Çocukların Dijital Oyun Bağımlılıkları ve Uzamsal Akıl Yürütme Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Year 2024, Volume: 20 Issue: 2, 103 - 118, 31.12.2024

Neşe Dokumacı Sütçü , Seher Yılmaz Dinle

https://doi.org/10.17244/eku.1549908

Abstract

Bu araştırmada, çocukların dijital oyun bağımlılıklarının ve uzamsal akıl yürütme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi ve aralarındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Betimsel ve korelasyonel araştırma modelinde tasarlanan bu çalışmanın katılımcılarını, Diyarbakır ili merkez ilçelerinde basit tesadüfi örnekleme yöntemiyle seçilen ilkokul ve ortaokullarda 4. ve 5. sınıflarda öğrenim gören 318 öğrenci oluşturmaktadır. Veriler “Çocuklar için Dijital Oyun Bağımlılığı Ölçeği” ve “Uzamsal Akıl Yürütme Testi” aracılığıyla toplanmıştır. Verilerin analizinde bağımsız örneklemler için t-testi, tek yönlü varyans analizi ve Pearson korelâsyon katsayısı kullanılmıştır. Araştırmada erkek öğrencilerin dijital oyun bağımlılıklarının ve uzamsal yönelimlerinin kız öğrencilere göre, 5. sınıf öğrencilerinin dijital oyun bağımlılıklarının 4. sınıf öğrencilerine göre ve özel okulda öğrenim gören öğrencilerin uzamsal akıl yürütme becerilerinin devlet okulunda öğrenim gören öğrencilere göre anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca eğitim düzeyi yüksek olan ebeveynlerin çocuklarının, eğitim düzeyi daha düşük olan ebeveynlerin çocuklarına göre dijital oyun bağımlılıklarının düşük olduğu, uzamsal akıl yürütme becerilerinin ise anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu ortaya çıkmıştır. Genellikle matematik not ortalamaları düşük olan öğrencilerin, ortalamaları yüksek olanlara göre dijital oyun bağımlılıklarının yüksek olduğu, uzamsal akıl yürütme becerilerinin düşük olduğu belirlenmiştir. Öte yandan öğrencilerin dijital oyun bağımlılıkları ile uzamsal akıl yürütme becerileri arasında düşük düzeyde, negatif ve anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir.

Keywords

Uzamsal akıl yürütme becerisi, dijital oyun bağımlılığı, zihinsel döndürme, uzamsal yönelim, uzamsal görselleştirme

Ethical Statement

Araştırma ve yayın etiğine uyulmuştur

Investigation of the Relationship Between Children's Digital Game Addictions and Spatial Reasoning Skills

Abstract

This study aims to examine children's digital game addiction and spatial reasoning skills in terms of various variables and to determine the relationship between them. The participants of this descriptive and correlational study consist of 318 students from 4th and 5th grades attending primary and secondary schools in the central districts of Diyarbakır province, selected through a simple random sampling method. Data were collected using the "Digital Game Addiction Scale for Children" and the "Spatial Reasoning Test." In the analysis of the data, an independent samples t-test, one-way ANOVA, and Pearson correlation coefficient were used. The study found that male students had significantly higher levels of digital game addiction and spatial orientation compared to female students, 5th-grade students had significantly higher levels of digital game addiction than 4th-grade students, and students attending private schools had significantly higher spatial reasoning skills compared to those in public schools. Furthermore, it was revealed that children of parents with higher education levels had lower digital game addiction and significantly higher spatial reasoning skills compared to children of parents with lower education levels. Additionally, it was found that students with generally lower mathematics grades had higher digital game addiction and lower spatial reasoning skills compared to students with higher grades. On the other hand, a low, negative, and significant relationship was found between students' digital game addiction and spatial reasoning skills.

Keywords

Spatial reasoning skill, digital game addiction, mental rotation, spatial orientation, spatial visualization

Ethical Statement

Research and publication ethics were followed.

