Müziksel İşitme Eğitiminde Kullanılan İşbirlikli Öğrenme Yönteminin Öğrenci Kaygı ve Başarısına Etkisi

Year 2018, Volume: 9 Issue: 4, 356 - 375, 28.12.2018

Gökhan Ozturk , Nesrin Kalyoncu

https://doi.org/10.21031/epod.411010

Cited By: 5

Abstract

Müziksel işitme eğitimi derslerinde yaşanabilecek kaygı; müziksel işitme
becerilerinin kazanımını, etkili biçimde kullanımını ve değerlendirme sürecini
olumsuz yönde etkileyebilen önemli bir psikolojik faktördür. Bu çalışmada,
‘İşbirlikli Öğrenme Yöntemi’nin müziksel işitme dersinde yaşanan genel kaygıya,
ders başarısına ve sınava ilişkin durumluk kaygıya etkisinin olup olmadığı
araştırılmıştır. Çalışma, ön-test ve son-test
kontrol gruplu deneysel desende yürütülmüş ve deneysel işlemler sekiz hafta
sürmüştür. Araştırma, 2010-2011 Eğitim-Öğretim
Yılı Bahar Dönemi’nde, Batı
Karadeniz Bölgesi’nde bulunan bir üniversitenin Müzik Öğretmenliği Lisans
Programı’na kayıtlı ve Müziksel İşitme Okuma Yazma-IV (MİOY-IV) dersini alan 37
öğrenciyle [(n_d=19), (n_k=18)] gerçekleştirilmiştir.
Deney ve kontrol grupları, öğrencilerin daha önce üç dönem boyunca aldıkları
MİOY derslerindeki not ortalamaları ve cinsiyet değişkeni gözetilerek
denkleştirilmiştir. Dersler; deney grubunda ‘İşbirlikli Öğrenme Yöntemi’,
kontrol grubunda ise ‘Sunuş Yoluyla Öğretim’ merkeze alınarak işlenmiştir.
Veriler; araştırmacılar tarafından geliştirilen ‘MİOY
Dersi Kaygı Ölçeği’, ‘Müzik Teorisi Testi’, ‘Müziksel Yazma (Dikte) Testi’ yanı
sıra Spielberger ve arkadaşları tarafından geliştirilen ‘Durumluk Kaygı Ölçeği’
kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizi için ilişkili ve ilişkisiz örneklem
t-testi uygulanmıştır. Analizler; ‘İşbirlikli Öğrenme Yöntemi’nin, Müzik
Teorisi ve Müziksel Yazma (Dikte) başarısının artmasında ve sınava ilişkin
durumluk kaygının azalmasında etkili olmadığını göstermiştir. Buna karşın, MİOY
dersine yönelik genel kaygının azalmasında istatistiksel açıdan anlamlı fark
yaratacak şekilde etkili olmuştur.

Keywords

Müziksel işitme dersi, işbirlikli öğrenme yöntemi, ders başarısı, ders kaygısı, durumluk kaygı/sınav kaygısı

The Effect of Cooperative Learning on Students’ Anxiety and Achievement in Musical Ear Training Lessons

Abstract

Anxiety that can be experienced in musical ear training lessons is a significant psychological factor that can negatively affect the acquisition of aural skills, their effective application and evaluation process as well. This study looks into the influence of ‘Cooperative Learning Method’ on anxiety in musical ear training classes, on student achievement and exam anxiety/state anxiety. The study was designed, and conducted as an experiment with a pre-test and post-test control group, and the experimental procedures were completed in eight weeks. The study was carried out with thirty seven students [(n_e=19), (n_c=18)], who were taking Musical Ear Training-IV (MET-IV) lesson in the spring semester of 2010-2011 academic year in the Music Teacher Training Bachelor Program of a university in West Black Sea Region in Turkey. Experiment and control groups were equilibrated by taking into account the grade means in the MET courses that students had taken for the previous three semesters, and the gender aspect. The lessons in the experimental group have been taught mainly through ‘Cooperative Learning Method’, while mainly through ‘Expository Teaching Approach’ in the control group. Research data were collected by means of ‘MET Lesson Anxiety Scale’, ‘Music Theory Test’, and ‘Musical Writing (Dictation) Test’ tools, which have been developed by the researchers, and by means of ‘State Anxiety Scale’ tool developed by Spielberger et al. The collected data were analysed using dependent samples t-test and independent samples t-test. According to the results, Cooperative Learning has shown no significant effect on the achievement in music theory and in musical writing, and likewise on exam anxiety/state anxiety. However, the results show a significant positive effect of Cooperative Learning on lesson anxiety in musical ear training classes.

