BİR GÜNDELİK HAYAT SOSYOLOJİSİ ANALİZİ: “GASSAL” DİZİ FİLMİ ÖRNEĞİ

Year 2025, Volume: 39 Issue: 2, 543 - 562, 30.06.2025

Fatih Kaplan

https://doi.org/10.48070/erciyesakademi.1639470

Abstract

İnsana dair ne kadar felsefi, fiziksel, psikolojik, sosyolojik teoriler, yorumlar ve analizler ortaya konulsa da nihayetinde insanı sarıp sarmalayan gerçeklik gündelik hayat gerçekliğidir. Gündelik hayat rutinleri ile toplumsal düzen ve öngörülebilirlik sağlanır böylece bilinmezliğin getirdiği güvensizlik giderilmiş olur. Kişiler dünyaya geldiklerinde ait oldukları toplumun gündelik hayat düzenine dahil olur. Fiziksel ve toplumsal çevresiyle, zamansal ve mekânsal bağlamıyla, bilinçli, bilinçsiz edimleriyle kendine ait bir yaşam dünyası oluşturur. Bu çalışma ile ölüme dair dini bir ritüeli gerçekleştiren bir gassalın gündelik hayatını konu alan “gassal” dizi filmini, baş karakteri üzerinden gündelik hayat sosyolojisi analizine tabi tutmak ve bu konuda birtakım çıkarımlarda bulunmak amaçlanmaktadır. Bu çalışma gündelik hayat sosyolojisi analizini bir paradoks olarak görülebilecek “gassallık” mesleği ve bir dizi film üzerinden anlatması açısından farklıdır ve önemlidir. Bu çalışma ile, ilgili literatür taranmış gündelik hayat; “rutinler, ritimler”, “zamansallık”, “mekânsallık”, “fenomenoloji”, “yapı-fail”, “strateji-taktik” bağlamları üzerinden açıklanmıştır. Aynı başlıklar kullanılarak “gassal” dizi filmi, baş karakterinin gündelik hayatı üzerinden; nitel yöntem, fenomenoloji deseni, doküman analizi tekniği ile gündelik hayat sosyolojisi analizine tabi tutulmuş, çeşitli çıkarımlarda bulunularak yorumlanmıştır.

Keywords

Gündelik Hayat , Ölüm , "Gassal" Dizi Filmi

AN ANALYSIS OF EVERYDAY LIFE SOCIOLOGY: THE CASE OF THE TV SERIES “GASSAL”

Abstract

Abstract
No matter how many philosophical, physical, psychological, and sociological theories, interpretations, and analyses are put forward about human beings, the ultimate reality that surrounds them is the reality of everyday life. Social order and predictability are maintained through the routines of everyday life, thus it eliminates the insecurity brought by uncertainty. When individuals are born, they become part of the everyday life order of the society they belong to. Through their physical and social environment, temporal and spatial contexts, and conscious or unconscious actions, they create their own life. This study aims to analyze the everyday life sociology of the TV series "Gassal", which is about the daily life of a gassal who performs a religious ritual about death, through the main character, and to make some inferences on this subject. This study is unique and significant as it analyzes the sociology of everyday life through the profession ‘’gassal’’, which can be seen as a paradox. By reviewing the relevant literature, everyday life was explained through the frameworks of “routines and rhythms,” “temporality,” “spatiality,” “phenomenology,” “structure-agent,” and “strategy-tactic.” TV series "Gassal" was subjected to the analysis of the sociology of everyday life by using the same titles through the everyday life of the main character with qualitative method, phenomenology pattern, and document analysis technique, and was interpreted by making various inferences.