References

• Altawalbeh, K. (2023). Game-based learning: The impact of Kahoot on a higher education online classroom. Journal of Educational Technology and Instruction, 2(1), 30-49.
• Aydoğdu, F. (2018). Dijital oyun oynayan çocukların dijital oyun bağımlılıklarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 6(31), 1-18. https://doi.org/10.7816/ulakbilge-06-31-01
• Behnamnia, N., Kamsin, A., Ismail, M. A. B., & Hayati, S. A. (2023). A review of using digital game-based learning for preschoolers. Journal of Computers in Education, 10(4), 603-636.
• Bishop, A. J. (1980). Spatial abilities and mathematics education-A review. Educational Studies in Mathematics, 11(3), 257-269. https://doi.org/10.1007/978-0-387-09673-5_5
• Bonanno, P., & Kommers, P. A. (2005). Gender differences and styles in the use of digital games. Educational Psychology, 25(1), 13-41. https://doi.org/10.1080/0144341042000294877
• Cesarone, B. (1994). Video games and children. ERIC Digest. 1-6. ED365477.
• Clements, D. H. (1998). Geometric and spatial thinking in young children. ERIC Document Reproduction Service No. ED 436232.
• Clements, D. H., & Battista, M. T. (1992). Geometry and spatial reasoning. In D. A. Grouws (Ed.), Handbook of research on mathematics teaching and learning (pp. 420-464). New York: Macmillan.
• Contero, M., Naya, F., Company, P., Saorin, J. L., & Conesa, J. (2005). Improving visualization skills in engineering education. IEEE Computer Graphics and Applications, 25(5), 24-31.
• Corradini, A. (2011). A study on whether digital games can effect spatial reasoning skills. In Handbook of research on improving learning and motivation through educational games: Multidisciplinary approaches (pp. 1086-1110). IGI Global.
• Çakıcı, G. (2018). Ergenlerde dijital oyun bağımlılığı ve öfkeyi ifade etme biçimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Doktora tezi).Haliç Üniversitesi, İstanbul.
• Çilingir-Altıner E.(2018). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin matematiksel düşünme profillerine göre görsel tahmin ile uzamsal akıl yürütme becerilerinin ve problem çözme performanslarının incelenmesi (Doktora tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul
• David, L. T. (2012). Training effects on mental rotation, spatial orientation and spatial visualisation depending on the initial level of spatial abilities. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 33, 328-332. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.01.137
• Dokumacı Sütçü, N. (2017). Zekâ oyunlarının ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin uzamsal yeteneklerine ve uzamsal yetenek öz-değerlendirmelerine etkisi. (Doktora Tezi). Dicle Üniversitesi, Diyarbakır
• Dokumacı Sütçü, N. (2021). Examining the two and three dimensional spatial visualization skills of secondary school students. Milli Eğitim Dergisi, 50(231), 427-448. https://doi.org/10.37669/milliegitim.737639
• Erboy, E. (2010). İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin bilgisayar oyun bağımlılığına etki eden faktörler (Yüksek lisans tezi). Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education (8. Edition). McGraw-Hill.
• Gökçearslan, Ş., & Durakoğlu, A. (2014). Ortaokul öğrencilerinin bilgisayar oyunu bağımlılık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (23), 419-435.
• Göldağ, B. (2019). Dijital oyunlar: Olumlu ve olumsuz etkileri. III. Uluslararası Battalgazi Bilimsel Çalışmalar Kongresi (21-23 Eylül), Malatya.
• Griffiths, M. D. (2008). Diagnosis and management of video game addiction. New Directions in Addiction Treatment and Prevention, (12), 27-41.
• Griffiths, M. D., Davies, M. N. O., & Chappell, D. (2004). Demographic factors and playing variables in online computer gaming. CyberPsychology & Behavior, 7(4), 479-487. https://doi.org/10.1089/cpb.2004.7.479
