Yeni Atanan Öğretmenlerin Oryantasyon Etkinliklerine Yönelik Görüşleri

Year 2025, Volume: 9 Issue: 2, 78 - 93, 31.10.2025

Sevda Güzel , Alpaslan Gözler

https://doi.org/10.32433/eje.1607590

Abstract

Bu çalışma, yeni atanmış öğretmenlerin oryantasyon sürecinin mesleki sorumlulukları ve etik ilkeleri benimsemeleri açısından önemini vurgulamaktadır. Öğretmenlik mesleği, yalnızca bilgi aktarımı değil, aynı zamanda topluma örnek olmayı ve rehberlik etmeyi de içerdiğinden, mesleğe yeni başlayan öğretmenlerin doğru şekilde yönlendirilmesi büyük önem taşımaktadır. Bu süreçte yaşanabilecek adaptasyon sorunları, öğretmenlerin motivasyonunu ve verimliliğini olumsuz yönde etkileyebilir. Oryantasyon süreci yeterince sağlanmazsa, öğretmenler kişisel ve mesleki zorluklarla karşılaşabilirler. Eğitim kurumları, bu süreci desteklemek için mentorluk ve rehberlik hizmetleri sunarak öğretmenlerin mesleki ve bireysel gelişimlerini teşvik etmelidir. Uyum sürecinin sağlıklı bir şekilde geçmesi, sadece öğretmenin bireysel başarısını değil, aynı zamanda öğrencilerin başarısını ve genel olarak toplumun eğitim düzeyini de yükseltecektir Sonuç olarak, öğretmenlerin uyum süreçlerinin sağlıklı bir şekilde geçmesi toplumun eğitim düzeyini yükseltecek ve toplumsal uyumu güçlendirecektir. Bu çalışmanın amacı, öğretmenlerin oryantasyon etkinliklerine yönelik görüşlerini belirlemektir. Araştırmada veriler, demografik bilgiler ve uzman görüşüne dayalı yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemi benimsenmiş, veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi yöntemi ile değerlendirilmiştir. Çalışma grubunu 2022-2023 eğitim-öğretim yılında İstanbul ve Şanlıurfa’da resmi okullara ilk atama ile atanan 42 öğretmen oluşturmaktadır. Veriler içerik analizi yöntemiyle değerlendirilmiştir. Bulgular, öğretmenlerin çoğunluğunun oryantasyon süreçlerini yetersiz bulduğunu göstermektedir. Oryantasyonun sadece işe başlama süreci değil, okulda geçirilen ilk yıllarda devam eden bir destek mekanizması olması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords

Oryantasyon eğitimi , mesleğe alıştırma faaliyetleri , mesleğe uyum süreci , sosyalleşme , bütünleşme

The views of newly appointed teachers on orientation activities

Abstract

This study highlights the critical role of the orientation process in enabling newly appointed teachers to internalize professional responsibilities and ethical standards. Teaching is not merely about delivering subject matter; it also involves setting an example for students and contributing positively to society. Therefore, it is essential that novice teachers receive structured and ongoing support during their transition into the profession. Without sufficient orientation, teachers may encounter personal and professional difficulties that can hinder their performance, job satisfaction, and long-term commitment to the field. Educational institutions should provide systematic mentoring and guidance programs to facilitate the professional and personal development of new teachers. A successful orientation process not only enhances individual teacher effectiveness but also positively impacts student learning outcomes and the overall quality of education. This qualitative research aims to examine the perspectives of newly appointed teachers on the effectiveness of orientation programs. Data were collected using a semi-structured interview form designed with input from field experts and demographic information. The study sample consisted of 42 teachers assigned to public schools in Istanbul and Şanlıurfa during the 2022–2023 academic year. Data were analyzed through content analysis. The findings reveal that most participants perceived the orientation process as inadequate. The study concludes that orientation should be viewed as a long-term, continuous support system rather than a one-time entry procedure.

Keywords

Orintyation training , induction activities , professional adaptation process , socialization , integration