Keywords

Musical ear training lesson, cooperative learning method, lesson success, lesson/class anxiety, state anxiety/exam anxiety

References

• Açıkgöz, K. Ü. (1992). İşbirlikli öğrenme: Kuram araştırma uygulama. Malatya: Uğurel Matbaası.
• Alkan, V. (2011). Etkili matematik öğretiminin gerçekleştirilmesindeki engellerden biri: Kaygı ve nedenleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 89-107.
• Awan, R. N., Azher, M., Anwar, M. N. & Naz, A. (2010). An investigation of foreign language classroom anxiety and its relationship with students’ achievement. Journal of College Teaching and Learning, 7(11), 33-40.
• Aydoğan, S. (1998). Müzik öğretmeni yetiştiren kurumlarda müziksel işitme okuma öğretimi (Doctoral Dissertation, Gazi University, Ankara).
• Bacanlı, H. (2011). Eğitim psikolojisi (16th Edition). Ankara: Pegem Akademi.
• Baloche, L. & DeLorenzo, L. C. (1994). Cooperative learning making music together. General Music Today, 8(1), 9-12. DOI: 10.1177/104837139400800103
• Başoğlu S. T. (2007) Sınav kaygısı ile özgüven arasındaki ilişkinin erinlik döneminde incelenmesi (Master Thesis, Maltepe University, İstanbul). Retrieved from http://tez2.yok.gov.tr/
• Batton, M. (2010). The effect of cooperative groups on math anxiety (Doctoral Dissertation). Available from ProOuest Dissertations and Theses database (UMI No. 3427021).
• Bekdemir, B. (2007). İlköğretim matematik öğretmen adaylarındaki matematik kaygısının nedenleri ve azaltılması için öneriler (Erzincan eğitim fakültesi örneği). Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 131-144.
• Berry, W. (2008). Surviving lecture: A pedagogical alternative. College Teaching, 56(3), 149-153.
• Bilen, S. (1995). İşbirlikli öğrenmenin müzik öğretimi ve güdüsel süreçler üzerindeki etkileri (Doctoral Dissertation, Dokuz Eylül University, İzmir). Retrieved from http://tez2.yok.gov.tr/
• Birenbaum, M. & Pinku, P. (1997). Effects of test anxiety, information organization, and testing situation on performance on two test formats. Contemporary Educational Psychology, 22(1), 23-38.
• Bozanoğlu, İ. (2004). Bilişsel davranışçı yaklaşıma dayalı grup rehberliğinin akademik risk altındaki öğrencilerin akademik alandaki güdülenme, benlik saygısı, başarı ve sınav kaygısı düzeylerine etkisi (Doctoral Dissertation, Ankara University, Ankara). Retrieved from http://tez2.yok.gov.tr/
• Brink, E. R. (1980). A cognitive approach to the teaching of aural skills viewed as applied music theory (Doctoral Dissertation). Available from ProOuest Dissertations and Theses database (UMI No. 8026770).
• Canakay, E. U. (2007). Aktif öğrenmenin müzik teorisi dersine ilişkin akademik başarı, tutum, özyeterlik algısı ve yüklemeler üzerindeki etkileri (Doctoral Dissertation, Dokuz Eylül University, İzmir). Retrieved from http://tez2.yok.gov.tr/
• Carlson, N. R. & Buskist, W. (1997). Psychology: The science of behavior (5th Edition). Boston: Allyn and Bacon.
• Ceyhan, E. & Namlu A. G. (2000). Bilgisayar kaygısı ölçeği (BKÖ): Geçerlik ve güvenirlik. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 77-93.
• Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2nd Edition). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
• Cornacchio, R. A. (2008). Effect of cooperative learning on music composition, interactions, and acceptance in elementary school music classrooms (Doctoral Dissertation). Available from ProOuest Dissertations and Theses database (UMI No. 3325655).
• Courtney, D. P., Courtney, M. & Nicholson, D. (1992, November). The effect of cooperative learning as an instructional practice at the college level. Paper presented at the annual meeting of The Mid-South Educational Research Association, Knoxville, Tennessee.
• Covington, K. (1992). An alternative approach to aural training. Journal of Music Theory Pedagogy, 6, 5-18.
