VELİLERİN OKULDAN VE ÖĞRETMENLERDEN BEKLENTİLERİ

Year 2024, Issue: 52, 83 - 106, 30.03.2024

Eslem Arslan Engin Aslanargun

https://doi.org/10.33418/education.1421873

Abstract

Araştırmanın amacı öğrencileri ilkokula devam eden öğrenci velilerinin okuldan ve öğretmenden beklentilerini incelemektir. Araştırma nitel araştırma yöntemlerine uygun olarak doküman analizi modeli ile yürütülmüştür. Araştırmanın veri kaynağını 1999-2021 yılları arasında “Velilerin okuldan ve öğretmenlerden beklentileri” yönünde Google Akademik, Ulakbim, ve Dergipark’ta yayınlanmış 50 makaleden oluşturmaktadır. Araştırma konusuyla alakalı materyallere ve bilgilere erişilerek alan taraması gerçekleştirilmiştir. Araştırmada velilerin okuldan beklentileri, velilerin öğretmenlerden beklentileri ve okul aile işbirliği içerikli dokümanlar seçilerek incelenmiş ve analiz edilmiştir. Velilerin okuldan beklentilerine yönelik olarak işbirliği ve etkili iletişim, akademik başarı, okulun öğrenciler için sunmuş olduğu imkânlar, okulda yapılan sosyal faaliyetler, öğrencileri hayata hazırlama kural ve davranışları öğrenme, milli değerlerine ve dini inanışlarına uygun eğitim verilmesi yönünde veli beklentilerinin olduğu görülmektedir. Velilerin öğretmenlerden beklentileri ayrımcılık yapmama, öğrencilere rehberlik yapma, doğru örneklik gösterme, öğretmenlerin kendini geliştirmesi ve etkili öğretim yöntemlerini kullanma yönünde beklentileri olduğu görülmektedir. Eğitimin en temel paydaşı olan veliler okul ile etkili bir işbirliği beklentisi içerisinde olduklarını yüksek oranda dile getirmektedir. Akademik çalışma bulguları velilerle etkili işbirliği noktasında ciddi eksiklikler olduğunu göstermektedir.

