Coğrafya Öğretiminde Programların Tasarım ve Program Öğeleri Açısından İncelenmesi ve 2017 Öğretim Programı

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 17, 0 - 0, 02.08.2017

Nurcan Demiralp

Öz

Türkiye’de, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından sürdürülen çalışmalarla, eğitim
programlarını geliştirmek ve ülke şartlarına uygun program geliştirme modelleri
üretmek konusunda önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Genel olarak eğitim programlarının
geliştirilmesi özel olarak da öğretim programlarının geliştirilmesine
katkı sağlamıştır. Bu durumun yansımalarını, 1924’den günümüze kadar geliştirilen
çeşitli coğrafya dersi öğretim programlarında görmek mümkündür. Cumhuriyetten
günümüze kadar hazırlanan coğrafya dersi öğretim programları çeşitli
yönleriyle ele alınıp, değerlendirilmiştir. Ancak bu programlar; program tasarımı
yaklaşımı ve program öğeleri (hedef, içerik, öğretme- öğrenme süreci ve ölçme değerlendirme
olmak üzere dört temel öğe) açısından birbiriyle karşılaştırılarak değerlendirilmemiştir.
Bu çerçevede çalışmanın amacı; Cumhuriyet Dönemi boyunca
geliştirilen coğrafya dersi öğretim programlarının, 2017 coğrafya dersi öğretim
programı da dâhil olmak üzere, program tasarımı yaklaşımı ve program öğeleri
açısından birbiriyle karşılaştırılarak incelenmesi ve sonuçların yorumlanmasıdır.
Araştırma nitel bir araştırma modeli olan doküman analizi veya doküman incelemesiyle yapılmıştır. Doküman incelemesi, araştırılması hedeflenen olgu veya olgular
hakkında bilgi içeren yazılı materyallerin analizini kapsar. Araştırmada, beş alt
probleme cevap aranmaya çalışılmıştır. Bunlar;1. Eğitim programı tasarımı yaklaşımları
ve eğitimde program geliştirme modelleri ne demektir? Kaç tür program
tasarımı yaklaşımı vardır? Eğitimde önemli program geliştirme modelleri nelerdir?
2. Milli Eğitim Bakanlığı, tarafından hangi program tasarımları yaklaşımları
ve program geliştirme modelleri kullanılmıştır ya da geliştirilmiştir? 3. Program
tasarımı yaklaşımları ve program öğeleri açısından 2005 öncesi Coğrafya Dersi
Öğretim Programlarının özellikleri nelerdir? 4. Program tasarımı yaklaşımları ve
program öğeleri açısından 2005 Coğrafya Dersi Öğretim Programının özellikleri
nelerdir? 5. Program tasarımı yaklaşımları ve program öğeleri açısından 2017 Coğ-
rafya Dersi Öğretim Programının özellikleri nelerdir? Araştırmada, beş alt probleme
yönelik cevaplar aranırken, 2005öncesi coğrafya dersi öğretim programları, 2005
ve 2017 coğrafya dersi öğretim programları, program öğeleri ve program tasarım yaklaşımları
açısından irdelenmiş ve sonuçlar tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Coğrafya dersi öğretim programı, Coğrafya öğretimi, Öğ- retim programının öğeleri, Program geliştirme modelleri, Program tasarım yaklaşımları

