Sanat Terapisi Programının Ergenlerin Öz Şefkat, Duygusal ve Psikolojik İyi Oluş Düzeylerine Etkisi

Year 2025, Volume: 26 Issue: 1, 33 - 46, 28.03.2025

Sibel Delikan , Gökben Hizli Sayar , Volkan Demir

https://doi.org/10.12984/egeefd.1520084

Abstract

Bu çalışma sanat terapisi programının ergenlerin öz-şefkat, duygusal ve psikolojik iyi oluş düzeylerine olan etkililiğini değerlendirmek amacıyla hazırlanmıştır. Araştırmada, deney ve kontrol grubunda 16 olmak üzere toplam 32 öğrenci yer almıştır. Katılımcıların öz-şefkat düzeylerini ölçmek için “Öz-Şefkat Ölçeği Kısa Formu”, duygusal ve psikolojik iyi oluş düzeylerini ölçmek amacıyla ise “Stirling Çocuklar için Duygusal ve Psikolojik İyi Oluş Ölçeği” uygulanmıştır. Çalışmada kontrol grubunda yer alan bireylere her bir oturumu 120 dakikadan oluşan sekiz oturumluk bir program uygulanmıştır. Ön test - son test kontrol gruplu yarı deneysel desenin kullanıldığı araştırmada veri seti, bağlantılı ölçümler için Mann-Whitney U testi, bağlantısız ölçümler için Wilcoxon İşaretli Sıralar testi ile analiz edilmiştir. Yapılan çalışmada sanat terapisi programına katılan ergenlerin öz-şefkat, duygusal ve psikolojik iyi oluş düzeylerinde anlamlı bir artış gözlemlenmiştir. Kontrol grubunda yer alan bireylerin ölçümlerinde ise anlamlı bir değişim görülmemiştir. Deney ve kontrol gruplarının öz-şefkat son-test puanları birbirinden anlamlı farklılık göstermezken, duygusal ve psikolojik iyi oluş son-test puanları birbirinden anlamlı farklılık göstermiştir. Yapılan analizler Sanat Terapisi Programının ergenlerin öz-şefkat, duygusal ve psikolojik iyi oluş düzeylerini yükseltmede olumlu bir etkiye sahip olduğunu göstermektedir.

Keywords

Sanat terapisi, ergenlik, öz-şefkat, duygusal ve psikolojik iyi oluş.

Ethical Statement

Bu çalışma için Üsküdar Üniversitesi Etik Kurulu’ndan 31.05.2023 tarihinde 61351342 no’lu kararı ile etik onay alınmıştır.

Supporting Institution

Yazarlar olarak bu araştırma ile ilgili herhangi bir kamu, ticari veya kâr amacı gütmeyen kuruluştan mali destek almadığımızı beyan ederiz.

The Effect of Art Therapy Programme on Adolescents' Self-Compassıon, Emotıonal and Psychologıcal Well-Beıng Levels

Abstract

This study aimed to assess the impact of an art therapy programme on the self-compassion, emotional and psychological well-being levels of adolescents. The study included 32 participants, with 16 in the experimental group and 16 in the control group. The participants' self-compassion levels were measured using the Self-Compassion Scale Short Form, while their emotional and psychological well-being levels were measured using the Stirling Emotional and Psychological Well-Being Scale for Children. The control group received an eight-session programme, each lasting 120 minutes. The data were analysed using the Mann-Whitney U test and Wilcoxon Signed Ranks test. The study found that the art therapy programme led to a significant increase in self-compassion, emotional and psychological well-being levels in the adolescents involved. Conversely, the control group did not experience any significant changes. Although there was no significant difference in self-compassion levels between the experimental and control groups after the programme, the emotional and psychological well-being levels did show significant differences. In conclusion, the study demonstrates that the art therapy programme positively affects the self-compassion, emotional and psychological well-being levels of adolescents.

Keywords

Art therapy, adolescence, self-compassion, emotional and psychological well-being.

