Yunus’ta Gönül Muhafazası

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 20, 651 - 663, 15.08.2018

Orhan Basat

Öz

Türk Milleti’nin yetiştirmiş olduğu yüce gönüllerden biri olan Yunus Emre,
hem yaşamıyla hem de yazdığı eserlerinde kullandığı dil ile mana - madde evrenine ait kavramların doğalarını göstermesiyle, milletimizin gönlünde müstesna bir
yere sahip olmuştur. O’nun insana verdiği yüce değer, yaratılış sırrına ulaşma arzusu, ilahi aşk ile mücehhez insan tasarımı, günümüz insanlarına ışık tutmaktadır.
Yunus Emre gerek Divanı gerekse diğer eserleriyle sadece kendi çağının insanına
değil aynı zamanda günümüz bireyine de seslenmektedir. “Bu gözümden bakan
nedir?” Y ada “Bunca varlık var iken gitmez gönül darlığı” benzeri dillere pelesenk olmuş mısraları ile toprağımız insanının varlığa bakışının adeta bir prototipi
olmuştur. Modern zaman insanları olarak bizler Yunus’u dinlerken bize hiç de yabancı gelmeyen bizim gönül sesimizden nağmeler duyacağız.
Türk Milli Eğitim Sisteminin hedeflediği insan tipi Yunus’ta, O’nun eserlerinde
seçik olarak bulunmaktadır. Eğitim sistemimiz de millilik hedefleniyorsa bu menzile ulaştıracak yolun sahiplerindendir Yunus. O, insanı, duygularını, gönlünü, ruhunu, aklını ve bunların doğalarını anlamak için yüzyıllar öncesinden bize seslenir. Bu sese kulak vermeye, idealize ettiği insani vasıfları anlamaya ve gelecek nesillere aktarmaya niyetlendik. Bu amaçla Divanında tasvir ettiği insanı anlamaya
çalıştık. İnsan nasıl bir zihin, gönül yapısına sahiptir? Bu özvarlıklarımızın sahip
olduğu olumlu niteliklerinin bilinmesi bizlere, bunları bir sonraki nesle aktarmak
için muhafaza etmede kolaylık sağlayacağı fikri çalışmamızda gösterilmiştir.
Anahtar sözcükler: Yunus Emre, Muhafaza, Tevazu, Cömertlik, Kanaat
Abstract:
Yunus Emre, who is one of the high minded people, raised by Turkish People has
an exceptional place at the heart of our people with his life and since he presented
natures of concepts belonging to meaning – article universe through the language
he used in his works. Supreme value he attributed to people, his demand to reach
the secret of creation and his model of equipped human with divine love light the
way for today’s people. Yunus Emre addresses to both of his age’s people and today’s
person with his Divan and other works. He really became the prototype of view
point of our country’s people on the living creature with theverses which were said
by many people like “ what does look from my eye?” or “ The anxiety doesn’t get on
as so many living creatures ser available.”. We, as the modern-day’s people, willhear
the tune from our soul’s voice which look familiaete us while we listen to Yunus.
Human type targeted by the System of Turkish National Education is obvious for
Yunus and in his works. Yunus is one of the owners of the way to reach at this
stage if nationalism is targeted in our system of education. He addresses us prior to
centuries in order to understand man, his feelings, heart, soul, mind and nature of
the given elements. We intend to pay attention to his voice, understand humanistic
qualities he idealized and transfer them to the further generations. For this purpose, we have tried to understand man he described in his collected poems. What
kind of a structure of mind and heart do people have? The idea that being aware of
positive qualities of these personal beings will make easier to keep them in order to
transfer them to following generations has been demonstrated in our study.
Keywords: Yunus Emre, Conservation, Modesty, Generosity, Opinion

Anahtar Kelimeler

Yunus Emre, Muhafaza, Tevazu, Cömertlik, Kanaat

Kaynakça

• BACHELARD, Gaston (2013), Bilimsel Zihnin Oluşumu, Çev: Alp Tümertekin, İstanbul: İthaki Yayınları. BURKE, Edmund (2009), Reflections On The RevolutionIn France, Oxford University Press. DUMAN, Fatih (2010), Aydınlanma Eleştirisinden Devrim Karşıtlığına Edmund Burke, Ankara: Liberte Yayınları. EMRE, Yunus(1998), Yunus Emre Divanı, Haz: Mustafa Tatçı, Ankara: Akçağ Yayınları. EWALD, Oskar (2010), Fransız Aydınlanma Felsefesi, Çev: Gürsel Aytaç Ankara: Doğu Batı Yayınları. GENÇER, Bedri (2011), Hikmet Kavşağında Edmund Burke ile Ahmet Cevdet, İstanbul: Kapı Yayınları. MARDİN, Şerif (2016), Din ve İdeoloji, İstanbul: İletişim Yayınları. MARDİN, Şerif (2012), İdeoloji, İstanbul: İletişim Yayınları. ÖZİPEK, Bekir Berat (2011), Muhafakârlık – Akıl, Toplum, Siyaset, İstanbul:Timaş Yayınları. SAİD, Halim Paşa (2015), Buhranlarımız ve Son Eserleri, Haz: M. Ertuğrul Düzdağ, İstanbul: İz Yayıncılık. VURAL, Mehmet (2011), Siyaset Felsefesi Açısından Muhafazakarlık, Ankara: Elis Yayınları. WHİTE, Stephen K (2013), Edmund Burke, Modernite, Politika ve Estetik,İstanbul: Paradigma Yayıncılık. YÜKNEKİ, Edip Ahmed Bin Mahmud. (2013), Atabetü’l-Hakayık, Haz: Yaşar Çağbayır, İstanbul: Ötüken Yayınları