FINANCIAL PERFORMANCE COMPARISON OF COMPANIES WITH NATIONAL AND INTERNATIONAL CAPITAL STRUCTURE WITH A HYBRID MCDM MODEL: AN APPLICATION SPECIFIC TO THE TURKISH INSURANCE SECTOR

Yıl 2024, Sayı: 67, 113 - 120, 30.04.2024

Mehmet Zafer Taşcı

https://doi.org/10.18070/erciyesiibd.1326709

Öz

This study aims to evaluate the performance of four insurance companies, two with national and two with international capital, operating in the Turkish insurance sector. For this purpose, a hybrid Multi-Criteria Decision-Making model consisting of Entropy and EDAS-M methods has been proposed. Firstly, objective weights related to performance evaluation criteria were obtained by Entropy method. In the second stage, the performance of insurance companies for the period 2015-2021 was evaluated and ranked according to the EDAS-M method. When the results obtained by entropy method are examined, it is observed that TA (Total Assets) criterion is the most important criterion for determining the performance of AXA Insurance Company, NK (Net Profit) criterion is the most effective criterion for the performance of Axa Life and Pension Company, NK (Net Profit) criterion is the most effective criterion for the performance of Anadolu Insurance Company and AP (Premium Received) criterion is the most effective criterion for the performance of Anadolu Life and Pension Company. The results of the EDAS-M method show that the best performing year of the other three companies, excluding AXA Life and Pension, is 2021.

Anahtar Kelimeler

Insurance Industry, Performance Analysis, Entropy, EDAS-M

HİBRİT BİR ÇKKV MODELİ İLE ULUSAL VE ULUSLARARASI SERMAYE YAPISINA SAHİP ŞİRKETLERİN FİNANSAL PERFORMANS KARŞILAŞTIRMASI: TÜRK SİGORTA SEKTÖRÜ ÖZELİNDE BİR UYGULAMA

Öz

Bu çalışma Türk sigorta sektöründe faaliyet gösteren ikisi ulusal ikisi uluslararası sermayeli dört sigorta şirketinin performans değerlendirmesini amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda Entropi ve EDAS-M yöntemlerinden oluşan hibrit bir Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) modeli önerilmiştir. İlk olarak Entropi yöntemi ile performans değerlendirme kriterlerine ilişkin objektif ağırlıklar elde edilmiştir. İkinci aşamada ise sigorta şirketlerinin 2015-2021 dönemi performansları EDAS-M yöntemine göre değerlendirilip sıralanmıştır. Entropi yöntemi ile elde edilen sonuçlar incelendiğinde AXA Sigorta Şirketi’nin performansının belirlenmesinde önem ağırlığı en yüksek kriterin TA (Toplam Aktif) kriteri, Axa Hayat ve Emeklilik Şirketi’nin performansı üzerinde en etkili kriterin NK (Net Kâr), Anadolu Sigorta Şirketi’nin performansı üzerinde en etkili kriterin NK (Net Kâr) ve Anadolu Hayat ve Emeklilik Şirketi’nin performansı üzerinde en etkili kriterin AP (Alınan Prim) kriterleri olduğu gözlemlenmektedir. EDAS-M yöntemi sonuçları AXA Hayat ve Emeklilik hariç diğer üç şirketin en iyi performans gösterdiği yılın 2021 yılı olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Sigorta Sektörü, Performans Analizi, Entropi, EDAS-M