Keywords

Veli Beklentileri, Öğretmen, Okul, Okul Aile İşbirliği

References

• Acar, E., & Akar-Vural, R. (2018). İlkokul öğrencilerinin devam ettiği okul sonrası eğitim programlarının okul yöneticileri ve velilerin görüşlerine göre değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 17(1), 293-313.
• Akbaşlı, S., & Kavak, Y. (2007). Ortaöğretimde okul aile birliklerinin görevlerini gerçekleştirme düzeylerine ilişkin bir durum çalışması. Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 237-256.
• Akbaşlı, S., & Tura, B. (2019). Okul aile birlikleri okullara ne getirdi? Neyi değiştirdi? Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 14(20), 1747-1768.
• Akdoğan, H. (2014). Velilerin öğrenci başarısı için okul yönetimi ve öğretmenlerden beklentileri [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi] Fatih Üniversitesi, İstanbul.
• Albez, C., & Ada, Ş. (2017). Okul aile ortaklığı: güçlükler, beklentiler, gereksinimler, öneriler. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 5(2), 1-18.
• Albez, C., & Akan, D. (2022). Uzaktan eğitim sürecinde ailelerin öğretici ebeveynlik becerilerinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 47(209), 467-469.
• Altheide, D. (2000). Tracking discourse and qualıtative document analysis, Poetics. 27, 287-299.
• Arnas-Aktaş, Y. (2002). Velilerin okul öncesi eğitime ve okul öncesi eğitim kurumlarına yönelik tutumları. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24-36.
• Arslan, S. (2008). Ailenin ilköğretim II. kademe öğrencilerinin okul başarısı üzerindeki etkisi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Beykent Üniversitesi, İstanbul.
• Arslan, Ü., & Nural, E. (2004). Okul öncesi eğitimde okul-aile işbirliğinin önemi. Milli Eğitim Dergisi, 162, 99-108.
• Aslanargun, E. (2007). Okul- aile birliği ve öğrenci başarısı üzerine bir tarama çalışma. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18, 119–135.
• Aslanargun, E. (2007). Okul aile işbirliği ve öğrenci başarısı üzerine bir tarama çalışma. Sosyal Bilimler Dergisi, 18, 120-134.
• Aslanargun, E., & Özakça, B. (2015). Akademik başarıları yüksek olan öğrencilerin başarı düzeylerine ailelerinin katkıda bulunma biçimleri. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(3), 9-21.
• Aslanargun, E., Bozkurt, S. ve Sarıoğlu, S. (2016). Sosyoekonomik değişkenlerin öğrencilerin akademik başarısı üzerine etkileri, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(3), 214-234.
• Ayaydın, Y., & Katılmış, A. (2017). Okullardaki eğitim-öğretim faaliyetlerine ilişkin velilerin görüşleri. Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1, 11-28.
• Aydın, R., Şahin, H., & Topal, T. (2008). Türkiye’de ilköğretime sınıf öğretmeni yetiştirmede nitelik arayışları. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2, 119-142.
• Aydoğan, İ. (2006). İlköğretim okullarında okul-çevre ilişkilerinin düzeyi. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1(2), 121-136.
• Babayiğit, Ö. (2018). İlkokul öğrencilerinin kelime uzunluğuna göre okuma hızlarının değerlendirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 46, 409-427.
• Bakioğlu, A., & Bahçeci, M. (2010). Velilerin okul imajına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 31, 25-55.
• Balkar, B. (2009). Okul aile işbirliği sürecine ilişkin veli ve öğretmen görüşleri üzerine nitel bir çalışma. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(3), 105-123.
• Bıkmaz-Hazır, F., & Güler, S. D. (2002). Velilerin sınıf öğretmenlerinden beklentileri ve sınıf öğretmenlerinin bu beklentilere uygunluğu. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 2(2), 445 - 472.
• Beydoğan, H. Ö. (2006). Ailelerin eğitim sürecine katılımına yönelik modeller ve yaklaşımlar. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi, 7(1), 75-90.
• Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40.
• Can, İ. (2015). Değişen Türkiye’de eğitimin işlevlerini yeniden düşünmek: Velilerin ilk ve orta okullardan beklentileri üzerine bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 34, 247-266.
• Cardno, C. (2018). Policy document analysis: A practical educational leadership tool and a qualitative re-search method. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 24(4), 623-640.
• Cardno, C., Rosales-Anderson, N., & Mc Donald, M. (2017). Documentary Analysis HUI, An emergent bricolage method for culturally responsive qualitative research. Mai Journal, 6(2), 143-152.
• Carrasquillo, A. L., & London, C. B. G. (1993). Parents and schools: A source book. Garland Publishing Inc.
