BİR SALÇA KONSERVELEME TESİSİNDE POKA-YOKE İLE HATA ÖNLEME UYGULAMASI

Yıl 2023, Cilt: 34 Sayı: 2, 161 - 183, 31.08.2023

İhsan Erozan , Hümeyra Uygar

https://doi.org/10.46465/endustrimuhendisligi.1232501

Öz

Günümüzde insansız sistemlerin Sanayi 4.0 ile yaygınlaşmasına rağmen halen emek yoğun çalışan birçok üretim sisteminin mevcut olduğu görülmektedir. Bu noktada poka-yoke, emek yoğun çalışan işgücünün hata yapmasını engelleyen ve hataların oluşmadan önlenmesini sağlayan bir yalın üretim aracı olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada, bir salça konserveleme tesisinde üretimin son aşamalarından biri olan konserveye tarih basımı işlemindeki insan kaynaklı bir hata poka-yoke çalışması ile önlenmeye çalışılmıştır. Yapılan analiz ile işyeri düzeninin ve ürünü banda yerleştirme metodunun hatanın ana kaynağı olduğu tespit edilmiştir. Geliştirilen poka-yoke sistemi ile belirlenen hatalar oldukça azaltılmıştır. Ayrıca yapılan iş yeri düzenleme çalışması ile hem hatalara neden olabilecek operatör duruşu ve istasyon pozisyonu düzeltilmiş hem de çalışanın daha ergonomik çalışması sağlanmıştır. Çalışma sonucunda zaman ve maliyet avantajları elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Poka-yoke, üretim sistemi, hata önleme, ergonomi

MISTAKE PROOF PRACTICE WITH POKA YOKE IN A TOMATO PASTE CANNING FACILITY

Öz

Although nowadays unmanned systems have become widespread with Industry 4.0, it is seen that there are still many labour-intensive production systems. At this point, poka-yoke emerges as a lean production tool that prevents the labour-intensive workforce from making mistakes and ensures that mistakes are prevented before they occur. In this study, a human-induced error in printing the date on the can, one of the last stages of production in a tomato paste canning facility, was tried to be prevented by the poka-yoke study. The performed analysis has determined that the workplace layout and the method of placing the products on the belt are the main reasons for the error. The errors by the developed poka-yoke system have been considerably reduced. In addition, with the reorganization of the workplace, the operator's posture and the station position that could cause errors were fixed, and an employee was enabled to work more ergonomically. As a result of the study, some time and cost advantages were achieved.

