ÜLKELERİN ENDÜSTRİ 4.0 SEVİYESİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA DÜZEYLERİNE ETKİSİNİN ANALİZİ

Yıl 2020, Cilt: 31 , 44 - 58, 15.03.2020

Merve Doğruel Anuşlu , Seniye Ümit Fırat

Öz

Teknoloji,
inovasyon ve bilgi kavramlarının Endüstri 4.0 evriminin en önemli
tetikleyicileri ve aktörleri olduğu bilinmektedir. Ülkelerin Endüstri 4.0
yolculuğundan kaçınması mümkün değildir; bu nedenle ülkelerin rekabet
edebilmesi için, Endüstri 4.0’ın temel özelliği olan insanlar-makineler-ürünler
arasında gerçek zamanlı iletişimler ile esnek, müşteri taleplerine özel,
dijitalleştirilmiş akıllı imalat modelleri uygulayarak üretim yapması
gerekmektedir. Endüstri 4.0’ın sağladığı pek çok avantaj olmakla birlikte, bazı
dezavantajları da tartışılmaktadır. Endüstri 4.0’ın avantajlarından en üst
seviyede yararlanmak, dezavantajlarından ise en az etkilenmek için; ekonomik,
sosyal ve çevresel boyutlar kapsamında sürdürülebilirlik yaklaşımları ile
değerlendirilmesinin gerektiği, akademik literatürde ve uluslararası
kuruluşların raporlarında belirtilmektedir. Bu çalışmada Endüstri 4.0
aktörlerinin ve araçlarının, sürdürülebilir kalkınma ve çevresel performanslar
üzerindeki etkilerinin belirlenmesi hedeflenmiştir. Bu amaçla uluslararası
kuruluşların yayınladığı ve ülkelerin yol haritalarını belirlemesinde baskıcı
bir rehber olan küresel endekslerin göstergeleri, etkileyen ve etkilenen
değişkenler olarak kullanılmıştır. Endüstri 4.0’ı temsilen “Küresel İnovasyon
Endeksi”, sürdürülebilir kalkınmayı temsilen ise “Sürdürülebilir Kalkınma
Amaçları” ve “Çevresel Performans Endeksi” belirlenmiştir. Analiz için,
endekslerde yer alan 116 ülkenin 2018 yılına ait veri seti kullanılmıştır. 17
Sürdürülebilir Kalkınma Amacı, Faktör Analizi ile boyut indirgenerek analize
dahil edilmiştir. Regresyon Analizi ile inovasyonun, sürdürülebilir kalkınma ve
çevresel performans üzerindeki etkilerini gösteren çeşitli modeller
kurulmuştur. Elde edilen anlamlı modeller literatür ile karşılaştırmalı olarak
yorumlanmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Çevresel Performans Endeksi (ÇPE), Endüstri 4.0, Küresel İnovasyon Endeksi (KİE), Regresyon Analizi, Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA’lar)

Destekleyen Kurum

İstanbul Gedik Üniversitesi - BAP

Teşekkür

Bu çalışma, İstanbul Gedik Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından desteklenmiştir.

