BibTex RIS Cite

İÇ DENETİMİN BAŞARISINI ETKİLEYEN DENETİM TÜRLERİ: TÜRKİYE TARIM KREDİ KOOPERATİFLERİ ÜZERİNDE BİR UYGULAMA

Year 2012, Issue: 39, 47 - 67, 16.05.2015

Fikret Çankaya Engin Dinç Mümine Kara

Abstract

Çalışmada,iç denetimin başarısında, uygulanan denetim türlerinin etkisi incelenmiştir. Araştırma kapsamına ise kamu sektöründen Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri (TTKK’lar) alınmıştır. Araştırmada, TTKK’larda görevli üst yöneticiler ve denetim mekanizmasında yer alan müfettişler, kontrolörler ve denetçilerhedef kitle olarak seçilmiştir. Araştırmada, anket yöntemi kullanılmıştır. Anket sonuçları, AMOS adlıpaket program ile “Yapısal Eşitlik Yöntemi” kullanılarak analiz edilmiştir. Analiz sonucunda, denetçi görüşlerine göre iç denetimin başarısında, uygunluk, bilgi ve sistem denetimlerinden ziyade, mali denetim ve performans denetimlerinin daha etkili olduğu sonucuna varılmıştır.

Keywords

Denetim İç denetim.