• Christenson, S. L. (2004). The family-school partnership: An opportunity to promote the learning competence of all students. School Psychology Review. 33(1).
• Crites, C. V. (2008). Parent and community involvement: A case study. Unpublished Doctoral Dissertation. Wilmington University, Deleware.
• Çalışkan, N., & Ayık, A. (2015). Okul aile birliği ve velilerle iletişim. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(2), 69-82.
• Çalışkan, E. F., & Ulaş, A. H. (2022). The Effect of Parent-Involved Reading Activities On Primary School Students’ Reading Comprehension Skills, Reading Motivation, and Attitudes Towards Reading. International Electronic Journal of Elementary Education, 14(4), 509-524.
• Çelenk, S. (2003). Okul aile işbirliği ile okuduğunu anlama başarısı arasındaki ilişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 33-39.
• Çelik, H., & Hotaman, D. (2018). Okul sisteminde sınıf öğretmenlerine dair beklentilerin incelenmesi. Yıldız Journal of Educational Research, 3(2), 59-75.
• Çelik, V. (2005). Sınıf yönetimi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Çetin, Ş. (2001). İdeal öğretmen üzerine bir araştırma. Milli Eğitim Dergisi, 149, 29-37.
• Çobanoğlu, F., & Badavan, Y. (2017). Başarılı okulların anahtarı: Etkili okul değişkenleri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26, 114-134.
• Danielson, C. (2002). Enhancing student achievement: A framework for school improvement. Association for Supervision & Curriculum Development, Alexandria, VA, USA. http://site.ebrary.com/lib/hacettepe/Doc?id=10 044776&ppg=71.
• Demir, O., Bektas, O., & Saraçoğlu, S. (2021). Okul aile iletişiminin başarıya , öz yeterliliğe, motivasyona ve tutuma katkısı. Eğitimde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 4(1), 25-41.
• Doğru, Ç. T. (2005). Okul – öğretmen – aile işbirliğinin sınıf yönetimine etkisi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Zonguldak.
• Duru, S., & Çöğmen, S. (2017). İlkokul ve ortaokul öğrencileri ile velilerin ev ödevlerine yönelik görüşleri. İlköğretim Online, 16(1), 354-365.
• Eby, J. W. (1997). Reflective planning, teaching, and evaluation for the elementary school (2nd ed.). New Jersey: Prentice-Hall.
• Erdoğan, Ç., & Demirkasımoğlu, N. (2010). Ailelerin eğitim sürecine katılımına ilişkin öğretmen ve yönetici görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 3(3), 399-431.
• Erşan, Ş. (2019). Ebeveynlerin okulöncesi eğitim kurumundan ve öğretmenden beklentilerinin incelenmesi. Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 161-178.
• Ertem, H. Y. & Gökalp, G. (2020). Velilerin okul iklimi ve veli katılımı algılarının velilerin eğitim durumu ve çocuklarının öğrenim kademesine göre incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 35(1), 78-91.
• Eskicumalı, A., Gür Erdoğan, D., & Arslan, S. (2010). Velileri yeni ilköğretim programına ilişkin görüşleri. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 30-45.
• Ferlazzo, L. & Hammond, L. (2009). Building parent engagement in schools. California:ABC-ClIO,LLC
• Genç, S. Z. (2005). İlköğretim 1. kademedeki okul aile işbirliği ile ilgili öğretmen ve veli görüşleri. Gazi Üniversitesi Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3, 227-243.
• Gökçe, E. (2000). İlköğretimde okul aile işbirliğinin geliştirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(7), 204-209.
• Gümüşeli, A. İ. (2004). Ailenin katılım ve desteğinin öğrenci başarısına etkisi. Özel Okullar Birliği Bülteni, 2(6), 14-17.
• Güven, U., & Sezer, B. (2020). Velilerin öğretmenler üzerindeki baskılarının öğrenci başarısı üzerine. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(3), 1382-1398.
• Han, M., & Aydın, G. (2019). İlkokul öğretmenlerinin performansında veli, öğrenci ve meslektaşlarının etkileri. Sakarya Üniversitesi Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(2), 189-205.
• Harrison, S. (2003). Mutlu çocuk. (çev:Murat Sağlam). Istanbul: Dharma Yay.
• Hatipoğlu, A., & Kavas, E. (2016). Veli yaklaşımlarının öğretmen performansına etkisi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(4), 1012-1034.
• Hazır-Bıkmaz, F., & Güler, S. D. (2002). Velilerin sınıf öğretmenlerinden beklentileri ve sınıf öğretmenlerinin bu beklentilere uygunluğu. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Kuram ve Uygulamalarda Eğitim Bilimleri, 2(2), 445-472.
• Hesapçıoğlu, M., & Nohutçu, A. (1999). Velilerin özel okul tercihlerini etkileyen faktörler ve özel okulların reklam stratejileri. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 11, 183-202.
