The Analysis Of The Post Graduate Theses On The Classical Kemençe İn Terms Of Content

Yıl 2024, Sayı: 24, 237 - 252, 30.06.2024

Neşe Üstünkaya

https://doi.org/10.31722/ejmd.1376246

Öz

In this research, postgraduate thesis studies on classical kemençe at universities in Turkey were examined. The research is limited to thesis studies carried out in master's, doctoral and proficiency in art programs. The aim of this study is to identify and examine the thesis studies on the history, structure, education and performance of the classical kemençe instrument from past to present. The population of the research consists of postgraduate thesis studies on the classical kemençe at universities in Turkey; the sample group consists of 32 studies on the classical kemençe and 1 graduate thesis studies that are being prepared. In this research, where document analysis, a qualitative research method was used, the Council of Higher Education National Thesis Center and Google Scholar website link were used in order to collect data. In line with the data obtained as a result of the research, a total of 32 postgraduate theses, including 22 master's degrees, 4 doctorates, 6 proficiency in art studies and 1 master's theses in preparation have been accessed. In this context, it has been determined that mostly master's thesis studies have been conducted on the classical kemençe and the content of these studies are focused on the performance technique of the classical kemençe. This research is thought to be important as it constitutes a source for scientific studies in the relevant field and as it is the first bibliographic study on the classical kemençe instrument.

Anahtar Kelimeler

Classical kemençe, postgraduate theses, postgraduate classical kemençe theses, classical kemençe bibliography, document analysis

KLASİK KEMENÇE İLE İLGİLİ YAPILMIŞ OLAN LİSANSÜSTÜ ÇALIŞMALARIN İÇERİK YÖNÜNDEN İNCELENMESİ

Öz

Bu araştırmada, Türkiye'deki üniversitelerde klasik kemençe ile ilgili yapılmış olan lisansüstü tez çalışmaları incelenmiştir. Araştırma yüksek lisans, doktora ve sanatta yeterlik programlarında yapılan tez çalışmaları ile sınırlandırılmıştır. Araştırmanın amacı; geçmişten günümüze kadar klasik kemençe çalgısının tarihine, yapısına, eğitimine ve icra şekline yönelik yapılan tez çalışmalarının tespit edilerek içerik yönünden incelenmesidir. Araştırmanın evrenini Türkiye'deki üniversitelerde klasik kemençe ile ilgili yapılmış olan lisansüstü tez çalışmaları; örneklemini ise klasik kemençe ile ilgili yapılmış olan 32 adet, hazırlanmakta olan 1 adet lisansüstü tez çalışması oluşturmaktadır. Nitel araştırma yöntemi olan doküman analizinin kullanıldığı bu araştırmada veri toplamak amacıyla Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi ve Google Akademik web sitesi linki kullanılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen veriler doğrultusunda; klasik kemençe ile ilgili yapılmış olan 22 adet yüksek lisans, 4 adet doktora, 6 adet sanatta yeterlik olmak üzere toplam 32 adet lisansüstü tez çalışmasına, hazırlanmakta olan 1 adet yüksek lisans tez çalışmasına ulaşılmıştır. Bu kapsamda, klasik kemençe ile ilgili en fazla yüksek lisans tez çalışması yapıldığı ve bu çalışmaların içeriğinin klasik kemençenin icra tekniğine yönelik olduğu tespit edilmiştir. Bu araştırmanın, ilgili alanda yapılacak olan bilimsel çalışmalar için kaynak teşkil etmesi ve klasik kemençe çalgısına yönelik yapılan ilk bibliyografik çalışma olması yönüyle önemli olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

klasik kemençe, lisansüstü tezler, lisansüstü klasik kemençe tezleri, klasik kemençe bibliyografyası, doküman analizi