• Gunzler, D. D., Perzynski, A. T., & Carle, A. C. (2021). Structural equation modeling for health and medicine. Chapman and Hall/CRC. Güllü, M., Arslan, C., Dündar, A., & Murathan, F. (2012). İlköğretim öğrencilerinin bilgisayar oyun bağımlılıklarının incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9), 89-100. https://doi.org/10.14520/adyusbd.301
• Gürbüz, R., Erdem, M., ve Gülburnu M. (2018). Sekizinci sınıf öğrencilerinin matematiksel muhakemeleri i̇le uzamsal yetenekleri arasındaki ilişki. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(1), 255-260. https://doi.org/10.24106/ kefdergi.378580
• Hartman, N. W., & Bertoline, G. R. (2005, July). Spatial abilities and virtual technologies: Examining the computer graphics learning environment. In Information Visualisation, Proceedings. Ninth International Conference on (pp. 992-997). IEEE.
• Hauptman, H. (2010). Enhancement of spatial thinking with Virtual Spaces 1.0. Computer & Education, 54, 125–135. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2009.07.013
• Hazar, Z., & Hazar, M. (2017). Digital game addiction scale for children çocuklar için dijital oyun bağımlılığı ölçeği. Journal of Human Sciences, 14(1), 203-216. https://doi.org/10.14687/jhs.v14i1.4387
• Horzum, M. B., Ayas, T., & Çakır, Ö. B. (2008). Çocuklar için bilgisayar oyun bağımlılığı ölçeği. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 3(30), 76-88.
• Horzum, M.B. (2011). İlköğretim öğrencilerinin bilgisayar oyunu bağımlılık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 36(159), 56-68.
• İrioğlu, Z., & Ertekin, E. (2012). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin zihinsel döndürme becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Journal of Educational and Instructional Studies in the World, 75-81.
• Jirout, J. J., & Newcombe, N. S. (2015). Building blocks for developing spatial skills: Evidence from a large, representative US sample. Psychological science, 26(3), 302-310. https://doi.org/10.1177/0956797614563338
• Kaman, Ş., & Bulut, A. (2024). The relationship between students' digital game addiction and their attitudes and habits towards reading. Kastamonu Education Journal. 32(3), 498-505. https://doi.org/10.24106/kefdergi.1525396
• Király, O., Potenza, M. N., Stein, D. J., King, D. L., Hodgins, D. C., Saunders, J. B., ... & Demetrovics, Z. (2020). Preventing problematic internet use during the COVID-19 pandemic: Consensus guidance. Comprehensive psychiatry, 100,152-180. https://doi.org/10.1016/j.comppsych.2020.152180
• Korkmaz, Ö., Korkmaz, Ö. (2019). Ortaokul öğrencilerinin oyun bağımlılık düzeyleri, oyun alışkanlıkları ve tercihleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(3), 798-812. https://doi.org/10.17679/inuefd.505200
• Lin, C. H., & Chen, C. M. (2016). Developing spatial visualization and mental rotation with a digital puzzle game at primary school level. Computers in Human Behavior, 57, 23-30. https://doi.org/10.1016/j.chb.2015.12.026
• Linn, M. C., & Petersen, A. C. (1985). Emergence and characterization of gender differences in spatial abilities: A meta-analysis. Child Development, 56, 1479-1498. https://doi.org/10.2307/1130467
• Lohman, D. F. (1979). Spatial ability: A review and reanalysis of the correlational literature. Tecnical Report No.8, Aptitude Research Project, School of Education, Stanford University.
• Lopez-Fernandez, O., Williams, A. J., Griffiths, M. D., & Kuss, D. J. (2019). Female gaming, gaming addiction, and the role of women within gaming culture: A narrative literature review. Frontiers in psychiatry, 10, 454. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2019.00454
• Lowrie, T., Logan, T., & Hegarty, M. (2019). The influence of spatial visualization training on students’ spatial reasoning and mathematics performance. Journal of Cognition and Development, 20(5), 729-751. https://doi.org/10.1080/15248372.2019.1653298
• Lowrie, T., Logan, T., & Ramful, A. (2016). Spatial Reasoning Influences Students' Performance on Mathematics Tasks. In White, B., Chinnappan, M. & Trenholm, S. (Eds.). Opening up mathematics education research (Proceedings181of the 39th annual conference of the Mathematics Education Research Group of Australasia), pp. 407–414. Adelaide: Merga.
