Bulanık AHP ve bulanık EDAS yöntemleriyle kargo firması seçim uygulaması

Year 2025, Issue: 71, 71 - 79, 30.08.2025

Mehmet Özkan

https://doi.org/10.18070/erciyesiibd.1656871

Abstract

Günümüzde müşteri ihtiyaçları lojistik ve tedarik zinciri yönetimi alanında yapılan uygulamaların önemini arttırmıştır. Bu doğrultuda farklı bölgelerde üretilen ürünlerin farklı bölgelerdeki tüketicilere en uygun şekilde ulaştırılması hem rekabet gücü hem de müşteri memnuniyeti yönünden avantaj sağlamaktadır. Bu nedenle siparişlerin müşterilere ulaştırması için kargo firması seçimine yönelik çok kriterli karar verme süreci söz konusu olmaktadır.
Çalışma hem e-ticaret hem de mağaza satışı yapan bir işletmenin aldığı siparişleri müşterilerine ulaştıracak en uygun kargo firmasını belirlemektedir. Model teslimat, kalite, sistem yeterliliği ve güven olmak üzere dört ana kriterden oluşmaktadır. Karar sürecinde lojistik alanında çalışan üç sorumlu personel ve iki akademisyenden oluşan 5 kişilik karar takımı oluşturulmuştur. Kriter ağırlıkları için Bulanık AHP, kargo firması seçimi için Bulanık EDAS yöntemleri kullanılmıştır. Bulanık AHP yöntemi ile ana kriterlerin eşit önem düzeyine sahip olduğu, en yüksek öneme sahip kriterin müşteri taleplerine/şikayetlerine cevap verme kriteri olduğu, esneklik kriterinin en düşük öneme sahip olduğu ve Bulanık EDAS yöntemi ile en uygun kargo firmasının B kargo firması olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords

Lojistik ve Tedarik zinciri yönetimi , Bulanık AHP , Bulanık EDAS , Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV)

Application for cargo company selection using fuzzy AHP and fuzzy EDAS methods

Abstract

Today, customer needs have increased the importance of applications in logistics and supply chain management. In this direction, the most appropriate delivery of products produced in different regions to consumers in different regions provides advantages in both competitiveness and customer satisfaction. For this reason, there is a multi-criteria decision-making process for selecting a cargo company to deliver orders to customers.
The study determines the most suitable cargo company to deliver the orders received by a business that sells both e-commerce and store sales. The model has four main criteria: delivery, quality, system adequacy and trust. In the decision process, a decision team of 5 people consisting of three responsible personnel and two academicians working in the field of logistics is formed. The fuzzy AHP method is used for the criteria weights, and the Fuzzy EDAS method is used for the cargo company selection. With the Fuzzy AHP method, it is concluded that the main criteria have equal importance level, the criterion with the highest importance is the criterion of responding to customer demands/complaints, the flexibility criterion has the lowest importance and the most suitable cargo company is B cargo company with the Fuzzy EDAS method.

Keywords

Logistics and supply chain management , Fuzzy AHP , Fuzzy EDAS , MultiCriteria Decision Making (MCDM)

Ethical Statement

Ethics committee permission for this study was obtained with the decision of Yalova University Ethics Committees Coordinatorship dated 05/02/2025 and numbered 2024/282.

