The Relationship Between Family Functioning and The Satisfaction in Marriage of The Parents Who Have Handicapped Children

Year 2017, Volume: 3 Issue: 1, 53 - 69, 28.04.2017

İbrahim Deniz , Levent Göller

Abstract

This research has tree main purposes.
The purposes are to analyse firstly the relationship between family functioning
and the satisfaction in marriage of the parents who have handicapped children,
secondly, whether the levels of satisfaction in marriage of  the underresearched group become different
according to gender or not and thirdly whether the levels of  family functioning of the underresearched
grup become different according to gender or not. In performed scope of
research by relational screening model, Family Assessment Device-FAD (Epstein,
1985) and Family Life Scale-FLC (Tezer, 1986) have been carried out to the 122
families who have handicapped children, being reached by convenience sampling
model. In the direction of  the
research’s first  aim, it is looked by
pearson moment correlational analysis to the relationship between the points
belonging to subscales of FAD problem solving, communication, roles, affective
involvement, affective responsiveness, behavioral control, general family
functioning of the parents having handicapped children and the points of the
FLC, a significant relation betweens satisfaction in marriage and
sub-dimensions of family functioning has been found. In the direction of  the research’s second aim, the difference
between FLC points of the women and men in the underresearched grup has been
viewed by the independent sample t test analysis and it has seen not to be any
difference between satisfaction in marriage of the women and men. As to the
third aim, the difference between the points of the general functioning (GF) of
FAD of the women and men in the underresearched grup has been analyzed by
independent sample t test, it has seen that there is no difference between
points of general function of the women and men. The results  obtained has been discussed by linking the
results of previous research and related literatüre. 

Keywords

Family functioning, satisfaction in marriage, handicapped children

Engelli Çocuğa Sahip Ebeveynlerin Aile İşlevselliği ve Evlilik Doyumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın üç temel amacı bulunmaktadır. Birinci amaç, engelli
çocuğa sahip ebeveynlerin aile işlevselliği ile evlilik doyumları arasındaki
ilişkiyi, ikinci amaç araştırma grubunun evlilik doyumu düzeylerinin cinsiyete
göre farklılaşıp farklılaşmadığını, üçüncü amaç ise araştırma grubunun aile
işlevselliği düzeyinin cinsiyete göre farklılaşıp farklılaşmadığını
incelemektir. İlişkisel tarama modeliyle gerçekleştirilen araştırma kapsamında,
uygun örnekleme yöntemiyle ulaşılan engelli çocuğa sahip 122 ebeveyne Bulut
(1990) tarafından Türkçeye uyarlanan Aile Değerlendirme Ölçeği-ADÖ (Epstein,
1983) ve Evlilik Yaşam Ölçeği-EYÖ (Tezer, 1986) uygulanmıştır. Araştırmanın
birinci amacı doğrultusunda, engelli çocuğa sahip ebeveynlerin ADÖ'nün Problem
Çözme, İletişim, Roller, Duygusal Tepki Verebilme, Gereken İlgiyi Gösterme,
Davranış Kontrolü ve Genel İşlevler alt ölçeklerine ait puanları ile EYÖ
puanları arasındaki ilişkiye, Pearson momentler çarpımı korelasyon analizi ile
bakılmış, evlilik doyumu ile aile işlevselliğinin tüm alt boyutları arasında
anlamlı ilişki olduğu bulunmuştur. Araştırmanın ikinci amacı doğrultusunda
araştırma grubundaki kadın ve erkeklerin EDÖ puanları arasındaki fark bağımsız
gruplar için t testi yöntemiyle incelenmiş, kadın ve erkeklerin evlilik
doyumları arasında bir fark olmadığı görülmüştür. Araştırmanın üçüncü amacı
doğrultusunda ise, araştırma grubundaki kadın ve erkeklerin ADÖ'nün Genel
İşlevler (Gİ) puanları arasındaki fark bağımsız örneklemler için t testi ile
incelenmiş, kadın ve erkeklerin genel işlevsellik düzeyleri arasında bir fark
olmadığı görülmüştür. Elde edilen bulgular, daha önceki araştırma bulguları ve
ilgili alanyazın ile ilişkilendirilerek tartışılmıştır. 