Kaynakça

• Akçakanat, Ö., Hande, Eren., Aksoy, E. ve Ömürbek, V. (2017). Bankacılık sektöründe ENTROPI ve WASPAS yöntemleri ile performans değerlendirmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(2), 285-300.
• Akpınar, Ö. ve Yıldız, A. (2018). Küresel ekonomik krizin sigortacılık sektörüne etkisi ve kriz sonrası hayat dışı sigortacılık sektörü performans analizi (2007-2016). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (39), 263-282.
• Altan, İ. M. ve Yıldırım, M. (2019). Sigorta sektörünün finansal performansının Entropi Ağırlıklandırmalı TOPSIS yöntemiyle analizi ve değerlendirilmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8(1), 345-358.
• Anadolu Sigorta Şirketi Faaliyet Raporu, 2021, https://www.anadolusigorta.com.tr/Files/YatirimciIliskileri/FinansalBilgiler/FaaliyetRaporlari/2021/Faaliyet_Raporu_2021.pdf (17.04.2023).
• Arslan, H. M., Durak, İ. ve Özdemir, Y. (2021). Entropi-ARAS hibrit yöntemi ile bilişim işletmeleri için en uygun teknopark bölgesinin belirlenmesi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 17(3), 734-753.
• AXA Sigorta Şirketi Faaliyet Raporu, 2021, https://www.axasigorta.com.tr/media/t1/001/653/914/073/AXA-Sigorta-Emeklilik-Faaliyet-Raporu-Separator-Beyaz.pdf (17.04.2023).
• Azegele, M., Okeyo, W., & Nyambegera, S. (2021). The moderatıng effect of leadershıp style on the medıatıng effect of human resource management practıce on the relatıonshıp between corporate governance and performance of ınsurance companıes ın kenya. African Journal of Emerging Issues, 3(7), 67-83.
• Batool, A., & Sahi, A. (2019). Determinants of financial performance of insurance companies of USA and UK during global financial crisis (2007–2016). International Journal of Accounting Research, 7(1), 1-9.
• Baykal, K. B. ve Akıllı, K. (2023). Türkiye’de faaliyet gösteren hayat ve emeklilik sigorta şirketlerinin finansal performanslarının ENTROPİ tabanlı WASPAS yöntemi ile değerlendirilmesi. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 12(1), 63-80.
• Bayramoğlu, M. F., & BAŞARIR, Ö. G. D. Ç. (2016). Borsa İstanbul’da işlem gören sigorta şirketlerinin karşılaştırmalı finansal performans analizi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(4), 135-144.
• Bektaş, S. (2021). ENTROPİ ve MAİRCA yöntemiyle Türk katılım bankalarının finansal performans sıralaması. International Journal of Social Inquiry, 14(1), 113-144.
• Bektaş, S. (2022). Türk sigorta sektörünün 2002-2021 dönemi için MEREC, LOPCOW, COCOSO, EDAS ÇKKV yöntemleri ile performansının değerlendirilmesi. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 16(2), 247-283.
• Bulduk, S. ve Ecer, F. (2023). ENTROPİ-ARAS yaklaşımıyla kripto para yatırım alternatiflerinin değerlendirilmesi. Visionary E-Journal/Vizyoner Dergisi, 14(37).
• Chen, J., Zhang, Y., Chen, Z., & Nie, Z. (2015). Improving assessment of groundwater sustainability with analytic hierarchy process and information entropy method: a case study of the Hohhot Plain, China. Environmental Earth Sciences, 73, 2353-2363.
• Çakır, S. ve Perçin, S. (2013). AB ülkelerinde bütünleşik ENTROPİ ağırlıklı-TOPSIS yöntemiyle ar-ge performansının ölçülmesi. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(1), 77-95.
• Çınaroğlu, E. (2022). Entropi destekli EDAS ve CODAS yöntemleri ile bireysel emeklilik şirketlerinin performans değerlendirmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 325-345.
• Demir, G. (2022). Hayat dışı sigorta sektöründe kurumsal performansın PSI-SD tabanlı MABAC metodu ile ölçülmesi: Anadolu Sigorta Örneği. Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 7(1), 112-136.
• Demir, G. ve Arslan, R. (2021) Türkiye’de hayat dışı sigorta şirketlerinin performansının LBWA-PIV çkkv modeliyle analizi analysıs of the performance of non-lıfe ınsurance companıes ın turkey wıth the lbwa-pıv mcdm model. 3. Internatıonal Baku Scıentıfıc Research Congress, October.
• Doumpos, M., Gaganis, C., & Pasiouras, F. (2012). Estimating and explaining the financial performance of property and casualty insurers: A two-stage analysis. Journal of CENTRUM Cathedra: The Business and Economics Research Journal, 5(2), 155-170.
• Ecer, F. ve Pamucar, D. (2021). MARCOS technique under intuitionistic fuzzy environment for determining the COVID-19 pandemic performance of insurance companies in terms of healthcare services. Applied Soft Computing, 104, 107199.
• Ege, İ. ve Bayrakdaroǧlu, A. (2009). Türk sigorta sektörüne yabancı sermayenin ilgisi: ulusal ve yabancı sermayeli sigorta şirketlerinin finansal performanslarının karşılaştırmalı analizi. World of Accounting Science, 11(1).
• Erdemir, Ö. K. ve Kırkağaç, M. (2022). A comparative study on performance of ınsurance companies with grey relational analysis and analytic hierarchy process. Alanya Akademik Bakış, 6(3), 2627-2645.
