The Influence of Context-Based Approach on The Content of 2018 Secondary School Science Curriculum and Textbooks

Year 2022, Volume: 23 Issue: 1, 18 - 34, 31.03.2022

Hatice Erdoğan , Nursen Azizoğlu

https://doi.org/10.12984/egeefd.969167

Cited By: 4

Abstract

This study aimed to determine whether the secondary Science course curriculum published by the Ministry of National Education in 2018 and contents of the 5th, 6th, 7th, and 8th grade science textbooks were influenced by the context-based learning approach. The research was conducted using the document analysis method. Whether the curriculum learning objectives include life-based elements or not was determined with the help of a rubric. The learning objectives in the curriculum are divided into two groups according to whether they contain life-based elements or not. The didactic transposition of the learning objectives containing life-based elements to the textbooks has been examined on the basis of traditional, modern, and recent context-based approaches. Although the number of learning objectives containing life-based approach elements in the curriculum was the highest at the eighth grade the number of learning objectives transferred to the textbooks on the basis of context-based learning approaches was found to be low. The results also showed that the traditional context-based approach was the most frequently used context-based approach in the science textbooks. Considering the results, it can be recommended to curriculum developers and textbook authors to use the context-based learning approach more frequently in curricula and contents of the textbooks.

Keywords

Context-based approach, Relation with daily life, Science course curriculum, Science textbooks

2018 Ortaokul Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programında ve Ders Kitaplarında Yaşam Temelli Yaklaşımın Etkileri

Abstract

Bu çalışmada, 2018 yılında Millî Eğitim Bakanlığının yayımladığı ortaokul fen bilimleri dersi öğretim programındaki kazanımların ve bu programa uygun olarak hazırlanmış 5., 6., 7. ve 8. sınıf fen bilimleri ders kitaplarının içeriğinin, yaşam temelli öğrenme yaklaşımına ait etkiler içerip içermediğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, doküman inceleme yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Program kazanımlarının yaşam temelli unsurlar içerip içermediği oluşturulan kontrol listesi yardımıyla belirlenmiştir. Programdaki kazanımlar, yaşam temelli unsurlar içerip içermediklerine göre iki gruba ayrılmıştır. Yaşam temelli unsur içeren kazanımların ders kitaplarına öğretimsel aktarımı da yaşam temelli geleneksel, modern ve güncel yaklaşımlar bazında incelenmiştir. Fen bilimleri dersi öğretim programında, yaşam temelli yaklaşım unsurları içeren kazanımların sayısı sekizinci sınıf düzeyinde en yüksek olmasına rağmen ders kitaplarına yaşam temelli öğrenme yaklaşımlar bazında öğretimsel aktarımı yapılan kazanımların oranı düşük çıkmıştır. Sonuçlar, ders kitaplarında en sık kullanılan yaşam temelli yaklaşımın da yaşam temelli geleneksel yaklaşım olduğunu göstermiştir. Bu çalışmanın sonuçları dikkate alındığında, program geliştiricilerine ve ders kitabı yazarlarına program ve kitap içeriklerinde daha sık yaşam temelli öğrenme yaklaşımını kullanmaları önerilebilir.

Keywords

Yaşam temelli yaklaşım, Günlük hayatla ilişkilendirme, Fen bilimleri ders programı, Fen bilimleri ders kitapları