Keywords

Aile işlevselliği, evlilik doyumu, engelli çocuklar

References

• Akandere, M., Acar, M. ve Baştuğ, G. (2009). Zihinsel ve fiziksel engelli çocuğa sahip anne ve babaların yaşam doyumu ve umutsuzluk düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22, 23-32
• Akıncı, G. (2007) Engelli çocuğa sahip olan ve olmayan babaların aile işlevlerini algılamaları ile sosyal uyum düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Akkök, F., Aşkar, P. ve Karancı N. (1992). Özürlü bir çocuğa sahip anne-babalardaki stresin yordanması. Özel Eğitim Dergisi, 1(2), 6-12.
• Aktürk, E.B. (2006). Marital satisfaction in Turkish remarried families: Comparison among marital status, effect of stepchildren, and contributing factors. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Amado, S. (2005) Emotional well-being of first year university student: family functioning and attachment styles. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Altiere, M.J. (2006) Family functioning and copıng behavıors in parents of children with autism. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eastern Michigan University, Department of Psychology, Michigan.
• Arslantürk C.T. (2009). Engelli çocuğa sahip annelerin kendi ebeveynlerinden algıladıkları destek ile ailenin fonksiyonelliği arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi M.Ü. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Beavers, R. ve Hampson, R. (2000). The Beavers System Model of Family Functioning. The Association for Family Therapy 22 128-143.
• Berryman, P.S. (2002). The impact of a congenitally blind child upon family fuctioning and interaction. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Department of Counselor Education, Western Michigan University, Michigan.
• Bircan, G. (2004). Otistik çocuğa sahip ailelerin aile işlevlerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Bulut, I. (1990). Aile Değerlendirme Ölçeği El Kitabı. Ankara: Özgüzeliş
• Bulut, I. (1993). Ruh Hastalığının Aile İşlevlerine Etkisi. Ankara: T.C. Başbakanlık Kadın ve Sosyal Hizmetler Müsteşarlığı.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara:PEGEM.
• Büyüköztürk, Ş., Çokluk, Ö. ve Köklü, N. (2012). Sosyal bilimler için istatistik. Ankara:PEGEM.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F., (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara:PEGEM.
• Boratav, H.B.; Sunar, D., Ataca, B. (2011). Duyguları sergileme kuralları ve bağlamsal belirleyicileri: Türkiye'de üniversite öğrencileri ile yapılan bir araştırma. Türk Psikoloji Dergisi, Aralık 2011, 27 (67), 90-101
• Canbul, S. (1995). İşitme engelli çocuğa sahip ailelerde aile fonksiyonlarının incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Curun, F. (2006). Yüklemeler, iletişim çatışmaları, cinsiyet ve cinsiyet rolü yönelimi ile evlilik doyumu arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Çavuşoğlu, F.N. (2007). Evli çiftlerin kendi aile yapı ve işlevselliklerinin, aile orijinleri ile karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çelimli, Ş. (2009). Comperative study of family functioning process of families with a child with autısm in Turkey and in The United States. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Çelik, D. (2004). İşitme engelli çocuğa sahip olmanın aile işlevlerine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çetin, B.T. (2010). Evlilik doyumunun bazı değişkenlere göre yordanması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Çınar, L. (2008). Evlilik Doyumu: Cinsiyet rolleri ve yardım arama tutumu. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Doğru, S.S.Y. ve Arslan, E. (2006). Zihin ve işitme engelli çocukların ailelerinin kaygı düzeyi ve yaşam kaliteleri yönünden karşılaştırılması. I. Uluslararası Ev Ekonomisi Sürdürülebilirlik, Gelişme ve Yaşam Kalitesi Kongresi 22-24 Mart, Ankara.
• Dyson, L.L. (1996). The experience of families of children with learning disabilities: parental stress, family functioning and sibling self-concept. Journal of Learning Disabilities, 29, No:3 280-286.
• Dyson, L. L. (1997). Fathers and mothers of school age children with developmental disabilities: parental stress , family functioning and social support. American Journal of Mental Retardation, 102(3) 267-279 Editorial:Empirical approaches to family assesment [Editorial*]. 2000. The Association for Family Therapy, 22:121-127
• Epstein, N. ve Bishop, D. (1981). Problem Centered System Therapy of The Family. Journal of Marital and Family Therapy, 7:23-31
