Research Article
BibTex RIS Cite

II. Mustafa Dönemi’ne ait 1701 Tarihli Bir Masraf Defteri’nin Değerlendirilmesi

Year 2020, Volume: 3 Issue: 2, 199 - 224, 15.12.2020

Büşra Bulut

https://doi.org/10.47948/efad.788940

Abstract

Masraf Defterleri, Cumhurbaşkanlığı Osmanlı Arşivi’nde müteferrik defterler fonunda bulunmaktadır. Bu defterler içeriği bakımından oldukça önemli bir yere sahiptir. Nitekim Masraf Defterlerinin incelenmesi ile söz konusu bölgenin yanı sıra defterin tutulduğu döneme ait fiyat tarihi, halkın gelir düzeyi ve tüketim alışkanlıklarına dair birçok bilgiye ulaşılabilmektedir. Yine bu defterler sayesinde elçilerin ağırlanması, sefere gidiş masrafı ya da askeri sınıfın maaşlarının dağıtılması gibi harcamaları da tespit etmek mümkündür. Osmanlı Devleti’nde Masraf Defterleri serisinin içeriği incelendiğinde bu harcamalara ek olarak saray harcamalarından, askeri harcamalara ve bazı kişisel harcamalara kadar birçok kalemde masraf dökümüne erişmek mümkündür. Çalışma konunun bu önemine binaen kaleme alınmış olup, araştırmada 1701 tarihli bir masraf defteri incelenmiştir. İlgili defter Sultan II. Mustafa’nın ailesiyle birlikte İstanbul’dan Edirne’ye gidişinin yol masrafı ve 1701 yılına ait olan giderleri ele almaktadır. Temel amaç; 1701 tarihli Masraf Defteri incelenerek II. Mustafa’nın İstanbul’dan Edirne’ye giderken harcanan yol masrafı ve ihtiyaç duyulan malzeme ve tedarik unsurlarının tespitini yapmaktır. Çalışmada ilgili tespit ve değerlendirmeler için 1701 tarihli Masraf Defterinin transkripsiyonu ve II. Mustafa dönemi Osmanlı Devleti’ni ele alan eserlerden istifade edilmek suretiyle kavramsal bir çerçeve oluşturulmuştur. Bu minvalde 1701 tarihli defterdeki masraf dökümüyle ilgili genelden özele bir değerlendirme yapılmıştır. Nitekim söz konusu defterde yalnızca taşınma masraflarının değil döneme ait pek çok giderin kalem kalem kaydının tutulduğu görülmüştür.

