Van Lake Basin Drought Analysis

Yıl 2013, Cilt: 2 Sayı: 5, 184 - 198, 10.09.2015

Hurşit Yetmen

Öz

In this study, drought characteristics of the Lake Van Basin are investigated with SPI method. The drought begins when the SPI first falls below 0 (zero) and ends with the positive value of SPI following a value of negative. The SPI is normalized so it can be used to represent wet periods as well as dry periods. Thus, wetter and drier periods can be monitored in a similar way. SPI calculation of the 1-month, 3-month and 12-month for Lake Van Basin determined that the total drought probability is about %45 for the basin. The longest and the most severe drought in the basin occurred between the years 1996-2002 in the period 19752008. During these six years, extreme droughts are recorded continuously for 11 and 12 months according to Tatvan and Van meteorology stations respectively in the period 2000-2001. The grade of relevance between drought periods in Lake Van Basin and North Atlantic Oscillation index is determined by the Pearson correlation coefficient. Accordingly, moderate negative correlation coefficients are obtained between the 3-month SPI series including january-february-march and seasonal NAO index that includes same months

Anahtar Kelimeler

Drought, Lake Van Basin, Standard Precipitation Index, Pearson correlation coefficient, North Atlantic Oscillation

Van Gölü Havzası’nın Kuraklık Analizi

Öz

Bu çalışmada Van Gölü Havzası’nın kuraklık özellikleri Standart Yağış İndeksi
(SYİ) yöntemiyle incelenmiştir. İndeks değerlerinin 0 (sıfır)’ın altına düşmesi kuraklığı, indeks değerlerinin 0 (sıfır)’ın üstüne çıkması ise nemli/yağışlı dönemleri
temsil etmektedir. Bu yöntem normal dağılıma sahip olduğu için nemli dönemler
de kurak dönemlerle eşit oranda temsil edilir ve böylece nemli/yağışlı dönemlerin
de takibi yapılabilmektedir. Van Gölü Havzası için hesaplanan 1 ay, 3 ay ve 12 aylık
SYİ serilerinden havzada toplam kuraklık olasılığının yaklaşık olarak %45 olduğu
tespit edilmiştir. 1975-2008 yılları arasındaki dönemde havzadaki en uzun ve en
şiddetli kurak dönem 1996-2002 yılları arasında yaşanmıştır. Bu periyotta 2000 ve
2001 yıllarında olağanüstü kurak koşullar Tatvan istasyonunda aralıksız 11 ay, Van
istasyonunda da 12 ay sürmüştür.
Van Gölü Havzası’ndaki kurak dönemlerin Kuzey Atlantik Salınımı (KAS) indeksleriyle ilgisinin ne düzeyde olduğu Pearson korelasyon katsayısıyla belirlenmiştir. Buna göre ocak-şubat-mart aylarını kapsayan 3 aylık SYİ serileri ile aynı
ayları kapsayan KAS mevsimlik indeksi arasında orta seviyede negatif korelasyon
katsayıları bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kuraklık, Van Gölü Havzası, Standart Yağış İndeksi, Pearson korelasyon katsayısı, Kuzey Atlantik Salınımı

Kaynakça

• BATUR, E., KADIOĞLU, M., ÖZKAYA, M., SABAN, M., AKIN İ., KAYA Y., (2008). Van Gölü Su Seviye Modellemesi ve Ekstrem Seviyelerin Tahmini. Van Gölü Hidrolojisi Ve Kirliliği Konferansı Bildiri Kitabı: 10-24, 21-22 Ağustos 2008, DSİ XVII. Bölge Müdürlüğü, Van.
• ÇİÇEK, İ., ATAOL, M., (2009). Türkiye’nin su potansiyelinin belirlenmesinde yeni bir yaklaşım. Coğrafi Bilimler Dergisi, 7: 51-64.
• DUMAN, N., (2011). Erçek Gölü Yakın Çevresinin Fiziki Coğrafyası. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• ERİNÇ, S., (1953). Doğu Anadolu Coğrafyası. İstanbul Üniversitesi Yayını No: 572, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Enstitüsü Yayını No: 15, İstanbul.
• ERİNÇ, S., (1996). Klimatoloji Ve Metodları. Alfa Basım Yayım Dağıtım, İstanbul.
• GUTTMAN, N.B., (1999). Accepting the Standardized Precipitation Index: A calculation algorit- hm. Journal of the American Water Resources Association, 35: 311-322.
• HURRELL, J.W., (1995a). Decedal Trends In The North Atlantic Oscillation And Relationships To Regional Temperature And Precipitation. Science, 269: 676-679.
• KALELİOĞLU. E, (1992). Van Ovasının İklim Özellikleri. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğ- rafya Fakültesi Dergisi, Cilt: XXXV, Sayı 2: 155-166.
• McKEE, T.B., DOESKEN, N.J., KLEİST, J., (1993). The relation of drought frequency and duration to time scales. Eighth Conference on Applied Climatology (Anaheim, California, USA), 179–184.
• PANOFSKY, H.A., Brier, G.W., (1958). Some Applications of Statistics to Meteorology, Pennsly- vania State University Press, 244 pp.
• SHADEED, S., ALMASRİ, M., (2007). Statistical Analysis of Long-Term Rainfall Data for a Me- diterranean Semi-arid Region: A Case Study from Palestine. Included in the international conferen- ce, Sustainable Development and Management of Water in Palestine. Amman, Jordan.
• SIRDAŞ, S., (2002). Meteorolojik Kuraklık Modellemesi ve Türkiye Uygulaması. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 237s, İstanbul.
• ŞEN, Z.,( 2003). Su Bilimi ve Yöntemleri. Su Vakfı Yayınları, 266, İstanbul.
• THOM, H.C.S., (1958). A Note on the Gamma Distribution, Monthly Weather Review, 86 (4): 117-122.
• TÜRKEŞ, M., (1990). Türkiye’de Kurak Bölgeler ve Önemli Kurak Yıllar. Basılmamış doktora tezi, İstanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Coğrafya Enstitüsü, İstanbul.
• TÜRKEŞ, M., (2010). Klimatoloji ve Meteoroloji. Birinci Baskı, Kriter Yayınevi, İstanbul.
• WİLHİTE, D. A., GLANTZ, M.H., (1985). Understanding of the drought phenomenon: the role and definition. Water Int. 10: 111–120.
• 15 Nisan 2013 tarihinde http://drought.unl.edu/DroughtBasics/TypesofDrought adresinden erişildi.
• 20 Nisan 2013 tarihinde www.pdc.org adresinden erişildi.
• 20 Nisan 2013 tarihinde http://www.ldeo.columbia.edu/res/pi/NAO/ adresinden erişildi.
• MAKALE ÜLKEN, Hilmi Ziya, (1952), “Milli Destan
• ve Folklor”, Türk Folklor Araştırmaları, II, 33: 513- 514