Öğretmenlerin Mesleki Gelişim İhtiyaçları Hakkındaki Görüşleri

Year 2025, Volume: 26 Issue: 2, 210 - 225, 28.07.2025

Mustafa Orhan , Ahmet Alper Karagözoğlu , Murat Demirkol

https://doi.org/10.12984/egeefd.1486517

Abstract

Bu araştırmada, öğretmenlerin mesleki gelişim ihtiyaçları hakkındaki görüşlerini keşfetmek amaçlanmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim deseninde tasarlanan araştırmanın çalışma grubunu Erzurum ili Aziziye, Palandöken ve Yakutiye merkez ilçelerindeki ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapan ve maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemiyle seçilen 42 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin elde edilmesinde, yarı yapılandırılmış görüşme formundan yararlanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre, öğretmenlerin genel olarak mesleki gelişim ihtiyaçlarının olduğu ve mesleki gelişimin öğretmenler için yeterli donanıma sahip olma, yenilenme ve sürekli öğrenmeyi ifade ettiği belirlenmiştir. Bununla birlikte öğretmenlerin mesleki gelişimlerinin karşılanamamasına neden olan birtakım yetersizliklerin olduğu saptanmıştır. Öğretmenlerin en fazla teknoloji kullanımı, rehberlik ve alan bilgisi alanlarında mesleki gelişime ihtiyaç duydukları ve mesleki gelişim ihtiyaçlarının kurs ve seminerler, uzaktan eğitim ve yüz yüze eğitim yoluyla karşılanabileceği belirlenmiştir. Öğretmenlerin özellikle eksiklik hissettikleri gelişim alanlarının belirlenmesi ve bu alanlara yönelik mesleki gelişim çalışmalarının yapılandırılması önerilmektedir.

Keywords

Öğretmen mesleki gelişimi, Sürekli gelişim, Öğretmen öğrenmesi, Sürekli öğrenme

Teachers' Views on Their Professional Development Needs

Abstract

This research aimed to explore teachers' views on their professional development needs. The research was designed in a phenomenology pattern, which is one of the qualitative research methods. The study group of the research was selected by the maximum diversity sampling method and it consists of 42 teachers working in primary, secondary and high schools in the central districts of Aziziye, Palandöken and Yakutiye in Erzurum province. A semi-structured interview form was used to obtain research data. According to the results obtained from the research, it was determined that teachers generally have professional development needs and for teachers professional development means having adequate equipment, renewal and continuous learning. However, it has been determined that there are some inadequacies that cause teachers' professional development needs not to be met. The research indicated that teachers expressed the greatest need for professional development in the areas of technology use, guidance, and subject knowledge. The findings suggested that these needs can be met through a variety of educational methods, including courses, seminars, distance learning, and face-to-face education. It is recommended that areas of development where teachers feel particularly deficient be identified, and that professional development activities be structured around these areas.

Keywords

Teacher professional development, Continuous improvement, Teacher learning, Continuous learning

