İzmir Kiraz’da Suludere Köyü’nde Beylikler Devrinden Bilinmeyen Bir Cami ve Hamam Kalıntısı

Year 2019, Volume: 19 Issue: 2, 487 - 512, 20.12.2019

Rüçhan Bubur Rüçhan Bubur

Abstract

Makalede
İzmir’in Kiraz İlçesi sınırları içerisinde Denizli-Ödemiş karayolunu Suludere
köyüne bağlayan yolun sonunda yer alan cami ile camiye 100 metre uzaklıkta yer
alan kavşakta konumlandırılmış hamam yapısı mimari özellikleri ile tanıtılacak
ve tarihlendirilecektir. Bu iki yapı dışında hemen hamamın güneyinde bugünkü
çocuk parkının bulunduğu alanda bir medresenin varlığı da köy halkı tarafından
ifade edilmekteyse de günümüze bu medreseyle ilgili herhangi bir kalıntı
ulaşamamıştır. Aydınoğlu beyliğinin sınırları içinde yer alan cami ve harap
durumdaki hamam bugüne kadar yapılmış yayınlarda tanıtılmamıştır.

Kare
planlı, tek kubbeli bir harim ile üç birimli bir son cemaat yerine sahip cami
kuzey yönde yapılan eklemelerle günümüze ulaşmıştır. Ortası kubbeli enine
sıcaklıklı çifte halvetli plan şemasına sahip hamam bugün kullanılamaz
durumdadır. İnşa kitabesi bulunmayan cami ve hamamın kaynaklarda ne zaman ve
kim tarafından inşa edildiğine dair herhangi bir bilgiye rastlanamamıştır.
Gerek plan şeması, gerekse malzeme ve duvar örgü teknikleri ile Beylikler devri
mimari özellikleri gösteren cami ve hamam 15. yüzyıl içinde tarihlendirilir.

Anahtar
Kelime: Kiraz, Suludere, Beylikler Devri Mimarisi, Cami, Hamam

Keywords

Kiraz, Suludere, Beylikler Devri Mimarisi, cami, hamam

References

• Acar, Türkan. “Urla Kamanlı Hamamı” Sanat Tarihi Dergisi, XXI /2 İzmir (2012):1-23Acun, Hakkı. Manisa’da Türk Devri Yapıları Ankara (1999)Akın, Himmet. Aydın Oğulları Tarihi Hakkında Bir Araştırma Ankara (1968)Bayrakal, Sedat. Urla ve Köylerindeki Türk Dönemi Sosyal Anıtları İzmir (2009)Çakmak, Canan. Tire Hamamları, Ankara (2002)Çakmak, Şakir, ve Ersoy, Kuyulu İnci. “ Manisa Saray Hamamı.” Sanat Tarihi Dergisi, XXI /1, İzmir (2012):39-48 Daş, Ertan. “Sığacık’ta Türk Mimarisi (Seferihisar/İzmir)”. Sanat Tarihi Dergisi, XVI/1 İzmir (2007): 25-48Dilaver, Sadi. “Anadolu’daki Tek Kubbeli Selçuklu Mescitlerinin Mimarlık Tarihi Yönünden Önemi”. Sanat Tarihi Yıllığı IV 1970-1971, İstanbul (1971):17-28.Ersan, Mehmet, Şeker Mehmet, ve Kanat Cüneyt. Uluslararası Batı Anadolu Beylikleri Tarih Kültür ve Medeniyeti Sempozyumu-1 Aydınoğulları Tarihi Ankara (2013) Ersan, Mehmet. “Aydınoğulları Ailesine Ait Vakıfların XV-XVI. Yüzyıllardaki Durumu” Acta Viennensia OttomanikaAkten des CIEPO-Symposiums (Comité International des Études Pré-Ottomanes) vom21.bis 25.September 1998in Vien, Viyana (1998): 85-91Eyice, Semavi. “İznik’te “Büyük Hamam” ve Osmanlı Devri Hamamları Hakkında Bir Deneme.” Tarih Dergisi, C.11, S. 15 (1960): 99-120 Kalfazade, Selda. “Aydınoğlu Cami Mimarisine Genel Bir Bakış” Uluslararası Batı Anadolu Beylikleri Tarih Kültür ve Medeniyeti Sempozyumu-1 Aydınoğulları Tarihi Ankara (2013):?? Karaman, Sami. Afyonkarahisar Hamamları Konya (2013) (Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi) Katoğlu, Murat. “13. Yüzyıl Konyasında Bir Cami Grubunun Plan Tipi ve “Son Cemaat Yeri.”” Türk Etnografya Dergisi 9 Ankara (1967): 81-100Kayhan, Hüseyin. “Aydın Oğlu Hızır Bey” Turkish Studies 4/8 (2009): 1674-1690.Kolay, İlknur Aktuğ. Batı Anadolu 14. Yüzyıl Beylikler Mimarisinde Yapım Teknikleri, Ankara (1999)Kuyulu, İnci. “Manisa Alaca (Hamza Bey) Hamam” Arkeoloji ve Sanat Tarihi Dergisi,İzmir (1992): 63-72Öney, Gönül. Beylikler Devri Sanatı XIV. – XV. Yüzyıl (1300-1453), Ankara,1989.Telci, Cahid. “Aydınoğlu İsa Bey: Bir Bâni, Üç Câmi.” Tarih İncelemeleri Dergisi XXV-1 (2010): 337-350Telci, Cahid. “XVI. Yüzyıl Başlarına Âit Birgi Kazâsı Evkâf Defteri” Tarih İncelemeleri Dergisi XVI (1999): 203-260Uysal, Ali Osman. “Anadolu Selçuklularından Erken Osmanlı Dönemine Minare Biçimindeki Gelişmeleri.” Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, XXXIII/ 1-2, Ankara, 1990, 505-533. Ürer, Harun. İzmir Hamamları. Ankara (2002)