Anahtar Kelimeler

Poka-yoke, üretim sistemi, hata önleme, ergonomi

Kaynakça

• Aguirre-López, M. A., Almaguer, F., Díaz-Hernández, O., Escalera Santos, G. J. ve Morales-Castillo, J. (2019). On continuous inkjet systems: a printer driver for expiry date labels on cylindrical surfaces, Advances in Computational Mathematics, 45(4), 2019-2028. Doi: https://doi.org/10.1007/s10444-019-09682-0
• Al-Araidah, O., Jaradat, M. A. K. ve Batayneh, W. (2010). Using a fuzzy Poka-Yoke based controller to restrain emissions in naturally ventilated environments. Expert Systems with Applications, 37(7), 4787-4795. Doi: https://doi.org/10.1016/j.eswa.2009.12.037
• Al Ayyubi, M. C., Mahmudah, H., Saleh, A. ve Rachmadi, R. R. (2020). Implementation of Poka-Yoke system to prevent human error in material preparation for industry. In 2020 International Seminar on Intelligent Technology and Its Applications (ISITIA), 273-278. Doi: https://doi.org/10.1109/ISITIA49792.2020.9163707
• Arslandere, M. ve Tekin, M. (2017). Üretimde hata önleme aracı olarak Poka-Yoke sistemi ve bir uygulama örneği. Kesit Akademi Dergisi, (11), 339-350. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/kesitakademi/issue/59833/864527
• Bâldea, M., Bălteanu, A. ve Istrate, M. (2017). On the quality control of the fuel filler flap lining mark, Fiability & Durability/Fiabilitate si Durabilitate, 1, 171-177.
• Berber, G. ve Deste, M. (2021). Bir gıda işletmesinde süreç iyileştirme uygulaması: dondurma fabrikası örneği. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(3), 53-72. Doi: https://doi.org/10.53443/anadoluibfd.959147
• Biswas, S. ve Chakraborty, A. (2016). Using Poka-Yoke for the development of SMEs, American Journal of Engineering Research (AJER), 5(9), 15-18. Erişim Adresi: https://www.ajer.org/papers/v5(09)/C0509015018.pdf
• Çelik, H. (2020). Süreç hatalarının önlenmesi ile toplam ekipman etkinliğinin artırılması: Poka Yoke metodolojisi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(5), 544-565. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ asead/issue/54658/713485
• Özçelik, T. Ö. ve Cinoğlu, F. (2013). Yalın felsefe ve bir otomotiv yan sanayi uygulaması. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 12(23), 79-101. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ticaretfbd/issue/21363/229155
• Ersöz, T., Sarız, K. ve Ersöz, F. (2020). Demir-çelik üretim hattında yalın üretim, Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 8(1), 801-826. Doi: https://doi.org/10.29130/dubited.571724
• Evans, J. R. ve Lindsay, W. M. (2002). The management and control of quality. Cincinnati, Ohio: South-western College Publishing.
• Gygi, C., Decarlo, N. ve Williams, B. (2005). Six sigma for dummies. Indianapolis, Indiana: Wiley Publishing. Hoyur, G. (2001). Sıfır hata ve hata önleme tekniği olarak Poke-Yoke. (Endüstri Mühendisliği Proje 1). Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Ing Yi, L. ve Mohd Yusof, S. (2018). Product quality improvement through Poka Yoke technique, Jurnal Mekanikal, 23(1), 74-82. Erişim Adresi: https://jurnalmekanikal.utm.my/index.php/jurnalmekanikal/article/view/170
• Kayacık, S. (2010). Yalın altı sigma metodolojisi ve tekstil sektöründe bir uygulama (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Kumar, G. P. ve Prasad, P. B. (2014). Machine vision based quality control: importance in pharmaceutical Industry, International Conference on Information and Communication Technologies (ICICT-2014), 8, 30-35. Erişim Adresi: https://research.ijcaonline.org/icict/number8/icict1491.pdf
• Parıltı, N. (2003). Müşteri memnuniyetinin sağlanmasında hatasız üretim aracı: poka yoke. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(1), 143-152. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/gaziuiibfd/issue/ 28346/301319
• Pekin, E. ve Çil, İ. (2015). Kauçuk sektörü Poka-Yoke uygulaması, Sakarya University Journal of Science, 19(2), 163-170. Doi: https://doi.org/10.16984/saufenbilder.19905
• Saurin, T. A., Ribeiro, J. L. D. ve Vidor, G. (2012). A framework for assessing Poka-Yoke devices, Journal of Manufacturing Systems, 31(3), 358-366. Doi: https://doi.org/10.1016/j.jmsy.2012.04.001
• Shingo S. (1988). Zero quality control: source inspection and the Poka-Yoke system. Boca Raton, Florida: Productivity Press Inc.
• Shingo, S. (1997). Mistake-proofing for operators the zqc system. Oregon, Portland: Productivity Press Inc. Skotnicka-Zasadzień, B. (2020). Quality aspects of improving the production process effectiveness by eliminating critical defects. Scientific Papers of the Silesian University of Technology. Organization and Management Series, 144, 439-447. Doi: https://doi.org/10.29119/1641-3466.2020.144.36
• Syarifuddin, S. ve Sofyan, D. K. (2016). Analisis biaya kehilangan (loss cost) darı produk air minum dalam kemasan (amdk) menggunakan metode Poka Yoke, Jurnal Optimalisasi, 2(3), 238-252. Erişim Adresi: http://jurnal.utu.ac.id/joptimalisasi/article/view/209
• Thareja, P. (2016). Poka Yoke: Poking into Mistakes for Total Quality!. OmniScience: A Multi-disciplinary Journal, 6(2), 1-8. Erişim Adresi: https://www.stmjournals.com/index.php?journal=OSMJ&page=article&op=view&path%5B%5D=7725
• Türkan, T. ve Görener, A. (2017). Süreç iyileştirme: vasıflı çelik üretim sektöründe bir uygulama, Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4 (2), 23-40. Doi: https://doi.org/10.17541/optimum.282050
• Yaylagül, F. (2021). Hata Önlemede Poka Yoke Yöntemi: İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından Bir İşletme Uygulaması (Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
• Zerenler, M. ve Karaboğa, K. (2014). Müşteri memnuniyetinin sağlanmasında hataların önlenmesine yönelik üretim odaklı bir bakış açısı: poka-yoke sistemleri, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (31.1), 263-275. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/susbed/issue/61810/924778
• Zhang, A. (2014). Quality improvement through Poka-Yoke: from engineering design to information system design. International Journal of Six Sigma and Competitive Advantage, 8(2), 147-159. Doi: https://doi.org/10.1504/IJSSCA.2014.064260