Kaynakça

• Acar, M.B. (2023). Türk Müziği Klâsik Kemençe İcrâsında Nota İcrâ Farklılığı, Aleko Bacanos Örneği. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Başar Çelik, B. (1995). Tanbûrî Cemil Bey'in Kemençe İcrâsının Özellikleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Birecikli, M.A. (2000). Enstrümantasyon Açısından Klasik Kemençe. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Buyruklar, A.T. (1994). Klasik Kemençenin Tarihi Gelişimi ve Dört Telli Kemençenin Yapımı. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Çakı, P. (2017). Türk Müziği Konservatuvarlarında Çalgı Eğitim Ortaöğretim Bölümü 4 Telli Kemençe Eğitimine Yönelik Makamsal Etüt Önerileri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Çakmakoğlu, B. (2003). Kemençe Eğitimi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Çolakoğlu, G. (2008). Anadolu’dan Balkanlara Armudî Biçimdeki Kemençeler: Tarih, Teknik ve Geleneksel İcrasına İlişkin Karşılaştırmalı Bir Analiz. (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Erdal, E. (2023). Üç Telli Klasik Kemençe Sazında Transpozisyon Uygulamaları. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Ersu, D. (2006). 4 Telli Klasik Kemençenin Türk Müziğindeki İcrâya Katkıları. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Ertenli, İ.İ. (2023). Klasik Kemençe Çalgısında Soft Potansiyometre Uygulamasına İlişkin Bir Çalışma. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Akdeniz Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Antalya.
• Eruzun Özel, A. (2006). Üç Telli Klasik Kemençe Eğitimine İlişkin Bir Yöntem. (Yayımlanmamış sanatta yeterlik tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Eruzun, A. (1997). Tanbûrî Cemil Bey'in Kemençe ile Eser İcrâsı Üzerine Bir Çalışma. (icra-nota farklılığı). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Esen, B. (2014). XX. Yüzyılın İkinci Yarısında Postmodern Yaklaşımlar Gösteren Kemençe Taksimlerinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış sanatta yeterlik tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Isparta.
• Gönül, D. (2020). Tanbûrî Cemil Bey'e Ait On Kemençe Taksimindeki Çarpma Teknikleri, Nüansları ve Kullanım Özellikleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
• Gunca, A. (2007). Kemençe, Ney ve Tanbur İçin Orkestral Yazım Tekniği. (Yayımlanmamış sanatta yeterlik tezi). Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Güneşer, O. (2019). Kemençe Tınısının Spektrum Analizi Yöntemiyle İncelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Halili, S. (2011). Cüneyd Orhon' un Kemençe İcrâsının Özellikleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık. Kaya, F. (2012). Dört Telli Klasik Kemençe Eğitiminde Usta İcrâcılığa Yönelik Dağar ve Çalma Önerileri. (Yayımlanmamış sanatta yeterlik tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Kekeç, F. (2023). İstanbul ve Atina Şehir Müziğinde Kemençe: Alekos Bacanos ve Lambros Leondaridis Örneği. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Köroğlu, G.N. (2017). Klasik Kemençe'de Saz Semailerinin III. Hanelerinin İcrâsına Yönelik Alıştırmalar ve Eğitimde Uygulanabilirliği. (Yayımlanmamış doktora tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Öbek, C. (2022). İhsan Özgen'in Kemençe Taksimlerinin İncelenmesi ve Yeni İcralarda Kullanılması. (Yayımlanmamış sanatta yeterlik tezi). Haliç Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Önüter, F. (1989). Kemençe'nin Tarihi Gelişimi, Kemençe Üzerinde Araştırma ve Düşünceler. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özcan, A.T. (2008). Iklığ-Rebap-Kemençe-Keman: Yaylı Çalgı Evrimi ve Müziği. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Özdemir, S. (2007). Klasik Kemençe'de Geleneksel İcrâ Teknikleri Üzerine Bir Araştırma. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Özgen, N. (2006). Klasik Kemençede Eğitim Yöntemleri ve Modern İcrâ İçin Etütler. (Yayımlanmamış sanatta yeterlik tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özyaman, Ç. (2020). Keman Etütlerinin Klasik Kemençe Eğitiminde Kullanılabilirliğinin Değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Burdur.
• Sever, S. (2008). Tanbûrî Cemil Bey'in Klasik Kemençe ile Eser İcrâsının Özellikleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Şahin, G. (2021). Türk Müziğinde Klasik Kemençe İcrasında Kullanılan Metotların Değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Toptaş, Ç. (2008). Alto Kemençe. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.   Tuncel, E. (2008). Klasik Kemençe Sazında Pozisyon ve Yay Bağlarının İncelenmesi (Saz Semaisi, Peşrev ve Zeybek Formları Üzerinde Parmak Pozisyonları ve Yay Bağları Uygulanarak Bu Çalışmanın Klasik Kemençe Sazına Getireceği Faydaların Belirlenmesi). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Türkmen, O. (2009). Çağdaş Çalgı Tekniklerinin Kemençe, Ud, Kanun ve Neye Uyarlanması. (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2011). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Yıldırım Afacan, E. (2023). Klasik Kemençe İcrasında Fahire Fersan'ın Solo ve Birlikte Seslendirme Anlayışının Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, Z. (2019). Kemençe, Tanbur, Ud, Kanun ve Bağlama Çalgılarının 20. Yüzyılda Geçirdiği Fiziksel Değişimler. (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• YÖK (Yükseköğretim Kurulu). (2023). Lisansüstü eğitim ve öğretim yönetmeliği. Erişim tarihi: 09.10.2023 https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=21510&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5