Koronavirüs Hastalığı 2019 Sürecinde Eğitim Bilişim Ağı Platformunun Kullanılabilirliğinin Değerlendirilmesi: Ortaokul Öğrencilerinin Görüşleri

Year 2023, Issue: 51, 37 - 46, 30.12.2023

Hakan Köksal Arif Cem Topuz

Abstract

COVID-19 sürecinde Milli Eğitim Bakanlığı’nın Eğitim Bilişim Ağı (EBA) platformu öğretimin her kademesindeki (ilkokul, ortaokul ve lise) öğrenciler tarafından sıkça kullanılmıştır. Bu nedenle, öğrenciler tarafından bu denli sıkça kullanılan bir sistemin kullanılabilirlik çalışmasının yapılması oldukça önemlidir. Bu noktada, özellikle yaş grubu küçük olan öğrencilerin EBA platformuna ilişkin görüşlerini analiz ederek platformun kullanılabilirlik düzeyinin değerlendirilmesi bu çalışmanın çıkış noktası olmuştur. Dolayısıyla bu çalışmanın amacı, COVID-19 sürecinde daha da gelişen EBA platformu hakkında ortaokul öğrencilerinin görüşlerini alarak kullanılabilirlik düzeyinin değerlendirilmesidir. Karma desende kurgulanan bu çalışmada, Ardahan ilinde bulunan Kazım Karabekir Yatılı Bölge Ortaokulu’ndaki 5, 6, 7 ve 8. sınıf olmak üzere toplam 232 öğrenci, Sistem Kullanılabilirlik Ölçeği aracılığıyla EBA’nın kullanılabilirlik düzeyini değerlendirmiş ve görüşlerini belirtmişlerdir. Çalışmanın nicel boyutunda EBA sisteminin; (1) memnu niyet -öğre nileb ilirl ik ve (2) verimlilik faktörleri özelinde kullanılabilirliği analiz edilmiş ve nitel boyutunda öğrencilerin EBA
platformunun kullanılabilirlik düzeyine ilişkin görüşleri analiz edilmiştir. EBA platformunun kullanılabilirliğine yönelik ortaokul öğrenci görüşleri analiz edildiğinde; öğrencilerin kullanılabilirlik algılarının cinsiyete ve genel not ortalamalarına göre farklılaştığı; yaş, sınıf ve günlük Internet kullanım saatine göre anlamlı bir farklılık olmadığı; platformun ve platformdaki modüllerin erişilebilir ve çalışır durumda olmasının öğrencilerin kullanılabilirlik algısını etkilediği; geçmişte karşılaşılan
bazı teknik sorunların artık giderilmiş olmasına rağmen bazı teknik sorunların ise halen devam ettiği anlaşılmıştır. Bulgular doğrultusunda sistemin kullanılabilirliğinin artırılması için çeşitli öneriler de sunulmuştur. Çalışma bulgularının öğrencilerin kullanılabilirlik algısının daha iyi anlaşılmasına yardımcı olabileceği ve EBA gibi eğitim platformu geliştirenler için oldukça yararlı olabileceği söylenebilir.

Keywords

Eğitim bilişim ağı, kullanılabilirlik, uzaktan eğitim, COVID-19, öğrenci görüşleri

