Analysis of Nursal Ünsal's Three Violas Taksims

Yıl 2023, Sayı: 21, 67 - 81, 18.01.2023

Nurdan Gürtunca

https://doi.org/10.31722/ejmd.1194905

Cited By: 1

Öz

Nursal Ünsal represents one of the rare female virtuosos of her period in the performance of violin and viola. It is noteworthy that Ünsal blends instrument dominance, design of musical expressions and makams with violin/viola technical features in taksim performances. Ünsal was honored by the widely known tradition representatives of the period in which he lived, and was recognized nationally for his violin/viola performance and vocal performance. This research is based on the analysis of Ünsal's viola taksims. The aim of the research is to analyze the determined taksims with a structural method and to reveal the sentence structures, modal functioning features and which techniques on the instrument are used in the construction of this process in line with the analysis results. In the research, the document review method was used, the analysis of the data; format features, melodic features and viola technical features were evaluated. With the analyzed taksims, it has been observed that the makam constructions of the performer are formed with auditory variables (flavors) and by adhering to the tradition. In addition, it has been revealed that Ünsal's use of technical ornamental elements (glisando, trill, reverse acciaccatura, chromatic marches) in a balanced and original way. However, it has been observed that the performer reflects these practices with a simple construction in accordance with the traditional style. As a result, it has been determined that these creation behaviors reveal the musical identity of the performer and her is among the last representatives of the 21st century with a traditional style.

Anahtar Kelimeler

MUSİC, TAKSIM, VIOLA, VIOLAS TAKSIMS, ANALYSIS

NURSAL ÜNSAL’IN ÜÇ VİYOLA TAKSİMİNİN ANALİZİ

Öz

Nursal Ünsal, keman ve viyola icrâsında döneminin ender kadın virtüözlerden birini temsil etmektedir. Ünsal’ın, taksim icrâlarında çalgı hâkimiyeti, müzikal ifadelerinin tasarımı ve makam işleyişini keman/viyola teknik özellikleriyle harmanlaması dikkat çekicidir. Ünsal, yaşamış olduğu dönemin yaygın olarak bilinen gelenek temsilcileri tarafından taltif görmüş gerek keman/viyola icrâsı gerek ses icrâsı ile ulusal çapta tanınmıştır. Bu araştırma, Ünsal’ın viyola taksimlerinin incelenmesine dayanmaktadır. Araştırmanın amacı, belirlenen taksimlerin yapısal bir yöntemle analizlerinin yapılması ve analiz sonuçları doğrultusunda cümle yapıları, makamsal işleyiş özellikleri ve bu işleyişin kurgulanmasında çalgı üzerindeki hangi tekniklerinden faydalanıldığının ortaya konmasıdır. Araştırmada, doküman incelemesi yöntemi kullanılmış, verilerin analizi; biçim özellikleri, ezgisel özellikler ve viyola icrâsında teknik özellikler çerçevelerinde değerlendirilmiştir. Analiz edilen taksimlerle, icrâcının makam kurgularının işitsel değişkenlerle (çeşniler) ve geleneğe bağlı kalınarak oluşturulduğu gözlenmiştir. Ayrıca Ünsal’ın teknik süsleme elemanlarını (glisando, trill, ters çarpma, kromatik yürüyüşler) kullanım şeklinin dengeli ve özgün bir şekilde kullandığı ortaya konmuştur. Bununla birlikte icrâcının bu uygulamaları geleneksel uslûba uygun ve sade bir inşa şekliyle yansıttığı gözlenmiştir. Sonuç olarak, bu yaratma davranışlarının icrâcının müzik kimliğini ortaya koyduğu ve 21. asrın geleneksel uslûba sahip son temsilcileri arasında yer aldığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

MÜZİK, VİYOLA, TAKSİM, VİYOLA TAKSİMİ, ANALİZ

Kaynakça

• Akdoğu, O. (1989). Taksim Nedir Nasıl Yapılır. İzmir: İhlâs A.Ş. İzmir Tesisleri. Pirgon, Y. (2010). Süslemelerin Batı Müziğindeki Gelişim Süreci. Journal of New World Sciences Academy, 5(3). 114-127. Şimşek, F. (2019). İzmirli Musikişinasların Türk Makam Müziğine Katkıları. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Taşan, T. (2000). Kadın Besteciler. İstanbul: Pan Yayıncılık. Turgay, N. Ö., ve Şimşek, F. (2018). İzmir Makam Müziği’ne İz Bırakan Nursal Ünsal’In Hayatı ve Sanatçı Kişiliği. International Journal of Social Sciences, 12-32. Yahya Kaçar, G. (2012). Türk Mûsikîsi Rehberi (2. Baskı). Ankara: Maya Akademi. Yavaşça, A. (2002). Türk Musikisinde Kompozisyon ve Beste Biçimleri. İstanbul: Türk Kültürüne Hizmet Vakfı. Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.