• Erden, A.D. (2016). Kendini izleme tarzı, yakın ilişkilerde yaşanan kaygı ve algılanan eş davranışlarının evlilik doyumu üzerine etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Flannery, D.J., Montemayor, R. ve Eberly, M. (1994). The influence of parent negative emotional expression on adolescents perceptions of their relationships with their parents. Personal Relationships, 1, 259-274
• Gladding, S. T. (1998). Family Therapy: history, theory and practice. New Jersey: Prentice-Hall
• Güler, A. (2010) Engelli çocuğa sahip ebeveynlerin evlilik doyumlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Güngör, H.C. (2007). Evlilik doyumunu açıklamaya yönelik bir model geliştirme. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Güven, N. (2005). İlişkiler ile ilgili bilişsel çarpıtmalar ve evlilikte problem çözme becerilerinin evlilik doyumuyla ilişkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Güven, T. (2010). şler arası şiddete yönelik nedensellik-sorumluluk yüklemeleri ve evlilik doyumu. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Petrocelli, J. V., Calhoun, G. B., & Glaser, B. A. (2003). The role of general family functioning in the quality of the mother-daughter relationship of female African-American juvenile offenders. Journal of Black Psychology, 29(4), 378-392.
• Sarıhan, C.Ö. (2007). Engelli çocuğa sahip olan ve olmayan annelerin aile işlevlerini algılamaları ile yalnızlık düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Sanders, J.L., Morgan, S.B. (1997). Family stress and adjustment as perceived by parents of children with autism or down syndrome: implication for intervention. Child&Behavior Therapy, 19:4, 15-32
• Saydam B. R., Gençöz, S.T. (2005). Aile ilişkileri, ebeveynin çocuk yetiştirme tutumu ve kendilik değerinin gençler tarafından belirtilen davranış problemleri ile olan ilişkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 20 (55), 61-74.
• Sgandurra, C.A. The relationship between family functioning and sibling adjustment in families with a child with a developmental disabilities. Yayınlanmamış Doktora Tezi, The Graduate faculty in Educational Psychology, The City University of New York, New York.
• Headman, N.C. (2003). The role of family functioning in treatment engagement and posttreatment delinquency involvement. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Florida State University, College of Human Science, Tallahassee.
• Hünler, O.S. (2002). The effect of religiousness on marital satisfaction and the madiator role of perceived marital problem solving abilities between abilities between religiousness and marital satisfaction relationship. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Sun, Stephen Yu-Kit; Sıu-Kau Cheung (1997). Family functioning, social support to families, and symptom remittance of schizophrenia. Hong Kong Journal of Psychiatry, 7(2), 19-25.
• Kadučáková, H. Impact of Handicapped Child Care for Family Functioning. The Journal of Neurological and Neurosurgical Nursing, 4(4), 158-161.
• Kalyencioğlu, H.D. (2007). Uyum düzeyi düşük olan ve olmayan lise öğrencilerinin aile işlevi algıları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Kaplan, K. (2016). vli bireylerde toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumların, evlilik doyumuna ve psikolojik iyi oluş durumuna etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kaytez, N., Durualp, E. ve Kadan, G. (2015). Engelli çocuğu olan ailelerin gereksinimlerinin ve stres düzeyinin incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 197-2014.
• Kazak, A E (1986) Families with physically handicapped children social ecology and family systems. Family Process, 25, 265-281
• Kervancıoğlu, H. (2016). İlişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmaların evlilik doyumunu yordama gücü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Keskin, G., Bilge, A., engin, E. ve Dülgerler, Ş.(2010). Zihinsel engelli çocuğu olan anne-babaların kaygı, anne-baba tutumları ve başa çıkma stratejileri açısından değerlendirilmesi. Anatolian Journal of Psychiatry, 11, 30-37
• Koçkan, S.Y. (2015). Evli çiftlerde otomatik düşüncelerin ve bilişsel çarpıtmaların evlilik doyumuna etkisinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Üskidar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Köksal, G. ve Kabasakal, Z. (2012). Zihinsel engelli çocukları olan ebeveynlerin yaşamlarında algıladıkları stresi yordayan faktörlerin incelenmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 71-91.
• King, L.A. ve Emmons, R.A. (1990). Conflict over emotional expression: Psychological and physical correlates. Journal of Personality and Social Psychology, 58(5): 864-877