Kaynakça

• AKINOĞLU, Orhan (2004). Yapılandırmacı Öğrenme ve Coğrafya Öğretimi, Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı:10, s. 73-94, İstanbul. CDÖP(2017), Orta Öğretim Coğrafya Dersi Öğretim Programı Taslak http:// mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=24 (Son erişim tarihi: 09.05.2017) CDÖP (2006), Coğrafya Dersi Öğretim Programı, (9,10, 11 ve 12. Sınıflar), (2005 Programı) Gazi Kitabevi, Ankara. CDÖP (2005), Coğrafya Dersi Öğretim Programı, (9,10,11 ve 12. Sınıflar) M.E.B., Ankara. CRESWELL,W.John.(2014)Research Desıgn (Nitel, Nicel ve Karma Yöntem Yaklaşımları, Araştırma Deseni). (Çev. Ed. Demir, B.S.), Eğiten Kitap, Ankara. DEMİRALP, Nurcan.(2017). “ A Comparison of The Opınıons of the Undergraduate Students From Geography Department And Geography Education Department As Regards Their Field Competence”, International online Journal of Education and Teaching (IOJET), 4(1).32-59. / ISSN:2148-225X. DEMİRALP, Nurcan. (2017). Coğrafya Öğretiminde Program geliştirme Yaklaşımlarının incelenmesi ve 2017 Öğretim Programı, IVth International Eurasian Educational Research Congress, Bildiri ÖzetleriKitabı, 11-14 Mayıs 2017, Pamukkale Üniversitesi / Denizli. DEMİREL, Özcan. (1992). Türkiye’de Program Geliştirme Uygulamaları. H.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 7, 27-43. DEMİREL, Özcan. (2010). Eğitimde Program Geliştirme. Kuramdan Uygulamaya. PegemA Yayıncılık, Ankara. ERDEN, Münire. (1998). Eğitimde Program Değerlendirme. Anı Yayıncılık, Ankara. ERİŞEN, Yavuz. (1998). Program Geliştirme Modelleri Üzerine Bir İnceleme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, Sayı13, s.79-97. ENGİN, İdris., Akbaş,Yavuz. ve Gençtürk, Ebru. (2003). 1. Coğrafya Kongresinden Günümüze Liselerimizde Müfredat Programlarındaki Değişimler, Milli Eğitim Dergisi, Sayı:157, Ankara. GEÇİT, Yılmaz.. (2008). Cumhuriyet Dönemi Lise Coğrafya Öğretim Programları Üzerine Bir Çalışma, Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı:18,s.149-175. GİRGİN,Mustafa. (2005). Coğrafya Programının (2005) Kavramsal Yapısı /The Conceptual Structure of GEOGRAPHY Curriculum (2005). Doğu Coğrafya Dergisi,Cilt 15,Sayı23,s.145-156. KARABAĞ, Servet. (2010), “Tarihsel Süreçte Coğrafya Dersi Öğretim Programlarının Gelişimi”. Coğrafya Eğitiminde Kavram ve Değişimler (Ed. Ramazan. Özey, Süleyman İncekara).s.77-98, PegemA, ISBN 978-605-364-112-4, Ankara. KARABAĞ, Servet. ve Şahin, Salih. (2007), Coğrafya Dersi Öğretim Programı (2005) (54-74). (Ed. S. KARABAĞ ve S. Şahin.) Kuram ve Uygulamada Coğrafya Eğitimi, Gazi Kitabevi, Ankara KARASAR, Niyazi. (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar İlkeler Teknikler. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara. MEB, (Maarif Vekâleti),1934, İstanbul. MEB, (Maarif Vekâleti), 1960, Lise Müfredat Programı. Ankara. MEB Tebliğler Dergisi, 1942, Cilt: 4,Sayı:168. MEB Tebliğler Dergisi, 1942, Tarih: 16 Mart 1942, Sayı: 163. MEB Tebliğler Dergisi, 1957, Tarih: 7 Ekim 1957, Sayı: 976. MEB Tebliğler Dergisi, 1971, Cilt: 34, Sayı: 1652. MEB Tebliğler Dergisi, 1971,Tarih: 22 Mart 1973, Sayı: 4652. MEB Tebliğler Dergisi, 1973, Tarih: 21 Ocak 1974, Sayı: 1775. MEB TTKB, 1982, 19.11.1982 ve 156 Sayılı Karar. MEB Tebliğler Dergisi, 1983 Sayı: 2146. MEB TTKB,1992, 27.03.1992 ve 79 Sayılı Karar. MEB TTKB, 1992, 09.09.1992 ve 277 Sayılı Karar. MEB Tebliğler Dergisi, 1992, Tarih: 27 Mart 1992, Sayı: 5712. MEB Tebliğler Dergisi, 2004, Cilt:67. Sayı:2563 MEB Tebliğler Dergisi, 2017, Cilt: 80. Sayı: 2718 MEB(2005) Coğrafya Dersi Öğretim Programı (9,10,11 ve 12. Sınıflar), Ankara. MEB (2011) Coğrafya Dersi Öğretim Programı (9,10,11 ve 12. Sınıflar), Ankara. MEB (2014) Coğrafya Dersi Öğretim Programı (9,10,11 ve 12. Sınıflar), Ankara. MEB (2017) Coğrafya Dersi Öğretim Programı (9,10,11 ve 12. Sınıflar), Ankara. ÖZTÜRK, Mustafa. ve Eroğlu, Esra (2013).Coğrafya Öğretmen Yeterlikleri ve Uygulamaların Değerlendirilmesi, Marmara Coğrafya Dergisi, sayı27, s. 630-659, İstanbul. TAŞ, İbrahim Halil. ve Kızılçaoğlu,, Alaattin. (2007 ). Coğrafya Dersi Öğretim Programı-2005’e Eleştirel Bir Bakış, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,8(2), s.141-156. YILDIRIM, Ali. ve Şimşek, Hasan. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara. ÜNLÜ, Mehmet. ve Yıldırım, Salih. (2017). Coğrafya Dersi Öğretim Programına Bir Coğrafî Beceri Önerisi: Mekânsal Düşünme Becerisi, Marmara Dergisi, Sayı:35, s.13-20. VARIŞ, Fatma. (1988). Eğitimde Program Geliştirme, “Teori ve Teknikler”. Ank. Üniv. Eğt. Fak. Yay. No 157, Ankara