Öz
Bu yazı Ege Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından desteklenmiş ‘İzmir İli Geleneksel Kadın Oyunlarının Tespiti’ başlıklı 17-DTMK-002 kodlu bilimsel araştırma projesinden üretilmiştir.
Kadın ve kızlarca oynanan zeybeklerin yumuşatılmış biçimlerine Ege yöresinde Kadın Oyunları ya da Kadın Zeybeği-Kadın Zeybek Oyunu adı verilmektedir. (Demirsipahi, 1975, s. 351). Bu çalışma İzmir ili geleneksel oyun kültüründe zeybek türü kadın oyunlarını konu alır. Erkekler tarafından veya karma (alaca) oynanan oyunlar incelemeye tabi tutulmamıştır.
Araştırmanın bölgesi İzmir il merkezi, Menemen, Bergama, Ödemiş, Cumaovası ilçeleri ile sınırlandırılmıştır. Oyunun gerek yapısal, gerek işlevsel unsurlarının, üretim ve aktarımının kültürel yapıya bağlı oluşu düşüncesinden hareketle, kadın oyun icralarının ait oldukları kültürel yapı ve bağlam özellikleri ile incelenmesi uygun görülmüştür. Belirlenen bölgelerde gerçekleştirilen alan çalışmaları sonucu, kadın oyun geleneğinin günümüzde ne şekilde sürdürüldüğü, oyunların il genelinde sergiledikleri benzerlikler yanında sahip olunan yerel çeşitlilik izaha çalışılarak tespit, analiz, mukayese ve tasniflerde bulunulmuştur.
Bu çalışmada İzmir ili geleneksel kadın oyunları köy ve kent kültürü bağlamında; kuralları, türleri, zaman ve mekan yapısı, düzenlemesi, dans olaylarının düzenlenmesinde maddi ve kişisel koşullar ile dans ve müzik repertuarı, kullanılan çalgılar, müzisyen kimlikleri bağlamlarında ele alınarak incelenmektedir. Geleneksel kadın oyunlarının incelenmesi ile İzmir ili oyun geleneğine dair var olan bilgiye katkı sağlanmayı hedeflenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kadın zeybek İzmir kadın oyunları Geleneksel kadın oyunları.
Destekleyen Kurum
EGE ÜNİVERSİTESİ
Proje Numarası
17-DTMK-002
Kaynakça
- Akdoğu, O. (2004). Bir Başkaldırı Öyküsü Zeybekler. İzmir: Onur Akdoğu Kişisel Yayınları.
- Avşar, E. (1992). Halk Oyunlarında Tavır ve Yöre İlişkisi, IV. Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi Bildirileri. C: III. Ankara.
- Baykurt, Ş. (1946). Türk Halk Oyunları. Ankara: Kalite Matbaacılık.
- Demirsipahi, C. (1975). Türk Halk Oyunları. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Yamaner O. H. (2015). İzmir İli Geleneksel Kadın Zeybek Oyunlarının Yapısal Analizi. İnternational Journal of Human Sciences, V. 12, Issue. 2.
Öz
This article was produced from the scientific research project coded 17-DTMK-002 titled 'Detection of Traditional Women's Dances in İzmir Province' supported by Ege University Scientific Research Projects Coordination Unit.
The softened forms of zeybeks danced by women and girls are called Women's Dances or Women's Zeybek-Female Zeybek Dances in the Aegean region. This study deals with zeybek type women's dances in the traditional dance culture of İzmir province. Dances performed by men or mixed were not reviewed.
The region of the research is limited to İzmir city center, Menemen, Bergama, Ödemiş, Cumaovası districts. Considering that the production and transmission of both the structural and functional elements of the dance depend on the cultural structure, it has been deemed appropriate to examine the performances of women's dances with the characteristics of the cultural structure and context they belong to. As a result of the field researches carried out in the determined regions, how the women's dance tradition is maintained today, the similarities of the dances throughout the province as well as the local diversity have been tried to be determined, analysis, comparison and classification have been made.
In this study, traditional women's dances in the province of Izmir in the context of village and urban culture; rules, types, time and space structure, arrangement, material and personal conditions in the organization of dance events, dance and music repertoire, instruments used, musician identities are examined. By examining traditional women's dances, it is aimed to contribute to the existing knowledge about the Izmir province dance tradition.
Anahtar Kelimeler
Proje Numarası
17-DTMK-002
Kaynakça
- Akdoğu, O. (2004). Bir Başkaldırı Öyküsü Zeybekler. İzmir: Onur Akdoğu Kişisel Yayınları.
- Avşar, E. (1992). Halk Oyunlarında Tavır ve Yöre İlişkisi, IV. Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi Bildirileri. C: III. Ankara.
- Baykurt, Ş. (1946). Türk Halk Oyunları. Ankara: Kalite Matbaacılık.
- Demirsipahi, C. (1975). Türk Halk Oyunları. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Yamaner O. H. (2015). İzmir İli Geleneksel Kadın Zeybek Oyunlarının Yapısal Analizi. İnternational Journal of Human Sciences, V. 12, Issue. 2.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Dans ve Koreografi |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | 17-DTMK-002 |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2024 |
| Gönderilme Tarihi | 16 Haziran 2023 |
| Kabul Tarihi | 29 Aralık 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 Sayı: 24 |
Kaynak Göster
Eurasian Journal of Music and Dance