Keywords

Masraf defteri II.Mustafa İstanbul Edirne 1701

References

  • Afyoncu, E. (2013).“Zenta”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (1. bs., C. 44, ss. 178-280). İstanbul, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Akay, F. (2018). Avusturyalıların Gözünden Büyük Türk Savaşı 1683-1699. Yayımlanmamış doktora tezi, Tokat Gazi Osman Paşa Üniversitesi, Tokat.
  • Bilecik, G. & Türk, Ö. (2019). “Masraf Defterleri Işığında Topkapı Sarayı III. Ahmed (Enderun) Kütüphanesi”, İstanbul Üniversitesi Dergisi, (11), 1-12.
  • Bozkurt, F. (2016). III. Mustafa Dönemine Ait Bir Kadınefendinin Masraf Defteri. İstanbul, Okur Kitaplığı.
  • Can, M. (2019). “H. 25 Şaban 1189/ M. 21 Ekim 1775 Tarihli Mihmandar Masraf Defteri Üzerine Bir Değerlendirme”, Journal of Analytic Divinity, 3 (2), 24-43.
  • Doğan, F. (2018). “Sahibi Bilinmeyen Hususi Bir Masraf Defterinin Osmanlı Sosyal ve İktisat Tarihi Açısından Kullanılabilirliğine Dair Bir Deneme”, Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, (18), 355-376.
  • Doğan, M. (2001). “XIX. Yüzyıl Başında Babıâli’de Gündelik Faaliyet ve Teşrifat: 1810 Tarihli Bir Masraf Defteri”, Türklük Araştırmaları Dergisi, (9), 29-50.
  • Doğru, H. (2010). Lehistan’da Bir Osmanlı Sultanı IV. Mehmed’in Kamaniçe-Hotin Seferleri ve Bir Masraf Defteri. Ankara, Kitap Yayınevi.
  • Genç, M. (1985). “Osmanlı Arşivlerinden Yararlanma Yöntemi“, İ. Soysal (Haz.), Osmanlı Arşivleri ve Araştırmaları Sempozyumu: Mustafa Reşit Paşa: Hazine-i Evrak (1846) içinde (ss. 155-162), İstanbul, Türk-Arap İlişkileri İncelemeleri Vakfı Yayınları.
  • Işık, M. (2016). Cihana Hükmeden Son İmparatorluk Osmanlı Tarihi. İstanbul, Yediveren Yayınları.
  • İnalcık, H. (2015). Devlet-i Aliyye Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar. İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • İnbaşı, M. (1999). “Dördüncü Murad’ın Bağdat Seferi Masraf Derteri”, Ankara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, (12), 277-286.
  • Karaca, F. (2007). “Pişkeş”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (1. bs., C.34, ss. 294-296). İstanbul, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Kocaaslan, M. & Arslantürk, H.A. (2014). “Sultan İkinci Mustafa Saltanatında Edirne Sarayı: 1696-1698 Harem Tamirâtları”, Turkish Studies, 9 (1), 271-312.
  • Kurtaran, U. (2016). “Karlofça Antlaşması’nda Venedik, Lehistan Ve Rusya’ya Verilen Ahidnamelerin Genel Özellikleri Ve Diplomatik Açıdan Değerlendirilmesi”, Tarih Araştırmaları Dergisi, 35 (60), 97-139.
  • Kurtaran, U. (2009). Osmanlı Avusturya Diplomatik İlişkileri. Kahramanmaraş, Ukde Yayınları.
  • Kurtaran, U. (2014). “XIII. Yüzyıl Osmanlı-Avusturya Siyasi İlişkileri”, Tarih Okulu Dergisi, (17), 393-419.
  • Kurtaran, U. (2017a). Sultan II. Mustafa (1695-1703). Ankara, Siyasal Kitabevi.
  • Kurtaran, U. (2017b). “Sultan II. Mustafa Döneminde (1695-1703) Uygulanan İskân Politikaları ve Yapılan İskânlar”, O. Köse (Ed.), Geçmişten Günümüze Göç II içinde (ss. 1337-1340), Samsun, Canik Belediyesi Yayınları.
  • Kurtaran, U. (2018a). Sultan I. Mahmud (1730-1754). Ankara, Altınordu Yayınları.
  • Kurtaran, U. (2018b). “Karlofça Antlaşması’ndan Sonra İstanbul’a Gelen Yabancı Elçilerin Ağırlanması ve Yapılan Harcamalar”, Tarih Araştırmaları Dergisi, 37 (63), 331-370.
  • Kurtaran, U. (2018c). “Ottoman-Austria Border Determinatıon Works and Newly Determined Borders According to the Treaty of Belgrade of 1739”, D. Amedoski (Ed.), Belgrade 1521-1867 içinde (ss. 169-193), Belgrade, Belgrade University Press.
  • Kurtaran, U. (2018d). “Sultan II. Mustafa’nın Avcılığı Üzerine Bir Araştırma”, Social Sciences Research Journal, (7) , 147-166.
  • Kurtaran, U. (2019). “Osmanlı-İran İlişkileri ve Defter Emini Mehmed B. Şair Nahifi’nin İran Sefareti (1698-1699)”, B. İşigüzel (Ed.), Uluslararası Türkiye Vizyonu Kongresi Tam Metin Kitabı 100. Yılına Doğru Türkiye içinde (ss. 316-336), Adana.
  • Lamartine, A. (1995). Osmanlı Tarihi (S. Bayram, Çev.), İstanbul, İndie Yayınevi, (2019).
  • Majer, H. G. (1992). “The Harem Of Mustafa II (1695-1703)”, N. Göynüç (Ed.), Osmanlı Araştırmaları XII içinde (ss. 431-444), İstanbul, Algı Yayınları.
  • Orhonlu, C. (1979). “Mustafa II”, İslam Ansiklopedisi, (1. Bs., C.8, ss. 696). İstanbul, MEB Yayınları.
  • Özcan, A. (2006). “Mustafa II”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, (1. Bs., C.31, ss. 275-278). İstanbul, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Özkan, S. H. (2009). “Türk Tarihinin Kırılma Noktası: Zenta Faciası”, Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 4 (3), 1779-1793.
  • Pakalın, M. Z. (1993). Osmanlı Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü II. İstanbul, MEB Yayınları.
  • Sander, O. (2016). Anka’nın Yükselişi ve Düşüşü. Ankara, İmge Kitabevi.
  • Sander, O. (2017). Siyasi Tarih. Ankara, İmge Kitabevi.
  • Sevinç, T. (2004). 1703 Edirne Vakası. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
  • T.C. Cumhurbaşkanlığı Osmanlı Arşivi, BOA. MAD. d. nr. 03798.

