Sosyal Medyada İtibar Yönetimi Ölçeği

Year 2025, Volume: 12 Issue: 2, 639 - 660, 30.07.2025

Mustafa Böyük

https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.1636141

Abstract

Bu çalışma, bireylerin sosyal medyada itibar yönetimi kavramını ele alarak, bu alandaki dinamikleri ölçmek amacıyla geçerlilik ve güvenilirlik kriterlerini sağlayan bir ölçme aracı tasarlamayı amaçlamıştır. Geliştirilen ölçeğin yapısal niteliklerini incelemek üzere çalışmada, açımlayıcı faktör analizi (AFA) ile veri yapısı keşfedilmiş ve doğrulayıcı faktör analizi (DFA) ile bu yapı istatistiksel olarak test edilmiştir. Araştırmada kullanılan veri seti, ölçeğin faktör yapısını belirlemek ve içsel tutarlılığını test etmek amacıyla analiz edilmiştir. Ölçek geliştirme sürecinde öncelikle AFA gerçekleştirilmiş ve ölçeğin dört alt boyuttan (Strateji ve Planlama, Kriz Yönetimi, İmaj ve Algı, Sosyal Etkileşim) oluştuğu belirlenmiştir. Analizler sonucunda, bazı maddelerin faktör yüklerinin düşük olması nedeniyle ölçekten çıkarılması gerektiği tespit edilmiştir. Nihai analizde 24 maddeden oluşan ölçeğin Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) değeri 0,936 olarak hesaplanmış ve Bartlett Küresellik Testi sonucunun anlamlı olduğu görülmüştür. Güvenirlik analizleri kapsamında Cronbach Alpha katsayısı hesaplanmış ve ölçeğin iç tutarlılık düzeyinin oldukça yüksek olduğu belirlenmiştir (α=0,928). Alt boyutlara ilişkin güvenilirlik katsayıları da yüksek seviyede bulunmuş, ölçeğin alt boyutlar arasındaki tutarlılığı desteklenmiştir. Doğrulayıcı faktör analizi sonuçlarına göre, ölçme aracının teorik olarak öngörülen dört boyutlu modelinin istatistiksel olarak anlamlı olduğu ve elde edilen uyum iyiliği indekslerinin kabul edilebilir sınırlar içerisinde kaldığı tespit edilmiştir (CMIN/df=4,958; AGFI=0,910; GFI=0,931; NFI=0,934; CFI=0,946; RMSEA=0,062). Analizler, söz konusu envanterin sosyal medya itibar yönetimi olgusunu değerlendirmede hem geçerlilik hem de güvenilirlik özelliklerine sahip olduğunu ortaya koymaktadır. Çalışmanın bulguları, sosyal medyada itibar yönetimi alanında yapılacak gelecekteki araştırmalara önemli bir katkı sunmaktadır.

Keywords

Sosyal Medya , Dijital İtibar , İtibar Yönetimi , Algı Yönetimi , Ölçek

Reputation Management Scale in Social Media

Abstract

This study aims to develop a measurement instrument that meets validity and reliability criteria to assess the dynamics of reputation management on social media. To examine the structural properties of the developed scale, exploratory factor analysis (EFA) was conducted to explore the data structure, and confirmatory factor analysis (CFA) was performed to statistically test this structure. The dataset used in the research was analyzed to determine the factor structure of the scale and to assess its internal consistency. During the scale development process, EFA was initially conducted, revealing that the scale consists of four sub-dimensions: Strategy and Planning, Crisis Management, Image and Perception, and Social Interaction. As a result of the analyses, certain items were removed from the scale due to low factor loadings. In the final analysis, the Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) value of the 24-item scale was calculated as 0.936, and the Bartlett's Test of Sphericity was found to be significant. Reliability analyses included the calculation of Cronbach’s Alpha coefficient, which indicated a high level of internal consistency (α=0.928). The reliability coefficients for the sub-dimensions were also found to be high, supporting the consistency of the scale across its sub-dimensions. According to the results of the confirmatory factor analysis, the theoretically proposed four-dimensional model of the measurement instrument was found to be statistically significant, and the obtained goodness-of-fit indices were within acceptable limits (CMIN/df=4.958; AGFI=0.910; GFI=0.931; NFI=0.934; CFI=0.946; RMSEA=0.062). The analyses indicate that the proposed inventory possesses both validity and reliability in evaluating the phenomenon of reputation management on social media. The findings of this study provide a significant contribution to future research in the field of social media reputation management.