References

• Akın, A., Yılmaz, S., Özen, Y., Raba, S. ve Özhan, Y. (2016). Stirling Çocuklar için Duygusal ve Psikolojik İyi Oluş Ölçeği’nin Türkçe Formu’nun geçerlik ve güvenirliği. V. Sakarya’da Eğitim Araştırmaları Kongresi.
• Akoğlu, B. (2021). Sanat temelli müdahale üzerine sistematik bir derleme. I. Uluslararası Psikolojide Güncel Yaklaşımlar ve Araştırmalar Kongresi.
• Aytaç, A. N. (2023). Çözüm Odaklı Grupla Psikolojik Danışmanın Ergenlerin Öz şefkat Düzeylerine Etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi.
• Bell, C. E., & Robbins, S. J. (2007). Effect of Art Production on NegativeMood: A Randomized, Controlled Trial. Art Therapy: Journal of theAmerican Art Therapy Association, 24(2), 71-75.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Deneysel desenler: Öntest-sontest kontrol grubu desen ve veri analizi (2. baskı). Pegem.
• Case, C., & Dalley, T. (2006). Handbook of art therapy. (2 rd ed. pp.1-10). Routledge.
• Chilton, G., & Wilkinson, R. (2009). Positive art therapy: Envisioning the intersection of art therapy and positive psychology. Australia and New Zealand Journal of Art Therapy, 4(1), 27-35.
• Condon, P., & Feldman Barrett, L. (2013). Conceptualizing and experiencing compassion. Emotion, 13(5), 817.
• Coşkun, S., Yıldız, Ö. ve Yazıcı, A. (2010). Psikiyatrik Rehabilitasyonda Fotoğrafın Kullanımı: Bir Ön Proje. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 1(3), 121-127.
• Csikszentmihalyi, M. (2013). Flow: The psychology of happiness. Random House.
• Darewych, O. H.,Carlton, N. R., & Farrugie, K. W. (2015). Digital technology use in art therapy with adults with develop mental disabilities. Journal on Develop mental disabilities, 21(2), 95.
• Degges-White, S., & Borzumato-Gainey, C. (Eds.). (2013). College student mental health counseling: A developmental approach. Springer Publishing Company.
• Demir, V. (2017). Dışavurumcu sanat terapisinin psikolojik belirtiler ile bilişsel işlevlere etkisi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(13), 575-598.
• Demir, V. ve Yıldırım, B. (2017). Sanatla terapi programının üniversite sınavına hazırlanan öğrencilerin depresyon, anksiyete ve stres belirti düzeylerine etkililiği. Ege Eğitim Dergisi, 18(1), 311-344.
• Drew, C. J., Hardman, M. L., & Hart, A. W. (1996). Designing and conducting research: Inquiry in education and social science. Allyn & Bacon.
• Eryılmaz, A. (2017). Pozitif psikoterapiler. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 9 (3), 346-362.
• Geue, K. L., Goetze, H., Buttstaedt, M., Kleinert E., Richter, D., & Singer S. (2010). An overview of art therapy interventions for cancer patients and the results of research, Complementary Therapies in Medicine, 18(3-4), 160-170.
• Gilbert, P. (2009). Introducing compassion-focused therapy. Advances in psychiatric treatment, 15(3), 199-208.
• Gilbert, P. (2010). Bilişsel davranış terapisinde şefkat odaklı terapiye giriş. Uluslararası Bilişsel Terapi Dergisi, 3(2), 97-112.
• Gümüş Demir, Z. & Demir, V. (2022). Investigation of the Effects of Art Therapy on Self-Compassion, Mood and Cognitive Functioning Levels in the Elderly. International Journal of Social Science, 6(25).
• Güner, O. ve Dinçer Genç, N. (2019). Sanat ve Psikoterapinin Buluştuğu Bir Yaklaşım: Sanat Terapisi. Yakın Kitabevi.
• Hajra, B., & Saleem, T. (2021). Theuse of Islamicpatterned art therapy: healing of psychological problems among university students. Journal of religion and health, 60, 4361-4386.
• Irons, C. (2014). Compassion: Evolutionary understandings and the development of Compassion Focused Therapy (CFT).https://www.rcpsych.ac.uk/docs/default-source/members/sigs/spirituality-spsig/resources/spirituality-special-interest-group-publications-chris-irons-compassion-evolutionary-understandings-and-cft.pdf?sfvrsn=d23087fb_2 adresinden 26.03.2025 tarihinde erişilmiştir.
• Joseph, M., & Bance, L. O. (2019). A pilot study of compassion-focused visual art therapy for sexually abused children and the potential role of self-compassion in reducing trauma-related shame. Indian Journal of Health & Wellbeing, 10(10-12), 368–372.
• Joseph, M., & Bance, L. O. (2019). Self-compassion as a predictor of traumatic shameful memories among selected Indian sexually abused female children. Indian Journal of Positive Psychology, 10(3), 140–145.
