Ormancılık’ta Terim Çalışmalarının Şeceresi

Year 2016, Volume: 4 Issue: 1, 46 - 56, 30.03.2016

Orhan Sevgi

Abstract

            Cumhuriyet döneminde Türkiye Türkçesinde yapılan ormancılık terim çalışmaları üç dönemden oluşmaktadır. Birinci dönem Latin alfabesinin kabul edilmesinden 1950 yılına kadar olan süreyi, ikinci dönem ise 1950 – 1990 yılları arasını ve üçüncü dönem ise 1990 sonrasını kapsamaktadır. 1932 yılında Türk Dil Kurumu’nun yaptığı kurultayda aldığı kararlar ve yurt dışındaki gelişmeler ormancılık bilimlerinde terim çalışmalarını derinden etkilemiştir. Üniversitelerde terim çalışmaları yoğun olarak 1940’lı yıllarda başlamış olup 1960 - 1968 yılları arasında en kapsamlı ve düzenli çalışmalar Türkiye Ormancılık Terim Komitesi bünyesinde yürütülmüştür. Terimleme çalışmaları genelde bilim çalışmalarının dışında algılanmıştır. Çalışmaların en yoğun olduğu 1960 – 1968 yıllarında dahi terimleme konusunun bilim adamlarının olağan işlerinden olduğu konusu kabul görmemiş ve tepkiyle karşılanmıştır. 1968 yılından itibaren ormancılık terim çalışmaları şahsi gayretlerle yürütülmüştür ve bu çalışmaların ürünü olarak ormancılık bilimlerinin sözlükleri yazılmıştır.

 

            Anahtar Kelime; Terim, Ormancılık Bilimleri

 

