Öz
Çok Kriterli Karar verme (ÇKKV) yöntemleri
karar vericilere analitik bir şekilde alternatifleri değerlendirebilmesine
imkan vermektedir. Stratejik kararların alınması işletmelerin yanı sıra kamu
kuruluşları ve uluslararası örgütler gibi kar amacı gütmeyen hükümet dışı
aktörleri de ilgilendirmektedir. Çok uluslu ve çok kültürlü bir örgüt olarak
Birleşmiş Milletler (BM) ve alt organlarından biri olan BM Güvenlik Konseyi
(BMGK) dünya barışının idamesinde en büyük rolü oynamaktadır. Bu çalışmada BMGK
tarafından bölgesel boyutta barışın idamesi maksadıyla oluşturulan çok uluslu
bir Barış Gücü’nün bölgesel barışın sağlanması adına icra edeceği bir Barışı
Destekleme Harekatı (BDH) kapsamında, harekatı etkinlikle sevk ve idare
edebileceği bir ana üs karargah yerleşkesinin hangi kriterler altında ve hangi
bölgede kurulması gerektiği sorusuna cevap aranmıştır. Çalışmada ilk olarak
ÇKKV yaklaşımı ve AHP ile TOPSIS yöntemlerinin teorik alt yapısından
bahsedilmiştir. Daha sonra kuruluş yeri seçimi problemleri için ÇKKV yöntemlerini
kullanan akademik çalışmalara yönelik literatür taraması yapılmış ve kurgusal bir
senaryo temel alınarak, uzman görüşleri ile belirlenen kriter ve alt kriterlerin
AHP yöntemi ile ağırlıkları elde edilmiştir. Son olarak TOPSIS yöntemi ile alternatiflerin
öncelik sıralaması yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Analitik Hiyerarşi Prosesi TOPSIS Barışı Destekleme Harekatı
Kaynakça
- Chatterjee, N., Bose, G. (2013). A copras-f base multi-criteria group decision making approach for site selection of wind farm. Decision Science Letters, 2(1), 1-10. Chu, T.C. (2002). Selecting plant location via a fuzzy topsıs approach. TheInternational Journal of AdvanceManufacturingTechnology, 20, 859-864 Elgün M.N., Aşıkoğlu N.O. (2016). Lojistik köy kuruluş yeri seçiminde topsıs yöntemiyle merkezlerin değerlendirilmesi. AKÜ İİBF Dergisi, 18(1), 161-170. Ercan Cömert, S., Yener, F. (2016). Bir gıda firması için bulanık analitik hiyerarşi prosesi ile depo yeri seçimi. Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(2), 161-177. Gül E., Eren T. (2017). Lojistik dağıtım ağ problemlerinde analitik hiyerarşi prosesi yöntemi ve hedef programlama ile depo seçimi. Harran Üniversitesi Mühendislik Dergisi, 2(1), 1-13. Hong L.,Xiaohua Z. (2011). Study on location selection of multi-objective emergency logistics center based on ahp, Procedia Engineering, 15, 2128-2132. Karabıçak, Ç., Boyacı, A.İ., Kocabaş Akay, M., Özcan, B., (2016). Çok kriterli karar verme yöntemleri vekarayolu şantiye yeri seçimine ilişkin bir uygulama. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13, 106-121. Özbek, A. (2017). Çok kriterli karar verme yöntemleri ve excel ile problem çözümü. Ankara: Seçkin Yayınevi. Özdemir, A. ,Tüysüz, F.(2017). Strategic analysis of 81 provinces in Turkey for private school investments using multiple criteria decision making methods. Eğitim Bilimleri Dergisi, 45(45), 93-114. Saaty, T.L. (2008). Decision making with the analytic hierarchy process. Int. J. Services Sci., 1(1), 83-86 Timor, M. (2011). Analitik hiyerarşi prosesi. İstanbul: Türkmen Kitabevi. Uysal, F., Gülmez, M. (2017). Türkiye’de akdeniz bölgesinde lojistik merkez yeri seçimi için bulanık serim teori ve matris yaklaşımı uygulaması. Verimlilik Dergisi, 1, 89-104. Yıldırım, F.B., Önder, E. (2015). Operasyonel, yönetsel ve stratejik problemlerin çözümünde çok kriterli karar verme. Bursa : Dora Yayınevi. Yong, D. (2006). Plant location selection based on fuzzy topsis. International Journal Of Advanced ManufacturingTechnology, 28(7/8), 839-844. Zak, J., Weglinski, S. (2014). The selection of the logistics center location based on mcdm/a methodology, TransportationResearchProcedia, 3, 555-564 UN. (2008). UN Peacekeeping Operations Principles and Guideline. http://www.un.org/en/peacekeeping/documents/capstone_eng.pdf adresinden 07 Aralık 2017 tarihinde alınmıştır.