References

• Alabay, A., & Taşdelen, V. (2017). Ortaöğretim öğretmenlerinin ve öğrencilerinin EBA (eğitimde bilişim ağı) kullanımına ilişkin görüşleri üzerine bir araştırma. İstanbul Aydın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Özel Sayı, 27–29.
• Atalay, M. (2019). Ortaokullarda eğitim bilişim ağının (EBA) Incelenmesi (Doctoral dissertation). Necmettin Erbakan University (Turkey).
• Atik, H., & Avcı, F. (2021). COVID-19 salgın sürecinde 1. sınıf öğretmenlerinin uzaktan eğitim uygulamaları: Eğitim teknolojileri ile i̇lk okumayazma öğretiminde karşılaştıkları zorluklar ve çözüm önerileri. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7(2), 687–708.
• Bertiz, Y. (2017). Çevrimiçi sosyal eğitim platformlarının kullanılabilirlklerinin değerlendirilmesi: Eğitim bilişim ağı (EBA) sistemi örneği. Bilim Eğitim Sanat ve Teknoloji Dergisi, 1(2), 62–76.
• Brinck, T., Gergle, D., & Wood, S. D. (2002). Designing web sites that work: Usability for the Web. Morgan Kaufmann Publishers.
• Çağıltay, K. (2016). İnsan bilgisayar etkileşimi ve eğitim teknolojileri. In K. Çağıltay & Y. Göktaş (Eds.). Öğretim Teknolojilerinin Temelleri: Teoriler, Araştırmalar, Eğilimler, içinde (ss. 297–314). Pegem Akademi.
• Doğan, S., & Koçak, E. (2020). EBA sistemi bağlamında uzaktan eğitim faaliyetleri üzerine bir inceleme. Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(14), 111–124.
• Durmuşçelebi, M., & Temircan, S. (2017). MEB (eğitim bilişim Ağı) EBA’daki eğitim materyallerinin öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi. Opus Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(13), 632–652. [CrossRef]
• Vikipedi (2022). https ://tr .wiki pedia .org/ wiki/ EBA, Erişim tarihi: 26.02.2022. Ezer, F., & Aksüt, S. (2021). COVID-19 sürecinde sosyal bilgiler dersinde eğitim bilişim ağı platformunu kullanmaya yönelik sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 197–233. [CrossRef]
• George, D., & Mallery, P. (2003). SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference. 11.0 update (4th ed). Allyn & Bacon.
• Herand, D., & Hatipoğlu, Z. A. (2014). Uzaktan eğitim ve uzaktan eğitim platformları’nın karşılaştırılması. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1),65-75.
• Hix, D., & Hartson, H. R. (1993). Developing user interfaces: Ensuring usability through product and process. John Wiley.
• Ilgın, H. Ö., & Ulupınar, Ş. C. (2021). Kamu hizmet aracı olarak web sitelerinin kullanılabilirliği: EBA Örneği.. Opus International Journal of Society
• Researches, 17(37), 4154–4180. International Standards Organization (1994). Ergonomic requirements for office work with visual display terminals. Part 11: Guidance on usability(ISO DIS 9241–11). International Standards Organization.
• Jeng, J. (2005). What is usability in the context of the digital library and how can it be measured? Information Technology and Libraries, 24(2), 3. [CrossRef]
• Kaiser, H. F. (1974). An index of factorial simplicity. Psychometrika, 39(1), 31–36. [CrossRef]
• Karaçorlu, A. T., & Atıcı, B. (2019). EBA platformundaki kavram haritaları ve infografiklerin kullanımına dair öğretmen ve öğrenci görüşleri. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 5, 83–105.
• Karagöz, Y. (2019). Bilimsel araştırma yöntemleri ve yayın etiği. Nobel Yayınevi. ISBN: 978-605-320-811-2.
• Kaynar, H., Kurnaz, A., Doğrukök, B., & Barışık, C. Ş. (2020). Ortaokul öğrencilerinin uzaktan eğitime i̇lişkin görüşleri. Electronic Turkish Studies, 15(7), 3269-3292.
• Kengeri, R., Seals, C. D., Harley, H. D., Reddy, H. P., & Fox, E. A. (1999). Usability study of digital libraries: ACM, IEEE-CS, NCSTRL, NDLTD. International Journal on Digital Libraries, 2(2–3), 157–169. [CrossRef]
• Kurşun, E., Karakuş, T., Yılmaz, A., İşler, K. Ç. V., Gürdal, S., & Tezcan, Ü. (2012). Eğitmen konsol yazılımları için kullanıcı arayüzü kılavuzu geliştirilmesi ve geçerleme süreci. Savunma Bilimleri Dergisi, 11(1), 177–186.
• Nielsen, J. (1993). Usability engineering (1st ed). Morgan Kaufmann Publishers. ISBN: 978- 0-12-518406-9.
• Nielsen, J. (1993). Usability engineering. Academic Press Pr. Oulanov, A., & Pajarillo, E. J. Y. (2002). CUNY+ Web: Usability study of the Web-based CUI version of the bibliographic database of the City University of New York (CUNY). Electronic Library, 20(6), 481–487.
• Özercan, H. (2021). Covid -19 pandemi sürecinde ortaokul öğrencilerinin eğitim bilişim ağı (Eba)’na i̇lişkin görüşleri (Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi.
• Sancar-Tokmak, H., Doğusoy, B., & Bilgiç, K. (2020). 2014–2019 yılları arasında Türkiye’de kullanılabilirlik üzerine yayımlanan araştırma makalelerinin i̇ncelenmesi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 10(1), 280–320.
• Schmitt, M. T., & Pietzner, V. (2022). Use of an online learning environment in face‐to‐face and distance learning–comparison of system usability and opinion on teaching. CHEMKON, 29(S1), 188–192. [CrossRef]
• Shackel, B. (1986). Ergonomics in design for usability. In People & computers: Designing for usability. In M. D. Harrison & A. F. Monk (Eds.). Proceedings of the second conference of the BCS HCI specialist group. Cambridge University Press
• Sharma, S. (1995). Applied multivariate techniques. John Wiley & Sons Inc., New York.
• Sözen, N. (2020). Covid 19 sürecinde uzaktan eğitim uygulamalari üzerine bir inceleme. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(12), 302–319.
• Suárez, C. A. H., Galan, C. A. P., & Osorio, H. M. (2022). Usability issues of e-learning systems: A case study for the Moodle learning management system. Journal of Language and Linguistic Studies, 18(2),1450-1461.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed). Allyn and Bacon
• Timur, B., Yilmaz, Ş., & İşseven, A. (2017). Ortaokul öğrencilerinin eğitim bilişim ağı (Eba) sistemini Kullanmalarına yönelik görüşleri/Secondary school students’opınıon for using the system of education information network (EBA). Asya Öğretim Dergisi, 5(1), 44–54.
• Tüysüz, C., & Çümen, V. (2016). EBA ders web sitesine i̇lişkin ortaokul öğrencilerinin görüşleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(27/3), 278–296.
• Yavuz, M., Kayalı, B., Balat, Ş., & Karaman, S. (2020). Salgın sürecinde Türkiye’deki yükseköğretim kurumlarının acil uzaktan öğretim uygulamalarının i̇ncelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 49(1), 129–154. [CrossRef]
• Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü (2022). http: //yeg itek.meb.g ov.tr /www/ ebaeg itimp latfo rmudu nyada 1sira yayer lesti /icerik/30 92. Erişim tarihi: 1 Mart
• 2022. Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Zhai, C., & Massung, S. (2016). Text data management and analysis: A practical introduction to information retrieval and text mining. ACM Books. ISBN: 978-1- 970001-16-7.