References

  • ABDİOĞLU, Hasan; (2008), “İşletmelerde Kurumsal Yönetim Anlayışı Kap- samında İç Denetimin Rolü: İMKB-100 Şirketleri Üzerine Ampirik Bir Araştırma”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 10 (4), ss. 185-208.
  • AKPINAR, Yakup; (2010), “610 nolu Uluslararası Denetim Standardı Hüküm- leri ile Türkiye Uygulamaları Çerçevesinde İç Denetim ve İç Denetim Çalışmaları”, Trakya Üniversitesi SBE Dergisi, 12(2), ss. 174-200.
  • ARENA, Marika ve Giovanni AZZONE; (2009), “Identifying Organizational Drivers Of Internal Audit Effectiveness”, International Journal Of Auditing, 13(1), pp. 43-60.
  • BİÇER, A. Altuğ; (2006), “İç Kontrol Sisteminin Etkinliğini Sağlamada İç De- netimin Rolü”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • BÜMKO; (2006), Üst Yöneticiler İçin İç Kontrol ve İç Denetim El Kitabı, Ankara.
  • CHANG, Chingfu; Alice C. LEE. ve Cheng F. LEE; (2009), “Determinants of Capital Structure Choice: A Structural Equation Modelling Approach”, The Quarterly Review of Economics and Finance, 49, pp. 197-213.
  • ÇÖMLEKÇİ, Ferruh; (2009), Muhasebe Denetimi ve Mali Analiz, Dördüncü Baskı, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
  • DİTTENHOFER, Mort; (2001), “Internal Auditing Effectiveness: An Expan- sion of Present Methods”, Managerial Auditing Journal, 16(8), pp. 443-450.
  • DİNÇ, Engin ve Bilal GEREKAN; (2008), “İç Denetim Hizmetlerinin Dışarı- dan Satın Alınması Kararını Etkileyen Faktörler ve Bazı Nitelikler Açı- sından Farklılıkların Analizi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisa- di ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13 (3), ss. 67-88.
  • GÜRDAL, Temel ve Veysel ÇIPLAK; (2010), “Türkiye’de Kamu İç Denetim Sisteminde Bir Alan Araştırması (I)”, Denetişim Dergisi, 4, ss. 93-108.
  • GÜREDİN, Ersin; (2008), Denetim ve Güvence Hizmetleri, Onikinci Baskı, İstanbul: Arıkan Basım Yayım Dağıtım.
  • HOLT, Travis and Todd DEZOORT; (2009), “The Effects of Internal Audit Report Disclosure on Investor Confidence and Investment Decisions”, International Journal of Auditing, 13(1), pp. 61-77.
  • KARA, Mümine; (2011), “İç Denetimde Risk Odaklı Yaklaşımın Başarısını Etkileyen Faktörlerin İncelenmesine Yönelik Bir Model: Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Örneği”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • KAVUT Lerzan vd.; (2009), Ulusrararası Denetim Standartları Kapsamın- da Bağımsız Denetim, Yayın No 130, İstanbul: ISMMMO Yayınları.
  • KİSHALI, Yunus ve Davut PEHLİVANLI; (2006), “Risk Odaklı İç Denetim ve İMKB Uygulaması”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 30, ss. 75-87.
  • KURNAZ, Niyazi; (2007), “Kurumsal Yönetim Ekseninde Risk Odaklı İç De- netim: Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi İşletmesinde Risk Odaklı İç De- netim Uygulama Analizi”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • KURNAZ, Niyazi ve Tansel ÇETİNOĞLU; (2010), İç Denetim Güncel Yak- laşımlar, Birinci Baskı, Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
  • MEMİŞ, Mehmet Ünsal; (2008), “Etkin ve Başarılı Bir İç Denetim İçin Gerekli Koşullar”, Mali Çözüm Dergisi, 85, ss. 75-91.
  • POP, Atanasiu and Cristina BOTA-AVRAM; (2008), “The Outsourcing of In- ternal Audit – It Is A Solution In Increasing The Quality of Internal Audit?”,Annals of The University of Oradea Economic Science Se- ries, 17(3), pp. 1399-1402.
  • SAVCUK, Olga; (2007), “Internal Audit Efficiency Evaluation Principles”, Journal Of Business Economics & Management, 8(4), pp. 275-284.
  • SERTEL, Süleyman; (2001), “İç Denetim ve Tarım Kredi Kooperatiflerinde Uygulaması”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üni- versitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • SEVİM, Şerafettin ve Ayşenur ELİUZ; (2007), “Denetim Komitelerinin İç De- netimin Etkinliği Üzerindeki Rolleri ve İMKB’de Bir Araştırma”, Mu- hasebe ve Finansman Dergisi, 36, ss. 60-70.
  • SOH, S.B. Dominic and Nonna MARTİNOV-BENNİE; (2011), “The Internal Audit Function: Perceptions of Internal Audit Roles, Effectiveness and Evaluations”, Managerial Auditing Journal, 26(7), pp. 605-622.
  • TDK, “Büyük Türkçe Sözlük”, İnternet Adresi: http://tdkterim.gov.tr/bts/ , Eri- şim Tarihi: 09.01.2011.
  • TEO S.H.Thompson. and Wing Yee CHOO; (2001), “Assessing the Impact of Using the Internet for Competitive Intelligent”, Information- Management, 39, pp. 67-83.
  • TÜREDİ, Hasan; (2007), Denetim, Trabzon: Celepler Matbacılık.
  • UNEGBU O. Angus and Mohammed I. KİDA; (2011), “Effectiveness of Inter- nal Audit as Instrument of Improving Public Sector Management”, Jo- urnal of Emerging Trends in Economics & Management Sciences (JETEMS) 2(4), pp. 304-309.
  • UÇMA, Tuğba; (2011), “Hileli Finansal Raporlamada İç Denetçi ve Denetim Komitesi Sorumluluğunun Belirlenmesi: Yapısal Eşitlik Modeli Uygu- laması”, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 4(1), ss. 1-32.
  • USTA, Öcal ve Tuğba UÇMA; (2011), “Hileli Finansal Raporlamada Bağımsız Denetçi Sorumluluğunun Belirlenmesine Yönelik Yapısal Eşitlik Mode- li Uygulaması”, Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, 34, ss. 13-38.
  • USTASÜLEYMAN, Talha; (2008), “Çevikliğin İşletme Performansına Etkisine Yönelik Yapısal Bir Model Önerisi”, Gazi Ünicersitesi İİBF Dergisi, 10(2), ss. 161-178.
  • USTASÜLEYMAN, Talha ve Fikret ÇANKAYA; (2009), “The Impact of Time Based Manufacturing Practices on Competitive Capabilities of Manu- facturing Firms in Turkey”, 6th Advances in Global Business Rese- arch, 6(1), pp. 318-327.
  • USTASÜLEYMAN, Talha; (2009), “Tedarikçi Geliştirmenin Satın Alma Per- formansına Etkisine Yönelik Yapısal Bir Modeş Önerisi”, Gazi İİBF Dergisi, 11 (1), ss. 197-21.
  • USTASÜLEYMAN, Talha ve Selçuk PERÇİN (2009), “Kurumsal Kaynak Planlaması (ERP) Uygulamalarında Kritik Kontrol (Başarı) Faktörleri- nin Etkisine Yönelik Yapısal Bir Model Önerisi”, 9. Ulusal Üretim Araştırmaları Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 15-17 Ekim, Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi, ss. 247-257.
  • İDKK; (2007), “5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu İç Dene- timle İlgili Maddeleri”, İnternet Adresi: http://www.idkk.gov.tr/web /guest/5018 _sayili_kanun, Erişim Tarihi: 16.01.2011.

