Pulmoner Hipertansiyonlu Hastanın Bakımı

Yıl 2024, Cilt: 40 Sayı: 3, 523 - 532, 18.12.2024

Esra Ceran , Hilal Uysal , Busenur Yılmaz

https://doi.org/10.53490/egehemsire.1134872

Öz

Pulmoner arteriyel hipertansiyon (PAH), sağ kalp kateterizasyonu ile ölçülen ortalama pulmoner arter basıncının istirahat durumunda 25 mmHg veya daha yüksek olmasıdır. Birden çok klinik durumu içere pulmoner arteriyel hipertansiyon, kalp-damar ve solunum sistemi hastalıklarının çoğunu daha da kompleks duruma getirebilen bir patofizyolojik bozukluk olarak belirtilmektedir. PAH hastalarında hemşirelik bakımının amacı; kardiyopulmoner fonksiyonları en üst düzeye çıkarmak, istirahatı sağlamak, ilaç tedavisinin etkilerini değerlendirmek, uygun besin alımını sağlamak, deri bütünlüğünü sürdürmek, kalp yetersizliği konusunda hasta ve ailesini bilgilendirmektir. Hemşireler PAH tanılı hastaların ve yakınlarının eğitiminde, kişinin bakımında, tıbbi tedavinin uygulanmasında, semptom yönetiminde ve hasta izleminde ciddi rollere sahiptir. Düzenli olarak ilaçlarını alan ve hekim muayenelerine giden 41 yaşındaki kadın hasta F.D., dispne ve çarpıntı şikayeti nedeni ile hastaneye yatışı yapıldı. Hastanın bilinen İdiyopatik Pulmoner Arteriyel Hipertansiyon (İPAH) ve Diabetes Mellitus (DM) hastalıkları vardı. Hastada oligüri gelişmesi üzerine, epoprostenol tedavisi uygulanması amacıyla yoğun bakıma transfer edildi. Bu olgu çalışmasında Gordon’un Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Hemşirelik Bakım Modeli örnek alınarak F.D.’ye bakım uygulandı. “Kalp debisinde azalma, gaz alışverişinde bozulma, etkisiz bireysel sağlık yönetimi, aktivite intoleransı, sıvı volüm fazlalığı, deri bütünlüğünde bozulma riski, oral mukoz membranda bozulma, dengesiz beslenme: beden gereksiniminden az, uyku düzeninde bozulma” hemşirelik tanılarını içeren hemşirelik girişimleri uygulanarak hastaya bakım verildi ve sonuçlar değerlendirildi.

Anahtar Kelimeler

pulmoner hipertansiyon, hemşirelik bakımı, hemşirelik tanısı, olgu sunumu

Care of the Patient with Pulmonary Hypertension

Öz

Pulmonary arterial hypertension (PAH) is a resting mean pulmonary arterial pressure of 25 mmHg or more measured by right heart catheterisation. Pulmonary arterial hypertension, which includes multiple clinical conditions, is stated as a pathophysiological disorder that can make most cardiovascular and respiratory system diseases more complex. The aim of nursing care in patients with PAH is to maximise cardiopulmonary functions, provide rest, evaluate the effects of drug therapy, provide appropriate nutritional intake, maintain skin integrity, and inform the patient and his/her family about heart failure. Nurses have serious roles in the education of patients diagnosed with PAH and their relatives, care of the person, application of medical treatment, symptom management and patient follow-up. F.D., a 41-year-old female patient who regularly took her medication and attended physician examinations, was hospitalised because of dyspnoea and palpitations. She had known Idiopathic Pulmonary Arterial Hypertension (IPAH) and Diabetes Mellitus (DM). The patient developed oliguria and was transferred to intensive care unit for epoprostenol treatment. In this case study, Gordon's Functional Health Patterns Nursing Care Model was taken as an example and care was applied to F.D. The patient was cared by applying nursing interventions including the nursing diagnoses of "decreased cardiac output, impaired gas exchange, ineffective individual health management, activity intolerance, excess fluid volume, risk of impaired skin integrity, impaired oral mucous membrane, unbalanced nutrition: less than body needs, impaired sleep patterns" and the results were evaluated.

