilişkin görüşleri: Bilişsel harita örneği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(3), 1419–1436.
• Beşli, B. (2008). Fen bilgisi öğretmen adaylarının bilim tarihinden Kesitler İncelemelerinin bilimin doğası hakkındaki Görüşlerine etkisi (Tez No. 215647) [Yüksek Lisans Tezi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Blonder, R., & Mamlok-Naaman, R. (2019). Teaching chemistry through contemporary research versus using a historical approach. Chemistry Teacher International. Retrieved from https://doı.org/10.1515/c ti-2018-0011. [CrossRef]
• Bozdoğan, B., Şengül, Ü., & Bozdoğan, A. E. (2013). Fen bilgisi öğretmen adaylarının bilim insanları hakkındaki bilgi düzeylerinin incelenmesi: Giresun eğitim fakültesi örneği. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 5(9),
• Brush, S. G. (1974). Should the history of science be rated x?: The way scientists behave (according to historians) might not be a good model for students. Science, 183(4130), 1164–1172. [CrossRef]
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri (Gözden geçirilmiş, 20. baskı). Pegem Akademi.
• Canpolat, E. (2016). Ortaöğretim fen ve sosyal branşı öğrencilerinin bilimin doğası üzerine görüşleri. Turkish Journal of Educational Studies, 3(3), 21–41.
• Cansız, M. (2014). Bilim tarihi Eğitiminin ortaokul Öğrencilerinin Fen Okuryazarlığına etkisi (Tez No. 377876) [Doktora Tezi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
• Çelik, A. B. (2019). Bilim tarihi uygulamalarının ortaokul öğrencilerinin bilim ve Fene yönelik tutum ve Epistemolojik İnançlarına etkisinin İncelenmesi (Tez No. 603307) [Yüksek Lisans Tezi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi, Yıldız Teknik Üniversitesi.
• Çelik, A. B., & Görgülü Arı, A. (2020). Bilim tarihi uygulamalarının ortaokul öğrencilerinin bilime ve fene karşı tutumlarına etkisi. Ulakbilge: Sosyal Bilimler Dergisi, 44, 1–16.
• Çetin, A. (2019). Bilim tarihi ve Fuat Sezgin üzerine bir değerlendirme. Kalemname Dergisi, 4(8), 359–389.
• Çetiner, A. Y. (2016). Bilim Tarihindeki İlk Deneyleri İçeren fizik etkinlikleri hakkında öğrenci görüşleri -Arşimet’in kralın Tacı örneği (Tez No. 451834) [Yüksek Lisans Tezi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi, Gazi Üniversitesi.
• Çoruh, H. (2010). “Disiplinlerarası bilim tarihi” dersi ve gerekçesi. Tarih Okulu Dergisi, 7, 7–23.
• Demir, R. (1994). Bilim tarihi. Felsefe Dünyası Dergisi, 11(5).
• Demir, R., & Kalaycıoğulları, İ. (2017). Bilim tarihinde araştırma ve yazma yöntemi. Dört Öge Dergisi, 6(12).
• Denzin, N. K., & Lincoln, Y. S. (Eds.) (1998). Collecting and interpreting qualitative materials. Sage Publications.
• Deve, F. (2015). Bilim tarihi destekli işık ünitesinin 7. Sınıf öğrencilerinin bilimin doğası Anlayışlarına etkisi (Tez No. 388281) [Yüksek Lisans Tezi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi.
• Dickinson, V. L., Abd-El-Khalick, F. S., & Lederman, N. G. (2000). Changing elementary teachers views of the NOS: Effective strategies for science methods courses. To the Educatıonal resources Informatıon center (ERIC).
• Doğan, N., & Özcan, M. B. (2010). Tarihsel yaklaşımın 7. sınıf öğrencilerinin bilimin doğası hakkındaki görüşlerinin geliştirmesine etkisi. AHI Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(4), 187–208.
• Doruk, O. (2018). Bilim tarihi Temelli Fen Öğretiminin sınıf öğretmeni Adaylarının Fen Öğretimine yönelik tutumlarına ve bilimin doğası İnanışlarına etkisi (Tez No. 533237) [Yüksek Lisans Tezi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi, Gazi Üniversitesi.