• Gharizadeh Beiragh, R., Alizadeh, R., Shafiei Kaleibari, S., Cavallaro, F., Zolfani, S. H., Bausys, R., & Mardani, A. (2020). An integrated multi-criteria decision making model for sustainability performance assessment for insurance companies. Sustainability, 12(3), 789.
• HY Tsai, BH Huang, AS Wang. (2018). Combining ANP and TOPSIS concepts for evaluation the performance of property-liability insurance companies. Journal of Social Sciences 第 4 卷第 1 期, 56-61 (EI-Inspec).
• Işık, Ö. (2019). Türkiye'de hayat dışı sigorta sektörünün finansal performansının CRITIC tabanlı TOPSIS ve MULTIMOORA yöntemiyle değerlendirilmesi. Business & Management Studies: An International Journal, 7(1), 542-562.
• Lee, P. T. W., Lin, C. W., & Shin, S. H. (2012). A comparative study on financial positions of shipping companies in Taiwan and Korea using entropy and grey relation analysis. Expert systems with applications, 39(5), 5649-5657.
• Lu, M., & Zhu, K. (2018, April). Performance evaluation of the insurance companies based on AHP. In AIP Conference Proceedings (Vol. 1955, No. 1, p. 040002). AIP Publishing LLC.
• Mert, Ural., Demireli, E. ve Özçalık, S. G. (2018). Kamu bankalarında performans analizi: ENTROPİ ve WASPAS yöntemleri ile bir uygulama. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (31), 129-141.
• Morara, K., & Sibindi, A. B. (2021). Determinants of financial performance of insurance companies: Empirical evidence using Kenyan data. Journal of Risk and financial management, 14(12), 566.
• Nourani, M., Devadason, E. S., & Chandran, V. (2018). Measuring technical efficiency of insurance companies using dynamic network DEA: an intermediation approach. Technological and Economic Development of Economy, 24(5), 1909-1940. https://doi.org/10.3846/20294913.2017.1303649
• Orhan, M. (2019). Türkiye ile Avrupa Birliği ülkelerinin lojistik performanslarının Entropi ağırlıklı EDAS yöntemiyle karşılaştırılması. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (17), 1222-1238.
• Ömürbek, N. ve Balcı, H. F. (2017). ENTROPİ temelli COPRAS yöntemi ile Avrupa Birliği Ülkeleri ve Türkiye’nin havayolu taşımacılığının değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 8(18), 13-25.
• Özcan, Işık. (2022). AHP, CRITIC VE WEDBA yöntemlerini içeren entegre bir çkkv modeli ile AXA sigorta şirketinin finansal performansının analizi. Uluslararası İşletme, Ekonomi ve Yönetim Perspektifleri Dergisi, 5(2), 892-908.
• Özcan, Işık. (2022). Gri Entropi, FUCOM ve EDAS-M yöntemleriyle Türk lojistik firmalarının çok kriterli performans analizi. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 17(66), 472-489.
• Rahmati, S., & Darestani, S. A. (2022). Performance evaluation of insurance sector using balanced scorecard and hybrid BWM-TOPSIS: evidence from Iran. International Journal of Productivity and Quality Management, 36(3), 382-402.
• Saeedpoor, M., Vafadarnikjoo, A., Mobin, M., & Rastegari, A. (2015, October). A servqual model approach integrated with fuzzy AHP and fuzzy topsis methodologies to rank life insurance firms. In Proceedings of the international annual conference of the American society for engineering management (p. 1).
• Shemshadi, A., Shirazi, H., Toreihi, M., & Tarokh, M. J. (2011). A fuzzy VIKOR method for supplier selection based on entropy measure for objective weighting. Expert systems with applications, 38(10), 12160-12167.
• Topal, A. (2021). Çok kriterli karar verme analizi ile elektrik üretim şirketlerinin finansal performans analizi: Entropi tabanlı Cocoso yöntemi. Business & Management Studies: An International Journal, 9(2), 532-546.
• Torbati, A. R., & Sayadi, M. K. (2018). A new approach to investigate the performance of insurance branches in Iran using best-worst method and fuzzy inference system. Journal of Soft Computing and Decision Support Systems, 5(4), 13-18.
• Tunca, M. Z., Ömürbek, N., Cömert, H. G. ve Aksoy, E. (2016). OPEC ülkelerinin performanslarının çok kriterli karar verme yöntemlerinden ENTROPİ ve MAUT ile değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 7(14), 1-12.
• Ulutaş, A. (2018). ENTROPİ tabanlı EDAS yöntemi ile lojistik firmalarının performans analizi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (23), 53-66.
• Uygurtürk, H. ve Korkmaz, T. (2012). Finansal performansın TOPSIS çok kriterli karar verme yöntemi ile belirlenmesi: Ana metal sanayi işletmeleri üzerine bir uygulama. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(2), 95-115.
• ÜNAL, E. A. (2019). Bütünleşik Entropi ve Edas yöntemleri kullanılarak BİST sigorta şirketlerinin performansının ölçülmesi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(4), 555-566.
• Wang, T. C., & Lee, H. D. (2009). Developing a fuzzy TOPSIS approach based on subjective weights and objective weights. Expert systems with applications, 36(5), 8980-8985.
• Zavadskas, E. K., Stević, Ž., Turskis, Z., & Tomašević, M. (2019). A novel extended EDAS in Minkowski Space (EDAS-M) method for evaluating autonomous vehicles. Studies in Informatics and Control, 28(3), 255-264.