• Culler, R. E. & Holahan, C. J. (1980). Test anxiety and academic performance: The effects of study-related behaviors. Journal of Educational Psychology, 72(1), 16-20.
• Dağ, İ. (1999). Psikolojinin ışığında kaygı. Doğu Batı Düşünce Dergisi (4th Edition), 6, 181-190.
• Daneshamooz, S. & Alamolhodaei, H. (2012). Cooperative learning and academic hardiness on students’ mathematical performance with different levels of mathematics anxiety. Educational Research, 3(3), 270-276.
• De Larminat, V. (2008). Gehörbildung zwischen französischer und deutscher tradition. Versuch einer synthese. Zeitschrift der Gesellschaft für Musiktheorie, 5(1), 121-162. DOI:10.31751/358
• Di Natale, J. J. & Russel, G. S. (1995). Cooperative learning for better performance. Music Educators Journal, 82(2), 26-28. DOI:10.2307/3398865
• Djordjevic, S. A. (2007). Student perceptions of cooperative learning in instrumental music (Master Thesis). Available from ProOuest Dissertations and Theses database (UMI No. 1456226).
• Doğan, A. A. & Baş, M. (2003). Beden eğitimi ve spor bölümü öğrencilerinin durumluk kaygı düzeyleri ile başarıları arasındaki ilişki. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(3), 1-5.
• Dunlap, M. P. (1989). The effects of singing and solmization training on the musical achievement of beginning fifth-grade instrumental students (Doctoral Dissertation). Available from ProOuest Dissertations and Theses database (UMI No. 9013890).
• Dürü, Ç. (1999). Kaygı ve depresyon: Psikopatolojik bir bakış. Doğu Batı Düşünce Dergisi (4th Edition), 6, 191-196.
• Edelbrock, R. C. (1990). Computer anxiety reduction: The effect of cooperative learning (Doctoral Dissertation Abstract). Available from ProOuest Dissertations and Theses database (UMI No. 9020173).
• Elkhafaifi, H. (2005). Listening comprehension and anxiety in the arabic language classroom. The Modern Language Journal, 89(2), 206-220.
• Ergün, M. & Özsüer, S. (2006). Vygotsky’nin yeniden değerlendirilmesi. Afyon Karahisar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 269-292.
• Ferrante, J. D. (2010). An investigation of the effects of regularly employed melodic dictation tasks on the sight-singing skills of high school choral (Doctoral Dissertation). Available from ProOuest Dissertations and Theses database (UMI No. 3399484).
• Fisher, C. (2010). Teaching piano in groups. New York: Oxford University Press.
• Friedmann, M. (1989). Stimulating classroom learning with small groups. Music Educators Journal, 76(2), 53-56.
• Gates, L. S. (2001). The effects of ear training on beginning horn students: A qualitative case study design (Master Thesis). Available from ProOuest Dissertations and Theses database (UMI No.1405354).
• Goliger, J. M. (1995). Implementation of a program of cooperative learning ın an urban secondary piano laboratory (Doctoral Dissertation). Available from ProOuest Dissertations and Theses database (UMI No. 9539810).
• Gürpınar, E. (2014). İşbirlikli öğrenme yöntemine dayalı çoksesli solfej uygulamalarının müziksel işitme-okuma-yazma ve koro ders başarılarına etkisi (Doctoral Dissertation, İnönü University, Malatya). Retrieved from http://tez2.yok.gov.tr/
• Güven, E. (2011). Kaynaştırma uygulamasının yapıldığı sınıflarda işbirlikli öğrenmenin müzik öğretimi üzerindeki etkileri (Doctoral Dissertation, Gazi University, Ankara). Retrieved from http://tez2.yok.gov.tr/
• Hançerlioğlu, O. (1988). Ruhbilim sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Hannon, A. (2015). Helping non-singers overcome fear and anxiety in aural skills. Music Theory Pedagogy Online, 3(5), 1-15. Retrieved from https://drive.google.com/file/d/0B0ZI8di-pEDvZmVaMzk2MC1RR28/view
• Harrison, C. S. (1990). Relationships between graded in the components of freshman music theory and selected background variables. Journal of Research in Music Education, 38(3), 175-186. DOI:10.2307/3345181