• Emre, İ. (2019). Bilim tarihinde doğa, yasa ve Yasalılık: Isaac Newton ve Albert Einstein örneği (Tez No.593769) [Yüksek Lisans Tezi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi.
• Emren, M. (2018). Bilim tarihi destekli İşlenen “Canlılarda Enerji Dönüşümleri” ünitesinin, lise öğrencilerinin, bilime ve biyoloji dersine olan tutumları ve bilimin doğası anlayışları üzerine etkisinin İncelenmesi (Tez No. 490684) [Yüksek Lisans Tezi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi, Marmara Üniversitesi.
• Emren, M., İrez, O. S., & Doğan, Ö. K. (2019). Bilim tarihi destekli işlenen “canlılarda enerji dönüşümleri” ünitesinin, öğrencilerin bilime ve biyoloji dersine olan tutumları ve bilimin doğası anlayışları üzerine etkisinin incelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 9(3), 527–548. [CrossRef]
• Erdaş, E., Doğan, N., & İrez, S. (2016). Bilimin doğasıyla ilgili 1998–2012 yılları arasında Türkiye’de yapılan çalışmaların değerlendirmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(1), 17–36.
• Erdem, A. R. (2005). Üniversitelerimizin bilim tarihimizdeki yeri. Bilim, Eğitim ve Düşünce Dergisi, 5(1), 1.
• Fazlıoğlu, İ. (2004). İki ucu müphem bir köprü: ‘bilim’ ile ‘tarih’ ya da ‘bilim tarihi’. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 2(4), 9–27.
• Fouad, K. E., Masters, H., & Akerson, V. L. (2015). Using history of science to teach nature of science to elementary students. Science and Education, 24(9–10), 1103–1140. [CrossRef]
• Gooday, G., Lynch, J. M., Wilson, K. G., & Barsky, C. K. (2008). Does science education need the history of science?. A Journal of the History of Science Society (ISIS). 99(2), 322–330. [CrossRef]
• Güney, B. G. (2014). Bilim tarihine dayalı öğretim Materyallerinin fizik dersi öğretim Programına ve öğretime Uygunluğunun değerlendirilmesi (Tez No. 372249) [Doktora Tezi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi, Marmara Üniversitesi.
• Güney, B. G., & Bakanay, D. Ç. (2018). Öğretmen adaylarının bilim tarihi tabanlı ders deneyimleri. Bilim, Eğitim, Sanat ve Teknoloji Dergisi (Best Dergi), 2(1), 41–51.
• Güzeloğlu, T. (2019). Fuat Sezgin’in bilim ve bilim tarihi anlayışı. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 94–100. [CrossRef]
• Höttecke, D., & Silva, C. C. (2011). Why implementing history and philosophy in school science education is a challenge: An analysis of obstacles. Science and Education. Science and Education, 20(3–4), 293–316. [CrossRef]
• İdin, Ş., & Yalaki, Y. (2016). Türkiye’deki ortaokul fen bilimleri ders kitaplarında yer verilen Türk İslam bilim insanlarının incelenmesi. Yaşadıkça Eğitim Dergisi, 30(2), 37–52.
• İnce, K., & Özgelen, S. (2015). Bilimin doğası alanında son 10 yılda yapılan çalışmaların farklı değişkenler açısından incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2). [CrossRef]
• Justi, R., & Gilbert, J. K. (1999). History and philosophy of science through models: History and philosophy of science through models: Some challenges in the case of ‘the atom’. International Journal of Science Education, 22(9), 993–1009.
• Kahraman, F. (2012). Bilim Tarihi Temelli Hikâyelerin İlköğretim 7. Sınıf Öğrencilerinin “Kuvvet ve Hareket” Ünitesi Kavramlarını Anlama Düzeylerine Etkisi (Tez No. 321908) [Yüksek Lisans Tezi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi.
• Kandil İngeç, Ş., Tekfidan, K., & Karagöz, E. (2016). Fizik ders kitaplarının bilim tarihi açısından incelenmesi. Fen Eğitimi ve Araştırmaları Derneği Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi, 4(2), 168–187.
• Kara, U. (2010). Öğretmen adaylarının bilime yönelik kavram Yanılgılarının Giderilmesinde bilim tarihi Temelli bilim Öğretiminin Yönteminin etkililiği (Tez No. 278552) [Yüksek Lisans Tezi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi, On Dokuz Mayıs Üniversitesi.
