Nursing Care According to Functional Health Patterns in a Patient with Diabetic Foot Complications: Case Report

Yıl 2025, Cilt: 41 Sayı: 2, 419 - 432, 22.08.2025

Merve Gülpak , Kadriye Gün , Funda Karadana , Melike Doğu

https://doi.org/10.53490/egehemsire.1454241

Öz

Diabetes mellitus (DM) is a chronic metabolic disease with macrovascular and microvascular complications that is characterized by hyperglycemia associated with impaired and/or inadequate insulin secretion. Diabetic foot, one of these complications, leads to hospitalizations, limb amputations and associated reduced mobility, social isolation, decreased quality of life, mortality and morbidity. Gordon's Functional Health Patterns (FHP), one of the nursing models that can be used in the implementation of nursing care in a patient with diabetic foot, is a model that allows the patient to be evaluated with a systematic and standardized approach to data collection and to provide holistic care to the patient in 11 functional areas. The aim of this study was to provide nursing care to the patient who developed diabetic foot complications by applying the North American Nursing Diagnosis Association- International (NANDA- I) Taxonomy II classification system according to the FHP model. The study was conducted in a university hospital between November 6-18, 2023. M.B., who had diabetes for 20 years and was hospitalized in the infectious diseases clinic with diabetic foot complications, was evaluated comprehensively with the FHP model. The patient was diagnosed with 13 nursing diagnoses: 9 available and 5 risk diagnoses using the NANDA-I Taxonomy II classification system. Nursing diagnoses were determined as pain, fall risk, bleeding risk, infection risk, impaired tissue integrity, fluid volume excess, risk of fluctuation in blood glucose, risk of impairment in oral mucous membrane, impaired sleep pattern, impaired physical mobility, lack of information, impaired body image, anxiety and nursing interventions according to Nursing Interventions Clasification (NIC) were applied for these diagnoses and it was observed that the evaluation results were positive.
Key words : Diabetic foot; functional health patterns; nursing care; nursing diagnosis; nursing interventions.

Anahtar Kelimeler

Diabetic foot , functional health patterns , nursing care , nursing diagnosis , nursing interventions

Diyabetik Ayak Komplikasyonu Gelişen Hastada Fonksiyonel Sağlık Örüntülerine Göre Hemşirelik Bakımı: Olgu Sunumu

Öz

Diabetes Mellitus (DM) bozulmuş ve/veya yetersiz insülin salınımıyla karakterize hiperglisemi ile seyreden makrovasküler ve mikrovasküler komplikasyonları olan kronik metabolik bir hastalıktır. Bu komplikasyonlardan biri olan diyabetik ayak, hastane yatışlarına, uzuv amputasyonlara ve buna bağlı hareket kabiliyetinin azalmasına, sosyal izolasyona, yaşam kalitesinin düşmesine, mortalite ve morbiditelere yol açmaktadır. Diyabetik ayak gelişen bir hastada hemşirelik bakımının uygulanmasında kullanılabilecek hemşirelik modellerinden biri olan Gordon’un Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri (FSÖ); veri toplama konusunda sistematik ve standart bir yaklaşımla hastanın değerlendirilmesine ve 11 fonksiyonel alanda hastaya bütüncül olarak bakım verilmesine olanak sağlayan bir modeldir. Bu çalışmanın amacı FSÖ modeline göre Kuzey Amerikan Hemşirelik Tanıları Birliği (North American Nursing Diagnosis Association- International- NANDA- I) Taksonomi II sınıflama sistemini uygulayarak diyabetik ayak komplikasyonu gelişen hastaya hemşirelik bakımını vermektir. Çalışma 6-18 Kasım 2023 tarihleri arasında bir üniversite hastanesinde gerçekleştirilmiştir. 20 yıldır diyabet hastası olan ve diyabetik ayak komplikasyonu ile enfeksiyon hastalıkları kliniğinde yatan M.B. FSÖ modeli ile kapsamlı bir şekilde değerlendirilmiştir. Olguya NANDA-I Taksonomi II sınıflama sistemi kullanılarak dokuz mevcut ve beş risk tanısı olmak üzere 13 hemşirelik tanısı konulmuştur. Hemşirelik tanıları ağrı, düşme riski, kanama riski, enfeksiyon riski, bozulmuş doku bütünlüğü, sıvı volüm fazlalığı, kan glikozunda dalgalanma riski, oral mukoz membranda bozulma riski, uyku örüntüsünde bozulma, bozulmuş fiziksel hareketlilik, bilgi eksikliği, bozulmuş beden imajı, anksiyete olarak belirlenmiş ve bu tanılara yönelik Hemşirelik Girişimleri Sınıflamasına (Nursing Interventions Clasification-NIC) göre hemşirelik girişimleri uygulanmış ve değerlendirme sonuçlarının olumlu yönde olduğu gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Diyabetik ayak , fonksiyonel sağlık örüntüleri , hemşirelik bakımı , hemşirelik tanısı , hemşirelik girişimleri