References

• Ajani, O. A. (2020). Teachers’ professional development in South African high schools: how well does it suit their professional needs?. African Journal of Development Studies, 10(3), 59-78. https://doi.org/10.31920/2634-3649/2020/10n3a4
• Akbulut, Y. (2014). Veri çözümleme teknikleri, A. Şimşek (Ed.), Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri içinde (ss. 162-195). Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Akdağ, C. (2023). Öğretmen bilişim ağı (ÖBA) platformuna yönelik yönetici ve öğretmen algıları. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Altıntaş, S. (2022). Öğretmenlerin kişisel ve mesleki gelişimleri için açık eğitim kaynaklarını kullanma alışkanlıklarının yaşam boyu öğrenme eğilimleri açısından değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Trakya Üniversitesi, Edirne.
• Altun, B. ve Sarpkaya, P. Y. (2021). Öğretmenlerin mesleki gelişimi üzerine bir durum çalışması. OPUS International Journal of Society Researches, 18 (Eğitim Bilimleri Özel Sayısı), 4063-4106. https://doi.org/10.26466/opus.932403
• Altun, T. ve Vural, S. (2012). Bilim ve sanat merkezinde (BİLSEM) görev yapan öğretmen ve yöneticilerin mesleki gelişim ve okul gelişimine yönelik görüşlerinin değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(42), 152-177.
• Arı, K. (2023). Millî Eğitim Bakanlığı uzaktan hizmet içi eğitim faaliyetleri hakkında öğretmen görüşlerinin veri analizinin incelenmesi. Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri, 9(19), 285-295. https://doi.org/10.52096/jsrbs.9.19.21
• Aslanargun, E. ve Atmaca, T. (2017). Öğretmenlerin mesleki gelişim ihtiyaç ve beklentilerinin belirlenmesi/teachers'determınatıon of needs and expectatıons of professıonal development. Asya Öğretim Dergisi, 5(2), 50-64.
• Avalos, B. (2011). Teacher professional development in teaching and teacher education over ten years. Teaching and Teacher Education, 27(1), 10-20. https://doi.org/10.1016/j.tate.2010.08.007
• Avalos, B. (2023). Teacher professional development: Revisiting critical issues. Approaches to Teaching and Teacher Education, 43, 59-71. https://doi.org/10.1108/S1479-368720230000043009
• Bahtiyar, M., Elbir, B. ve Keskin-Bahtiyar, Y. (2023). Öğretmenlerin hizmet içi eğitime ilişkin görüş ve değerlendirmeleri. Uluslararası Eğitime Özgün Bakış Dergisi, 1(2), 324-341. https://doi.org/10.5281/zenodo.8264617
• Boydak Özan, M., Şener, G. ve Polat, H. (2014). Sınıf öğretmenlerinin mesleki gelişim eğitimlerine ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(4), 167-180. https://doi.org/10.12780/UUSBD401
• Bozkurt, A. (2020a). Koronavirüs (Covid-19) pandemi süreci ve pandemi sonrası dünyada eğitime yönelik değerlendirmeler: Yeni normal ve yeni eğitim paradigması. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 6(3), 112-142. https://doi.org/10.29065/usakead.777652
• Bozkurt, A. (2020b). Koronavirüs (COVID-19) pandemisi sırasında ilköğretim öğrencilerinin uzaktan eğitime yönelik imge ve algıları: Bir metafor analizi. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(2), 1-23.
• Can, E. (2019). Öğretmenlerin meslekî gelişimleri: Engeller ve öneriler. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi – Journal Of Qualitative Research In Education, 7(4), 1618-1650. https://doi.org/10.14689/Issn.2148-2624.1.7c.4s.14m
• Ceylan, M. ve Özdemir, S.M. (2016). Türkiye ve İngiltere’deki öğretmenlerin sürekli mesleki gelişime ilişkin görüşlerinin ve katılım durumlarının incelenmesi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 397-417.
• Christensen, L. B., Johnson, R. B., & Turner, L. A. (2015). Araştırma yöntemleri desen ve analiz. (M. Sever ve A. Aypay, Çev. Ed.). Anı Yayıncılık.
• Chu, S. K. W., Reynolds, R. B., Tavares, N. J., Notari, M., & Lee, C. W. Y. (2017). Teachers’ professional development. In 21st century skills development through inquiry-based learning: From theory to practice (pp. 109-129). Springer.
• Demirkıran, C. ve Kılınç, A. Ç. (2023). Okul müdürünün öğretim liderliği davranışları ile öğretmen mesleki öğrenmesi arasındaki ilişkinin incelenmesi: Öğretmen motivasyonunun aracı rolü. Başkent University Journal of Education, 10(1), 32-46.
• Driel, J. H., & Berry, A. (2012). Teacher professional development focusing on pedagogical content knowledge. Educational Researcher, 41(1), 26-28. https://doi.org/10.3102/0013189X11431010
• Elmaadaway, M. A., & Abouelenein, Y. A. (2023). In service teachers’ TPACK development through an adaptive e learning environment (ALE). Education and Information Technologies, 28, 8273–8298. https://doi.org/10.1007/s10639-022-11477-8
• Erdinç, İ. (2023). ÖBA üzerinden gerçekleştirilen uzaktan hizmet içi eğitim faaliyetlerine yönelik öğretmen görüşlerinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa.
• Eroğlu, M. ve Özbek, R. (2018). Öğretmenlerin meslekî gelişim kavramına ilişkin metaforik algıları. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 11(59), 754-765. https://doi.org/10.17719/jisr.2018.2684
• Eroğlu, M. ve Özbek, R. (2020). Etkili öğretmenlerin mesleki gelişimi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(37), 73-92. https://doi.org/10.14582/DUZGEF.2020.142