Year 2020, Volume: 3 Issue: 2, 199 - 224, 15.12.2020

Büşra Bulut

https://doi.org/10.47948/efad.788940

Abstract

Expence books are in the various books fund in the Presidental Ottoman Archives, Those ledgers have a distincive importance in terms of their contents. As a matter of fact, by examining the expence ledgers, lots of informayion about the region being talked, as well as the cost date of the term in which the ledgerwas kept the income level and consumtion habits of the people can be obtained. Moreover, thanks to those ledgers, it is possible to identificate expences such as the hospitality of the envoys, the expence of voyages or the distrubution of the salaries of the soldiers. When the content of the expence ledgers in the Ottoman Empire series is analized it is possible to reach expence breakdowns in many items from palace expences to military expences ,in addition to those some personal expences. This article is written due to the importance of the subject and one of the expence ledgers dated 1701 is analized in this article. The analized expence ledger addresses Sultan II. Mustafa and his family’s travel expenses from Istanbul to Edirne, and the outgoings, which belong the year 1701. The main objective; is to strike II.Mustafa and his family’stravel expences from Istanbul to Edirne and the outgoings of the required equipments and the provision issues by analyzing the expence ledger dated 1701. At this article, a conceptual framework has been created for the determination and assessments by using old written works that include Ottoman Empire Sultan II. Mustafa’s era and transcription of expence ledger dated 1701. At this manner, a general and specific evaluation is done about the list of expence breakdown dated 1701. Actually, it is seen that the expence ledgers include not only the transportation expences but also many outgoings’ records belonging toy he term.

Keywords

Expence Ledgers, II. Mustafa, İstanbul, Edirne, 1701.