Year 2012, Issue: 39, 47 - 67, 16.05.2015

Fikret Çankaya Engin Dinç Mümine Kara

Abstract

References

  • ABDİOĞLU, Hasan; (2008), “İşletmelerde Kurumsal Yönetim Anlayışı Kap- samında İç Denetimin Rolü: İMKB-100 Şirketleri Üzerine Ampirik Bir Araştırma”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 10 (4), ss. 185-208.
  • AKPINAR, Yakup; (2010), “610 nolu Uluslararası Denetim Standardı Hüküm- leri ile Türkiye Uygulamaları Çerçevesinde İç Denetim ve İç Denetim Çalışmaları”, Trakya Üniversitesi SBE Dergisi, 12(2), ss. 174-200.
  • ARENA, Marika ve Giovanni AZZONE; (2009), “Identifying Organizational Drivers Of Internal Audit Effectiveness”, International Journal Of Auditing, 13(1), pp. 43-60.
  • BİÇER, A. Altuğ; (2006), “İç Kontrol Sisteminin Etkinliğini Sağlamada İç De- netimin Rolü”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • BÜMKO; (2006), Üst Yöneticiler İçin İç Kontrol ve İç Denetim El Kitabı, Ankara.
  • CHANG, Chingfu; Alice C. LEE. ve Cheng F. LEE; (2009), “Determinants of Capital Structure Choice: A Structural Equation Modelling Approach”, The Quarterly Review of Economics and Finance, 49, pp. 197-213.
  • ÇÖMLEKÇİ, Ferruh; (2009), Muhasebe Denetimi ve Mali Analiz, Dördüncü Baskı, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
  • DİTTENHOFER, Mort; (2001), “Internal Auditing Effectiveness: An Expan- sion of Present Methods”, Managerial Auditing Journal, 16(8), pp. 443-450.
  • DİNÇ, Engin ve Bilal GEREKAN; (2008), “İç Denetim Hizmetlerinin Dışarı- dan Satın Alınması Kararını Etkileyen Faktörler ve Bazı Nitelikler Açı- sından Farklılıkların Analizi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisa- di ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13 (3), ss. 67-88.
  • GÜRDAL, Temel ve Veysel ÇIPLAK; (2010), “Türkiye’de Kamu İç Denetim Sisteminde Bir Alan Araştırması (I)”, Denetişim Dergisi, 4, ss. 93-108.
  • GÜREDİN, Ersin; (2008), Denetim ve Güvence Hizmetleri, Onikinci Baskı, İstanbul: Arıkan Basım Yayım Dağıtım.
  • HOLT, Travis and Todd DEZOORT; (2009), “The Effects of Internal Audit Report Disclosure on Investor Confidence and Investment Decisions”, International Journal of Auditing, 13(1), pp. 61-77.
  • KARA, Mümine; (2011), “İç Denetimde Risk Odaklı Yaklaşımın Başarısını Etkileyen Faktörlerin İncelenmesine Yönelik Bir Model: Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Örneği”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • KAVUT Lerzan vd.; (2009), Ulusrararası Denetim Standartları Kapsamın- da Bağımsız Denetim, Yayın No 130, İstanbul: ISMMMO Yayınları.
  • KİSHALI, Yunus ve Davut PEHLİVANLI; (2006), “Risk Odaklı İç Denetim ve İMKB Uygulaması”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 30, ss. 75-87.
  • KURNAZ, Niyazi; (2007), “Kurumsal Yönetim Ekseninde Risk Odaklı İç De- netim: Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi İşletmesinde Risk Odaklı İç De- netim Uygulama Analizi”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • KURNAZ, Niyazi ve Tansel ÇETİNOĞLU; (2010), İç Denetim Güncel Yak- laşımlar, Birinci Baskı, Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
  • MEMİŞ, Mehmet Ünsal; (2008), “Etkin ve Başarılı Bir İç Denetim İçin Gerekli Koşullar”, Mali Çözüm Dergisi, 85, ss. 75-91.
  • POP, Atanasiu and Cristina BOTA-AVRAM; (2008), “The Outsourcing of In- ternal Audit – It Is A Solution In Increasing The Quality of Internal Audit?”,Annals of The University of Oradea Economic Science Se- ries, 17(3), pp. 1399-1402.