References

• Akdaş, E. (2014). İlköğretim yedinci sınıf fen ve teknoloji dersi insan ve çevre ünitesinde yaşam temelli öğrenme modelini kullanmanın akademik başarı, tutum ve kalıcılık üzerine etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Aykaç, N., Küçük, H., Kartal, M., Tilkibaş, Ş. ve Keskin, G. (2011). Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan günümüze 4. ve 5. sınıf fen öğretim programlarının öğretim programının öğelerine göre değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 10(3), 824-835.
• Bennett, J. (2003). Teaching and learning science: A guide to recent research and its applications. New York, NY: Continuum.
• Bennett, J., & Lubben, F. (2006). Context-based chemistry: The salters approach. International Journal of Science Education, 999-1015. doi: 10.1080/09500690600702496
• Bennett, J., Lubben, F., & Hogarth, S. (2007). Bringing science to life: A synthesis of the research evidence on the effects of context-based and STS approaches to science teaching. Science Education, 347-370. doi: 10.1002/sce.20186
• Bowen, G. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 27-40. doi: 10.3316/QRJ0902027
• Bulte, A. M., & Pilot, A. (2006). The use of “contexts” as a challenge for the chemistry curriculum: Its successes and the need for further development and understanding. International Journal of Science Education, 1087-1112. doi: 10.1080/09500690600730737
• Burbules, N. C., & Linn, M. C. (1991). Science education and philosophy of science: Congruence or contradiction? International Journal of Science Education, 13(3), 227-241. doi: 10.1080/0950069910130302
• Campbell, B., & Lubben, F. (2000). Learning science through contexts: Helping pupils make sense of everyday situations. International Journal of Science Education, 239-252. doi: 10.1080/095006900289859
• Çiğdem, C., Balçık, G. M. ve Karaca, D. (2018). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu fen bilimleri 6. sınıf ders kitabı. Ankara: Sevgi Yayınları.
• De Jong, O. (2008). Context-based chemical education: How to improve it? Chemical Education International, 8(1), 2-6.
• Derman, Ö. ve Badeli, A. (2017). İlkokul 4. sınıf “saf madde ve karışım” konusunun öğretiminde 5E modeli ile desteklenen bağlam temelli öğretim yönteminin öğrencilerin kavramsal anlamalarına ve fene yönelik tutumlarına etkisinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(4), 1860-1881. doi: 10.17240/aibuefd.2017.17.32772-363969
• Deveci, İ. (2018). Türkiye’de 2013 ve 2018 yılı fen bilimleri dersi öğretim programlarının temel öğeler açısından karşılaştırılması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 799-825. doi: 10.17860/mersinefd.342260
• Deveci, İ., Konuş, F. Z., & Aydız, M. (2018). Investigation in terms of life skills of the 2018 science curriculum acquisitions. Cukurova University Faculty of Education Journal, 47(2), 765-797. doi: 10.14812/cuefd.413514
• Gilbert, J. K. (2006). Context based chemistry education on the nature of “context” in chemical education. International Journal of Science Education, 957-976. doi: 10.1080/09500690600702470
• Glynn, S., & Koballa, T. R. (2005). The contextual teaching and learning instructional approach. In R. E. Yager, Exemplary science: Best practices in professional development (pp. 75-84). Arlington: Va: National Science Teachers Association Press.
• Hoşbaş, A. A. (2018). Fen bilimleri öğretiminde yaşam temelli öğrenme yaklaşımının öğrenme ürünleri üzerine etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kırıkkale Üniversitesi , Kırıkkale.
• İlhan, N. (2010). Kimyasal denge konusunun öğrenilmesinde yaşam temelli (context based) öğretim yaklaşımının etkisi. (Yayımlanamamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi , Erzurum.
• İlhan, N., Doğan, Y. ve Çiçek, Ö. (2015). Fen bilimleri öğretmen adaylarının “özel öğretim yöntemleri” dersindeki yaşam temelli öğretim uygulamaları. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 666-681. doi: 10.14686/buefad.v4i2.5000143534
• İlhan, N., Şekerci, A. R., Sözbilir, M. ve Yıldırım, A. (2013). Eğitim araştırmalarına yönelik öğretmen tutum ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(8), 31-56.
• İnci, T. (2019). Bağlam temelli öğrenme ortamı algısı, derse ilgi, derse katılım ve akademik güdülenme etkileşiminin ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri başarısına etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Kara, F. (2016). 5. sınıf “maddenin değişimi” ünitesinde kullanılan bağlam temelli öğrenmenin öğrencilerin bilgilerini günlük yaşamla ilişkilendirme düzeyleri, akademik başarıları ve fene yönelik tutumlarına etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
• Karamustafaoğlu, S., Salar, U. ve Celep, A. (2015). Ortaokul 5. sınıf fen bilimleri ders kitabına yönelik öğretmen görüşleri. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(2), 17-42.
• Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Journal of Social Sciences Institute, 170-189.
• Knoef, M. J. (2017). Attending to the knowledge, skills and attitudes of teachers and students: Guıdelınes for context-based chemıstry currıcula. Master Educational Science and Technology, University of Twente Faculty of Behavioural, Management and Social Sciences Enschede, Netherland.
• Korkmaz, H. (2004). Fen ve teknoloji eğitiminde alternatif değerlendirme yaklaşımları. Ankara: Yeryüzü yayınevi.
