Hititçe Çiviyazılı Metinlerde Geçen Kumarbi Efsanesi ve Ullikummi Şarkısı’na İlişkin Bir Tartışma Notu

Yıl 2015, Cilt: 30 Sayı: 2, 443 - 449, 23.01.2016

Serkan Demirel

Öz

Kumarbi Efsanesi ile bu efsanenin devamı niteliğindeki Ullikummi Şarkısı, Hurri/Hitit edebiyatının en önemli örnekleri arasındadır. Bu efsaneler bir silsile halinde devam eden ve tanrısal iktidarları konu alan kurgusu ile dikkat çekicidir. Bu kurgu, efsanenin kabul görmüş olduğu coğrafyadaki halkın zirai faaliyetleri ile ilişkili izler taşıyor olabilir. Tanrılar, yılın belli dönemlerinin, özellikle de tarım ile şekillenmiş olan mevsimsel döngülerin kişileştirilmiş halleri olabilir mi? 

 

Anahtar Kelimeler

Kumarbi Efsanesi, Ullikummi Şarkısı, Hititçe, Hurri Edebiyatı, Tarım

Kaynakça

• Archi 2009 A. Archi, "Orality, Direct Speech and the Kumarbi Cycle", Altorientalische Forschungen, 36/2, s.209-229.
• Bacharova 2012 M. R. Bacharova, "From Kingship of Heaven to King List: Syro-Anatolien Courts and the History of the Worlds", Journal Ancient of Near Eastern Religious, Vol. 12, s.97-118.
• Cohen 1993 M. E. Cohen, The Cultic Calendars of the Ancient Near East, CDL Press, Maryland.
• Giorgieri 2001 M. Giorgieri, "Die hurritische Fassung des Ullikummi-Lieds und ihre hethitische Parallele", 4. Hittitology Congress, s.134-155.
• Goetze 1950 A. Goetze, "Hittite Myths, Epics and Legends", Ancient Near Eastern Texts Relating to the Old Testament, Princeton University Press, s. 120-128.
• Goetze 1957 A. Goetze, Kleinasien, Kulturgeschichte Des Alten Orients, Handbuch der Altertumswissenschaft, München.
• Grayson 1970 A. K. Grayson, “Chronicles and the Akitu Festival”, Rencontre Assyriologique Internationale XVII, s.160-170.
• Gurney 1952 O. R. Gurney, The Hittites, Penguins Book, Melbourne, London, Baltimore.
• Güterbock 1945 H. G. Güterbock, Kumarbi Efsanesi, (çev. Sedat Alp), Türk Tarih Kurumu Basımevi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, VII. Seri, No. 11 Ankara.
• Güterbock 1946 H. G. Güterbock, “Kumarbi. Mythen vom churritischen Kronos” Istanbuler Schriften 16.
• Güterbock 1951 H. G. Güterbock, "The Song of Ullikummi Revised Text of the Hittite Version of a Hurrian Myth", Journal of Cuneiform Studies, vol. 5, no. 4, s.135-161.
• Güterbock 1997 H. G. Güterbock, “Hittite Mythology”, Perspecitves on Hittite Civilization: Selected Writings of Hans Gustav Güterbock, The Oriental Institute of the University of Chicago Assyriological Studies, no. 26, s.49-63.
• Haas 1994 V. Haas, "Geschichte der Hethitischen Religion", Handbuch der Orientalistik, Band 15, s.?.
• Haas 1995 V. Haas, "Kalender und Notzeit mythen. Betrachtungen zum Mythen zyklus vom Gott Kumarbi", Atti del II congresso internazionale de hittitologia, s.183-190.
• Haas 2006 V. Haas, Die Hethitische Literatur, Berlin, New York.
• Hoffner 1974 H. A. Hoffner, “Alimenta Hethaeorum, Food Production in Hittite Asia Minor”, American Oriental Series, vol. 55,New Heaven, Connecticut.
• Hoffner 1990 H. A. Hoffner, Hittite Myths, Second Edition, Scholar Press, Atlanta, Georgia.
• Kloekhorst 2008 A. Kloekhorst, Etymological Dictionary of the Hittite Inherited Lexicon, Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series 5, Brill, Leiden, Boston.
• Langdon 1923 S. Langdon, The Babylonian Epic of Creation, Clarendon Press, Oxford.
• Laroche 1968 E. Laroche, “Notes sur le Pantheon Hourrite de Ras Shamra”, Journal of American Oriental Studies, vol. 88, No. 1, s.148-150.
• Macqueen 1952 J. G. Macqueen, "Hattian Mythology and Hittite Monachy", Anatolian Studies, Vol. 9, s.171-188.
• Otten 1950 H. Otten, Mythen von Gotte Kumarbi: Neue fragmente, Deutsche Akademie der Wissenschaften zur Berlin. Institute für Orientforschung, Akademie-Verlag, Berlin.
• Rochberg 2000 F. Rochberg, "Astronomy and Calendars in Ancient Mesopotamia", Civilizations of the Ancient Near East, vol. III, s.1925-1940.
• Rutherford 1991 I. C. Rutherford, "The Song of the Sea (ŠA AB.BA. SÌR): Thoughts on KUB 45.63", 4. Hittitology Congress, s. 598-609.
• Sayılı 1966 A. Sayılı, Mısırlılarda ve Mezopotamyalılarda Matematik, Astronomi ve Tıp, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
• Schneider 2003 T. Schneider, "Texte über den syrischen Wettergott aus Agypten", Ugarit Forschungen 35, s.605-627.
• Schwemer 2008 D. Schwemer, "The Storm-Gods of the Ancient Near East: Summary, Synthesis, Recent Studies, Part II”, Journal of Ancient Near Eastern Studies, Vol. 8, s. 1-44.
• Singer 2002 I. Singer, "The Cold Lake and its Great Rock", Sprache und Kultur 3, Fs. Giorgadze, s.128-132.
• Speiser 1955 E. A. Speiser, "The Creation Epic", Ancient Near Eastern Texts Relating to the Old Testament, Princeton University Press, s.60-72.