• Hasselberg, S. (2010). Leistungsangst in der schule. Praeventions- und interventionsmöglichkeiten der schulsozialarbeit (Diplomarbeit, Hochschule Neubrandenburg, Neubrandenburg). Retrieved from http://digibib.hs-nb.de/
• Holloway, M. S. (2001). The use of collaborative action learning to increase music appreciation students’ listening skills (Doctoral Dissertation). Available from ProOuest Dissertations and Theses database (UMI No. 9998928).
• Horwitz, E. K. (2001). Language anxiety and achievement. Annual Review of Applied Linguistics, 21, 112-126. Hosterman, G. L. (1992). Cooperative learning and traditional lecture/demonstration in an undergraduate music appreciation course (Doctoral Dissertation). Available from ProOuest Dissertations and Theses database (UMI No. 9226705).
• Hwong, N., Caswell, A., Johnson, D. W. & Johnson, R. T. (1993). Effects of cooperative and individualistic learning on prospective elementary teachers’ music achievement and attitudes. The Journal of Social Psychology, 133(1), 53-64.
• Inzenga, A. (1999). Learning to read music cooperatively in a choral setting: A case study (Doctoral Dissertation). Available from ProOuest Dissertations and Theses database (UMI No. 9943999).
• Johnson, D. W. & Johnson, R. T. (1988). Cooperation in the classroom. Minnesota: Interaction Book Company. Johnson, D. W. & Johnson, R. T. (1994). An overview of cooperative learning. In J. Thousand, A. Villa & A. Nevin (Eds.) Creativity and collaborative Learning. Baltimore: Brookes Press.
• Johnson, D. W., Johnson, R. T. & Smith, K. A. (1991). Cooperative learning: Increasing college faculty instructional productivity. Washington: ASHE-ERIC Higher Educational Report No.4, The George Washington University.
• Kagan, S. (1994). Cooperative learning. San Clemente: Kagan Publications.
• Kalyoncu, N. (2002). Musikunterricht in der deutschen und türkischen grundschule. Eine vergleichende didaktische analyse. Frankfurt am Main: Peter Lang Verlag.
• Kalyoncu, N. (2005). Eğitim fakültelerinde uygulanan müzik öğretmenliği lisans programının revizyon gerekçeleriyle tutarlılığı. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(3), 207-220.
• Kapıkıran, N. A. (2006). Başarı kaygısı ölçeğinin geçerliği ve güvenirliği. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 1-6.
• Kaplan, P. R. & Stauffer, S. L. (1994). Cooperative learning in music. Reston, Virginia: MENC: Music Educators National Conference.
• Kaptan, S. (1998). Bilimsel araştırma ve istatistik teknikleri. Ankara: Tekışık Ofset.
• Karkın, A. M. (2007). Müzik teorisi ve işitme eğitimi dersinin piyano eğitimi üzerindeki etkileri, karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 411-422.
• Karpinski, G. S. (2000a). Lessons from the past: Music theory pedagogy and the future. Music Theory Online, 6(3). Retrieved from http://www.mtosmt.org/issues/mto.00.6.3/mto.00.6.3.karpinski_frames.html
• Karpinski, G. S. (2000b). Aural skills acquisition: The development of listening, reading, and performing skills in college-level musicians. New York: Oxford University Press.
• Kassner, K. (2002). Cooperative learning revisited: A way to address the standards. Music Educators Journal, 88(4), 17-23. DOI:10.2307/3399786
• Kaya, M. & Varol, K. (2004). İlahiyat fakültesi öğrencilerinin durumluk-sürekli kaygı düzeyleri ve kaygı nedenleri (Samsun örneği). 19 Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 17, 31-63.
• Kocabaş, A. (1995). İşbirlikli öğrenmenin blokflüt öğretimi ve öğrenme stratejileri üzerindeki etkileri (Doctoral Dissertation, Dokuz Eylül University, İzmir). Retrieved from http://tez2.yok.gov.tr/
• Laney, J. D. (1999). A sample lesson in economics for primary students: How cooperative and mastery learning methods can enhance social studies teaching. The Social Studies, 90(4), 152-158.