  • SAVCUK, Olga; (2007), “Internal Audit Efficiency Evaluation Principles”, Journal Of Business Economics & Management, 8(4), pp. 275-284.
  • SERTEL, Süleyman; (2001), “İç Denetim ve Tarım Kredi Kooperatiflerinde Uygulaması”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üni- versitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • SEVİM, Şerafettin ve Ayşenur ELİUZ; (2007), “Denetim Komitelerinin İç De- netimin Etkinliği Üzerindeki Rolleri ve İMKB’de Bir Araştırma”, Mu- hasebe ve Finansman Dergisi, 36, ss. 60-70.
  • SOH, S.B. Dominic and Nonna MARTİNOV-BENNİE; (2011), “The Internal Audit Function: Perceptions of Internal Audit Roles, Effectiveness and Evaluations”, Managerial Auditing Journal, 26(7), pp. 605-622.
  • TDK, “Büyük Türkçe Sözlük”, İnternet Adresi: http://tdkterim.gov.tr/bts/ , Eri- şim Tarihi: 09.01.2011.
  • TEO S.H.Thompson. and Wing Yee CHOO; (2001), “Assessing the Impact of Using the Internet for Competitive Intelligent”, Information- Management, 39, pp. 67-83.
  • TÜREDİ, Hasan; (2007), Denetim, Trabzon: Celepler Matbacılık.
  • UNEGBU O. Angus and Mohammed I. KİDA; (2011), “Effectiveness of Inter- nal Audit as Instrument of Improving Public Sector Management”, Jo- urnal of Emerging Trends in Economics & Management Sciences (JETEMS) 2(4), pp. 304-309.
  • UÇMA, Tuğba; (2011), “Hileli Finansal Raporlamada İç Denetçi ve Denetim Komitesi Sorumluluğunun Belirlenmesi: Yapısal Eşitlik Modeli Uygu- laması”, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 4(1), ss. 1-32.
  • USTA, Öcal ve Tuğba UÇMA; (2011), “Hileli Finansal Raporlamada Bağımsız Denetçi Sorumluluğunun Belirlenmesine Yönelik Yapısal Eşitlik Mode- li Uygulaması”, Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, 34, ss. 13-38.
  • USTASÜLEYMAN, Talha; (2008), “Çevikliğin İşletme Performansına Etkisine Yönelik Yapısal Bir Model Önerisi”, Gazi Ünicersitesi İİBF Dergisi, 10(2), ss. 161-178.
  • USTASÜLEYMAN, Talha ve Fikret ÇANKAYA; (2009), “The Impact of Time Based Manufacturing Practices on Competitive Capabilities of Manu- facturing Firms in Turkey”, 6th Advances in Global Business Rese- arch, 6(1), pp. 318-327.
  • USTASÜLEYMAN, Talha; (2009), “Tedarikçi Geliştirmenin Satın Alma Per- formansına Etkisine Yönelik Yapısal Bir Modeş Önerisi”, Gazi İİBF Dergisi, 11 (1), ss. 197-21.
  • USTASÜLEYMAN, Talha ve Selçuk PERÇİN (2009), “Kurumsal Kaynak Planlaması (ERP) Uygulamalarında Kritik Kontrol (Başarı) Faktörleri- nin Etkisine Yönelik Yapısal Bir Model Önerisi”, 9. Ulusal Üretim Araştırmaları Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 15-17 Ekim, Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi, ss. 247-257.
  • İDKK; (2007), “5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu İç Dene- timle İlgili Maddeleri”, İnternet Adresi: http://www.idkk.gov.tr/web /guest/5018 _sayili_kanun, Erişim Tarihi: 16.01.2011.
There are 34 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Journal Section Makaleler
Authors

Fikret Çankaya This is me

Engin Dinç This is me

Mümine Kara This is me

Publication Date May 16, 2015
Published in Issue Year 2012 Issue: 39

Cite

APA Çankaya, F., Dinç, E., & Kara, M. (2015). İÇ DENETİMİN BAŞARISINI ETKİLEYEN DENETİM TÜRLERİ: TÜRKİYE TARIM KREDİ KOOPERATİFLERİ ÜZERİNDE BİR UYGULAMA. Erciyes Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi(39), 47-67.