• Köroğlu, N. G. (2011). Yaşam temelli öğrenme yaklaşımının, öğretmen adaylarında çevreye yönelik ilgi, tutum ve çevre bilinçli tüketici davranışlarının incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Köse, E. Ö. ve Çam, F. (2014). Biyoloji dersi için “yaşam temelli öğrenme” yaklaşımı ve içerikleri. Araştırma Temelli Etkinlik Dergisi (ATED), 4(3), 1-17.
• Kutu, H. (2011). Yaşam temelli ARCS öğretim modeli ile 9. sınıf kimya dersi “hayatımızda kimya” ünitesinin öğretimi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2005). Fen ve teknoloji dersi (4 ve 5. sınıflar) öğretim programı. https://ridvansoydemir.wordpress.com/2005-fen-ve-teknoloji-ogretim-programi adresinden elde edildi.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2013). Fen bilimleri dersi öğretim programı (ilkokullar ve ortaokullar 3,4,5,6,7 ve 8. sınıflar). https://ridvansoydemir.wordpress.com/2013-fen-bilimleri-ogretim-programi adresinden elde edildi.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (ilkokullar ve ortaokullar 3,4,5,6,7 ve 8. sınıflar). https://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=325 adresinden elde edildi.
• Mercan, G., Gürlen, E. ve Köseoğlu, P. (2019). Biyoloji öğretmen adaylarının bilimsel bilgileri günlük yaşamları ile ilişkilendirebilme durumlarının incelenmesi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 7(1), 319-343.
• Mete, P. ve Yıldırım, A. (2016). Yaşam temelli öğrenme yaklaşımının kimya derslerindeki uygulamaları hakkında öğretim elemanlarının görüşleri. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 101-116.
• Özcan, H. ve Koştur, H. İ. (2019). Fen bilimleri dersi öğretim programı kazanımlarının özel amaçlar ve alana özgü beceriler bakımından incelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 9(1), 138-151. doi: 10.24315/tred.469584
• Pekdağ, B., & Azizoğlu, N. (2013). Semantic mistakes and didactic difficulties in teaching the “amount of substance” concept: A useful model. Chemistry Education Research and Practice, 14(1), 117-129. doi: 10.1039/C2RP20132A
• Ramsden, J. M. (1997). How does a context-based approach influence understanding of key chemical ideas at 16 + ? International Journal of Science Education, 19(6), 697-710. doi: 10.1080/0950069970190606
• Sadi, S. (2013). Kimyasal değişimler ünitesinin işlenmesinde yaşam temelli öğrenme yaklaşımının etkileri. (Yayımlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Sarı, Ö. (2010). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerine dünya ve evren öğrenme alanında bağlama dayalı yaklaşımın benimsendiği bir materyalin geliştirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi , Ankara.
• Schwartz, A. T. (2006). Context-based chemistry education contextualised chemistry education: The American experience. International Journal of Science Education, 977-998.
• Senemoğlu, N. (2011). College of education students' approaches to learning and study. Education and Science , 36(160), 66-80.
• Seyrek, A., Türker, S., Bozkaya, T., Üçüncü, Z. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu 7. sınıf fen bilimleri ders kitabı. Ankara: Tutku Yayıncılık.
• Sözbilir, M., Sadi, S., Kutu, H. ve Yıldırım, A. (2007). Kimya eğitiminde içeriğe/bağlama dayalı (context-based) öğretim yaklaşımı ve dünyadaki uygulamaları. I. Ulusal Kimya Eğitimi Kongresinde Sunulan Sözlü Bildiri. İstanbul.
• Şensoy, Ö. ve Gökçe, B. (2017). Yaşam temelli öğrenme yaklaşımının öğrencilerin başarı ve motivasyonları üzerine etkisi. The Journal of Academic Social Science Studies(56), 37-52. doi: 10.9761/JASSS6997
• Taasoobshirazi, G., & Carr, M. (2008). A review and critique of context-based physics instruction and assessment. Educational Research Review, 3(2), 155-167. doi: 10.1016/j.edurev.2008.01.002
• Topuz, F. G., Gençer, S., Bacanak, A. ve Karamustafaoğlu, O. (2013). Bağlam temelli yaklaşım hakkında fen ve teknoloji öğretmenlerinin görüşleri ve uygulayabilme düzeyleri. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 240-261.
• Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı [TTKB]. (2018). 2018 Yılı Birim Faaliyet Raporu. https://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2019_03/20100736_2018_faaliyet_raporu.pdf. adresinden elde edildi.
• Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı [TTKB]. (2020). Öğretim Programlarını Değerlendirme Raporu. http://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_08/24113242_ogretimprogramlari_dr.pdf adresinden elde edildi.
• Ünver, E., Yancı, M. V. ve Arslan, Z. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu fen bilimleri 5. sınıf ders kitabı. Ankara: Dikey Yayıncılık.
• Yager, R. E. (1996). Science/Technology/Society as reform in science education. New York, NY: State University of New York Press.
• Yancı, M. V. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu fen bilimleri 8. sınıf ders kitabı. Ankara: Dikey Yayıncılık.
• Yiğit, M. (2015). 12. sınıf öğrencilerinin hidrokarbon bileşikleri konusundaki kavramsal anlamalarına, bağlam temelli öğrenme yaklaşımının react stratejisine göre hazırlanmış materyallerin etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Giresun Üniversitesi, Giresun.
• Yıldırım, S. (2010). İlköğretim 4.-5. sınıf öğretmenlerinin fen ve teknoloji ders kitabının öğretim boyutunu yapılandırmacı yaklaşıma göre değerlendirmeleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Yılmaz, S. S., Othan, O. ve Cantimur, E. (2014). Yaşam temelli öğrenme yaklaşımına (YTÖY) göre elektrik, madde ve ısı konularının işlenmesinin öğrenci başarısına etkisi. e-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(3), 41-49.