Öz
Multi-Criteria Decision Making (MCDM) methods
allowed decison makers to evaluate the alternatives analytically. Beside
profitable organizations, making strategic decisions are also concerns of
govermental and non-govermental actors such as non-profit international
organizations. As a multi-national and multi-cultural organization, United
Nations (UN) and its sub-organ United Nations Security Council (UNSC) play the
biggest role for sustaining world peace. In this study, it is inquired that in
which criterias and in which region a headquarter of a multi-national Peace
Force, which is established by UNSC in order to sustain regional peace within
the scope of Peacekeeping Opreations (PKO), should settle down to conduct the
operation effectively. First, it was mentioned about MCDM approach and theoric
infrastucture of AHP-TOPSIS methods. Then, a literature review regarding
academic works which contain MCDM methods for site selection problems was
conducted and based on a fictional scenario, taking in account the criterias
and the sub-criterias which are determined by subject matter experts, the
weights of the criterias and the sub-criterias were obtained using AHP method.
Finally a priority ranking of the alternatives was made using TOPSIS method.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Chatterjee, N., Bose, G. (2013). A copras-f base multi-criteria group decision making approach for site selection of wind farm. Decision Science Letters, 2(1), 1-10. Chu, T.C. (2002). Selecting plant location via a fuzzy topsıs approach. TheInternational Journal of AdvanceManufacturingTechnology, 20, 859-864 Elgün M.N., Aşıkoğlu N.O. (2016). Lojistik köy kuruluş yeri seçiminde topsıs yöntemiyle merkezlerin değerlendirilmesi. AKÜ İİBF Dergisi, 18(1), 161-170. Ercan Cömert, S., Yener, F. (2016). Bir gıda firması için bulanık analitik hiyerarşi prosesi ile depo yeri seçimi. Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(2), 161-177. Gül E., Eren T. (2017). Lojistik dağıtım ağ problemlerinde analitik hiyerarşi prosesi yöntemi ve hedef programlama ile depo seçimi. Harran Üniversitesi Mühendislik Dergisi, 2(1), 1-13. Hong L.,Xiaohua Z. (2011). Study on location selection of multi-objective emergency logistics center based on ahp, Procedia Engineering, 15, 2128-2132. Karabıçak, Ç., Boyacı, A.İ., Kocabaş Akay, M., Özcan, B., (2016). Çok kriterli karar verme yöntemleri vekarayolu şantiye yeri seçimine ilişkin bir uygulama. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13, 106-121. Özbek, A. (2017). Çok kriterli karar verme yöntemleri ve excel ile problem çözümü. Ankara: Seçkin Yayınevi. Özdemir, A. ,Tüysüz, F.(2017). Strategic analysis of 81 provinces in Turkey for private school investments using multiple criteria decision making methods. Eğitim Bilimleri Dergisi, 45(45), 93-114. Saaty, T.L. (2008). Decision making with the analytic hierarchy process. Int. J. Services Sci., 1(1), 83-86 Timor, M. (2011). Analitik hiyerarşi prosesi. İstanbul: Türkmen Kitabevi. Uysal, F., Gülmez, M. (2017). Türkiye’de akdeniz bölgesinde lojistik merkez yeri seçimi için bulanık serim teori ve matris yaklaşımı uygulaması. Verimlilik Dergisi, 1, 89-104. Yıldırım, F.B., Önder, E. (2015). Operasyonel, yönetsel ve stratejik problemlerin çözümünde çok kriterli karar verme. Bursa : Dora Yayınevi. Yong, D. (2006). Plant location selection based on fuzzy topsis. International Journal Of Advanced ManufacturingTechnology, 28(7/8), 839-844. Zak, J., Weglinski, S. (2014). The selection of the logistics center location based on mcdm/a methodology, TransportationResearchProcedia, 3, 555-564 UN. (2008). UN Peacekeeping Operations Principles and Guideline. http://www.un.org/en/peacekeeping/documents/capstone_eng.pdf adresinden 07 Aralık 2017 tarihinde alınmıştır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Mühendislik |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Kasım 2018 |
| Gönderilme Tarihi | 18 Mayıs 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 8 Sayı: 2 |