Anahtar Kelimeler

pulmonary hypertension, nursing care, nursing diagnosis, case report

Kaynakça

• Coz Yataco, A., Aguinaga Meza, M., Buch, K. P. ve Disselkamp, M. A. (2016). Hospital and intensive care unit management of decompensated pulmonary hypertension and right ventricular failure. Heart Failure Reviews, 21(3), 323–346. doi:10.1007/s10741-015-9514-7
• Enç, N., Can, G. ve Alkan, H. Ö. (2017). İç Hastalıkları Hemşireliği Uygulama Öğrenci Eğitim Modülü. N. Enç ve G. Can (Ed.), Kardiyovasküler Uygulama Öğrenci Eğitim Modülü içinde (3.Baskı., ss. 41–72). İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri.
• Enç, N., Can, G. ve Tülek, Z. (2021). İç Hastalıkları Hemşireliği. (N. Enç, Ed.) (3. Baskı.). İstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri.
• Enç, N., Uysal, H., Tülek, Z. ve Alkan, H. Ö. (2019). Sağlık Tanılaması ve Fiziksel Muayene. N. Enç ve H. Uysal (Ed.), Kardiyovasküler Sistemin Tanılaması ve Fiziksel Muayene içinde (3.Baskı., ss. 1–28). İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri.
• Enç, N., Yiğit, Z., Altınok, M. G., Özer, S. ve Oğuz, S. (2007). Kalp Yetersizliği Akut Koroner Sendromlar Hipertansiyon Hemşirelik Bakım Kılavuzu (2.Baskı.). İstanbul: Türk Kardiyoloji Derneği Kılavuz Yayınları.
• Erdemir, F. (Ed.). (2012). Hemşirelik Tanıları El kitabı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri.
• Galiè, N., Humbert, M., Vachiery, J. L., Gibbs, S., Lang, I., Torbicki, A., … Sirenko, Y. (2016). 2015 ESC/ERS Guidelines for the diagnosis and treatment of pulmonary hypertension. European Heart Journal, 37(1), 67–119. doi:10.1093/eurheartj/ehv317
• Galiè, N., McLaughlin, V. V., Rubin, L. J. ve Simonneau, G. (2019). An overview of the 6th World Symposium on Pulmonary Hypertension. European Respiratory Journal, 53(1802148), 1–4. doi:10.1183/13993003.02148-2018
• Gayat, E. ve Mebazaa, A. (2011). Pulmonary hypertension in critical care. Current Opinion in Critical Care, 17(5), 439–448. doi:10.1097/MCC.0b013e32834a7619
• Gordon, M. (2003). Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri ve Klinik Karar Verme. F Erdemir ve E. Yılmaz (Ed.), Hemşirelik Sınıflama Sistemleri, Klinik Uygulama, Eğitim, Araştırma ve Yönetimde Kullanımı içinde (ss. 87–93). Ankara.
• Gulanick, M. ve Myers, J. L. (2014). Nursing care plans diagnoses, ıntervention and outcomes. Philedelphia: Elsevier.
• Harjola, V. P., Mebazaa, A., Čelutkiene, J., Bettex, D., Bueno, H., Chioncel, O., … Konstantinides, S. (2016). Contemporary management of acute right ventricular failure: A statement from the Heart Failure Association and the Working Group on Pulmonary Circulation and Right Ventricular Function of the European Society of Cardiology. European Journal of Heart Failure, 18(3), 226–241. doi:10.1002/ejhf.478
• Hoeper, M. M., Benza, R. L., Corris, P., de Perrot, M., Fadel, E., Keogh, A. M., … Klepetko, W. (2019). Intensive care, right ventricular support and lung transplantation in patients with pulmonary hypertension. European Respiratory Journal, 53(1), 180–190. doi:10.1183/13993003.01906-2018
