KOBİ’LERDE STOKLARIN YÖNETİMİNDE BİLGİ VE TEKNOLOJİNİN KULLANIMINI ETKİLEYEN ETMENLER: GÖRGÜL BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2008, Sayı: 31, 165 - 186, 11.05.2015

Ali Acılar Bülent Başaran

Öz

Küçük ve orta büyüklükteki işletmeler (KOBİ), sosyal ve ekonomik işlevleri nedeniyle gelişmiş ve gelişmekte olan ülke ekonomileri içinde son derece önemli bir yere sahip bulunmaktadır. Türkiye ekonomisinin ve sosyal hayatının temel taşlarını oluşturan KOBİ’lerin yaşamlarını sürdürebilmeleri ülke içi ve dışı rekabet koşullarına uyum sağlamalarına bağlıdır. Stokların etkin bir şekilde yönetilmesi, KOBİ’lerin lojistik açıdan rekabet üstünlüğü kazanmasında gerekli olan unsurlardan birisidir. Bu da ancak günümüz bilgi ve teknolojilerinin stok yönetiminde kullanılması ile mümkün olabilmektedir.

Bu araştırmada, imalat sanayinde faaliyet gösteren 583 KOBİ üzerinde gerçekleştirilen anket çalışması ile KOBİ’lerde stokların yönetiminde bilgi ve teknolojinin kullanımını etkileyen etmenler incelenmektedir. Gerçekleştirilen analizler sonucunda, işletme büyüklüğüne, sektöre ve üretim sürecine göre KOBİ’lerin stok yönetimiyle ilgili teknoloji kullanımına verdikleri önemin farklılıklar gösterdiği saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