References

• Alter, J., ve Coggshall, J. G. (2009). Teaching as a clinical practice profession: Implications for teacher preparation and state policy. Issue Brief. National Comprehensive Center for Teacher Quality.
• Ateş, L. (2015). Oryantasyon eğitiminin çalışan performansına etkileri hakkında bir uygulama (Tez No. 421433) [Yüksek Lisans, Gazi Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Bayar, A. K. A. (2024). Mesleğe yeni başlayan öğretmenlerin karşılaştıkları sorunlar ve çözüm yolları. Soiıal Sciences Studies Journa l(SSSJournal), 6(70), 4240-4250. https://doi.org/10.26449/sssj.2648
• Berg, B. L., ve Lune, H. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (H. Aydın, Çev.). Eğitim Yayınevi.
• Coşkun, R., Altunışık, R., ve Yıldırım, E. (2007). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: SPSS uygulamalı. Sakarya yayıncılık.
• Creswell, J.W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. (M. Bütün ve S.B. Demir, Çev.). Siyasal Kitabevi.
• Çelik, O. T., ve Kahraman, Ü. (2020). Göreve yeni başlayan öğretmenlerin yaşadıkları güçlükler. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 179-205. https://doi.org/10. 9779/pauefd.684913
• Darling-Hammond, L. (2008). Teacher learning that supports student learning. Teaching for intelligence, 2 (91).
• Darling-Hammond, L. (2020). Accountability in teacher education. Action in teacher Education, 42(1), 60-71.
• Dey, I. (1993). Qualitative data analysis: A user friendly guide for social scientists. Routledge.
• Ekinci, A. (2010). Japon eğitim sisteminden Türk eğitim sistemine iyi örnekler. Milli Eğitim Dergisi, 40(188), 32-49.
• Erkoç, A. (2010). Aday öğretmenlerin göreve başladıklarında karşılaştıkları sorunlar. (Tez No.246606) [Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi ].Ulusal Tez Merkezi.
• Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2017). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri felsefe- yöntem-analiz. Seçkin Yayıncılık Hargreaves, A., ve Fullan, M. (2015). Professional capital: Transforming teaching in every school. Teachers College Press.
• Hoffman, R. R., Ward, P., Feltovich, P. J., DiBello, L., Fiore, S. M., ve Andrews, D. H. (2013). Accelerated expertise: Training for high proficiency in a complex world. Psychology press.
• Ingersoll, R. M., ve Strong, M. (2011). The impact of induction and mentoring programs for beginning teachers: A critical review of the research. Review of educational research, 81(2), 201-233. https://doi.org/10.3102/0034654311403323
• Jack, G., ve Westwood, R. (2009). International and cross-cultural management studies: A postcolonial reading. Springer press.
• Kara, N., ve Demir, M. K. (2021). Göreve yeni başlayan sınıf öğretmenlerinin mesleğe uyum sorunlarının incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 50(229), 587- 606.
• Karaarslan, B., Öztürk, R., Zencir, E., Pehlivan, Ü., ve Öztürk, N. S. (2024). Göreve yeni başlayan öğretmenlerin oryantasyon sürecindeki görüşleri. Socrates Journal of Interdisciplinary Social Studies, 10(38), 51-61. https://doi.org/10. 5281/zenodo.106680555
• Karataş, Z. (2017). Sosyal bilim araştırmalarında paradigma değişimi: Nitel yaklaşımın yükselişi. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 68- 86.
• Kozikoğlu, İ. ve Çökük, K. (2017). Aday öğretmenlerin adaylık eğitimini atandıkları ilden farklı bir ilde tamamlamaları: Aday öğretmenlerin görüş ve deneyimleri. Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 50(2), 167-200. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000001401
• Kozikoğlu, İ. ve Senemoğlu, N. (2018). Mesleğe yeni başlayan öğretmenlerin karşılaştıkları güçlükler: Nitel bir çözümleme. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 6(3), 341-371. https://doi.org/10.14689/issn.2148-2624.1.6c3s16m
• McLeskey, J., Billingsley, B., Brownell, M. T., Maheady, L., ve Lewis, T. J. (2019). What are high-leverage practices for special education teachers and why arethey important?. Remedial and Special Education, 40(6), 331-337. https://doi.org/10.1177/0741932518773477
• MEB , (2022) Temmuz Sözleşmeli Öğretmenlik Atama Sonuçları ve Taban Puanlar. https://personel.meb.gov.tr/2022-temmuz-sozlesmeli-ogretmenlikatama-sonuclari-ve-taban-puanlar/ icerik/1347.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage Publications.
• Miller, K., Chepp, V., Willson, S., ve Padilla, J. L. (Eds.). (2014). Cognitive interviewing methodology. John Wiley & Sons. https://doi.org/10.1002/9781 1188 3886 0.ch4
• Özdeğirmenci, A. (2023). Özel okullarda çalışan öğretmenlerin oryantasyonu vekariyer yönetimi. Milli Kültür Araştırmaları Dergisi, 7(2), 79-87. https://doi.org/10.55774/mikad.1335609
• Patton, M. Q. (1987). How to use qualitative methods in evaluation Newbury Park, Sage.
• Patton, M.Q. (2018). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (M. Bütün ve S.B. Demir, Çev.). Pegem Akademi.
• Punch, K. F. (2005). Sosyal araştırmalara giriş, (Bayrak D., Arslan H. B. ve Z. Akyüz, Çev.). Siyasal Kitabevi.
• Sarı, M. H., ve Altun, Y. (2015). Göreve yeni başlayan sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(1), 213-226.
• Savaş, D. (2021). Oryantasyon eğitiminin, MEB’e bağlı ortaokullarda ilk atanan branş öğretmenlerinin okul kültürüne uyumuna etkisi. [Yüksek Lisans Projesi, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi].
• Sevencan, F. ve Çilingiroğlu, N. (2007). Sağlık alanındaki araştırmalarda kullanılan niteliksel veri toplama yöntemleri. Toplum Hekimliği Bülteni, 26(1), 1-6. http://www.thb.hacettepe .edu.tr/ arsiv/2007/sayi_1/baslik1.pdf
• TDK, (2023). Türk Dil Kurumu Sözlükleri, https://sozluk.gov.tr/.
• Thomas, J. ve Harden, A. (2008). Methods for the thematic synthesis of qualitative research in systematic reviews. BMC Medical Research Methodology, 8, 1-10. https://doi:10.1186/1471-2288-8-45
• Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: Görüşme. Kuram ve uygulamada eğitim yönetimi, 24(24), 543-559. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuey/issue/10372/126941
• Ulutaş, K. (2013). Belediyelerde hizmetiçi eğitimin işgücü verimliliğine etkisi: Gebze Belediyesi örneği. (Tez No.347235) [Yüksek Lisans Tezi, Yalova Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Vescio, V.,Ross, D., ve Adams, A. (2008). A review of research on the impact of professional learning communities on teaching practice and student learning. Teaching and teacher education, 24(1), 80-91. https://doi.org/10.1016/j.tate.2007.01.004
• Wang, J.,Odell, S. J. ve Schwille, S. A. (2008). Effects of teacher induction on beginning teachers' teaching: A criticalreview of the literatüre. Journal of teacher education, 59(2), 132-152. https://doi.org/10.1177/0022487107314002
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.