• Lowrie, T., Logan, T., & Ramful, A. (2017). Visuospatial training improves elementary students’ mathematics performance. British Journal of Educational Psychology, 87(2), 170–186. https://doi.org/10.1111/bjep.12142
• Martin-Dorta, N., Sanchez-Berriel, I., Bravo, M., Hernandez, J., Saorin, J. L., & Contero, M. (2014). Virtual blocks: A serious game for spatial ability improvement on mobile devices. Multimedia Tools and Applications, 73(3), 1575-1595. https://doi.org/10.1007/s11042-013-1652-0
• Moreau, D. (2013). Differentiating two-from three-dimensional mental rotation training effects. The Quarterly Journal of Experimental Psychology, 66(7), 1399-1413. https://doi.org/10.1080/17470218.2012.744
• Olkun, S. (2003). Comparing computer versus concrete manipulatives in learning 2D geometry. Journal of Computers in Mathematics and Science Teaching, 22(1), 43-46. https://doi.org/10.1501/0000984
• Prensky, M. (2001). Digital Game-Based Learning. McGraw-Hill.
• Ramful, A., Lowrie, T., & Logan, T. (2017). Measurement of spatial ability: Construction and validation of the spatial reasoning instrument for middle school students. Journal of Psychoeducational Assessment, 35(7), 709-727. https://doi.org/10.1177/0734282916659207
• Sevgi, S., Harput, D., & Bayazıt, İ. (2021). Ortaokul öğrencilerinin uzamsal zekâ becerilerinin cinsiyet, sınıf ve okul açısından incelenmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 558-581. https://doi.org/10.33711/yyuefd.1029079
• Sjölinder, M. (1998). Spatial cognition and environmental descriptions. In N. Dahlbäck (Ed.), Exploring navigation: Towards a framework for design and evaluation of navigation in electronic spaces (pp. 46-58).
• Şahin, C., & Tuğrul, V. M. (2012). İlköğretim öğrencilerinin bilgisayar oyunu bağımlılık düzeylerinin incelenmesi. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 4(3), 115-130.
• Şahin, M., Keskin, S., & Yurdugül, H. (2019). Impact of family support and perception of loneliness on game addiction analysis of a mediation and moderation. International Journal of Game-Based Learning (IJGBL), 9(4), 15-30. https://doi.org/10.4018/IJGBL.2019100102
• Şimşek, E., & Karakuş Yılmaz, T. (2020). Türkiye'de yürütülen dijital oyun bağımlılığı çalışmalarındaki yöntem ve sonuçların sistematik incelemesi. Kastamonu Education Journal, 28(4), 1851-1866. https://doi.org/10.24106/kefdergi.3920
• Talan, T., & Kalınkara, Y. (2020). Ortaokul öğrencilerinin dijital oyun oynama eğilimlerinin ve bilgisayar oyun bağımlılık düzeylerinin incelenmesi: Malatya ili örneği. Journal of Instructional Technologies and Teacher Education, 9(1), 1-13.
• Tam, Y. P., Wong, T. T. Y., & Chan, W. W. L. (2018). The relation between spatial skills and mathematical abilities: The mediating role of mental number line representation. Contemporary Educational Psychology. https://doi.org/10.1016/j.cedpsych.2018.10.007
• Weinstein, A. M. (2010). Computer and video game addiction-a comparison between game users and non-game users. The American journal of drug and alcohol abuse, 36(5), 268-276. https://doi.org/10.3109/00952990.2010.491879
• Westfall, P. H., & Henning, K. S. (2013). Understanding advanced statistical methods (Vol. 543). Boca Raton, FL: CRC Press.
• Yang, J. C., & Chen, S. Y. (2010). Effects of gender differences and spatial abilities within a digital pentominoes game. Computers & Education, 55(3),1220-1233. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2010.05.019
• Yılmaz, S., & Bozyiğit, T. (2023). Farklı dijital oyun bağımlılığı düzeyine sahip çocuklarda görsel uzaysal bilişsel beceriler ve çalışma belleği kapasitesinin karşılaştırılması. Bağımlılık Dergisi, 24(3), 371-380. https://doi.org/10.51982/bagimli.1207764
• You, J. H., Chuang, T. Y., & Chen, W. F. (2008). Enhancing students’ spatial ability by implementing a digital game, Proceedings of the 16th International Conference on Computers in Education, Taipei, Taiwan.