• İlgar, Ş. & Topaç, N. (2013). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Okul-Aile İşbirliğine İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 93-114.
• Kalsen, C., Kaplan, İ., & Şimşek, M. (2020). İlkokullardaki ev ödevlerine ilişkin yönetici, öğretmen ve veli görüşleri. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 527-547.
• Karaçöp, A., & Aksu, F. F. (2015). Öğrencilerinin ev temelli fen öğrenme etkinliklerine aile katılımı. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 456-476.
• Karadeniz-Hacısalihoğlu, M., Aksu, H. & Topal, T. (2012). Aile katılım sürecinin ilköğretim birinci kademe öğrencilerinin matematik başarısına yansımaları. Milli Eğitim Dergisi, 42(196), 232-245.
• Karaman-Kepenekçi, Y. & Nayır, K. F. (2014). Okul iklimini insan haklarına duyarlılık boyutunda sorgulama: Liseler üzerine bir araştırma. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 1-16.
• Keçeli-Kaysılı, B. (2008). Akademik başarının arttırılmasında aile katılımı. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 9(1), 69-83.
• Konca, A. S. (2020). Velilerin okul öncesi eğitim hakkında görüşlerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(3), 892-902.
• McGhee, C. (2007). A descriptive study of teacher and parental attitudes towards parent involvement at an elementary school in deleware. Unpublished Doctoral Dissertation. Wilmington University, Deleware.
• Nartgün, Ş., & Kaya, A. (2016). Özel okul velilerinin beklentileri doğrultusunda okul imajı oluşturma. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 153-167.
• O'Leray, Z. (2014). The essential guide to doing your research project (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: SAGE Publications, Inc.
• Özgan, H., & Aydın, Z. (2010). Okul aile işbirliğine ilişkin yönetici öğretmen ve veli görüşleri. E-Journal of New World Sciences Academy, 5(3), 1169-1189.
• Özkan, H. H. (2012). Yapılandırmacı Odaklı Öğretim Tasarımı Modeli Örneği. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15 (28), 47-66.
• Sabancı, A., & Yücel, E. (2013). İlköğretim okullarında veli öğretmen ilişkilerinde veliye yönelik psikolojik yıldırma davranışları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(2), 348-363.
• Saylık, A., & Tuaç, S. (2021). Velilerin gözüyle ideal sınıf öğretmeninin özellikleri: nitel bir çalışma. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(19), 45-61.
• Seçer, Z., Sarı, H., & Olcay, O. (2008). Anne tutumlarına göre okulöncesi dönemdeki çocukların ahlaki ve sosyal kural bilgilerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 539-557.
• Sevinç, M. (2006). Okulöncesi eğitim alan çocukların annelerin okuldan beklentileri. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 218-225.
• Seyfullahoğulları, A. (2012). Ailelerin anaokullarından beklentileri üzerine bir araştırma. Marmara Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2, 1-15.
• Shannon, S. M. (1996). Minority parental involvement: A mexican mother's experience and a teacher's interpretation. Education and Urban Society, 29(71).
• Şimşek, Z. C., & İvrendi, A. (2014). Ebeveynlerin okul öncesi eğitim kurumlarından beklentileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2), 240-254.
• Toprakçı, E., & Gülmez, D. (2018). Velilerin penceresinden öğrencilerin eğitim hayatı anılar bağlamında nitel bir analiz. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 6(1), 253-275.
• Tümkaya, S. (2017). Velilerin okulda eğitime katılım türlerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26(2), 83-98.
• Türkoğlu, S., Bozavu, E., Yücel, F., Börekçi, M., & Baştürk, M. (2008). Eğitimde yeni yönelimler ve öğretmenlerin kaliteli eğitimden beklentileri. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi, 18, 1-14.
• Uğurlu, C. T., & Demir, A. (2016). Etkili okullar için kim ne yapmalı? Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 53-75.
• Uygur, M., & Kanadlı, S. (2020). İyi sınıf öğretmeni özelliklerine yönelik öğrenci, öğretmen ve veli görüşleri: bir temel nitel çalışma. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 3(1), 35-39.
• Yıldırım, V. Y. (2017). Okullarda uygulanan öğretim programları hakkında velilerin görüşlerinin değerlendirilmesi. Harran Education Journa, 2(2), 33-49.
• Yıldırım, N., & Öner, S. (2016). Etkili/başarılı sınıf öğretmenleri üzerine nitel bir analiz. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(3), 135-155.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, V. A., & Kılıç, D. (2020). İlkokul öğrenci velilerinin eğitim ve okullara ilişkin beklentileri. Uluslarlarası Pegem Eğitim Kongresi (IPCEDU-2020), Diyarbakır, Türkiye.