Üreme Sağlığını Koruma ve Geliştirmede Farklı Yaklaşım: Anne Eğitiminin Kızlarına Aktarılmasının Değerlendirilmesi

Yıl 2013, Cilt: 3 Sayı: 1, 136 - 148, 31.05.2013

Birsel Canan Demirbağ Gamze Çan İftihar Köksal Selçuk Kaya

Öz

The study was planned to train mothers about reproduction health and to assess whether or not they transferred the knowledge they learnt to their daughters. It was semi-experimental study and was conducted in pretest-posttest design. The study included 54 mothers who were aged between 19 and 49, had daughters aged ≥ 18 and came to Trabzon Mother and Child Health and Family Planning Center between the 1st of October 2011 and the 1st of June 2012. Knowledge Evaluation Form and Form for Protective Attitudes of Reproductive Health (SPARH) were used. A total of 6 trainings -3 for mothers and 3 for daughters with telephone counseling- were provided. Each training lasted 30 minutes. Mothers’ mean score of Knowledge Evaluation Form was 7±0.7 while daughters’ was 8±1.5 before training but mothers’ mean score of Knowledge Evaluation Form was 11±0.4 while daughters’ was 10±1.3 after training. Mothers’ mean score of SPARH was 42±3.4 while daughters’ was 51±1.9 before training but mothers’ mean score of SPARH was 76±4.5 while daughters’ was 78±2.7 after training. There was significant difference in knowledge reproductivehealth level before and after trainings (p<0.05).Training

Anahtar Kelimeler

-

ÜREME SAĞLIĞINI KORUMA VE GELİŞTİRMEDE FARKLI YAKLAŞIM: ANNE EĞİTİMİNİN KIZLARINA AKTARILMASININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Bu çalışma,annelere üreme sağlığı konusunda belirli bilgiler verilerek ve bu bilgileri kızlarına aktarıp aktarmadığını değerlendirmek için planlanmıştır. Ön-test son-test yarı deneysel niteliktedir. Çalışmanın örneklemi 19-49 kadın yaş grubunda1 Ekim 2011 ve 1 Haziran 2012 tarihleri arasında, Trabzon Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması merkezine gelen 18 yaş üstü kızları olan 54 anneyi içermektedir. Çalışma için bilgi değerlendirme formu ve Üreme Sağlığı Koruyucu Tutum Belirleme Anketi (ÜSKTBA)kullanılmıştır. Çalışmada 3 anne eğitimi, 3 telefon ile kızlara danışmanlık eğitimi olmak üzere toplam 6 eğitim yapılmıştır. Her eğitim süresi 30 dakika olarak belirlenmiştir. Eğitim öncesi bilgi değerlendirme formu ortalaması annelerde 7±0.7, kızlarında 8±1.5, eğitim sonrası bilgi değerlendirme formu ortalaması annelerde 11±0.4, kızlarında 10±1.3 eğitim öncesi üreme sağlığını koruyucu tutum belirleme anketi ortalaması annelerde42±3.4, kızlarında 51±1.9, eğitim sonrası üreme sağlığını koruyucu tutum belirleme anketi ortalaması annelerde 76±4.5, kızlarında 78±2.7 olarakbulundu. Eğitim öncesi ve sonrası bilgi düzeyi ve üreme sağlığını koruyucu tutum belirleme anket ortalamaları arasında anlamlı faklılık tespit edildi (p < 0.05).Anneye verilen eğitimin kızlarına aktarılması üzerindeki etkisi olumludur