• Karaçam, S., Aydın, F., & Digilli, A. (2014). Fen ders kitaplarında sunulan bilim insanlarının basmakalıp bilim insanı imajı açısından değerlendirilmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 606–627. Retrieved from https://dıi.org/10.7822/omuefd .33.2.19
• Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 62–80.
• Keseroğlu, H. S., & Demir, G. (2016).Antikçağda bilim ve kütüphane. Türk Kütüphaneciliği Dergisi, 365–397.
• Kılıç, F. (2010). Ortaöğretim Kimya ders kitaplarında atom Teorilerinin Sunumunun bilim tarihi ve Felsefesi açısından İncelenmesi ve öğretmen görüşleri (Tez No. 279638) [Yüksek Lisans Tezi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi, Gazi Üniversitesi.
• Kindi, V. (2005). Should science teaching ınvolve the history of science? An assessment of Kuhn’s view. Science and Education, 14(7–8), 721–731. [CrossRef]
• Kızılay, N., & Doğan, Y. (2014). Sınıfta arkeoloji: 6. sınıf öğrencilerinin tarihsel düşünme becerilerinin geliştirilmesi üzerine bir eylem araştırması. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(2), 85–107.
• Koçak, A., & Arun, Ö. (2006). İçerik analizi çalışmalarında örneklem sorunu. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 4, 6.
• Koçyiğt, A. (2017). Ortaokul Fen bilimleri ders kitaplarının bilim tarihi Perspektifinden İncelenmesi (Tez No. 463823) [Yüksek Lisans Tezi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi, Kastamonu Üniversitesi. Korkmaz, T. (2009). 20. yy. İslam bilim tarihi çalışmaları George Sarton ve Fuat Sezgin örneği (Tez No. 254233) [Yüksek Lisans Tezi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi, Marmara Üniversitesi.
• Köroğlu, C. Z., & Köroğlu, M. A. (2016). Bilim kavramının gelişimi ve günümüz sosyal bilimleri üzerine. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25, 1–15.
• Kortam, N., Hugerat, M., & Mamlok-Naaman, R. (2021). The story behind the discovery: Integrating short historical stories in science teaching. Chemistry Teacher International, 3(1), 1–8. [CrossRef]
• Köseoğlu, F., Tümay, H., & Üstün, U. (2010). Bilimin doğası öğretimi mesleki gelişim paketinin geliştirilmesi ve öğretmen adaylarına uygulanması ile ilgili tartışmalar. AHI Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(4), 129–162.
• Koştur, H. İ. (2016). Bilim tarihi Temelli Laboratuvar Öğretiminin sınıf öğretmeni Adaylarının Fen bilimleri dersi Beceri ve Duyuş Öğrenme Alanlarına etkisi (Tez No. 450086) [Doktora Tezi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi, Gazi Üniversitesi.
• Laçin Şimşek, C. (2009). Fen ve teknoloji öğretim programları ve ders kitapları bilim tarihinden ne kadar ve nasıl yararlanıyor? İlköğretim Online Dergisi, 8(1), 129–145.
• Laçin Şimşek, C. (2011). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin derslerinde bilim tarihine yer verme durumları. International Online Journal of Educational Sciences, 3(2).
• Lederman, N. G. (1999). The state of science education: Subject matter without context. European Journal of Science Education, 3, 1–6.
• Lederman, N. G., Lederman, J. S., & Antink, A. (2013). Nature of science and scientific inquiry as contexts for the learning of science and achievement of scientific literacy. International Journal of Education in Mathematics, Science and Technology, 1(3).
• Mamlok-Naaman, R., Ben-Zvi, R., & Hofstein, A. (2005). Learnıng scıence through a hıstorıcal approach: Does ıt affect the attıtudes of nonscıence-orıented students towards scıence? [Master’s Thesis]. University of Bristol.
• Matthews, M. R. (1989). A role for history and philosophy in science teaching. Interchange, 20(2), 3–15. [CrossRef]
• Matthews, M. R. (1992). History, philosophy and science teaching: The present rapprochement. Science and Education, 1(1), 11–47. [CrossRef]
• McComas, W. F., & Olson, J. K. (1998). The nature of science in international science education standards documents. Nature of Science in Science Education, 41, 41–52.