Kaynakça

• Akpulat, F. (2019). Sürdürülebilirlik kavramına farklı yaklaşımlar: Üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma. (Yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Aznar- Sa ́nchez, J. A., Velasco-Mun ̃oz, J. F., Belmonte-Uren ̃a, L. J. & Manzano-Agugliaro, F. (2019). Innovation and technology for sustainable mining activity: A worldwide research assessment. Journal of Cleaner Production, 221, 38-54. Doi: https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2019.02.243
• Bilgili M. Y. (2017). Ekonomik, ekolojik ve sosyal boyutlarıyla sürdürülebilir kalkınma. Uluslararası Sosyal Araştırma Dergisi, 10(49), 559-569.
• Baidoc, D. & Bacali, L. (2017). Impact of innovation on sustainable development of organizations. Review of Applied Socio- Economic Research, 14(2), 5-18.
• Chen, J., Yin, X. & Mei, L. (2018). Holistic ınnovation: An emerging ınnovation paradigm. International Journal of Innovation Studies, 2, 1-13. Doi: https://doi.org/10.1016/j.ijis.2018.02.001
• Cornell University, INSEAD & WIPO. (2018). The Global Innovation Index 2018: Energizing the World with Innovation. Ithaca, Fontainebleau, and Geneva.
• Dogan, E. & Seker, F. (2016). Determinants of CO2 emissions in the European Union: The role of renewable and non-renewable energy. Renewable Energy, 94, 429-439. Doi: http://dx.doi.org/10.1016/j.renene.2016.03.078
• Doğruel Anuşlu, M. & Fırat, S. Ü. (2019a). Clustering analysis application on Industry 4.0-driven global indexes. Procedia Computer Science, 158, 145-152. Doi: http://dx.doi.org/ 10.1016/j.procs.2019.09.037
• Doğruel Anuşlu, M. ve Fırat, S. Ü. (2019b). Endüstri 4.0 ve sürdürülebilirlik etkileşimi: Küresel endesklerle değerlendirmeler. İçinde E. S. Bayrak Meydanoğlu, M. Klein, ve D. Kurt (Edler). Dijital dönüşüm trendleri (ss 56-100). Vefa, İstanbul: Filiz Kitapevi.
• Edwards-Schachter, M. (2018). The nature and variety of innovation. International Journal of Innovation Studies, 2, 65-79. Doi: https://doi.org/10.1016/j.ijis.2018.08.004
• Feil, A. A. & Schreiber, D. (2017). Sustainability and sustainable development: unraveling overlays and scope of their meanings. CADERNOS EBAPE.BR, 14(3), 667-681. Doi: http://dx.doi.org/10.1590/1679-395157473
• Ferna ́andez, Y. F., Lo ́pez, M. A. F. & Blanco, B. O. (2018). Innovation for sustainability: The impact of R&D spending on CO2 emissions. Journal of Cleaner Production, 172, 3459-3467. Doi: https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2017.11.001
• Fırat, O. Z. ve Fırat, S. Ü. (2017a). Endüstri 4.0 yolculuğunda trendler ve robotlar. Istanbul University Journal of the School of Business, 46-2, 211-223. Doi: DOI: 10.5152/iujsb.2017.005
• Fırat, S. Ü. O. ve Fırat, O. Z. (2017b) Dördüncü Sanayi Devriminde riskler robotlar ve yapay zekanın yönetişim sorunları. (2019, Kasım 5). Global Sanayici Dergisi. Alındığı yer: http://www.sanayicidergisi.com.tr/dorduncu-sanayi-devriminde-riskler-robotlar-ve-yapay-zekanin-yonetisim-sorunlari-makale,644.html
• Fırat, S. Ü., Yurtsever, Ö., İleri, Ç. ve Kıvılcım, İ. (2017). Sürdürülebilir Bir Dünyaya Doğru: Küresel Gündem ve Türkiye. İstanbul: İktisadi Kalkınma Vakfı.
• Fırat, S. Ü. O., Yurtsever, Ö. ve Bilsel, M. (2015). Taşıtlarda Enerji Verimliliği. İstanbul: İş Dünyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği (SKD Derneği).
• Hermann, M., Pentek, T. & Otto, B. (2015). Design principles for Industrie 4.0 scenarios: A literature review. (Working Paper, No. 01). (2019, Kasım 12). Technische Universität Dortmund. Alındığı yer: https://www.researchgate.net/publication/307864150_Design_Principles_for_Industrie_40_Scenarios_A_Literature_Review
• Kamble, S. S., Gunasekaran, A. & Gawankar, S. A. (2018). Sustainable Industry 4.0 framework: A systematic literature review identifying the current trends and future perspectives. Process Safety and Environmental Protection, 117, 408-425. Doi: https://doi.org/10.1016/j.psep.2018.05.009
• Morrar, R., Arman, H. & Mousa, S. (2017). The fourth industrial revolution (Industry 4.0):A social innovation perspective. Technology Innovation Management Review, 7(11), 12-20.
• Organisation For Economic Co-operation and Development (OECD). (2005). Oslo Manual: Guidelines for collecting and interpreting innovation data (3rd ed.). Paris, France: OECD Publishing.
• World Commission on Environment and Development (WCED). (1987). Our Common Future. (2019, Kasım 1). Erişim adresi: http://www.un-documents.net/our-common-future.pdf
• World Economic Forum, INSEAD & Cornell University. (2016). The Global Information Technology Report 2016: Innovating in the Digital Economy. Geneva, Fontainebleau ve Ithaca.
• Sabancı Üniversitesi. (2017). Sanayide Dijitalleme Stratejileri Çalıştayı. (2019, Kasım 6). http://research.sabanciuniv.edu/34507/1/Taslak_Rapor_v3.pdf
• Sachs, J., Schmidt-Traub, G., Kroll, C., Lafortune, G. & Fuller, G. (2018): SDG Index and Dashboards Report 2018. New York: Bertelsmann Stiftung and Sustainable Development Solutions Network (SDSN).
• Silvestre, B. S. & Ti ̂rca ̌, D. M. (2019). Innovations for sustainable development: Moving toward a sustainable future. Journal of Cleaner Production, 208, 325-332. Doi: https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2018.09.244
• Stock, T., Obenaus, M., Kunz, S. & Kohl, H. (2018). Industry 4.0 as enabler for a sustainable development: A qualitativeassessment of its ecological and social potential. Process Safety and Environmental Protection, 118, 254-267. Doi: https://doi.org/10.1016/j.psep.2018.06.026
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2019). Sürdürülebilir Kalkınma Türkiye. (2019, Kasım 2). Erişim adresi: http://www.surdurulebilirkalkinma.gov.tr/
• Tıraş, H. (2012). Sürdürülebilir kalkınma ve çevre: teorik bir inceleme. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), 57-73.
• Waibel, M. W., Steenkamp, L. P., Moloko, N. & Oosthuizen, G. A. (2017). Investigating the effects of Smart Production Systems on sustainability elements. Procedia Manufacturing, 8, 731-737. Doi: https://doi.org/10.1016/j.promfg.2017.02.094
• Wendling, Z.A., Emerson, J. W., Esty, D. C., Levy, M. A., de Sherbinin, A. et al. (2018). 2018 Environmental Performance Index. New Haven, CT: Yale Center for Environmental Law & Policy. https://epi.yale.edu/
• Young, S. T. & Dhanda, K. K. (2013). Sustainability: Essentials for business. USA: Sage.