YAPISAL EŞİTLİK MODELLEMESİ VE REGRESYON:KARŞILAŞTIRMALI BİR ANALİZ

Yıl 2010, Sayı: 35, 1 - 17, 16.05.2015

Yunus Dursun Elif Kocagöz

Öz

Sosyal bilimler alanında yapılan çalışmalarda özellikle model analizleri için yapısal eşitlik modellemesi yöntemine olan ilgi giderek artmaktadır. Bu çalışmanın amacı, son yıllarda sıklıkla kullanılan bu yöntem ile araştırmacıların geleneksel olarak kullandıklarıregresyon analizinin karşılaştırmalıolarak incelenmesidir. Bu doğrultuda, aynıveri seti ile planlanmışdavranışteorisinden türetilmişüç model bu iki yöntem ile analize tabi tutularak bulgular karşılaştırılmıştır. Ulaşılan sonuçta, üç modelden ikisinin hem yapısal eşitlik modellemesi yönteminde hem de regresyon analizinde bir bütün olarak çalışmadığıtespit edilmiştir. Çalışmadaki önemli bulgu, her üç modelde de, hem aracıdeğişkende hem de bağımlı değişkende açıklanan varyansların, yapısal eşitlik modellemesi analizlerinde regresyon analizlerine göre daha yüksek çıkmışolmasıdır. Çalışma, araştırmanın kısıtlarıve izleyen çalışmalar için öneriler ile son bulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Yapısal Eşitlik Modellemesi, Regresyon, Model Analizleri, PlanlanmışDavranışTeorisi, Satın Alma Davranışı.

STRUCTURAL EQUATION MODELING AND REGRESSION: A COMPARATIVE ANALYSIS

Öz

In the area of social sciences, interest on using structural equation modeling technique has
been increased, especially for the model analysis. The purpose of the present study is to examine
structural equation modeling and regression in a comparative way. With this purpose, the same
data set has been analyzed via these two techniques on three models based on the theory of
planned behavior original model. Two models did not worked completely both in the structural
equation modeling results and regression analysis results. The important result of the study is,
explained variances of the moderator and the dependent variables are higher at the structural
equation modeling results for all of the models. Limitations and the suggestions for further
research are included at the end of the study. 

Anahtar Kelimeler

Structural Equation Modeling, Regression, Model Analysis, The Theory of Planned Behavior, Purchasing Behavior

Kaynakça

• AJZEN, Icek; (1985), “From Intentions to Actions: A Theory of Planned Behavior”, In J. Kuhl & J. Beckman (Eds.), Action Control, From Cognition to Behaviour, Springer-Verlag Berlin Heidelberg, ss. 11- 39.
• AJZEN, Icek; (1991), “The Theory of Planned Behaviour”, Organization Behaviour and Human Decision Process, 50, ss. 179-211.
• ANDERSON, James C. ve David W. GERBING; (1988), “Structural Equation Modeling in Practice: A Review and Recommended Two-Step Approach”, Psychological Bulletin, 103, ss. 411-423.
• BAGOZZİ, Richard P. ve Claes FORNELL; (1982) “Theoretical Concepts, Measurement, and Meaning,” in, Vol. 2, C. Fornell (Ed.) A Second Generation of Mulivariate Analysis, Praeger, ss. 5-23.
• BARON, Reuben M. ve David A. KENNY; (1986), “The Moderator-Mediator Variable Distinction in Social Psychological Research: Conceptual, Strategic and Statistical Considerations”, Journal of Personality and Social Psychology, 51, ss. 1173-1182.
• HOYLE, Rick H. ve David A. KENNY; (1999), “Statistical Power and Tests of Mediation”, In R. H. Hoyle (Ed.), Statistical Strategies for Small Sample Research, Newbury Park: Sage, ss. 195-222.
• HUCHTİNG, Karen K.; Andrew LAC ve Loseph W. LaBRIE; (2008), “An Application of the Theory of Planned Behavior to Sorority Alcohol Consumption”, Addictive Behaviors, 33, ss. 538–551.
• KLINE, Rex B.; (1998), Principles and Practice of Structural Equation Modeling, NY: Guilford Press, 354 s.
• KOCAGÖZ, Elif S.; (2010), Kadınların Makyaj Malzemelerini Satın Alma Davranışlarının İncelenmesi: Planlanmış Davranış Teorisinin Bir Uy- gulaması, Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Kayseri.
• MacKINNON, David P.; Amanda J. FAIRCHILD ve Matthew S. FRITZ; (2007), “Mediation Analysis”, Annual Review of Psychology, 58, ss. 593-614.
• MOBIUS, Michael; (2003), “The Use of Item Parcelling in Statistical Analyses- A Research Example”, 2nd. European Conference on Research Methodology for Business and Management, ss. 247-256.
• ŞİMŞEK, Ömer Faruk, (2007), Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş, Temel İlkeler ve Lisrel Uygulamaları, Ekinoks Yayınları, Ankara, 212 s.
• TÜFEKÇİ, Nezihe ve Ömer Kürşad TÜFEKÇİ; (2006), “Bankacılık Sektöründe Farklı Olma Üstünlüğünün ve Müsteri Sadakatinin Yarattığı Değer: Isparta İlinde bir Uygulama”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(4), ss. 170-183.
• YENER, Hüseyin, (2007), Personel Performansına Etki Eden Faktörlerin Yapı- sal Eşitlik Modeli (Yem) ile İncelenmesi ve Bir Uygulama, Gazi Üni- versitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara.
• YILMAZ, Veysel; (2004a), “Lisrel ile Yapısal Esitlik Modelleri: Tüketici Şika- yetlerine Uygulanması”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Der- gisi, 4(1), ss. 77-90.
• YILMAZ, Veysel; (2004b), “Consumer Behaviour of Shopping Center Choice”, Social Behavior and Personality, 32(8), ss. 783-790.