Güneydoğu Avrupa'da Mcluhan'dan Önceki Ilk Medya Teorisyeni – Dževad Sulejmanpašić

Year 2023, , 433 - 445, 30.01.2023

Fahira Fejzić čengić

https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.1210379

Abstract

Metin, yaklaşık 90 yıl önce medyada sansasyonelliği eleştiren Saraybosna ve Zagrebli bir yazar olan Dževad Sulejmanpašić’yı konu edinmektedir. Yazarın analizleri, sansasyonel gazetecilik ve dini meseleler arasındaki ilişkiye odaklanmaktadır. Yazar, yalnızca ahlaki yasayı izleyen dinin, dünyada iyi bir itici ilke olarak evrensel “iyiyi” yayma yeteneğine sahip olduğuna inanmaktadır. Ancak bu inanış herhangi bir özel ve kısmi düşünce ve eylem biçimi şeklinde tariflenmemiştir. Samimi inancın, itirafçılığın veya genel olarak dindarlığın gerileyeceği ve dinlerin artık ahlaki yasalar içermeyen boş dogmalardan daha çok yararlanacağı zamanların geldiğini teşhis etmiştir. Maddi ve bencil çıkarların, hem bireysel hem de tüm toplumlar düzeyinde yerini alacağını görüşünü savunmaktadır. Sulejmanpašić, dini dünyada iyilik için teşviklerin içeriden veya dışarıdan motive edilebileceği ve sansasyonel gazeteciliğin bunu nasıl fark edemediği konusunda dikkate değer bir noktaya atıfta bulunmaktadır.

Keywords

Gazetecilik, Etik, İnanç, İletişim, Medya Etiği, Manipülasyon, Journalism, Ethics, Religion, Communication, Media Ethics, Manipulation

About the first media theoretician in Southeast Europe before McLuhan– Dževad Sulejmanpašić

Abstract

The text is about Dževad Sulejmanpašić an author from Sarajevo and Zagreb who criticized sensationalism in the media almost 90 years ago. The analysis focuses on the relationship of sensational journalism, and religious issues. The author believes that only religion that follows the moral law is primarily capable of spreading universal good as a good driving principle in the world. But not any particular and partial forms of thinking and actions. He is fully aware that times are coming when sincere belief, confessionalism, or religiosity in general will decline, and religions will rely more and more on empty dogmas that will no longer contain moral laws. Interests, material and selfish, will take their place, both individually as well as collectively at the level of the whole societies. Sulejmanpašić distinguishes the point worthy of attention that in the religious world incentives for good can be motivated from within or from without, and how sensational journalism fails to recognize this.

Keywords

Journalism, Ethics, Religion, Communication, Media Ethics, Manipulation

References

• Berđajev, N. (2007). The philosophy of the free spirit. Dereta.
• Bauman, Z., Obirek, S. (2016). Of God and Man and On the World and Ourselves. Ljevak.
• Carr, N. (2011). What the Internet Is Doing to Our Brains. Jesenski I Turk.
• Fuller, E. G. (2010), A World Without Islam. Little, Brown & Company.
• Fejzić-Čengić, F. (2012). Riječ je temelj društvenog života. Dobra knjiga.
• Fejzić-Čengić, F. (2016). Stvarnost i mediji, Vrijeme istrošenih ideologija. Dobra knjiga.
• Fejzić-Čengić, F. (2018). Kao ribe u vodi, Ka filozofiji medija ili kako opstati s medijima. Dobra knjiga.
• Fejzić-Čengić, F. (2022). Život je veći od svake obmane. Faculty of Political Science, University of Sarajevo.
• Krauss, L. (2004). Fizika zvjezdanih staza. Jesenski I Turk.
• Friedrich, N. (2013). Volja za moć, Pokušaj procenjivanja vrednosti, odlomci. Aletheia.
• Sulejmanpašić, D. (1936). Žurnalizam razarač čovečanstva. Štamparija.
• Zajani, M. (2005). The AL Jazeera Phenomen, Critical perspectives on new Arab Media. Pluto Press.