• Lavasani, M. G. & Khandan, F. (2011). The effect of cooperative learning on mathematics anxiety and help seeking behavior. Procedia Social and Behavioral Sciences, 15, 271-276.
• Lawal, A. M., Idemudia, A. S. & Adewale, O. P. (2017). Academic self-confidence effects on test anxiety among Nigerian university students. Journal of Psychology in Africa, 27(6), 507-510. DOI:10.1080/14330237.2017.1375203
• Mehdizadeh, S., Nojabaee, S. S. & Asgari, M. H. (2013). The effect of cooperative learning on math anxiety, help seeking behavior. Journal of Basic and Applied Scientific Research, 3(3), 1185-1190.
• Mishra, J. (1998, January). The effects of anxiety on ear training test scores. Paper presented at the Ohio Music Education Association/Music Educators National Conference North Central Division Professional Conference, Columbus, Ohio.
• Morgan, C. T. (2000). Psikolojiye giriş (Trans. H. Arıcı et al. - 14th Edition). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Psikoloji Bölümü Yayınları.
• Nacakcı, Z. (2011). Müziksel işitme okuma ve yazma dersinde işbirliğine dayalı öğrenmenin öğrencilerin başarılarına etkisi. E-Journal of New World Sciences Academy, 6(2), 180-186.
• Nartgün, Z. (2008). Duyuşsal nitelikler ve ölçülmesi. In S. Erkan and M. Gömleksiz (Eds.) Eğitimde ölçme ve değerlendirme (p. 143-196). Ankara: Nobel Yayınevi.
• Okebukola, P. A. (1986). Reducing anxiety in science classes: An experiment involving some models of class interaction. Educational Research, 28(2), 146-149. DOI: 10.1080/0013188860280211
• Öner, N. (1972). Kaygı ve başarı. Hacettepe Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 2, 151-163.
• Öner, N. (1977). Durumluk-sürekli kaygı envanterinin türk toplumunda geçerliği (Thesis for Associate Professorship, Hacettepe University, Ankara).
• Öner, N. & Le Compte, A. (1985). Süreksiz durumluk-sürekli kaygı envanteri el kitabı. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
• Özer, M. A. (2005). Etkin öğrenmede yeni arayışlar: İşbirliğine dayalı öğrenme ve buluş yoluyla öğrenme. Bilig, 35, 105-131.
• Özgür, Ü. & Aydoğan, S. (1999). Müziksel işitme okuma. Ankara: Sözkesen Matbaası.
• Özgüven, İ. E. (2003). Psikolojik testler (5th Edition). Ankara: PDREM Yayınları.
• Öztürk, G. & Kalyoncu, N. (2017, December). Müziksel işitme eğitiminde kaygı ve çeşitli değişkenlerle ilişkisi. Paper presented at the 3rd Cyprus International Congress of Educational Research, Gazimağusa, KKTC. Paney, A. S. (2007). Directing attention in melodic dictation (Doctoral Dissertation). Retrieved from https://ttu-ir.tdl.org.
• Parker, N. R. (2007). A team-based learning model to improve sight-singing in the choral music classroom (Doctoral Dissertation). Available from ProOuest Dissertations and Theses database (UMI No. 3256882).
• Plotnik, R. (2009). Psikolojiye giriş (Trans. T. Geniş). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Potts, S. D. (2009). Choral sight-singing instruction: An aural-based ensemble method for developing individual sight-reading skills compared to a non-aural-based sing-singing method (Doctoral Dissertation). Available from ProOuest Dissertations and Theses database (UMI No. 3387446).
• Pratt, G. & Henson, M. (1987). Aural teaching in the first year of tertiary education: An outline for a course. British Journal of Music Education, 4(2), 115-138. Rifkin, D. & Urista, D. (2006). Developing aural skills: It’s not just a game. Journal of Music Theory Pedagogy, 20, 57-78.
• Scandrett, J. F. (2005). The efficacy of concept mapping in aural skills training (Doctoral Dissertation). Available from ProOuest Dissertations and Theses database (UMI No. 3188996).
• Scheele, J. (1993). Hochschul-Gehörbildung. Hamburg: Diplomica Verlag.
• Seifert, K. & Sutton, R. (2009). Educational psychology (2nd Edition). Zurich: A Global Text.
