Okul Öncesi Çocuklarda Yaralanma Riski

Yıl 2008, Cilt: 24 Sayı: 3, 105 - 114, 01.11.2008

Aynur Uysal Şafak Ergül Melek Ardahan

Öz

A m a ç : B u a r a ş t ı r m a n ı n a m a c ı o k u l ö n c e s i ç o c u k l a r d a y a r a l a n m a risklerini değerlendirmektir Gereç ve yöntem: Tanımlayıcı tipteki bu alan araştırması, 20 Nisan -15 Ma yı s 2004 tari hl eri arasında Iz mir' de üç sa ğl ık oca ğı' nda yürütül müştür. Araştırma örneklemi 3-6 yaş grubu çocuğa sahip olan ve araştırmaya katılmayı k a b u l e d en 7 3 a n n ed en o l uş mu ş t ur. V er il er gö rü ş me tek n i ği yl e t op la n mı şt ır. Anneler, yaralanma konusunda riskli davranışlara ilişkin "Yaralanma Davranışı Risk Kontrol Listesini YRKL ve demografik veri formunu doldurmuşlardır. YRKL'nin dil geçerliği yapılmıştır. Kontrol listesinde, toplam puanın 48 ve üzeri olması "yüksek yaralanma davranışı riskini", 48 puanın altında olması "düşük yaralanma davranışı riskini" göstermektedir Bulgular: Araştırma örnekleminde Türkçe YRKL'nin iç geçerliliği yüksektir a=0 .87 . Araş tır ma da YRKL' ni n t opla m p uanı 6 il e 59 arası nda değişirk en, puan ortalaması 29.05'dir . YRKL'nin toplam puan ortalaması "düşük yaralanma davranışı riskini" göstermektedir. Çocukların risk p ua n ortala maları a rası nda ci nsi yet e ba ğlı bir farklı lık sapta nma mıştır t = 1 .5 7 P >0 . 0 5 . 3 - 4 ya ş g r u b u n u n ya r a l a n ma d a vr a n ı ş ı ri s k p u a n o r t a l a ma s ı 5 6 yaş grubuna göre daha yüksek bulunmuştur t=3.74 P

Anahtar Kelimeler

Çocuk, ok ul ö ncesi, yaralanma risk i, k aza lar

INJURY RISK FOR PRESCHOOL CHILDREN

Öz

Objective: The aim of this research is to evaluate the injury risks for preschool children. Material Method: This field study, which is of descriptive type, was conducted between 20th April 15th May 2004 in three village clinics of İzmir. The sample consists of 73 mothers with children aged between 3 -6 and who agreed to participate. Data was collected by means of interviewing method. Mothers filled in the "Injury Behavior Checklist" IBC and demographic data form. The validity of the checklist has been made. the scores equal to or above 48 indicates "high risk of injury behavior" whereas scores below 48 indicates "low injury behavior". Results: The internal validity of the Turkish version of IBC was high in the research sample a=0.87 . While the total score of the IBC in the research varied between 6 and 59, the average score is 29.05 SD=1.65, possible score interval: 0 96 . The average total score of 1BC indicates "low risk of injury behavior". A difference based on sex was not determined among the average risk scores of children. t=1.57 P>0.05 . The average injury-risk behavior score of the 3-4 age group was found to be higher than the 5-6 age group. t=3.74 P