References

• Acar, H. H., 2001. Orman İnşaatı ve Transportu Terimleri Sözlüğü. Karadeniz Teknik Üniversite Yardımcı Ders Teksirleri Yayın Nu: 64, 76 sayfa.
• Acıpayamlı, O., 1976. Zanaat Terimleri Sözlüğü. T.D.K. 215 sf, Ankara.
• Aksoy, H., 1980. Silvikültür Terimleri. İstanbul Üni. Yayın Nu: 2707, Or. Fak. Yay. Nu: 286, 33 sayfa.
• Anonim 1963-1993. Derleme Sözlüğü. 12 Cilt, Türk Dil Kurumu, Ankara, 4862 sayfa.
• Anonim, 1964. Ormancılık Terimleri. Orman Genel Müd. Şubesi:1, Nu: 1950-138.
• Anonim, 1972. Türk Dil Kurumunun 40 Yılı. TDK Tanıtma Yayınları, Çeşitli Konular Dizisi:17, 186 sayfa.
• Anonim, 1984. Türkiye'de Ormancılık Öğretiminin Gelişimi ve İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Öğretim Birimlerinin Kuruluş ve Çalışmaları. İstanbul Üni. Orman Fakültesi Yayın Nu: 3148/345.
• Anonim, 1995. Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayın Kataloğu (1952 - 1992). Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları Muhtelif Yayınlar Serisi Nu: 68, ISBN: 975 - 7829 - 35 - 8.
• Aritmetik ve Cebir kitabının 1938 baskısı ile 1939 baskısı arasındaki terim farklarını gösterir kılavuz. Lise 2. sınıf. İstanbul 1939 Maarif Basımevi.23 s. 8°.
• Bitkibilim (Botanik) Terimleri, 1948. T.D.K. İstanbul
• Bozkurt, Y., 1990. Ormancılık Terimleri Sözlüğü. Sayfa:535, İstanbul Üni. Yayın Nu: 3618, Or. Fak. Yay. Nu: 414, ISBN: 975-404-221-7.
• Çepel, N., 1990. Ekoloji Terimleri Sözlüğü. Sayfa:356, İstanbul Üni. Yayın Nu: 3618, Or. Fak. Yay. Nu: 414, ISBN: 975-404-195-4.
• Çepel, N., 1995. Çevre Koruma ve Ekoloji Terimleri Sözlüğü. Sayfa: 232, Türkiye Erozyonla Mücadele, Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı Yayınları 6.
• Çepel, N., 1988. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları Bibliyoğrafyası. İst. Ün. Orman Fakültesi Yayın: 3515/396.
• Çepel, N. ve Karaöz, M. Ö., 1998. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları Bibliyoğrafyası - II. İst. Ün. Orman Fakültesi Yayın: 3996/443.
• Çoker, D. ve Karaçay, T., 1983. Matematik Terimleri Sözlüğü. T.D.K. Ankara.
• Çoker, D., 1989. Bilimsel ve Uygulayımsal Terimler Sözlüğü. Ankara, 384 sayfa.
• Çolak, A. H. ve Asan, Ü., 2010. Orman Amenajmanı ve Silvikültür Terimler Sözlüğü. Çevre ve Orman Bakanlığı, Batı Karadeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü, 305 sf.
• Dirilbilim (Biyoloji) Terimleri, 1948. T.D.K. Ankara
• Ediger, E., 1970. Madencilik Terimleri Sözlüğü. Ankara.
• Ediger, E., Dündar, T., Güyagüler, T., 1979. Madencilik Terimleri Kılavuzu. T.D.K. 212 sf., Ankara.
• Eler, Ü., 1991a. Türkçe-İngilizce Ormancılık Sözcük ve Deyimleri. Orman Bak. Or. Gen. Müd., 254 sf., Ankara
• Eler, Ü., 1991b. İngilizce-Türkçe Ormancılık Sözcük ve Deyimleri. Orman Bak. Or. Gen. Müd., 720 sf., Ankara.
• Eliçin, G., 1971. Sözlük I Gymnospermae (Latince, Türkçe, Fransızca, İngilizce, Almanca). 44 sayfa, Küçük Boy Baskı.
• Eliçin, G., 1980. Sözlük (Bitki Adları). İstanbul Ün. Orman Fak. 116 sayfa.
• FAO/52/3/1320 Oxford System of Decimal Classification for Forestry. Rome 1953 57 sayfa.
• Gezer, A., 1991. Açıklamalı Ormancılık Terimleri Sözlüğü (Türkçe-İngilizce, İngilizce-Türkçe). Ankara, 148 sayfa.
• Hasdemir, M. ve Demir, M., 2001. Orman İnşaat ve Transportu terimleri Sözlüğü (İngilizce-Türkçe). İst. Ü. Yayın Nu: 4275, Or. Fak. Yay. Nu: 467, 215 sayfa, ISBN: 975-404-603-4.
• İlk ve Orta Öğretim Biyolojisi Terimleri, 1937. Kültür Bakanlığı
• İlk ve Orta Öğretim Botanik Terimleri, 1937. Kültür Bakanlığı
• İlk ve Orta Öğretim Fizik Terimleri, 1937. Kültür Bakanlığı
• İlk ve Orta Öğretim Jeoloji Terimleri, 1937. Kültür Bakanlığı
• İlk ve Orta Öğretim Kimya Terimleri, 1937. Kültür Bakanlığı
• İlk ve Orta Matematik Terimleri, 1937. Kültür Bakanlığı
• İlk ve Orta Öğretim Mekanik Terimleri, 1937. Kültür Bakanlığı
• İlk ve Orta Öğretim Zooloji Terimleri, 1939. Maarif Vekilliği, İstanbul
• İlk ve Orta Öğretim Coğrafya Terimleri, 1939. Kültür Bakanlığı
• İlk ve Orta Öğretim Astronomi Terimleri, 1939. Maarif Vekilliği, İstanbul, Maarif Basımevi.22 s. 8°.