• Senemoğlu, N. (2005). Gelişim, öğrenme ve öğretim: Kuramdan uygulamaya (12th Edition). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Sevgi, A. (1982). Gazi yüksek öğretmen okulu müzik bölümü müziksel işitme okuma yazma eğitimi I. ve II. yarıyıllarında kullanılacak kaynak yöntem ve araç gereçler üzerine bir araştırma (Thesis for Assistantship, Gazi Yüksek Öğretmen Okulu, Ankara).
• Sevgi, A. (2000). Çoksesli dikte ve okuma parçaları. Ankara: Yurtrenkleri Yayınevi.
• Shanefield, A. (2011). A qualitative investigation of the attitudes and self-perceptions of music theory faculty not trained in teaching pedagogy on their classroom effectiveness (Doctoral Dissertation). Available from ProOuest Dissertations and Theses database (UMI No.3452449).
• Sisley, B. A. (2008). A comparative study of approaches to teaching melodic dictation (Master Thesis). Retrieved from https://etd.ohiolink.edu/
• Slavin, R. E. (1980). Cooperative learning. Review of Educational Research, 50(2), 315-342. DOI:10.3102/00346543050002315
• Slavin, R. E. (1987). Cooperative learning: Student teams (2nd Edition). Washington: National Education Association Publication.
• Slavin, R. E. (1990). Cooperative learning: Theory, research, and practice. California: Prentice Hall.
• Slavin, R. E. (2006). Educational psychology: Theory and practice (8th Edition). Boston: Pearson Education, Inc., Allyn and Bacon.
• Smialek, T. & Boburka, R. R. (2006). The effect of cooperative listening exercises on the critical listening skills of college music-appreciation students. Journal of Research in Music Education, 54(1), 57-72.
• Söker, S. (1998). İşbirlikli (ortak çalışma yoluyla) öğretmenin şarkı öğretimine etkileri (Abstract of Master Thesis, Marmara University, İstanbul). Retrieved from http://tez2.yok.gov.tr/
• Sözen, İ. (2012). İşbirlikli öğrenme yaklaşımı ile yapılan toplu bağlama öğretiminin performans ve tutuma etkisi (Doctoral Dissertation, Abant İzzet Baysal University, Bolu). Retrieved from http://tez2.yok.gov.tr/
• Spencer, H. S. (1947). Ear training in music education. Music Educators Journal, 33(4), 44+46.
• Suwantarathip, O. & Wichadee, S. (2010). The impacts of cooperative learning on anxiety and proficiency in an EFL class. Journal of College Teaching and Learning, 7(11), 51-57.
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics (5th Edition). Boston: Pearson/Allyn&Bacon.
• Tavşancıl, E. (2006). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi (3rd Edition). Ankara: Nobel Yayınevi.
• Therrien, M. C. (1997). Guidelines for the instructional design of technological and cooperative applications in a music program (Master Thesis). Available from ProOuest Dissertations and Theses database (UMI No. MQ40234).
• Turgut, M. F. (1984). Eğitimde ölçme ve değerlendirme metotları (3rd Edition). Ankara: Saydam Matbaacılık.
• Uysal, G. (2004). İlköğretimde işbirlikli öğrenmenin müzik öğretiminde sınıf atmosferi ve şarkı söyleme becerileri üzerindeki etkisi (Master Thesis, Dokuz Eylül University, İzmir). Retrieved from http://tez2.yok.gov.tr/
• Valentino, V. R. (1988). A study of achievement, anxiety, and attitude toward mathematics in college algebra students using small group interaction methods (Doctoral Dissertation). Available from ProOuest Dissertations and Theses database. (UMI No. 8905132).
• Wine, J. (1971). Test anxiety and direction of attention. Psychological Bulletin, 76(2), 92-104.
• Woolfolk, A. E. (1993). Educational psychology (3rd Edition). Boston: Allyn and Bacon.
• Wunsch, I. G. (1973). Brainwriting in the theory class: The importance of perception in taking dictation. Music Educators Journal, 60(1), 55-59.
• Yükseköğretim Kurulu [YÖK]. (2006). Eğitim fakültesi öğretmen yetiştirme lisans programları: Müzik öğretmenliği lisans programı. Ankara: YÖK Yayınları.
• Zanden, J. W. V. & Pace, A. J. (1984). Educational psychology: In theory and practice (2nd Edition). New York: Random House.