• Metin, D., & Leblebicioğlu, G. (2015). Ortaokul 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin bilimsel model ve modelleme hakkındaki görüşlerinin bir yaz bilim kampı süresince gelişimi. Eğitim ve Bilim, 40(177). [CrossRef]
• Mıhladız, G. (2010). Fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimin doğası konusundaki Pedagojik alan bilgilerinin Araştırılması (Tez No. 279616) [Doktora Tezi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi, Gazi Üniversitesi.
• Mıhladız, G., & Doğan, A. (2012). Fen ve teknoloji öğretmenleri ve öğretmen adaylarının bilimin doğası konusundaki alan bilgilerinin karşılaştırılması. e-International Journal of Educational Research, 3(1), 78–96.
• Mısır, M. E., & Şimşek, L. (2018). Fen bilimleri öğretmenlerinin bilim tarihinin öğretimsel değeri üzerine görüşleri. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 1(1), 1–12.
• Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı (2013). İlköğretim Kurumları Fen Bilimleri Dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Milli Eğitim Bakanlığı. Retrieved from https://ridvans oydemir.files.wordpress.com/2018/07/fen-bilimleri-2013-3-8-m c49fretim-programc4b11.pdf
• Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye kurulu Başkanlığı (2018). Fen Bilimleri Dersi (İlkokul ve Ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Milli Eğitim Bakanlığı. Retrieved from http://mufredat.meb.gov.tr/Dos yalar/201812312311937-FEN%20B%C4%B0L%C4%B0MLER%C4% B0%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI2018.pdf
• O’Neill, D. K., & Polman, J. L. (2004). Why educate ‘‘little scientists?’’ examining the potential of practice-based scientific literacy. Journal of Research in Scıence Teachıng, 41(3), 234–266.
• Ocak, İ., & Yeter, F. (2018). 2006–2016 yılları arasında çalışılmış “bilimin doğası” konulu ulusal tez ve makalelerin incelenmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 11(3), 522–543. Retrieved from http://dx.doi.o rg/10.30831/akukeg.344726
• Özdemir, P., & Üstündağ, T. (2007). Fen ve teknoloji alanındaki ünlü bilim adamlarına ilişkin yaratıcı drama eğitim programı. İlköğretim Online Dergisi, 6(2), 226–233.
• Programme for International Student Assessment (2015). Uluslararası öğrenci değerlendirme programı PISA 2015 ulusal raporu. Retrieved from http://pisa.meb.gov.tr/wpcontent/uploads/2014/11/PISA2015_ UlusalRapor.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Rudge, D. W., & Howe, E. M. (2009). An explicit and reflective approach to the use of history to promote understanding of the nature of science. Science and Education, 18(5), 561–580. [CrossRef]
• Russell, T. L. (1981). What history of science, how much, and why? Science Education, 65(1), 51–64. [CrossRef]
• Rutherford, F. J. (2001). Fostering the history of science in American science education. Science Education and Culture, 10, 41–52. Şahin, Ş., Sarıtaş, D., & Tufan, Y. (2019). Fen bilgisi öğretmen adaylarının bilim insanlarına yönelik genel bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(30), 921–929. [CrossRef]
• Sarıbaş, Y. (2019). Lise biyoloji, fizik ve Kimya ders kitaplarında kullanılan bilim tarihi Hikâyelerinin Niteliksel İncelenmesi (Tez No. 591391) [Yüksek Lisans Tezi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi, Marmara Üniversitesi.
• Sarton, G. (1918). The teaching of the history of science- the scıentıfıc montly. American Association Fort He Advancement of Science, 7(3), 193–211.
• Saygılı, S. (2018). Doğu ve batı düalizminde Islam medeniyet tarihinin oksidentalist düşünürü Fuat Sezgin ve bilim tarihi anlayışı. Temaşa Dergisi, 10, 10–31.
• Saygılı, S. (2019). İslam bilim tarihi üzerine idealist bir bilim insanı Fuat Sezgin ve yaşamı üzerine bir değerlendirme. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27–40. [CrossRef]
• Sayılı, A., & Dosay, M. (1994). Profesör Aydın Sayılı’nın kısa biyografisi ve bilimsel faaliyetleri. Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi OTAM, 575–595.