Keywords

Death , "Gassal" TV Series , Daily Life

References

• Adler, P., Adler, P., & Fontana, A. (2012). Sociology of everyday life/Gündelik hayatın sosyolojisi. Journal of Socıology/ Sosyoloji Dergisi, 115-139.
• Ağca, B. (2022). Gündelik Hayat Sosyolojisi Bağlamında Nuri Bilge Ceylan’ın Filmlerinde Antagonizma [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bachelard, G. (1996). Mekânın poetikası = La Poétique de l’espace. Kesit.
• Bauman, Z. (2014). Modernite, kapitalizm, sosyalizm: Küresel çağda sosyal eşitsizlik (2. baskı). Say.
• Berger, P. L., & Luckmann, T. (2008). Gerçekliğin sosyal inşası - Bir bilgi sosyolojisi incelemesi. Paradigma.
• Berger, P., & Luckmann, T. (2022). Modernite, çoğulculuk ve anlam krizi (1. bs). Albaraka Yayınları.
• Bourdieu, P. (2023). Kültür üretimi sembolik ürünler sembolik sermaye. İletişim.
• Cansever, T. (2010). İslam’da şehir ve mimari (6. baskı). Timaş Yayınları.
• Certeau, M. de. (2009). Gündelik hayatın keşfi I (1.baskı). Dost Kitabevi Yayınları.
• Creswell, W. (t.y.). Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches.
• De Certeau, M. (2009). Gündelik hayatın keşfi II. Dost.
• Esgin, A. (2018). Anthony Giddens: Yapılaşma Alanı Olarak Gündelik Hayat. Gündelik hayat sosyolojisi- Temalar, sorunsallar ve güzergahlar. Phoenix.
• Esgin, A., & Çeğin, G. (2018). Gündelik hayat sosyolojisi - Temalar, sorunsallar ve güzergahlar. Phoenix.
• Foucault, M. (2012). Seçme yazılar 4 - İktidarın gözü. Ayrıntı Yayınları.
• Gardiner, M. (2016). Gündelik hayat eleştirileri. Heretik.
• Garfinkel, H. (2014). Etnometodolojide araştırmalar. Heretik.
• Giddens, A. (2010). Modernliğin sonuçları (4. basım). Ayrıntı.
• Goffman, E. (2009). Günlük yaşamda benliğin sunumu. Metis.
• Gökmen, E. (2022). Gündelik yaşamın sinemada örgütlenişi: Küçük Şeyler filmi üzerine bir analiz. Erciyes İletişim Dergisi, 9(1), 421-447. https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.989556
• Harvey, D. (t.y.). Postmodernliğin durumu. Metis
• Husserl, E. (2020). Fenomenoloji üzerine beş ders (4. baskı). BilgeSu.
• Kuş, E. (2012). Nicel-nitel araştırma teknikleri: Sosyal bilimlerde araştırma teknikleri: Nicel mi nitel mi? Anı.
• Lefebvre, H. (2014). Mekânın üretimi (I. Ergüden, Çev.). Sel.
• Lefebvre, H. (2017). Ritimanaliz mekân, zaman ve gündelik hayat. Sel.
• Lefebvre, H. (with Gürbüz, I.). (2016). Modern dünyada gündelik hayat (Dördüncü basım: Nisan 2016). Metis Yayınları.
• Marshall, G., Osman Akınhay, & Derya Kömürcü. (2003). Sosyoloji sözlüğü. Bilim ve Sanat Yayınları.
• Mead, H. M. (2021). Zihin, Benlik ve Toplum. Heretik.
• Merriam, S. B. (2015). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (S. Turan, Çev.). Nobel.
• Öztürk, A. (2024). Gündelik Hayat, Sinema, Gündelik Hayat ve Sinema, Neşeli Hayat, Sinema Sosyolojisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 23. https://doi.org/10.17755/esosder.1394621
• Özden, Z. (2004). Film Eleştirisi Film Eleştirisinde Temel Yaklaşımlar ve Tür Filmi Eleştrisi. İmge Kitabevi.
• Yıldırım, A., & Şimşek H. (t.y.). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin
• Ritzer, G., & Stepnisky, J. (2013). Çağdaş sosyoloji kuramları ve klasik kökleri (I. E. Howison, Çev.; Birinci Baskı: Ekim 2013). De Ki Basım Yayın.
• Shütz, A. (2018). Fenomenoloji ve Toplumsal İlişkiler. Heretik.
• Simmel, G., Birkan, T., & Simmel, G. (2009). Bireysellik ve kültür (1. basım). Metis.
• Slattery, M., Tatlıcan, Ü., Demiriz, G., & Balkız, Ö. (2010). Sosyolojide temel fikirler (3.baskı). Sentez Yayıncılık.
• Subaşı, N. (2004). Gündelik hayat ve dinsellik. İz Yayıncılık.
• TABİİ. (t.y.). https://www.tabii.com/detail/438813
• Urry, J. (1999). Mekanları Tüketmek. Ayrıntı.
• Uğur Binici, & Tatlıcan, Ü. (2018). Harold Garfinkel’in Etnometodolojisinde Gündelik Hayat. Gündelik hayat sosyolojisi- Temalar, sorunsallar ve güzergahlar. Phoenix.
• Yildirim, A., & Şimşek, H. (2021). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (12.Baskı). Seçkin.