IX. Dönem Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin (1950-54 Yılları) Faaliyetlerinden Hareketle Demokrat Parti’nin Eğitim ve Kültür Politikası

Year 2013, Volume: 2 Issue: 4, 129 - 142, 14.08.2014

Ali Osman Akalan

Abstract

Bu makalede, Osmanlı dönemindeki çağdaşlaşma hareketleri çerçevesinde başlayan süreç incelenmiş ve Türkiye’de çok partili sisteme geçilen 1950-54 yılları arasındaki T.B.M.M.’nin durumundan hareketle o dönem iktidar partisi olan Demokrat Parti’nin eğitim politikası ortaya konulmaya çalışılmıştır. Özellikle bu dönemde Türkiye’nin gündeminde yer alan eğitim ile ilgili olaylar T.B.M.M. bağlamında irdelenmiştir. IX. Dönem’in en büyük özelliği yirmiyedi yıllık C.H.P. iktidarının halk oyu ile değiştirilerek D.P.’nin iktidara gelişidir. Bu açıdan da IX. Dönem T.B.M.M.’nin Türk Demokrasi Tarihi açısından ayrı bir yeri vardır. Bu köklü iktidar değişikliği sadece Türk siyasi hayatında bir dönüm noktası değil aynı zamanda da Türk toplumunun eğitim alanındaki pek çok arzusunu da yerine getirmeye çalışmıştır. Bu makale de imam hatiplerin açılması, köy enstitiülerinin kapanması, ilahiyat fakültelerinin pozisyonu gibi konulara değinilecektir

Keywords

TBMM 9. Dönem, Demokrat Parti, Eğitim Politikası, Çok

IX. Turkish Grand National Assembly For The Period (1950-54 Years) Moving Activities Democratic Party Of Education and Culture Policy

Abstract

This article describes the process started within the framework of the Ottoman period were examined and modernization movements in Turkey between the years of 1950-54 Parliament passed a multi-party system, the ruling party, the Democratic Party in state education policy action that period are presented. Especially in this era of educational events related to the agenda of the Turkish Grand * Dr., Müşavir, Ulaştırma Bakanlığı, [e-mail] Assembly of Turkey examined in the context. IX. Twenty-seven-year period, the most important feature of the CHP. DP is replaced by the rule of power, the advent of the popular vote. IX in this respect. Parliament has a special place in the period of Turkish Democracy. This drastic change of power is not only a turning point in Turkish political life at the same time rather than the desire to impart a lot of Turkish society has worked in the field of education. In this article, the imam preachers opening, the closure of the the village institutes, addressing issues such as theology faculty position

Keywords

9th Parliament Period, the Democratic Party, Education Policy, Multi-Party Life

References

• Düstur Resmi Gazete T.B.M.M. Zabıt Tutanakları (IX. Dönem, 14 Mayıs 1950 - 1 Mayıs 1954)
• Ağaoğlu, Ahmet; Serbest Fırka Hatıraları, İletişim Yay., İst., 1994.
• Ağaoğlu, Samet; Arkadaşım Menderes, Baba Mat., İst., 1967.
• Akyüz, Yahya; Türk Eğitim Tarihi, A.Ü.E.B. Fak. Yay., Ank., 1988.
• Albayrak, Mustafa; Türk Siyasi Tarihinde D.P. (1946 -1950), (Yayınlanmamış Dok. Tezi,H.Ü. Ata. İlk. ve İnk. Tar.Ens., C.I.II., Ank., 1992). Armaoğlu, Fahir; 20. Y.Y. Siyasi Tarihi ( 1914 -1980), Türk
• İş. Ban. Yay., X. Baskı, Ank., 1994. 65 Sitembölükbaşı, a.g.e., s.90-5.
• Atatürk, K.Mustafa; Nutuk, Bas. Haz. Hıfzı Veldet Velidedeoğlu, C.I., Çağdaş Yay., İst., 1994.
• Aydemir, Ş. Süreyya; İkinci Adam (1950 - 1964), C.lll., Remzi Kitabevi, V. Baskı., İst., 1993.
• Baba İnönü’den Erdal İnönü’ye Mektuplar; Bas.Haz. Sevgi Özel, Bilgi Yay., Ank. 1988.
• Bağcı, Hüseyin; D.P. Dönemi Dış Politikası, İmge Yay., Ank., 1990.
• Bayar, Celal; Başvekilim Adnan Menderes, Der. İsmet Bozdağ, Baba Mat., İst. Binbaşıoğlu, Cavit; Türkiye’de Eğitim Bilimleri Tarihi, MEB Yay., İst., 1995. Boratav, Korkut; Türkiye İktisat Tarihi
• (1908 - 1985), Gerçek Yay., V. Baskı., İst., 1995.
• Bozdağ, İsmet; Demirkırat Aldatmacası, Emre Yay., İst., 1991.
• Karpat, H. Kemal; Türk Demokrasi Tarihi, Afa Yay., İst., 1996.
• Koçak, Cemil; Türkiye’de Milli Şef Dönemi (1938- 1945), C.ll., İletişim Yay., Ank., 1986.
• Köker, Levent; Modernleşme, Kemalizm ve Demokrasi, İletişim Yay., II. Baskı, İst. 1993.
• Kürkçüoğiu, Ömer; Türkiye’nin Arap Orta Doğusuna Karşı Politikası (1945 - 1980) S.B.F. Yay., Ank., 1972.
• Mardin, Şerif; Türk Modernleşmesi Makaleler IV, İletişim Yay., III. Baskı., İst., 19 Şahin, Hüseyin; Türkiye Ekonomisi, Ezgi Yay., IV. Baskı, Bursa, 1997.
• Tansel, Seiahattin; Mondoros’tan Mudanya’ya Kadar, C.I., MEB Yay., İst, 1992.
• Tanör, Bülent; Osmanlı Türk Anayasal Gelişmeleri (1789-1980), III.Baskı, Afa Yayınları, İst, 1996.
• Baykara, Tuncer; “Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nın Kuruluşunu Hazırlayan Durum ve Olaylar”, H.Ü.E.F.D., C.IV. Sayt:1, Ank. 1985.
• Çavdar, Tevfik; «Demokrat Parti», Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, C.VİİL, İletişim Yay. Çay, M. Abdulhaluk ; “1876 Meşrutiyet Meclisi1’, H.Ü.E.F.D., C.IV. Sayı:1, Ank. 1985.
• Eroğlu, Hamza; «Kuzey Atlantik Paktı», İ.Ü.F.M,, C.XXI., Sayı: 1-4, (1957).
• Gönlübol, Mehmet;» Dış ve İç Etkenler Açısından NATO ve Türkiye», B.T.T.D., C.VIII. Sayı: 43 (1971).
• Koçak, Cemil; «Siyasal Tarih (1923 - 1950)», Türkiye Tarihi, C.IV., Cem Yay., 1995.
• Kunt, Metin; «Siyasal Tarih (1600 - 1789)», Türkiye Tarihi, C.ll ., Cem Yay., 1995.
• Kuran, Ercüment; «Osmanlı İmparatorluğunda Yenileşme Hareketleri», Türk Dünyası El Kitabı, C.I., II. Baskı, Ank., 1992.
• Kurat, Yuluğ Tekin; « İkinci Dünya Savaşı’nda Türk - Alman Ticaretindeki İktisadi Siyaset»,