• İlk ve Orta Öğretim Fizik Terimleri, 1939. Maarif Vekilliği, İst., Maarif Basımevi.36 s. 8.
• İlk ve Orta Öğretim Kimya Terimleri, 1939. Maarif Vekilliği, İst., Maarif Basımevi.42 s. 8
• İlk ve Orta Öğretim Jeoloji Terimleri, 1939. Maarif Vekilliği, İst., Maarif Basımevi.37 s. 8°.
• İlk ve Orta Öğretim Biyoloji Terimleri, 1939. Maarif Vekilliği, İst., Maarif Basımevi.55 s. 8°.
• İlk ve Orta Öğretim Botanik Terimleri, 1939. Maarif Vekilliği, İst., Maarif Basımevi.61 s. 8°.
• İnal, C., Esensoy, Ö., Sözer, M.T., Erar, M.A., Çetinel, B., Kutluk, H., 1983. İstatistik Terimleri Sözlüğü. T.D.K. Ankara
• Karol, S., 2000. Biyoloji Terimleri Sözlüğü. Sayfa: 1067, II. Baskı, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Karol, S., 1963. Zooloji Terimleri Sözlüğü. T.D.K. Yayınları, Sayı:209, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
• Keleş, R., 1980. Kentbilim Terimleri Sözlüğü. T.D.K. Ankara
• Kızılırmak, A., 1969. Gökbilim Terimleri Sözlüğü. T.D.K. Ankara
• Köksal, A., 1981. Bilişim Terimleri Sözlüğü. T.D.K., Ankara
• Nasuhoğlu, R., Bingöl, G., Gür, H., İnan, D., Ünal, N., 1983. Fizik Terimleri Sözlüğü. T.D.K. Ankara
• Öngör, S., 1980. Coğrafya Sözlüğü. T.D.K.
• Özen, N.196. Sinema terimleri Sözlüğü. Ankara, T.D.K. Yayın sayı. 210, 191 sayfa.
• Pamir, H.N., Öztunalı, Ö., 1971. Yerbilim Terimleri Sözlüğü. 191 sf., T.D.K., Ankara.
• Sakman, E., 1964. İngilizce – Türkçe Ormancılık Lügatçesi. Güven Basımevi, İstanbul.
• Sarıbaş, M., 2006. Bitki Adları Sözlüğü. Türkiye Ormancılar Derneği
• Sevgi, O., 2004. Fen Bilimleri Sözlüklerinde Türkçe Kelime Kullanımı. V. Türk Dil Kurultayı Bildiri Kitabı Cilt II, sayfa: 2667 – 2686.
• Sevgi, O. ve Tecimen, H.B., 2008. Ormancılık Bilimlerinde Terim Çalışmaları. İstanbul Üniversitesi Orman Fak. Dergisi Seri B, Sayı:1, Sayfa:1-9.
• Sevgi, O., 2012. Farkındalık Yaratma: “Yerli Ormancılık Terimleri” Çalışması. Avrasya Terim Dergisi, 2015, 3 (2): 34 - 57
• Sinanoğlu, O., 1978. Fiziksel Kimya Terimleri Sözlüğü. T.D.K. 196 sf. Ankara.
• Sirel, S., 1973. Aydınlatma Terimleri Sözlüğü. T.D.K. Ankara
• Şanıvar, A., 1968. Ağaçişleri Terimleri Sözlüğü. 81 sf. T.D.K. Ankara
• Şimşek, Y. ve Coşkun, H., 1994. Ormancılık Terimleri Sözlüğü (Almanca-Türkçe, Türkçe-Almanca). O.G.M. Yay. Nu:679, Sıra Nu:74, ISBN:975-7829-16-1, 431 sayfa.
• Tarım Terimleri, 1949. T.D.K. İstanbul
• Tekin, E., 1972. Metalbilim İşlem Terimleri Sözlüğü. T.D.K. Ankara
• Uluocak, N., 1975. Mera ve Mera Amenajmanı ile İlgili Kavramlar ve Bazı Önemli Terimler. İstanbul Üniversitesi Orman Fak. Dergisi Seri:B, Cilt:XXV, Sayı:1, Sayfa:147-168.
• Uluocak, N., 1988. Türk Dili ve Dilin Özleşmesi. İstanbul Üniversitesi Orman Fak. Dergisi Seri:B, Cilt:38, Sayı:3, Sayfa:44-55.
• Üneri, S., Kuleli, Ö., Gürel, O., 1981. Kimya Terimleri Sözlüğü. T.D.K.
• Yarar, M.T., 1970. Asalakbilim Terimleri Sözlüğü. Türk Dil Kurumu Yayınları, Sayı:315, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
• Yazışma 1: 11.12.1942 tarihli Dekan Vekili Prof. Dr. Asaf Irmak tarafında gönderilen yazı
• Yazışma 2: 19.04.1943 tarihli ve 3456 sayılı Ziraat Vekâleti Yüksek Ziraat Enstitüsü Rektörlüğü’nce Orman Fakültesi Dekanlığı’na gönderilen ve Öz kısmında “Terim İşleri h.” ibaresi bulunan yazı
• Yazışma 3: Y.Z.E. tarafından terim çalışmalarında kullanılmak üzere gönderilen fiş belgesinin arka tarafında yazılan talimat yazışı
• Yazışma 4: “Ormancılık Terimleri Milli Komitesi”nin bünye ve çalışma şekli hakkında bir ön proje hazırlamak üzere Ord. Prof. Dr. Asaf Irmak, Prof. Dr. Fehim Fırat ve Kemal Erkin’den oluşan komisyonun 30/6/1961 tarih ve 582 sayı ile Orman Fakültesi Dekanlığı’na yazdığı yazı
• Yazışma 5: Oxford onlu sisteminin çevirisinden sorumlu olan komisyonun 20 Kasım 1961 tarihinde Türkiye Ormancılık Terimleri Komitesi Başkanlığı’na yazdığı yazı
• Zülfikar, H., 2006. Terim Sözlükleri ve Çalışmaları ile İlgili Bibliyografya. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları: 866, ISBN: 975 - 16 - 1887 - 8.