• Şeref Güryuva, S. (2019). Bilim tarihinin biyoloji dersine Entegrasyonunun öğrencilerin bilimin doğası anlayışları ve biyoloji dersine karşı tutumlarına etkisi (Tez No. 585955) [Yüksek Lisans Tezi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi, Marmara Üniversitesi.
• Shrake, L. D., Elfner, L. E., Hummon, W., Janson, R. W., & Free, M. (2006). What is science? Ohio Journal of Science, 106(4), 130–135.
• Sönmez, V., & Alacapınar, F. G. (2019). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri (Gözden geçirilmiş, 7. Baskı). Anı Yayıncılık.
• Soslu, Ö. (2014). Fen eğitiminde bilimin doğasını anlama üzerine bir değerlendirme. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 90–100.
• Taşar, M. F. (2003). Fen öğretmeni eğitimi programlarında tarih ve bilimin doğasını öğretmek. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(13), 30–42.
• Taşkın, T. (2020). Bilim tarihi öğretimi konulu fen eğitimi araştırmalarının analizi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 158–171.
• Tekfidan, K. (2018). Bir Fenomenoloji çalışması: Fizik eğitiminde Etkinliklerle Zenginleştirilmiş bilim tarihi öğretimi (Tez No. 527760) [Yüksek Lisans Tezi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi, Gazi Üniversitesi.
• Tezel, Ö., & Aksoy, K. (2020). Sekizinci sınıf ‘periyodik sistem konusunda’ bilimsel öykü içeren eğitsel oyun etkinliğinin etkililiğinin incelenmesi. On dokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(3), 192–209. Topdemir, H. G. (2011). Bilim tarihi ne söyler? Bilim ve Teknik Dergisi, 3, 2017.
• Topdemir, H. G. (2012). Ortaçağ uygarlıklarında bilgi ve bilim. Bilim ve Teknik Dergisi, 51(1), 72–75.
• Topdemir, H. G., & Unat, Y. (2015). Bilim tarihi (Gözden geçirilmiş, 8. baskı). Pegem Akademi.
• Türkmen, L., & Yalçın, M. (2001). Bilimin doğası ve eğitimdeki önemi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3, 189–195.
• Unat, Y. (2013). Bilim tarihi ve bugünün problemleri. Dört Öge Dergisi, 1(3).
• Unat, Y. (2016). 16. yüzyılda Osmanlılarda çok yönlü bir bilim insanı: Matrakçı Nasuh. Dört Öge Dergisi, 4(9), 17–35.
• Unat, Y. (2019). Ortaçağ Islam dünyasında bilim ve batıya etkileri [Sempozyum bildirileri]. Uluslararası İslam Bilim Tarihi ve Fuat Sezgin Sempozyumu.
• Unat, Y. (2015). Astronomi tarihi çalışmaları ve prof. dr. Sevim Tekeli. Dört Öge Dergisi, 4(7), 3–14.
• Wang, H. A., & Marsh, D. D. (2002). Science ınstruction with a humanistic twist: Teachers’ perception and practice in using the history of science in their classrooms. Science and Education, 11(2), 169–189. [CrossRef]
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, S. (2013). Lise biyoloji ders kitaplarında bilim tarihi Kullanımının İncelenmesi (Tez No. 349912) [Yüksek Lisans Tezi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi, Marmara Üniversitesi.
• Yılmaz, M., Çimen, O., & Karakaya, F. (2018).Öğretmen adaylarının bilim insanlarının ismiyle özdeşleşen bilimsel terimlerin yazımıyla ilgili yanılgıları. Eğitimde Kuram ve Uygulama Dergisi, 14(4), 347–360.
• Yücel Dağ, M. (2015). Kavram Karikatürleriyle Zenginleştirilmiş Etkileşimli kısa tarihsel Hikâyelerin bilimin doğası Öğretiminde Kullanımı üzerine bir öz İnceleme (Tez No. 397470) [Doktora Tezi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi, Gazi Üniversitesi.
• Yücel, M. (2009). Etkileşimli kısa tarihsel Hikâyelerin Kullanımının İlköğretim İkinci Kademe öğrencilerinin bilimin doğasına yönelik Anlayışlarının Geliştirilmesindeki etkililiği (Tez No. 234482) [Yüksek Lisans Tezi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi, Gazi Üniversitesi.