• King, L.A. ve Emmons, R.A. (1991). Psychological, physical and interpersonal correlates of emotional expressiveness, conflict and control. European Journal of Personality, 5:131-150
• Leech, N.L., Barret, K.C. ve Morgan, G.A. (2015). IBM SPSS for intermediate statistics. New York: Routledge.
• Mahoney,G., O'Sullivan, P., and Robinson, C. (1992). The family environments of children with disabilities: diverse but not so different. Topics in Early Childhood Special Education 12(3), 386-402.
• Miller, I., Epstein, N., Bishop, D. ve Keitner, G. (1985). The McMaster Family Assessment Device:Reliability and validity. Journal of Marital and Family Therapy, 144:144-150
• Miller, I.W., Keitner, G.I., Whisman, M.A., Ryan, C.E., Epstein, N.B., Bishop, D. (1992). Depressed patients with dysfunctional families: Description and course of illness. Journal of Abnormal Psychology, 101(4) 637-636.
• Miller, I.W.; Christine, E.R.; Gabor,I.K. Bishop, D.; Epstein, N.B. (2000) the McMaster Approach to Families: Theory, assesment, treatment and research. Journal of family Therapy, 22, 168-189
• Nadir, U. (2010). Examınation of the roles of family functioning, coping styles and basic personality characteristics on depression and anxıety symptoms of mothers. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Nazlı, S. (2009). Aile Danışmanlığı (5. Baskı). Ankara: Anı
• Roberts, C. S., ve Feetham, S. L. (1982). Assessing family functioning across three areas of relationships. Nursing Research, 31(4), 231-235.
• Risdal, D. ve Singer, G.H.S. (2004). Marital Adjustment in parents of children with disabilities: a historical review and meta analysis. Research and practice for persons with severe disabilities, 29(2), 95-103
• Shakhmalian, T. How does a child's autism influence parents' marital satisfaction? An exploratory study. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Alliant International University, College of Arts and Sciences, San Diego.
• Temel, E.D. (2013). Mediating role of marital satisfaction in the types of infidelity-forgiveness, trait positive affect-forgiveness and coping-forgiveness relationships in married men and women. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Tezer, E. (1986). Evli esler arasındaki çatısma davranısları: algılama ve doyum. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Tabachnick, B.G. ve Fidel, L.S. (2013). Using multivariate statistics. Boston: Pearson.
• Tarter, L. (2012). Family functioning and coping styles: A parents perpective of raising a child with autism. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Alliant International University, California School of Professional Psychology, San Diego.
• Tunalı, B., ve Power, T. G. (1993). Creating satisfaction: a psychological perspective on stress and coping in families of handicapped children. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 34(6), 945-957.
• Tunalı, B., ve Power, T. G. (1993). Coping by redefinition: cognitive appraisal in mothers of children with autism and children without autism. Journal of Autism and developmental disorders, 32(1)
• Toly, V.A.B. (2009). Normalization and family functioning in families with a child who is technology dependent. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Case Western Reserve University, Frances Payne Bolton School of Nursing, Cleveland, Ohio.
• Üncü, S. (2007). Duygusal zeka ve evlilik doyumu ilişkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Orlando, R. (2002). The Beavers System Model and the relationship between family competency and team effectiveness in self managed family work teams. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Seton Hall University, New Jersey.
• Özşenol, F., Işıkhan, V., Ünay, B., Aydın, H.İ., Akın, R., Gökçay, E. (2003). Engelli çocuğa sahip ailelerin aile işlevlerinin değerlendirilmesi. Gülhane Tıp Dergisi, 45 (2):156-164
• Vliem, S.J. (2009). Adolescent coping and family functioning in the family of a child with autism. Yayınlanmamış Doktora Tezi, The University of Michigan, Michigan.
• Weber, P.H. (2011). A comparison of parental stress and marital/couple satisfaction as reported by parents raising children diagnosed with pervasive developmental disorder: An onlıne mıxed methods study. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Texas Woman's University, College Of Professional Education, Texas.
• Yalçın, S.B. (2010). Üniversite öğrencilerinin duygularını ifade edebilmelerinin aleksitimi ve psikolojik ihtiyaçlarına göre incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Zeytinoğlu, E. (2013). Evli bireylerin benlik saygısı, kıskançlık düzeyi, evlilikteki çatışmalar ve evlilik doyumu arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.