• Hoeper, M. M. ve Granton, J. (2011). Intensive care unit management of patients with severe pulmonary hypertension and right heart failure. American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine, 184(10), 1114–1124. doi:10.1164/rccm.201104-0662CI
• Ignatavicius, D. D. ve Workman, M. L. (2006). Medical-surgical nursing, critical thinking for collaborative care. (5th Editio.). St.Louis: Elsevier Saunders.
• Kurzyna, M., Zyłkowska, J., Fijałkowska, A., Florczyk, M., Wieteska, M., Kacprzak, A., … Torbicki, A. (2008). Characteristics and prognosis of patients with decompensated right ventricular failure during the course of pulmonary hypertension. Kardiologia Polska, 66(10), 1033–1039.
• Lewis, S. L., Heitkemper, M. M., Dirksen, S. R., O’Brien, G. P. ve Bucher, L. (2007). Medical-surgical nursing, assessment and management of clinical problems (7th Editio.). St.Louis: Mosby Elsevier.
• Nanda. (2014). NANDA Nursing Diagnosis: Definitions and Classification 2015-2017 (Tenth Edit.). UK: Wiley Blackwell.
• Öz Alkan, H. (2014). Kalp Yetersizliğinde Hemşirelik Bakımı: Olgu Sunumu. Türk Kardiyoloji Derneği Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi, 5(7), 32–40. doi:10.5543/khd.2014.004
• Roy, A. K., McCullagh, B. N., Segurado, R., McGorrian, C., Keane, E., Keaney, J., … Gaine, S. P. (2014). Detection of high-sensitivity troponin in outpatients with stable pulmonary hypertension identifies a subgroup at higher risk of adverse outcomes. Journal of Cardiac Failure, 20(1), 31–37. doi:10.1016/j.cardfail.2013.12.001
• Ruiter, G., Lankhorst, S., Boonstra, A., Postmus, P. E., Zweegman, S., Westerhof, N. ve Laarse, W. J. Van Der. (2011). Iron deficiency is common in idiopathic pulmonary arterial hypertension. European Respiratory Journal, 37(6), 1386–1391. doi:10.1183/09031936.00100510
• Şen, H. S. (2015). İdyopatik Pulmoner Arter Hipertansiyonu Tedavisi : Güncel Durum ve Gelecekteki Yönelişler. Güncel Göğüs Hastalıkları Serisi, 3(1), 100–118. doi:10.5152/gghs.2015.040
• Sezgin, D. (2019). Pulmoner Hipertansiyon ve Bakım Yönetimi. S. Özer (Ed.), “Olgu Senaryolarıyla” İç Hastalıkları Hemşireliği içinde (1.Baskı., ss. 137–154). İstanbul: İstanbul Medikal Sağlık ve Yayıncılık.
• Sztrymf, B., Souza, R., Bertoletti, L., Jaïs, X., Sitbon, O., Price, L. C., … Humbert, M. (2010). Prognostic factors of acute heart failure in patients with pulmonary arterial hypertension. European Respiratory Journal, 35(6), 1286–1293. doi:10.1183/09031936.00070209
• Türen, S. (2014). Kalp Yetersizliğinde Gordon ’un Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeli Doğrultusunda Hemşirelik Bakımı. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi, 18(2), 68–73.
• Ünsar, S. (2019). Pulmoner Hipertansiyon ve Hemşirelik Bakımı. Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi, 10(21), 17–24. doi:10.5543/khd.2018.97269
• Wapner, J., Matura, L. A. ve Hall, C. M. F. (2016). An Update on Pulmonary Arterial Hypertension. J Nurse Pract, 11(5), 551–559. doi:10.1016/j.nurpra.2015.02.004.An