Öz
1920 yılında açılan I. TBMM, İstiklal Savaşı’nın ardından
seçimle yenilendi. 1923 Nisan’ında alınan yenileme kararının ardından, seçim
çalışmalarına başlandı. Bu, tek parti dönemi kurulurken gidilen ilk seçimdir.
Manisa bağlamında 1923 milletvekili seçimi, özellikle adayların belirlenmesinde
yerelde etkili olan şahısların belirleyici olduğu bir seçimdir. Ülke genelinde
yaklaşık 3 ay süren bu seçimler, Manisa’da beş haftada tamamlandı. Manisa bu
seçimde Meclis’e 9 milletvekili gönderdi. 1927 milletvekili seçimi, yalnızca CHF
adaylarıyla gerçekleştirilen onaylama tarzında bir seçimdir. Ülke genelinde
“ikinci seçmen” seçimleri 10 Ağustos’ta, milletvekili seçimleri ise 8 Eylül
1927’de tamamlandı. Manisa’da ülke genelinden farklı olarak, milletvekili
seçimi 2 Eylül günü başladı ve bitirildi. Manisa’dan yine 9 milletvekili
seçildi. 1931 genel seçimi normal tarihinden yaklaşık 7 ay önce yapıldı. CHF,
63 seçim çevresinin 22’sinde, bağımsız adaylar için 30 kontenjan ayırdı. 9
milletvekili seçilecek olan Manisa’dan, CHF 8 aday gösterdi, 1 adayın yerini bağımsızlara
ayırdı. Manisa’da “ikinci seçmen” seçimi 4-13 Nisan’da gerçekleştirildi.
Milletvekili seçimi ise bütün ülkede olduğu gibi 24 Nisan’da gerçekleştirildi.
Sonuçta 8 CHF adayı ile bağımsız aday kontenjanından İsmet Paşa ikinci
seçmenler tarafından Manisa milletvekili seçildiler.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- ABE 2009 Atatürk’ün Bütün Eserleri, C. 25, Kaynak, İstanbul.
- Çoker 1996 Fahri Çoker, Türk Parlamento Tarihi TBMM IV. Dönem 1931-1935, II. Cilt, TBMM Vakfı, Ankara.
- Erdoğan 2000 Melda Erdoğan, 1923 Seçimleri, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
- Güneş 1991 İhsan Güneş, “1923 Seçimlerinde Oylar Nasıl Kullanıldı?”, AÜ Siyasal Bilimler Fakültesi Dergisi, C. XLVI/1-2 (Ocak-Haziran 1991) s. 253-264.
- Karaosmanoğlu 1984 Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Politikada 45 Yıl, İstanbul.
- Olgun 2011 Kenan Olgun, “Türkiye’de Cumhuriyetin İlanından 1950’ye Genel Seçim Uygulamaları”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, XXVII/79 (Mart 2011), Ankara, s. 1-36.
- Öztürk 1995a Kâzım Öztürk, Türk Parlamento Tarihi TBMM – II. Dönem 1923-1927, III. Cilt, TBMM Vakfı, Ankara.
- Öztürk 1995b Kazım Öztürk, Türk Parlamento Tarihi TBMM III. Dönem 1927-1931, TBMM Vakfı, Ankara.
- Uyar 1999 Uyar, Hakkı, “Tek Parti Döneminde Seçimler”, Toplumsal Tarih, 11/64 (Nisan 1999), s. 21-31.
Öz
Established in 1920,
the First Grand National Assembly was renewed by election after the Turkish War
of Independence. Groundwork for the election was put into place upon the
renewal decision in April 1923. This election marks the beginning of the
single-party period. Individuals with extensive local influence played a
significant role in determining the candidates for the 1923 deputy election in
Manisa. Spanning over three months on a national level, elections in Manisa was
completed in only five weeks. Manisa sent nine deputies to the Assembly with
this election. 1927 deputy election was held only with the CHF candidates, and
it was more of an acknowledgment than an election. The “secondary voter”
election was concluded on August 10, 1927, and the deputy elections on
September 8. Unlike the National election, Manisa started and concluded its
deputy election on September 2. Once again, nine deputies were elected in
Manisa. The general election of 1931 was held seven months early. CHF reserved
30 seats for independent candidates in 22 out of 63 constituencies. Eight
candidates from CHF were running in Manisa, which had a total of nine seats,
and one spot was reserved for an independent candidate. The “secondary voter”
elections in Manisa were held between April 4 and 13. Deputy election was held
on April 24, same as the rest of the country. Eventually, secondary voters
elected eight CHF candidates, and İsmet Pasha for the independent seat.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- ABE 2009 Atatürk’ün Bütün Eserleri, C. 25, Kaynak, İstanbul.
- Çoker 1996 Fahri Çoker, Türk Parlamento Tarihi TBMM IV. Dönem 1931-1935, II. Cilt, TBMM Vakfı, Ankara.
- Erdoğan 2000 Melda Erdoğan, 1923 Seçimleri, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
- Güneş 1991 İhsan Güneş, “1923 Seçimlerinde Oylar Nasıl Kullanıldı?”, AÜ Siyasal Bilimler Fakültesi Dergisi, C. XLVI/1-2 (Ocak-Haziran 1991) s. 253-264.
- Karaosmanoğlu 1984 Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Politikada 45 Yıl, İstanbul.
- Olgun 2011 Kenan Olgun, “Türkiye’de Cumhuriyetin İlanından 1950’ye Genel Seçim Uygulamaları”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, XXVII/79 (Mart 2011), Ankara, s. 1-36.
- Öztürk 1995a Kâzım Öztürk, Türk Parlamento Tarihi TBMM – II. Dönem 1923-1927, III. Cilt, TBMM Vakfı, Ankara.
- Öztürk 1995b Kazım Öztürk, Türk Parlamento Tarihi TBMM III. Dönem 1927-1931, TBMM Vakfı, Ankara.
- Uyar 1999 Uyar, Hakkı, “Tek Parti Döneminde Seçimler”, Toplumsal Tarih, 11/64 (Nisan 1999), s. 21-31.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | MAKALELER |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 26 Temmuz 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 34 Sayı: 1 |