References

  • Afyoncu, E. (2013).“Zenta”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (1. bs., C. 44, ss. 178-280). İstanbul, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Akay, F. (2018). Avusturyalıların Gözünden Büyük Türk Savaşı 1683-1699. Yayımlanmamış doktora tezi, Tokat Gazi Osman Paşa Üniversitesi, Tokat.
  • Bilecik, G. & Türk, Ö. (2019). “Masraf Defterleri Işığında Topkapı Sarayı III. Ahmed (Enderun) Kütüphanesi”, İstanbul Üniversitesi Dergisi, (11), 1-12.
  • Bozkurt, F. (2016). III. Mustafa Dönemine Ait Bir Kadınefendinin Masraf Defteri. İstanbul, Okur Kitaplığı.
  • Can, M. (2019). “H. 25 Şaban 1189/ M. 21 Ekim 1775 Tarihli Mihmandar Masraf Defteri Üzerine Bir Değerlendirme”, Journal of Analytic Divinity, 3 (2), 24-43.
  • Doğan, F. (2018). “Sahibi Bilinmeyen Hususi Bir Masraf Defterinin Osmanlı Sosyal ve İktisat Tarihi Açısından Kullanılabilirliğine Dair Bir Deneme”, Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, (18), 355-376.
  • Doğan, M. (2001). “XIX. Yüzyıl Başında Babıâli’de Gündelik Faaliyet ve Teşrifat: 1810 Tarihli Bir Masraf Defteri”, Türklük Araştırmaları Dergisi, (9), 29-50.
  • Doğru, H. (2010). Lehistan’da Bir Osmanlı Sultanı IV. Mehmed’in Kamaniçe-Hotin Seferleri ve Bir Masraf Defteri. Ankara, Kitap Yayınevi.
  • Genç, M. (1985). “Osmanlı Arşivlerinden Yararlanma Yöntemi“, İ. Soysal (Haz.), Osmanlı Arşivleri ve Araştırmaları Sempozyumu: Mustafa Reşit Paşa: Hazine-i Evrak (1846) içinde (ss. 155-162), İstanbul, Türk-Arap İlişkileri İncelemeleri Vakfı Yayınları.
  • Işık, M. (2016). Cihana Hükmeden Son İmparatorluk Osmanlı Tarihi. İstanbul, Yediveren Yayınları.
  • İnalcık, H. (2015). Devlet-i Aliyye Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar. İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • İnbaşı, M. (1999). “Dördüncü Murad’ın Bağdat Seferi Masraf Derteri”, Ankara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, (12), 277-286.
  • Karaca, F. (2007). “Pişkeş”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (1. bs., C.34, ss. 294-296). İstanbul, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Kocaaslan, M. & Arslantürk, H.A. (2014). “Sultan İkinci Mustafa Saltanatında Edirne Sarayı: 1696-1698 Harem Tamirâtları”, Turkish Studies, 9 (1), 271-312.
  • Kurtaran, U. (2016). “Karlofça Antlaşması’nda Venedik, Lehistan Ve Rusya’ya Verilen Ahidnamelerin Genel Özellikleri Ve Diplomatik Açıdan Değerlendirilmesi”, Tarih Araştırmaları Dergisi, 35 (60), 97-139.
  • Kurtaran, U. (2009). Osmanlı Avusturya Diplomatik İlişkileri. Kahramanmaraş, Ukde Yayınları.
  • Kurtaran, U. (2014). “XIII. Yüzyıl Osmanlı-Avusturya Siyasi İlişkileri”, Tarih Okulu Dergisi, (17), 393-419.
  • Kurtaran, U. (2017a). Sultan II. Mustafa (1695-1703). Ankara, Siyasal Kitabevi.
  • Kurtaran, U. (2017b). “Sultan II. Mustafa Döneminde (1695-1703) Uygulanan İskân Politikaları ve Yapılan İskânlar”, O. Köse (Ed.), Geçmişten Günümüze Göç II içinde (ss. 1337-1340), Samsun, Canik Belediyesi Yayınları.
  • Kurtaran, U. (2018a). Sultan I. Mahmud (1730-1754). Ankara, Altınordu Yayınları.
  • Kurtaran, U. (2018b). “Karlofça Antlaşması’ndan Sonra İstanbul’a Gelen Yabancı Elçilerin Ağırlanması ve Yapılan Harcamalar”, Tarih Araştırmaları Dergisi, 37 (63), 331-370.
  • Kurtaran, U. (2018c). “Ottoman-Austria Border Determinatıon Works and Newly Determined Borders According to the Treaty of Belgrade of 1739”, D. Amedoski (Ed.), Belgrade 1521-1867 içinde (ss. 169-193), Belgrade, Belgrade University Press.
  • Kurtaran, U. (2018d). “Sultan II. Mustafa’nın Avcılığı Üzerine Bir Araştırma”, Social Sciences Research Journal, (7) , 147-166.
  • Kurtaran, U. (2019). “Osmanlı-İran İlişkileri ve Defter Emini Mehmed B. Şair Nahifi’nin İran Sefareti (1698-1699)”, B. İşigüzel (Ed.), Uluslararası Türkiye Vizyonu Kongresi Tam Metin Kitabı 100. Yılına Doğru Türkiye içinde (ss. 316-336), Adana.
  • Lamartine, A. (1995). Osmanlı Tarihi (S. Bayram, Çev.), İstanbul, İndie Yayınevi, (2019).
  • Majer, H. G. (1992). “The Harem Of Mustafa II (1695-1703)”, N. Göynüç (Ed.), Osmanlı Araştırmaları XII içinde (ss. 431-444), İstanbul, Algı Yayınları.
  • Orhonlu, C. (1979). “Mustafa II”, İslam Ansiklopedisi, (1. Bs., C.8, ss. 696). İstanbul, MEB Yayınları.
  • Özcan, A. (2006). “Mustafa II”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, (1. Bs., C.31, ss. 275-278). İstanbul, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Özkan, S. H. (2009). “Türk Tarihinin Kırılma Noktası: Zenta Faciası”, Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 4 (3), 1779-1793.
  • Pakalın, M. Z. (1993). Osmanlı Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü II. İstanbul, MEB Yayınları.
  • Sander, O. (2016). Anka’nın Yükselişi ve Düşüşü. Ankara, İmge Kitabevi.
  • Sander, O. (2017). Siyasi Tarih. Ankara, İmge Kitabevi.
  • Sevinç, T. (2004). 1703 Edirne Vakası. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
  • T.C. Cumhurbaşkanlığı Osmanlı Arşivi, BOA. MAD. d. nr. 03798.
There are 34 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects History of The Social Sciences
Journal Section Articles
Authors