KOBİ, Stok Yönetimi, Stok Kontrolü, Bilgi ve Teknoloji Kullanımı

Kaynakça

• ABERNATHY, Frederick H.; John T. DUNLOP; Janice H. HAMMOND ve David WEIL; (2000), “Retailing and Supply Chains in the Information Age”, Technology in Society, 22, ss.5–31.
• AKGEMCİ, Tahir; (2001), KOBİ’lerin Temel Sorunları ve Sağlanan Destek- ler, BMS Matbaacılık, Ankara.
• ANDERSON, David R.; Dennis J. SWEENEY ve Thomas A. WILLIAMS; (1990), Statistics for Business and Economics, Fourth Edition, West Publishing Company, St. Paul, MN, A.B.D.
• BARUT, Mehmet; Wolfgang FAISST ve John J. KANET; (2002), “Measuring Supply Chain Coupling: An Information System Perspective”, European Journal of Purchasing & Supply Management, 8, ss.161- 171.
• BLAZENKO, George W. ve Kirk VANDEZANDE; (2003), “Corporate Hol- ding of Finished Goods Inventories”, Journal of Economics and Business, 55, ss.255–266.
• BUFFA, Elwood S. ve Rakesh K. SARIN; (1987), Modern Production/ Operations Management, John Willey & Sons, Inc., A.B.D.
• BULUT, Zeki Atıl; Burçin ÖNGÖREN ve Kemal ENGİN; (2006), “KOBİlerde Elektronik Ticaretin Kullanımı: İstanbul Örneği”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 7(2), ss.150–161.
• BUXEY, Geoff; (2006), “Reconstructing Inventory Management Theory”, International Journal of Operations & Production Management, 26, ss.996-1012.
• BÜKER, Semih; Rıza AŞIKOĞLU ve Güven SEVİL; (1997), Finansal Yöne- tim, İkinci Baskı, Sakarya Gaz. ve Mat. Tic. A.Ş. Eskişehir.
• CACHON, Gerard P. ve Marshall FISHER; (2000), “Supply Chain Inventory Management and the Value of Shared Information”, Management Science, 46, 8, ss.1032-1048.
• CARBONARA, Nunzia; (2005), “Information and Communication Technology and Geographical Clusters: Opportunities and Spread”, Technovation, 25, ss.213–222.
• ELDER, Rob ve John TSOUKALAS; (2006), “Investing in Inventories”, Bank of England. Quarterly Bulletin, 2, ss.155–160.
• ELİBOL, Halil; (2005). “Bilişim Teknolojileri Kullanımının İşletmelerin Orga- nizasyon Yapıları Üzerindeki Etkileri”, Selcuk Üniversitesi Sosyal Bi- limler Enstitüsü Dergisi, 13, ss.155-162.
• GİRGİN, Kader; Derya DEĞERLİ ve M. Ünal AZAKLIOĞULLARI; (2004), “KOBİ Boyutlarında Aile İşletmelerinde Teknolojik Sorunlar- Öngörü- ler ve Mobilya Sektörü”, 1. Aile İşletmeleri Kongresi, 17–18 Nisan 2004, T.C. Kültür Üniversitesi, T.C. Kültür Üniversitesi Yayınları Ya- yın No: 4, Golden Medya Matbaacılık ve Tic. AŞ., İstanbul.
• GÜRSAKAL, Nemci; (2002), Bilgisayar Uygulamalı İstatistik II, Birinci Baskı, Alfa Basım Yayım Dağıtım Ltd. Şti., İstanbul.
• IMAN, Ronald L.; (1994), A Data-Based Approach to Statistics, Duxbury Press, Belmont, California, A.B.D.
• İRAZ, Rıfat; (2005), Yaratıcılık ve Yenilik Bağlamında Girişimcilik ve KOBİ’ler, Birinci Baskı, Çizgi Kitapevi, Konya.
• KOBU, Bülent; (1999), Üretim Yönetimi, Avcıol Basım Yayın, İstanbul.
• KOSGEB (2005), 2002 Yılı Genel Sanayi ve İşyerleri Sayımı İmalat Sanayi Değerlendirmesi,Ankara, İnternetAdresi: http://www.kosgeb.gov.tr/ dosyalar/istatistik/İmalat%20Sanayi.pdf, Erişim Tarihi: 13.09.2005.
• KÜÇÜK, Orhan; (2005), Girişimcilik ve Küçük İşletme Yönetimi, İkinci Bas- kı, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• LEVY, Magri ve Philip POWELL; (1998), “SME Flexibility and the Role of Information Systems”, Small Business Economics, 11, ss.183–196.
• LUTZ, Stefan; Hermann LÖEDDING ve Hans-Peter WIENDAHL; (2003), “Logistics-Oriented İnventory Analysis”, International Journal of Production Economics, 85, ss.217–231.
• MAGAD, Eugene. L. ve John M. AMOS; (1989), Total Materials Management, The Frontier for Maximizing Profit in the 1990s, Chapman & Hall, New York, A.B.D.
• MUCUK, İsmet; (2003), Modern İşletmecilik, Türkmen Kitabevi, İstanbul.
• MULLER, Max; (2002), Essentials of Inventory Management, Amacom, New York, A.B.D.
• MÜFTÜOĞLU, Tamer ve Tülin DURUKAN; (2004), Girişimcilik ve KOBİ’ler, Gazi Kitabevi, Ankara
• NARASIMHAN, Sim; Dennis W. McLEAVEY ve Peter BILLINGTON; (1998), Production Planning and Inventory Control, Second Edition, Prentice-Hall, New Jersey, A.B.D.
• OECD; (2004), Türkiye’deki Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler, Mevcut Durum ve Politikalar, İnternet Adresi: http://www.oecd.org/ dataoecd/37/37/33705673.pdf, Erişim Tarihi: 22.01.2008.
• OKAY, Şenol ve Süleyman SEMİZ; (2007), “KOBİ’lerde Teknoloji Yönetimi Bağlamında İleri İmalat Teknolojileri Uygulamaları ve Sincan Organize Sanayi Bölgesinde Yapılan Bir Araştırma”, Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi, 4(1), ss.1–13.
• PRESTNEY, Sue; (2002), “Take Control of Inventory Management”, CA Charter, 73, 5, ss.60.
• RABINOVICH, Elliot; Martin E. DRESNER ve Philip T. EVERS; (2003), “Assessing the Effects of Operational Processes and Information Systems on Inventory Performance”, Journal of Operations Management, 21, ss.63–80.
• ROY, Ayşe; (2002), Şu AB Neyin Nesi, Üçüncü Baskı, TURKAB AB-Türkiye İşbirliği Yayını, AB Bilinci Serisi:1, Ender Matbaacılık, İstanbul.
• SAFIZADEH, M. Hossein ve Larry P. RITZMAN; (1997), “Linking Performance Drivers in Production Planning and Inventory Control to Process Choice”, Journal of Operations Management, 15, ss.389– 403.
• SHAH, Rachna ve Hojung SHIN; (2007), “Relationships Among Information Technology, Inventory, and Profitability: An Investigation of Level Invariance Using Sector Level Data”, Journal of Operations Management, 25, ss.768–784.
• SOYDAL, Haldun; (2006), “Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerde E- Ticaret”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15, ss.539–552.
• SPENCER, Smith B.; (1989), Computer Based Production and Inventory Control, Prentice Hall, New Jersey, A.B.D.
• ŞAMİLOĞLU, Famil ve Şemsettin USLU; (2002), “Küçük ve Orta Boy İşlet- melerin Stok Politikaları Üzerine İç Anadolu Bölgesinde Bir Araştır- ma”, "21. Yüzyılda KOBİ'ler: Sorunlar, Fırsatlar ve Çözüm Öneri- leri" Sempozyumu, 3–4 Ocak 2002 Doğu Akdeniz Üniversitesi, K.K.T.C., İnternet Adresi: http://www.emu.edu.tr/smeconf/turkcepdf/ bildiri_06.pdf, Erişim Tarihi: 16.05.2006.
• ŞİMŞEK, Muhittin; (2002), Ekonominin Lokomotifi Kobi'lerin Olmazsa Olmazları, Alfa Yayınları, İstanbul.
• VIALE, J. David; (1996), Inventory Management : From Warehouse to Distribution Center, Course Technology Crisp, Menlo Park, CA, A.B.D.
• VOLPATO, Giuseppe ve Andrea STOCCHETTI; (2002), “The Role of ICT in the Strategic Integration of the Automotive Supply-Chain”, International Journal of Automotive Technology and Management, 2, 3/4, ss.239–260.
• YAO, Yuliang ve Martin DRESNER; (2008), “The Inventory Value of Information Sharing, Continuous Replenishment, and Vendor-Managed Inventory”, Transportation Research Part E, 44, ss.361–378.
• YAO, Andrew C. ve John G. CARLSON; (1999), “The Impact of Real-Time Data Communication on Inventory Management”, International Journal of Production Economics, 59, 213–219.
• YOLAL, Medet; (2003), Türkiye’deki Küçük ve Orta Büyüklükteki Konak- lama İşletmelerinde Bilgi Teknolojileri Kullanımı, Anadolu Üniversi- tesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Eskişehir.
• WINSTON, Wayne L. ve S. Christian ALBRIGHT; (1997), Management Science, Duxbury Press, A.B.D.
• ZOMERDIJK, Leonieke G. ve Jan de VRIES; (2003), “An organizational perspective on inventory control: Theory and a case study“, International Journal of Production Economics, 81-82, ss.173–183.