Keywords

Social Media , Digital Reputation , Reputation Management , Scale Development , Perception Management

References

• Abidin, C. (2018). Internet celebrity: Understanding fame online. Emerald Publishing Limited. https://doi.org/10.1108/9781787560765
• Barnett, M. L., Jermier, J. M., & Lafferty, B. A. (2006). Corporate reputation: The definitional landscape. Corporate Reputation Review, 9(1), 26-38. https://doi.org/10.1057/palgrave.crr.1550012
• Boyd, D. (2014). It’s complicated: The social lives of networked teens. Yale University Press.
• Bucher, T. (2018). If...then: Algorithmic power and politics (C. 1). Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/oso/9780190493028.001.0001
• Büyüköztürk, Ş. (2024). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (31. Baskı). Pegem Akademi.
• Chua, A. Y. K., & Banerjee, S. (2015). Understanding review helpfulness as a function of reviewer reputation, review rating and review depth. Journal of the Association for Information Science and Technology, 66(2), 354-362. https://doi.org/10.1002/asi.23180
• Comrey, A. L., & Lee, H. B. (1992). A first course in factor analysis (2. ed). Psychology Press. https://doi.org/10.4324/9781315827506
• Doorley, J., & Garcia, H. F. (2015). Reputation management: The key to successful public relations and corporate communication (3. ed). Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315879987
• Ellison, N. B., Vitak, J., Gray, R., & Lampe, C. (2014). Cultivating social resources on social network sites: Facebook relationship maintenance behaviors and their role in social capital processes. J. Comp.-Med. Commun., 19(4), 855-870. https://doi.org/10.1111/jcc4.12078
• Field, A. (2009). Discovering statistics using SPSS. SAGE Publications.
• Fombrun, C. J. (with Internet Archive). (1996). Reputation: Realizing value from the corporate image. Boston, Mass. : Harvard Business School Press. http://archive.org/details/reputationrealiz0000fomb
• Fombrun, C. J., & Van Riel, C. B. (2004). Fame & fortune: How successful companies build winning reputations. FT press.
• Goffman, E. (1959). The presentation of self in everyday life. Doubleday.
• Hinkin, T. R. (1998). A brief tutorial on the development of measures for use in survey questionnaires. Organizational Research Methods, 1(1), 104-121. https://doi.org/10.1177/109442819800100106
• Hu, L., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55. https://doi.org/10.1080/10705519909540118
• Kaplan, A. M., & Haenlein, M. (2010). Users of the world, unite! The challenges and opportunities of social media. Business Horizons, 53(1), 59-68. https://doi.org/10.1016/j.bushor.2009.09.003
• Labrecque, L. I., Markos, E., & Milne, G. R. (2011). Online personal branding: Processes, challenges, and implications. Journal of Interactive Marketing, 25(1), 37-50. https://doi.org/10.1016/j.intmar.2010.09.002
• Lawshe, C. H. (1975). A quantitative approach to content validity. Personnel Psychology, 28(4), 563-575. https://doi.org/10.1111/j.1744-6570.1975.tb01393.x
• Marwick, A. E. (2013). Status update: Celebrity, publicity, and branding in the social media age. Yale University Press.
• Nunnally, J. C. (1978). Psychometric theory. McGraw-Hill.
• Özdamar, K. (1999). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi -1: SPSS. Kaan Kitabevi.
• Özpınar, Ş. B. B. (2008). Kurumsal itibarın ölçümü: Türkiye’ye yönelik ölçek geliştirme çalışması [Doktora Tezi]. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Papacharissi, Z. (Ed.). (2010). A networked self: İdentity, community, and culture on social network sites. Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203876527
• Putnam, R. D. (2000). Bowling alone: The collapse and revival of American community (s. 541). Touchstone Books/Simon & Schuster. https://doi.org/10.1145/358916.361990
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of psychological research online, 8(2), 23-74.
• Solove, D. (2007). The future of reputation: Gossip, rumor and privacy on the internet. GW Law Faculty Publications & Other Works. https://scholarship.law.gwu.edu/faculty_publications/928
• Taş, N. Ö. (2019). Sosyal medya ve çevrimiçi itibar yönetimi kavramları üzerine alanyazınsal bir değerlendirme. 4, 4-22.
• Tavşancıl, E. (2018). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi (6. Baskı). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Treem, J. W., & Leonardi, P. M. (2013). Social media use in organizations: Exploring the affordances of visibility, editability, persistence, and association. Annals of the International Communication Association, 36(1), 143-189. https://doi.org/10.1080/23808985.2013.11679130
• Van Dijck, J. (2013). The culture of connectivity: A critical history of social media. Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199970773.001.0001