Determination of Medicinal and Aromatic Plants Sold by Herbalists in Afyonkarahisar Province and Their Usage Purposes

Year 2021, Issue: 23, 120 - 125, 30.04.2021

Ayşe Gül Sarıkaya , Sinan Karabay

https://doi.org/10.31590/ejosat.799168

Abstract

This study was carried out to determine natural plants sold in herbalists of Afyonkarahisar province and to identify the intended use of these plants. Between 2019-2020, a face to face interview was conducted with 10 herbalists. According to the results of the survey, 50 different plants were sold and especially sage, black seed, poppy, lime, clove, black pepper, thyme, red pepper, cumin, rosehip, mint, chamomile, fennel, sumac, sesame, cinnamon, green tea, ginger and It has been determined that the sales of turmeric plants are intense. The most common sales are in the winter months. Especially, plant are sold like strengthen the immune system and cure the common cold. In summer, an increase is in the sales of plants that have a debilitating feature. Accroding to opinion of herbalists, preference of people's purchasing to plants are affected by doctor advice, other people, media, and books. In order to increase the use of medicinal plants, it has been necessary to examine the plants extensively by different experts, increase scientific studies, contribute to the development of plant exports and sell controlled, registered plants.

Keywords

Afyonkarahisar, Herbalist, Medicinal and aromatic plants, Ethnobotany, interview

Afyonkarahisar İli Aktarlarında Satılan Tıbbi ve Aromatik Bitkiler ve Kullanım Amaçlarının Belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma Afyonkarahisar ili merkez ilçesi aktarlarında satılan doğal bitkileri tespit etmek ve bu bitkilerin kullanım amaçlarını belirlenmesi için yapılmıştır. 2019-2020 yılları arasında 10 aktar ile yüz yüze sözlü görüşme yapılmıştır. Araştırma sonucuna göre 50 farklı bitkinin satıldığı ve özellikle adaçayı, çörek otu, haşhaş, ıhlamur, karanfil, kara biber, kekik, kırmızı biber, kimyon, kuşburnu, nane, papatya, rezene, sumak, susam, tarçın, yeşil çay, zencefil ve zerdeçal bitkilerinin satışının yoğun olduğu belirlenmiştir. Mevsim olarak en yoğun satışın kış aylarında yapıldığı ve özellikle soğuk algınlığını tedavi eden ve bağışıklık istemini güçlendiren bitkilerin satıldığı tespit edilmiştir. Yaz aylarında ise zayıflatıcı özelliği olan bitkilerin satışında artış görülmektedir. İnsanların bitkileri satın almadaki tercihlerini doktor tavsiyesi, aile ve çevredeki insanlar, görsel ve işitsel basın, reklamlar ve kitap/dergiler etkilemektedir. Tıbbi bitkilerin kullanımın artması için, bitkilerin farklı uzmanlar tarafından kapsamlı şekilde incelenip, bilimsel çalışmaların arttırılması, bitki ihracatının gelişmesine katkı sağlanması ve kontrollü, kayıtlı bitkilerin satışının gerekliliğine varılmıştır.

Keywords

Afyonkarahisar, Aktar, Tıbbi ve aromatik bitkiler, etnobotanik, sözlü görüşme

References

• Açıkgöz, M. A., Batı, E., Demirkol, G. (2012). Bitkisel Tedavi, Halk Hekimliği ve Aktarlar, Tıbbı ve Aromatik Bitkiler Sempozyumu Bildiri Özet Kitabı,458-461.
• Arıhan, S.K. (2003). Antik Dönemde Tıp ve Bitkisel Tedavi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Arkeoloji Bölümü Klasik Arkeoloji Anabilim dalı, Yüksek lisans Tezi.
• Başgel, S. (2005). Çeşitli Şifalı Bitkilerde Eser Element Ve Bazı Önemli Polifenollerin Tayini, Ġnönü Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Kimya Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
• Faydaoğlu, E., Sürücüoğlu, M.S., (2011). Geçmişten Günümüze Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Kullanılması ve Ekonomik Önemi. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 11(1): 52–67.
• Gelse, A. (2012). Adıyaman ve Çevresinin Etnobotanik Özellikleri, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
• Koçtürk, M. O., Kalafatçilar, Ö. A., Özbilgin, N., Atabay, H. (2009). Türkiye‟de Bitkisel İlaçlara Bakış, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 46 (3): 209-214.
• Özdemir, S. (2019). Diyarbakır İli Aktarlarında Satılan Bitkiler ve Etnobotanik Özellikleri. A.Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Orman Mühendisliği Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
• Sarıkaya, A. G., (2018). Kütahya İli Bazı Aktarlarında Satılan Tıbbi ve Aromatik Bitkiler ve Kullanımı. 2. International Conference on Awereness.
• Sayar, A., Güvensen, A., Özdemir, F., & Öztürk, M., (1995). Muğla (Türkiye) İlindeki Türlerin Etnobotanik Özellikleri. OT istematik Botanik Dergisi, 2 (1): 151-160.
• Tulukcu, E., & Sağdıç, O., (2011). Konya’da Aktarlarda satılan tıbbi bitkiler ve kullanılan kısımları. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 27(4): 304-308.
• Yiğit Şahin, S. (2014). Gaziantep İli Aktarlarında Satılan Bitkiler ve Etnobotanik Özellikleri. Gaziantep Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.