Metaforik İmge Yinelemesi Bağlamında Ekrem Kahraman Resimleri Üzerine

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 27, 931 - 946, 15.12.2020

Burcu Göçmenoğlu Zühal Arda

Öz

Bu araştırmada, resim sanatında bazı çağrışımlarla oluşan imge olgusuna ve yinelemesine değinilmiştir. Yaratıcı beyinler, hayal ettiklerini bazen kavramsallaştırmakta zorlanacağı anlamları ifade edebilmeleri için metaforlara başvurmuşlardır. Metafor, soyut kavramları somutlaştırarak aralarında herhangi bir bağlantı olmaksızın istenileni anlatma çabasıdır. Böylece ifade edilmeye çalışılan şeye vurgu katıldığı gibi duygu da katılarak anlatım gücü arttırılmaktadır. Metaforik imge; sanatçının kendi yetenekleri doğrultusunda doğadaki herhangi bir nesneden etkilenerek ona yeni anlamlar yüklemesidir. Bu bağlamda Türk resminde önemli bir yere sahip olan ressam Ekrem Kahraman’ın sosyo-kültürel anlamda yaşamı incelenirken, resimlerinde tekrar eden imgelerin ortaya çıkışındaki etkiler araştırılmıştır. Bu araştırma metin ve eser analizi bölümünde çeşitli yazar ve düşünürlerin fikirleri ile desteklenmiş olup Kahraman’ın beş resminin incelenmesi ile sınırlandırılmıştır. Araştırmada literatür taraması ve nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır.
Kahraman’ın çoğu resminde yinelediği imgeler, ıssız, doğal bir ortamda resmedilseler bile insan eylemlerinin tesiri altında görülmektedir. Yeryüzünde daire sel şekilde sıralanan taşlar ancak bir insan elinden çıkma olmalıdır. Resmin odak
noktasında bulunan bulutlar, doğrudan doğruya hava kirliliği, iklim koşulları ve pek çok çeşitli kimyasal dönüşümler sonucu, gökyüzünde bir araya gelen oluşumlara vurgudur. Böylece resimde bulutların kimyasına doğru bir yolculuk yapılabilir
ve bulutlar kimi zaman bir kirliliği ifade ederken kimi zaman da uçsuz bucaksız evrende yalnızlaşan insanı ifade ederler.
Araştırmanın sonucunda Ekrem Kahraman’ın eserlerinde tekrar ettiği imgelerin çağrışımlarına değinilmiş ve değerlendirilmiştir. Sanatçının gerçek bir biçimde doğaya ait görüntüleri kendi dilinde oluşturduğu, metaforik imgelerle tekrarlayarak özgün bir yoruma ulaştığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Metaforik imge, Ekrem Kahraman, Resim sanatı

Kaynakça

• Bandırma Belediyesi (2015) Karşılıksız Ütopya, Ekrem Kahraman (hzl. Savaş Çekiç), İstanbul: Overprint
• BAYAV, Deniz (2009, Aralık), “Resim Sanatında ve Sanat Eğitiminde İmge”, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11/2: 105-122
• BOZKURT, Nejat (2004) Sanat ve Estetik Kuramları, Bursa: Asa Kitabevi, 4.bs Draaisma, Douwe (2014), Bellek Metaforları Zihinle İlgili Fikirlerin Tarihi, (çev. Gürol Koca), İstanbul: Metis Yayınları
• KAHRAMAN, Ekrem 2002, Ateşin Peşinde, İstanbul: Dünya Yayıncılık
• KAHRAMAN, Ekrem 2002, Aradığım Yerlerde Değilim Artık, İstanbul: Dünya Yayıncılık
• May, Rollo (2018) Yaratma Cesareti, (hzl. Müge Gürsoy Sökmen), İstabul: Metis Yayıncılık Ltd., 4. Basım
• SU, Süreyya (2014), Çağdaş Sanatın Felsefi Söylemi, İstanbul: Profil Yayıncılık