References

• Asoğlu , İ., & Eren, T. (2018, Nisan). AHP, TOPSIS, PROMETHEE Yöntemleri ile Bir İşletme İçin Kargo Şirketi Seçimi. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 8(16), s. 102-122.
• Atmaca, H. E., & Turğut , D. (2015, Aralık). Kargo Şirketi Seçimine Yönelik Kriterlerin Belirlenmesinde Türkiye Genelinde Bir Saha Araştırması. Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 19(2), s. 65-79.
• Buckley, J. (1985). Fuzzy Hierarchical Analysis. Fuzzy Sets and Systems, 17, s. 233-247.
• Chang, D.-Y. (1996). Applications of the extent analysis method on fuzzy AHP. European Journal of Operational Research 95, 95(3), 649-655.
• Deste, M., & Savaşkan, G. (2020, Aralık 27). E-ticaret İşletmelerinin Kargo Firması Seçimi Üzerine VIKOR Yöntemiyle Bir Uygulama. Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), s. 4-21.
• Diken, B., & Çalık, A. (tarih yok). AHP ve TOPSIS Yöntemleri ile 3PL Firma Seçimi. Konşimento Dergisi, 1(1), s. 1-76.
• Ertunç , E., & Çay, T. (2020). HAVAALANI YER SEÇİMİNDE COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ (CBS) ve ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ (AHP) KULLANIMI. Konya Mühendislik Bilimleri Dergisi, 8(2), s. 200-210.
• Gao, M., Chen, M., Liu, A., Ip, W. H., & Yung, A. L. (2020). Optimization of microservice composition based on artificial immune algorithm considering fuzziness and user preference. IEEE Acces(8), s. 26385-26404.
• Karatop, B., Buşra Taşkan, Elanur Adar, & Cemalettin Kubat. (2021). Decision analysis related to the renewable energy investments in Turkey based on a Fuzzy AHP-EDAS-Fuzzy FMEA approach. Computers & Industrial Engineering, 151, 106958.
• Karipoğlu, F., Samet Ozturk, & Burak Efe. (2023). A GIS-based FAHP and FEDAS analysis framework for suitable site selection of a hybrid offshore wind and solar power plant. Energy for Sustainable Development, 77, 101349.
• Kas Bayrakdaroğlu, F., & Kundakcı, N. (2019, Temmuz 24). BULANIK EDAS YÖNTEMİ İLE AR-GE PROJESİ SEÇİMİ. International Journal of Economics and Administrative Studies(24), s. 151-170.
• Keshavarz Grohabaee, M., Zavadskas, E., Olfat, L., & Turskis, Z. (2015). Multi-Criteria Inventory Classification Using a New Method of Evaluation Based on Distance from Average Solution (EDAS). Informatica, 26(3), s. 432-451.
• Kwong, C. K., & Bai, H. (2013, Temmuz 26). Determining the Importance Weights for the Customer Requirements in QFD Using a Fuzzy AHP with an Extent Analysis Approach: IIE Transactions: Vol 35, No 7.
• Lee, A. H., Lin, C. Y., Wang, S. R., & Tu, Y. M. (2010, April 2). The construction of a comprehensive model for production strategy evaluation. Fuzzy Optimization and Decision Making, 9, s. 187-217.
• Nebati, E. E. (2024, 02 17). Lojistik Taşımacılığında ANP ve Codas Yöntemleri ile Kargo Firması Seçimi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 23(45), s. 52-69.
• Onat, A., & Kaçtıoğlu, S. (2020). BULANIK AHP ve BULANIK TOPSIS YÖNTEMİ İLE TEDARİKÇİ SEÇİMİ: PERAKENDE SEKTÖRÜNDE BİR UYGULAMA. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 19(37), s. 65-79.
• Özkan, H. (2021). ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ VE HEDEF PROGRAMLAMA KOMBİNASYONU İLE TEDARİKÇİ SEÇİMİ. The Journal of Academic Social Science, 123(123), Article 123.
• Panchal, D., Prasenjit Chatterjee, Rohit Sharma, & Rajiv Kumar Garg. (2021). Sustainable oil selection for cleaner production in Indian foundry industries: A three phase integrated decision-making framework. Journal of Cleaner Production, 313, 127827.
• Saaty, T. (1980). The Analytic Hierarchy Process. New York: Mc Graw Hill.
• Sancar, S., & Gül, S. (2024). Baskı Makinesi Seçiminde Bulanık Ahp ve Bulanık EDAS Uygulaması. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 25(2), s. 129-151.
• Singh, R., Gunasekaran, A., & Kumar, P. (2018). Third party logistics (3PL) selection for cold chain management: a fuzzy AHP and fuzzy TOPSIS approach. Annals Operation Research, 267, s. 531-553.
• Şengül, Ü., Eren , M., & Eslamıan Shıraz, S. (2012, Haziran-Aralık). BULANIK AHP İLE BELEDİYELERİN TOPLU TAŞIMA ARAÇ SEÇİMİ. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi(40), s. 143-165.
• Torkayesh, A. E., Deveci, M., Karagöz, S., & Antucheviciene, J. (2023, February 23). A state-of-the-art survey of evaluation based on distance from average solution (EDAS): Developments and applications. Expert Systems With Applications, 221, s. 1-22.
• Uzun , H., & Süer, İ. (2015). Kargo Taşımacılı Sektöründe AHS ve TOPSIS Yöntemleriyle Hizmet Kalitesinin Değerlendirilmesi. IV. Ulusal Lojistik ve Tedarik Zinciri Kongresi, (s. 140-155). Gümüşhane.
• Yel, İ., Sarucan, A., & Baysal, M. E. (2022). An Application of Fuzzy AHP, EDAS and WASPAS for the Selection of Process Method in Software Projects. Içinde C. Kahraman, S. Cebi, S. Cevik Onar, B. Oztaysi, A. C. Tolga, & I. U. Sari (Ed.), Intelligent and Fuzzy Techniques for Emerging Conditions and Digital Transformation (ss. 351-359). Springer International Publishing.
• Yılmaz, M., & Atan, T. (2021). Hospital site selection using fuzzy EDAS method: case study application for districts of ˙Istanbul. Journal of Intelligent & Fuzzy Systems, s. 2591–2602.
• Yücel , M., & Ulutaş, A. (tarih yok). Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinden ELECTRE Yöntemiyle Malatya’da Bir Kargo Fİrması İçin Yer Seçimi. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 9(17), s. 327-344.
• Yürüyen, A. A., & Ulutaş , A. (2020). Bulanık AHP ve Bulanık EDAS Yöntemleri İle Üçüncü Parti Lojistik Firması Seçimi. Journal of Social Sciences of Mus Alparslan University(8), s. 283-294.
• Zadeh, L. (1965). FuzzySets. Information Science, 8(3), 338-353.