• Gokmenoglu, T., Beyazova, G., & Kılıçoğlu, A. (2015). Professional development: Teacher educators as learners. Elementary Education Online, 14 (2), 574-592. https://doi.org/10.17051/io.2015.10038
• Guskey, T. R. (2000). Evaluating Professional Development. Corwin Press.
• Hinds, M. J. (2007). A case study: teacher professional development and its impact on the improvement of practice in one Ontario secondary school. (Unpublished doctoral dissertation). Ottawa University, Ontario.
• Kahyaoğlu, R. B. ve Karataş, S. (2019). Mesleki gelişim eğitim seminerlerine ilişkin öğretmen görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (37), 201-220. https://doi.org/10.30794/pausbed.536050
• Kansal, A. K., Gautam, J., Chintalapudi, N., Jain, S., & Battineni, G. (2021). Google trend analysis and paradigm shift of online education platforms during the COVID-19 pandemic. Infectious Disease Reports , 13(2), 418-428. https://doi.org/10.3390/idr13020040
• Maya, İ. ve Taştekin, S. (2018). Öğretmenlerin mesleki gelişim uygulamaları açısından PISA’da başarılı bazı ülkeler ile Türkiye’nin karşılaştırılması. Turkish Studies, 13 (11), 909-932. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.13439
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). An expanded sourcebook: Qualitative data analysis. Sage.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (MEB). (2017a). Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri. Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (MEB). (2017b). Öğretmen Strateji Belgesi (2017-2023). https://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_07/26174415_Strateji_Belgesi_RG-Ylan-_26.07.2017.pdf
• Milli Eğitim Bakanlığı. (MEB). (2021a). Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü 2021 Yılı Birim Faaliyet Raporu. T.C. Millî Eğitim Bakanlığı.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (MEB). (2021b). 20. Milli Eğitim Şûrası. https://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2021_12/08163100_20_sura.pdf
• Milli Eğitim Bakanlığı. (MEB). (2024). Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü . https://oygm.meb.gov.tr/www/mesleki-gelisim-tanitim/icerik/7
• Organisation for Economic Co-Operation and Development. (OECD). (2009). Creating effective teaching and learning environments: First results from TALIS. OECD Publishing.
• Öre, F. ve Yalın Uçar, M. (2023). Temel eğitim öğretmenlerinin hizmet içi eğitime yönelik görüşleri. Uluslararası Eğitimde Mükemmellik Arayışı Dergisi (UEMAD), 3(2), 54-68.
• Özgenel, M. (2019). Öğretmenlerin mesleki gelişimlerine ilişkin fenomenolojik bir araştırma. Academic Platform Journal of Education and Change, 2(2), 128-143.
• Patton, M. Q. (1990). Qualitative evaluation and research methods. (Second Edition). Newbury Park, California: Sage Publications.
• Postholm, M. B. (2012). Teachers’ professional development: a theoretical review. Educational Research, 54(4), 405–429. https://doi.org/10.1080/00131881.2012.734725
• Qadir, S., Niamatullah, N., Shaheen, A., Gul, N., Rab, A., & Faiz, J. (2020). Teachers’ perception of professional development at secondary school level: A qualitative study. European Journal of Education Studies, 7(6), 274-292. https://doi.org/10.5281/zenodo.3695245
• Rashid, S., Safdar, S., & Ilyas, M. (2023). Based professional development needs of teacher educators: Qualitative evidence from University Of Education Lahore, Pakistan. Journal of Positive School Psychology, 7(1), 679-691.
• Salas Rodríguez, F., & Lara, S. (2023). Unpacking collective teacher efcacy in primary schools: Student achievement and professional development. Educational Research for Policy and Practice, 22, 193–214. https://doi.org/10.1007/s10671-022-09326-z
• Seferoğlu, S. S. (2004). Öğretmen yeterlikleri ve mesleki gelişim. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, 58(1), 40-45.
• Theodorio, A. O. (2024). Examining the support required by educators for successful technology integration in teacher professional development program. Cogent Educatİon, 11(1). https://doi.org/10.1080/2331186X.2023.2298607
• Thurlings, M., & Brok, P. d. (2017). Learning outcomes of teacher professional development activities: A meta-study. Educational Review, 69(5), 554-576. https://doi.org/10.1080/00131911.2017.1281226
• Topcu, İ., Uğurlu, C.T., & Köybaşı Şemin, F. (2021). A phenomenological study on teachers’ professional development needs, E-International Journal of Pedandragogy (e-ijpa) 1(3), 1-16. https://trdoi.org/10.27579808/e-ijpa.45
• United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. (UNESCO). (2017). Unpacking Sustainable Development Goal 4 Education 2030.
• Uştu, H., Mentiş Taş, A. ve Sever, B. (2016). Öğretmenlerin mesleki gelişime yönelik algılarına ilişkin nitel bir araştırma. Elektronik Mesleki Gelişim ve Araştırmalar Dergisi, 4(1) 15-23.
• Yenen, E. T., & Yöntem, M. K. (2020). Teachers’ professional development needs: AQ method analysis. Discourse and Communication for Sustainable Education, 11(2), 159-176. https://doi.org/10.2478/dcse-2020-0024
• Yirci, R. (2017). Öğretmen profesyonelliğinin önündeki engeller ve çözüm önerileri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 18(1), 503-522.