• Joseph, M., & Bance, L. O. (2020). Efficacy of Compassion-focused Visual Art Therapy (CVAT) on self-compassion and trauma-related shame of sexually abused female children: A randomized controlled trial. Indian Journal of Positive Psychology, 11(1).
• Kanov, J. M., Maitlis, S., Worline, M. C., Dutton, J. E., Frost, P. J., & Lilius, J. M. (2004). Compassion in organizational life. American Behavioral Scientist, 47(6), 808-827.
• Kar, Ö. (2011). Heykel ve Sanat Terapisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mersin Üniversitesi.
• Köklü, N., Büyüköztürk, Ş. ve Çokluk-Bökeoğlu, Ö. (2007). Sosyal bilimler için istatistik. Pegem A Yayıncılık.
• Kramer, E. (1958). Art therapy in a children's community: A study of the function of art therapy in the treatment program of Wiltwyck School for Boys.
• Lilius, J. M., Worline, M. C., Dutton, J. E., Kanov, J. M., & Maitlis, S. (2011). Understanding compassion capability. Human relations, 64(7), 873-899.
• Macrì, E., & Limoni, C. (2017). Artistic activities and psychological well-being perceived by patients with spinal cord injury. The Arts in Psychotherapy, 54, 1-6.
• Malchiodi, C. A. (Ed.). (2005). Expressivetherapies. GuilfordPress.
• Miller, J. J. (1993). The unveiling of traumatic memories and emotions through mindfulness and concentration meditation: Clinical implications and three case reports. The Journal of Transpersonal Psychology, 25(2), 169.
• Neff, K. (2010). Review of the mindful path to self-compassion: Freeing yourself from destructive thoughts and emotions. British Journal of Psychology, 101, 179-181.
• Neff, K. D. (2003). The development and validation of a scale to measure self-compassion. Self and identity, 2(3), 223-250.
• Neff, K. D., & Germer, C. (2017). Self-Compassion And Psychological Wellbeing In J. Doty (Ed.) Oxfors Handbook Of Compassion Science, Chap 27.
• Phillips, W. J., & Hine, D. W. (2021). Self-compassion, physical health, and health behaviour: A meta-analysis. Health psychology review, 15(1), 113-139.
• Ryff, C. D. ve Singer, B. H. (2008). Know self and Become WhatYouAre: A Eudaimonic Approach to Psychological Well-Being. Journal of Happiness Studies, 9(1), 13-39.
• Sarandöl, A., Akkaya, C., Eracar, N. ve Kırlı, S. (2013). Şizofreni hastaları ve yakınlarıyla yapılan sanatla terapinin hastalık belirtileri, bireysel ve toplumsal beceriler üzerine etkisi. Anatolian Journal of Psychiatry/Anadolu Psikiyatri Dergisi, 14(4), 333-339.
• Sarıgül, N. (2021). Lise Öğrencilerine Yönelik Öz-Şefkat Geliştirme Programının Riskli Davranışlar Üzerindeki Etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hasan Kalyoncu Üniversitesi.
• Sharmıla, S., Mathıas, T., Shıvakumara, J., & Jacob, J. (2021). Effect of Art Therapy on CognitiveandPsychologicalWell-being of Patients with Major Mental Disorders-An Experimental Study. Journal of Clinical & Diagnostic Research, 15(10).
• Shostak, B., DiMaria, A., Salant, E., Schoebel, N., Bush, J., Minar, V., & Pollakoff, L. (1985). “Art Therapy in the Schools” A Position Paper of the American Art Therapy Association. Art Therapy, 2(1), 19-21.
• Strauss, C., Taylor, B. L., Gu, J., Kuyken, W., Baer, R., Jones, F., & Cavanagh, K. (2016). What is compassion and how can we measure it? A review of definitions and measures. Clinical psychology review, 47, 15-27.
• Şamlıoğlu, R. (2023). Öz şefkat egzersizleri temelli psikoeğitim programının ebeveynleri boşanmış ergenlerin öz şefkat düzeyleri üzerindeki etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bahçeşehir Üniversitesi.
• Tuna, F. (2016). Sosyal bilimler için istatistik. Pegem Akademi.
• Uçar, M. E. (2016). Lise öğrencilerinde kişilik, benlik kurguları, duygu gereksinimi ve eylem kimlikleme arasındaki ilişkiler. Turkish Journal of Education, 5(4), 193-207.
• Ümmet, D. ve Yalın, H. S. (2020). Üniversite Öğrencilerinde Psikolojik İyi Oluşu Artırmaya Yönelik Bir Psiko-Eğitim Programının Etkililiğinin Sınanması. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 24(3), 575-587.
• Williams, S. (1976). Short-term art therapy. American Journal of Art Therapy.
• Yıldırım, M. ve Sarı, T. (2018). Öz-Şefkat Ölçeği Kısa Formu’nun Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(4), 2502-2517.