Kaynakça

• American Diabetes Association. (2019). 12. Older adults: Standards of medical care in diabetes—2019. Diabetes Care, 42(Supplement_1), S139-S147. https://doi.org/10.2337/dc19-S012
• Agostini, C. M., Rodrigues, V. S., Guimarães, A. C., Damázio, L. C. M., & Vasconcelos, N. N. (2018). Analysis of motor performance and body equilibrium of active elderlys with arterial hypertension and type 2 diabetes. Revista de Atenção à Saúde, 16(55), 29-35. https://doi.org/10.13037/ras.vol16n55.4690
• Baade, R. T. W., & Bueno, E. (2016). Co-construction of the healthcare autonomy for person with diabetes. Interface-Comunicação, Saúde, Educação, 20, 941-951. https://doi.org/10.1590/1807-57622015.0130
• Diaz, N., Moreira, P. B., Haluch, R. F., Ravazzani, A. C., & Kusma, S. Z. (2016). O impacto do diabetes mellitus tipo 2 na qualidade de vida [The impact of type 2 diabetes mellitus in quality of life]. Revista Médica da UFPR, 3(1), 5-12. https://doi.org/10.5380/rmu.v3i1.46380
• Efil, S., & Demir, G. (2020). Tip-2 diyabeti olan bireyin gastrik bypass sonrası hemşire tarafından fonksiyonel sağlık örüntüleri modeline göre yapılan evde bakımı: 6 aylık izlem. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 36(3), 217-228. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1056999 (Erişim tarihi: 05.01.2024)
• Eraydin, C. (2019). Diyabetik ayak flep-greft onarımı fonksiyonel sağlık örüntülerine göre hemşirelik bakımı: Olgu sunumu. Hemşirelik Bilimi Dergisi, 2(1), 37-43. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/756488 (Erişim tarihi: 05.01.2024)
• Erdemir, F. (Çev. Ed.). (2012). Hemşirelik tanıları el kitabı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri.
• Erdemir, F., Kav, S., & Yılmaz, A. K. (2017). Hemşirelik girişimleri sınıflaması (NIC) (6. baskı). İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri.
• Gabriel, A. (2013). Quality healthcare from the nurses' perspective (Doctoral dissertation, University of Saskatchewan).
• Gülpak, M., & Oktay, A. A. (2020). Kronik böbrek hastalığı olan hastada Nanda tanıları ve NIC girişimleri ile hemşirelik bakımı: Olgu sunumu. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 15(2), 67-79. https://doi.org/10.17517/ksutfd.685567
• Herdman, T. H., & Kamitsuru, S. (Eds.). (2018). Nursing diagnoses: Definitions and classifications 2018-2020. Oxford: Wiley Blackwell.
• Laksmi, I. A. A., Kristianto, H., & Suharsono, T. (2020). Application of Levine’s model in nursing care of patient with diabetic foot: A case study. Journal of a Sustainable Global South, 4(1), 6. https://www.researchgate.net/profile/Heri-Kristianto/publication/341844401
• Lunney, M. (2006). Helping nurses use NANDA, NOC, and NIC: Novice to expert. Nurse Educator, 31(1), 40-46. https://journals.lww.com/nurseeducatoronline/fulltext/2006/01000/Helping_Nurses_Use_NANDA,_NOC,_and_NIC_Novice_to.11.aspx (Erişim tarihi: 10.01.2024)
• Magela Salomé, G., & Masako Ferreira, L. (2017). Locus of health control, body image and self-image in diabetic individuals with ulcerated feet. Journal of Nursing UFPE/Revista de Enfermagem UFPE, 11(9). https://doi.org/10.5205/reuol.11088-99027-5-ED.1109201713
• Nemer, A. P. L., Cavalcante, T. F., Moreira, R. P., de Araújo, T. L., Ferreira, J. E. D. S. M., & de Oliveira, L. R. (2020). Nursing diagnosis risk for unstable blood glucose level in patients with diabetes mellitus. International Journal of Nursing Knowledge, 31(4), 240-245. https://doi.org/10.1111/2047-3095.12282
• Papatheodorou, K., Banach, M., Bekiari, E., Rizzo, M., & Edmonds, M. (2018). Complications of diabetes 2017. Journal of Diabetes Research, 2018, 3086167. https://doi.org/10.1155/2018/3086167
• Samancıoğlu, S. (2017). Endokrin sistem hastalıkları ve hemşirelik yönetimi. In N. Ovayolu & Ö. Ovayolu (Eds.), Temel iç hastalıkları hemşireliği ve farklı boyutlarıyla kronik hastalıklar (ss. 189-213). Adana: Çukurova Nobel Tıp Kitabevi.
• Serra, E. B., Ferreira, A. G. N., Pascoal, L. M., & Rolim, I. L. T. P. (2020). Nursing diagnoses in diabetic patients: An integrative review. Revista Enfermagem UERJ, 28, e48274. http://dx.doi.org/10.12957/reuerj.2020.48274
• Singh, S., Pai, D. R., & Yuhhui, C. (2013). Diabetic foot ulcer–diagnosis and management. Clinical Research on Foot & Ankle, 1(3), 120. http://dx.doi.org/10.4172/2329-910X.1000120
• Teixeira, C. R. D. S., Zanetti, M. L., & Pereira, M. C. A. (2009). Nursing diagnoses in people with diabetes mellitus according to Orem's theory of self-care. Acta Paulista de Enfermagem, 22, 385-391. https://doi.org/10.1590/S0103-21002009000400006
• Van Netten, J. J., Woodburn, J., & Bus, S. A. (2020). The future for diabetic foot ulcer prevention: A paradigm shift from stratified healthcare towards personalized medicine. Diabetes/Metabolism Research and Reviews, 36, e3234. https://doi.org/10.1002/dmrr.3234
• Wiratmo, P. A., Zakiyah, & Narulit, S. (2019). The implementation of Gordon functional health pattern on the identification of comprehensive nursing problems in diabetes mellitus patients. Media Ilmu Kesehatan, 8(3), 252-263. https://doi.org/10.30989/mik.v8i3.498
• Yurtsever, İ., & Karagözoğlu, Ş. (2023). ALL tanılı yetişkin hastada Gordon'un Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeli'ne göre hemşirelik bakımı: Olgu sunumu. Hemşirelik Bilimi Dergisi, 6(3), 193-202. https://doi.org/10.54189/hbd.1115812