Anahtar Kelimeler

Kadın sağlığı, üreme sağlığı davranışları, sağlık eğitimi

Kaynakça

• Akyüz, A., Güvenç, G., Yavan, T., Çetintürk, A., ve Kök, G. (2006). Kadınların papsmear yaptırma durumları ve bunu etkileyen faktörler. Gulhane Med J, 48,25-29.
• Altay, B. (2006). Samsun 6 nolu Sağlık Ocağı Bölgesi’ndeki 15-49 yaş evli kadınların sağlıklı yaşam biçimi davranışları. OMÜ-Tıp Dergisi,23(1),1-8.
• Aslan, C.,ve Ceviz, D. (2007).Ev hanımı ve çalışan kadınların obesite prevelansı ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi. Fırat Üniv. SBD, 21(5), 211-220.
• Aslantekin, F.,ve Aslan, G. (2006). Cinsel yolla bulaşan hastalıklarda sağlık eğitiminin önemi ve ebenin eğitimci rolü. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 1(1), 85-89.
• Aydoğan, İ. (2011). Genel lisede öğrenim gören öğrencilerin problemleri. Aile ve Toplum, 7(24), 47- 68.
• Bozkurt, N., Biri, A., Korucuoğlu, Ü., ve Aksakal, N. (2006). Gebe kadınların doğum kontrol yöntemleri, cinsel organlar ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar hakkında bilgileri. J Turk Soc Obstet Gynecol, 3(1), 32-34.
• Can, H.Ö., Soğukpınar, N., Saydam, B.K., ve Çeber, E. (2008). STK ve üniversite işbirliği ile kadın sağlığını güçlendirme programı-2004, Üreme sağlığı eğitim sonuçları. Üniversite ve Toplum, 8,4.
• Civil, B., ve Yıldız, H. (2010). Erkek öğrencilerin cinsel deneyimleri ve toplumdaki cinsel tabulara yönelik görüşleri. DEÜ Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 3(2),58-62.
• Çalışkan,D., Subaşı, N., ve Sarisen, O.(2006). Vaginal douching and associated factors among married women attending a family planning clinic or a gynecology clinic. Eur J Obstet Gynecol and Reprod Biol, 127(2), 244-51.
• Demirbağ, B.C. (2000). Kadınlarda idrar yolu enfeksiyonlarında hijyenik alışkanlıklarla ilgili risk faktörleri. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 4(2),52-58.
• Dişcigil, G., Şensoy, N., Tekin, N., ve Söyleme, A. (2007). Meme sağlığı: Ege bölgesinde yaşayan bir grup kadının bilgi, davranış ve uygulamaları. MMJ, 20(1):29-36.
• Ege, E., ve Eryılmaz, G. (2006). Kadınlara verilen planlı eğitimin genital hijyen davranışlarına etkisi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 9(3),8-16.
• Ege, E., Akın, B., ve Antundağ, K. (2008). Opinions of midwifery students on adolescents sexuality and reproductive health in Turkey. Soc Behav Person,36(7), 965-72.
• Er, S.,Şen, S.,Taşpınar, A., ve Şirin A. (2008). Lisansüstü eğitime devam eden evli kadınların üreme sağlığı sorunları ve etkileyen faktörler. TAF Prev Med Bull, 7(3),231-236.
• Giray, H., ve Kılıç, B. (2004). Bekar kadınlar ve üreme sağlığı. STED, 13(8), 286-9.
• Göçgeldi, E., Açıkel, C., veHodse, M. (2008). Ankara Gölbaşı ilçesinde bir grup kadının kendi kendine meme muayenesi yapma konusundaki tutum ve davranışlarının belirlenmesi. Fırat Tıp Dergisi, 13(4), 261-265.
• Güngör, İ. (2010).SHÇEK Toplum merkezleri kadın sağlığı eğitim programı değerlendirme raporu. Ankara: Türkiye Aile sağlığı ve Planlaması Vakfı.
• Gürsoy, A., Yiğitbaş, Ç., Yılmaz, F., Erdöl, H., Bulut, H., Mumcu, H., Yeşilçiçek, K., Kahriman, İ., Hindistan, S., ve Nural, N. (2009). The effects of peer education on university students’ knowledge of breast self-examination and health beliefs. Meme Sağlığı Dergisi, 5(3), 135-140.
• Kalyoncu, C., Işıklı, B., Özalp, S., ve Küçük, N. (2003). Osmangazi üniversitesi kadın hastalıkları ve doğum polikliniğine başvuranların pap smear hakkında bilgi, tutum ve davranışları. Sağlık ve Toplum, 13(2), 60-66.
• Karaca, M., Palancı, Y., ve Aksu, S.R. (2008).Papsmear: Ne kadar biliniyor? Ne kadar Uygulanıyor? T Klin Jinekol Obstet, 18(1), 22-28.
• Karatay, G., ve Özvarış, Ş.B. (2006). Bir sağlık Merkezi bölgesindeki gecekondularda yaşayan kadınların genital hijyene ilişkin uygulamalarının değerlendirilmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 10(1), 7-14.
• Koştu, N., ve Taşcı, K.D. (2009). 15-49 yaş grubu kadınların üreme sağlığı koruyucu tutumlarının belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12(1), 91-97.
• Koştu, N., ve Beydağ, K.D. (2009). Jinekoloji polikliniğine başvuran kadınların genital hijyen davranışları. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12(1),66-71.
• Köse, R. (2010).Cinsel sağlık ve üreme sağlığı sağlık sektörü için ulusal stratejik eylem planı- USEP, 2005-2015. Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü.
• Kukulu, K. (2006).Vaginal douching practices and beliefs in Turkey. Cult Health Sex, 8(4), 371-8.
• Özgür, S., Bozkurt, A., ve Özçırpıcı, B.(2000). The effects of family planning education provided to different gender groups. BJOG, 107, 1226-1232.
• Tokuç, B., Berberoğlu, U., Saraçoğlu, G.V., ve Çelikkalp, Ü. (2011). Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin evlilik dışı cinsel ilişki, istemli düşükler ve kontraseptif kullanımı konusundaki görüşleri. THSD, 9(3), 172-179.
• Topçu, A.A., Köksal, E., ve Bilgili, N. (2003). 15-49 yaş grubu kadınların besin hazırlama, pişirme ve saklama yöntemleri konusunda bilgi, tutum ve davranışlarına yönelik bir araştırma. Turk Hij Den BiyolDerg, 60(3),77-86.
• Turan, S., ve Özvarış, Ş.B.(2004). Mamak halk eğitim merkezi kadın kursiyerlerinin kadın sağlığı ile ilgili eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi. Sağlık ve Toplum Dergisi,14(4), 34-42.
• Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA). (2008).Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Ankara.
• Yağmur, Y. (2007). Malatya ili Fırat sağlık ocağı bölgesinde yaşayan 15-49 yaş kadınların genitalhijyen davranışları. TAF Prev Med Bull, 6(5),325-330.
• Yavan, T., Akyüz, A., ve Tosun, N. (2010). Liying U. Women’s breast cancer risk perception and attitudes towards screening tests. Psycho-Oncology, 28(2), 189-201.