Ethical Principles and Ethical Guidelines

The Journal of Erciyes University Faculty of Economics and Administrative Sciences places great emphasis on publication ethics, which serve as a foundation for the impartial and reputable advancement of scientific knowledge. In this context, the journal adopts a publishing approach aligned with the ethical standards set by the Committee on Publication Ethics (COPE) and is committed to preventing potential malpractice. The following ethical responsibilities, established based on COPE’s principles, are expected to be upheld by all stakeholders involved in the publication process (authors, readers and researchers, publishers, reviewers, and editors).

Ethical Responsibilities of Editors
Make decisions on submissions based on the quality and originality of the work, its alignment with the journal's aims and scope, and the reviewers’ evaluations, regardless of the authors' religion, language, race, ethnicity, political views, or gender.
Respond to information requests from readers, authors, and reviewers regarding the publication and evaluation processes.
Conduct all processes without compromising ethical standards and intellectual property rights.
Support freedom of thought and protect human and animal rights.
Ensure the peer review process adheres to the principle of double-blind peer review.
Take full responsibility for accepting, rejecting, or requesting changes to a manuscript and ensure that conflicts of interest among stakeholders do not influence these decisions.
Ethical Responsibilities of Authors
Submitted works must be original. When utilizing other works, proper and complete citations and/or references must be provided.
A manuscript must not be under review by another journal simultaneously.
Individuals who have not contributed to the experimental design, implementation, data analysis, or interpretation should not be listed as authors.
If requested during the review process, datasets used in the manuscript must be provided to the editorial board.
If a significant error or mistake is discovered in the manuscript, the journal’s editorial office must be notified.
For studies requiring ethical committee approval, the relevant document must be submitted to the journal. Details regarding the ethical approval (name of the ethics committee, approval document number, and date) must be included in the manuscript.
Changes to authorship (e.g., adding or removing authors, altering the order of authors) cannot be proposed after the review process has commenced.
Ethical Responsibilities of Reviewers
Accept review assignments only in areas where they have sufficient expertise.
Agree to review manuscripts in a timely and unbiased manner.
Ensure confidentiality of the reviewed manuscript and not disclose any information about it, during or after the review process, beyond what is already published.
Refrain from using information obtained during the review process for personal or third-party benefit.
Notify the journal editor if plagiarism or other ethical violations are suspected in the manuscript.
Conduct reviews objectively and avoid conflicts of interest. If a conflict exists, the reviewer should decline the review.
Use polite and constructive language during the review process and avoid personal comments.
Publication Policy
The Journal of Erciyes University Faculty of Economics and Administrative Sciences is a free, open-access, peer-reviewed academic journal that has been in publication since 1981. The journal welcomes submissions in Turkish and English within the fields of economics, business administration, public finance, political science, public administration, and international relations.

No submission or publication fees are charged by the journal.
Every submitted manuscript undergoes a double-blind peer review process and similarity/plagiarism checks via iThenticate.
Submissions must be original and not previously published, accepted for publication, or under review elsewhere.
Articles published in the journal can be cited under the Open Access Policy and Creative Commons license, provided proper attribution is given.
The journal is published three times a year, in April, August, and December. It includes original, high-quality, and scientifically supported research articles and reviews in its listed fields. Academic studies unrelated to these disciplines or their theoretical and empirical foundations are not accepted. The journal's languages are Turkish and English.

Submissions are first subject to a preliminary review for format and content. Manuscripts not meeting the journal's standards are rejected by the editorial board. Manuscripts deemed suitable proceed to the peer review stage.

Each submission is sent to at least two expert reviewers. If both reviews are favorable, the article is approved for publication. In cases where one review is positive and the other negative, the editorial board decides based on the reviews or may send the manuscript to a third reviewer.

Articles published in the journal are open access and can be cited under the Creative Commons license, provided proper attribution is made.