Anahtar Kelimeler

Child, preschool, injury risk, accidents

Kaynakça

• Aksayan S (1998).Toplum sa ğlığını koruma ve geliştirmede halk sağlığı hemşiresinin temel işlevleri, (içinde) Halk Sağlığı Hemşireliği El Kitabı.Erefe İ (Ed), Vehbi Koç Y a r n la n , N o :1 4 , 1 2 -1 8 .
• A yd o ğ a n Y ( 2 0 0 6 ) . E v o r t a m ı n ı n ç oc u ğu n ge li ş i m i n e gö r e d ü z e n le n m e s i , Ai l e v e Top lum Der gisi , 3: 10, 27 -34.
• B e r n a r d o LM ( 1 9 9 6 ) . P a r e n t r e p o r t e d i n j u r y - a s s oc i a t e d b e h a v i or s a n d li f e e ve n t s a m o n g i n j u r e d i l l a n d w e l l p r e s c h o o l c h i l d r e n , J ou r n a l o f P e d i a t r i c N u r s i n g , 1 1 : 2 ,100 -110.
• B e rt an M , Ça k ır B (1995 ). Ha lk s a ğlı ğı yönünd en ka za la r, ( için de) Ha lk S a ğlı ğın da Temel Bilgiler, Bertan M ve Güler Ç (Ed), Güneş Kitapevi, Ankara, 462 -472.
• Bijttebier P, Vertyommen H, Florentie K (2003). Risk -taking behavior as a mediator of the relationship between children 's temperament and injury liability, Psychology and He a lth, Oct ob e r, 18 :5 , 645 -653 .
• Bilge l N, Işık U (1993). Kaza lar ve önemi, Dirican R ve Bilge l N (Ed) Ha lk Sa ğlığı (Toplum Hekimliği), II.Baskı, Uludağ Üniversitesi Basımev i, Bursa, 481-491.
• Kennedy CM, Lipsitt LP (1998). Risk -taking in preschool children, Journal of Pediatric Nursing, Apr;13:2, 77 -84
• K ı l ı ç M ( 2 0 0 1 ) . Ç o c u k l u k ç a ğ ı g ü v e n l i k e ğ i t i m i n d e g e l i ş i m s e l y a k l a ş ı m , E g e Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, Ocak/Nisan 9:1, 55 -64.
• Kıran S, Şemin S, Ergör A (2001). Kazalar ve toplum sağlığı yönünden önemi, Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi (sted), Şubat 2001
• Morrongielle B, Midget C, Shields R (2001). Don't n ın with scissors: young children's knowledge of hom e sa fet y rules, Journal of Pediatric Ps ychology, 26:2, 105 -115.
• Owe n s AJ ( 2 00 5 ) . S le e p d is tu r b an c e a nd in ju r y r i s k i n you n g c h i ld r e n , B eh a vi or a l Sleep Medicine, 3:1, 18 -31.
• Özgür S, Öz gür T (1994). Kaza la r ve zehir lenme ler. (içinde) S os yal Pediatri, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Yayınları No:102, 2. Baskı, İzmir, 615 -626.
• Potts R, Martinez IG, Dedmon A (1995). Childhood risk taking and injury: self -report a nd in for m ant m easu r es, J ou rna l of P ed iat ri c Ps yc hi atr y, 20 , 5 -12.
• Potts R, Martinez IG, Dedmon A, ve ark. (1997). Brief report:crosss -validation of the In j u r y B e h a vi or C h e c k li s t i n a s c h ool a ge s a m p le , J ou r n a l o f P e d i a t ri c P s yc h ol og y, 22 , 533 -540 .
• S a v r a n E , E s i n A , A s l a n D . Y a r a l a n m a l a r , h t t p : / / w w w . h a c e t t e p e m . o r g / m a k a l e l e r. php, erişim: 22 Ağustos 2005.
• S ch webe l C D, Spe ltz M L, J one s K ve ar k. (2002 ). Unint enti on al inju r y in p r esc h ool b o ys w i t h a n d w i t h o u t e a r l y o n s e t o f d i s r u p t i v e b e h a v i o r , J o u r n a l o f P e d i a t r i c Psychology, 27:8, 727 -737.
• S p e lt z M L, G on z a le s N, S u lz b a c h e r S ve a r k. ( 1 9 9 0 ) . Ass e ss me n t of i n j u r y r i s k i n yo u n g c h i ld r e n : a p r e li m i n a r y s t u d y o f t h e i n j u r y b e h a vi or c h e c k li s t , J ou r n a l o f Pediatric Ps ychiatr y, 15:1, 373 -3 83.
• Stanhope M, Lancester J (1996). Community health nursing, process and practice for promoting hea lth, Mosb y Year B ook, Third Edition, 514 -527.
• Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (2003) Ön Rapor, T.0 Sağlık B akanlığı AÇS ve AP Genel Müdürlüğü ve Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Haziran 2004, 7 -8.
• W o r l d H e a l t h O r g a n i z a t i o n s ( 2 0 0 7 ) W H O R e p o r t D a t a a n d S t a t i s t i c s , h t t p :/ / w ww . wh o . i n t / t op i c s / i n j u r i e s / a b ou t / e n / i n d e x . h t m l, E r i ş i m t a r i h i :0 6 . 0 5 . 2 0 0 8