Büşra Bulut 0000-0001-7621-9357

Publication Date December 15, 2020
Submission Date September 1, 2020
Acceptance Date October 16, 2020
Published in Issue Year 2020 Volume: 3 Issue: 2

Cite

APA Bulut, B. (2020). II. Mustafa Dönemi’ne ait 1701 Tarihli Bir Masraf Defteri’nin Değerlendirilmesi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 3(2), 199-224. https://doi.org/10.47948/efad.788940
AMA Bulut B. II. Mustafa Dönemi’ne ait 1701 Tarihli Bir Masraf Defteri’nin Değerlendirilmesi. KMU EFAD. December 2020;3(2):199-224. doi:10.47948/efad.788940
Chicago Bulut, Büşra. “II. Mustafa Dönemi’ne Ait 1701 Tarihli Bir Masraf Defteri’nin Değerlendirilmesi”. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 3, no. 2 (December 2020): 199-224. https://doi.org/10.47948/efad.788940.
EndNote Bulut B (December 1, 2020) II. Mustafa Dönemi’ne ait 1701 Tarihli Bir Masraf Defteri’nin Değerlendirilmesi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 3 2 199–224.
IEEE B. Bulut, “II. Mustafa Dönemi’ne ait 1701 Tarihli Bir Masraf Defteri’nin Değerlendirilmesi”, KMU EFAD, vol. 3, no. 2, pp. 199–224, 2020, doi: 10.47948/efad.788940.
ISNAD Bulut, Büşra. “II. Mustafa Dönemi’ne Ait 1701 Tarihli Bir Masraf Defteri’nin Değerlendirilmesi”. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 3/2 (December 2020), 199-224. https://doi.org/10.47948/efad.788940.
JAMA Bulut B. II. Mustafa Dönemi’ne ait 1701 Tarihli Bir Masraf Defteri’nin Değerlendirilmesi. KMU EFAD. 2020;3:199–224.
MLA Bulut, Büşra. “II. Mustafa Dönemi’ne Ait 1701 Tarihli Bir Masraf Defteri’nin Değerlendirilmesi”. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, vol. 3, no. 2, 2020, pp. 199-24, doi:10.47948/efad.788940.
Vancouver Bulut B. II. Mustafa Dönemi’ne ait 1701 Tarihli Bir Masraf Defteri’nin Değerlendirilmesi. KMU EFAD. 2020;3(2):199-224.
 Download Cover Image

20525     20522   20540   Creative Commons License

Journal of Karamanoğlu Mehmetbey University Faculty of Letters is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.