Kassandra Damgası’nda Kronotop Kavramı

Year 2012, Issue: 63, 47 - 62, 01.08.2012

Tülin Arseven

Abstract

Cengiz Aytmatov’un Kassandra Damgası adlı eseri, ele aldığı konu
ve kurgusu bakımından yazarın diğer romanlarından farklı bir yer
tutmaktadır. Bu romanda yazar mitolojik kahraman Kassandra’ya
gönderme yaparak insanlığın sonuna dair öngörülerde bulunmaktadır.
Edebiyat araştırmalarının temel amacı literatüre kaynak oluşturmak,
yazarı ve eseri tanıtmak ve okurda estetik zevk oluşmasını sağlamaktır.
Edebiyat araştırmalarının bir yönünü de yazar ile eser arasındaki
ilgi oluşturmaktadır. 20. yüzyılın önde gelen edebiyat eleştirmeni ve
kuramcısı Mihail Bahtin, kitaplarında ve makalelerinde yazar ile eser
arasındaki ilişkiyi türlü yönlerden sorgular. Metnin yazarından ne
ölçüde etkilendiği meselesini tartışır. Bahtin, yazarın yazdığı metnin
kimi zaman diyaloglarına kimi zaman da kronotopuna sızdığını söyler.
Bu çalışmada da yazar eser ilişkisi bağlamında Kassandra Damgası,
kronotop kavramı çerçevesinde ele alınarak, romanın zaman ve mekân
ilişkisi irdelenecektir.

Keywords

Cengiz Aytmatov, Kassandra Damgası, kronotop, Mihail M. Bahtin

The Concept of Chronotope in the Cassandra Brand

Abstract

The novel Cassandra’s Brand by Chinghiz Aitmatov has a different
place compared with his other novels with regard to its subject and
fiction. In this novel, the author makes predictions for the tragic end of
humankind by making references to mythological heroine, Cassandra.
The main purpose of literary research is to generate sources for
literature, to introduce authors and their works to the audience and to produce an aesthetic pleasure among the readers. The other
aspect of literary research includes the relation between the author
and his works. Mihail Bahtin, a prominent art critic and theoretician
in the twentieth century, examines relations between the author and
his works using diverse ways in his books and articles. He discusses
the issues involving to what extent the text is affected by its author.
Bahtin argues that an author sometimes flows in his text’s dialogues
and sometimes flows in the text’s chronotope. Therefore, in this paper,
the Cassandra’s Brand will be examined in terms of time and place
relation considering the concept of chronotope in the context of
relation between the author and its work.

Keywords

Chinghiz Aitmatov, Cassandra’s Brand, chronotope, Mihail M. Bahtin

References

• Akmataliyev, Abdıldacan (1998), Cengiz Aytmatov’un Dünyası, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yay.
• Aktaş, Şerif (1998), Roman Sanatı ve Roman İncelemesine Giriş, 3. Baskı, Ankara: Akçağ Yay.
• Asanova, Umut (2009), Cengiz Aytmatov, Editör: Ramazan Korkmaz, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay.
• Aytmatov, Cengiz (1997), Kassandra Damgası, Rusçadan Çev.: Ahmet Pirverdioğlu, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Bahtin, Mihail M. (2001), Bir Eylem Felsefesine Doğru, İngilizceden Çev.: Siyaveş Azeri, İstanbul: Avesta Basın Yayın Dağıtım LTD. ŞTİ.
• Bahtin, Mihail M. (2002), “Forms of time and the Chronotope in the Novel: Notes toward a Historical Poetics”, Narrative Dynamics: Essays on Time, Plot, Closure, and Frames, Editör: Brian Richardson, The Ohio State University Pres. (http:// www.google.com.tr/books?id=kY8XFN6smdsC&printsec=frontcover&hl= tr&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false) (04.01.2012)
• Bahtin, Mihail M. (2004), Dostoyevski Poetikasının Sorunları, İngilizceden Çev.: Cem Soydemir, İstanbul: Metis Yayınları.
• Bahtin, Mihail M. (2005), Sanat ve Sorumluluk, İngilizceden Çev.: Cem Soydemir, İstanbul: Ayrıntı Yay.
• Ergiydiren, Sevinç (2001), Edebiyat Araştırmaları –Edebiyat Eleştirisi Üzerine Bir Deneme–, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Matbaası.
• Esen, Nüket (2006), Modern Türk Edebiyatı Üzerine Okumalar, İstanbul: İletişim Yay.
• Granger, Ernest (1983), Mitoloji, Türkçesi: Nurullah Ataç, Haz.: Müzehher Erim, 2. Baskı, İstanbul: Cem Yayınevi.
• Korkmaz, Ramazan (8-10 Aralık 1998), “Cengiz Aytmatov’un Romanlarında Kaos’tan Düzen’e Ev/Anne ve Çevre/Dünya İzleği”, Doğumunun 70. Yıl Dönümünde Cengiz Aytmatov Uluslararası Bilgi Şöleni Bildirileri, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yay.
• Saray, Mehmet (1999), Yeni Türk Cumhuriyetleri Tarihi, 2. Baskı, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay.
• Stevick, Philip (2004), Roman Teorisi, Çev.: Sevim Kantarcıoğlu, 2. Baskı, Ankara: Akçağ Yay.
• Tollu, Cemal (1964), Mitoloji Yunan ve Roma, İstanbul: İskender Matbaası.
• Tural, Sadık Kemal (8-10 Aralık 1998), “Atatürk Kültür Merkezi Başkanı Sayın Prof. Dr. Sadık Kemal Tural’ın Açış ve Berat Takdim Töreni Konuşması”, Doğumunun 70. Yıl Dönümünde Cengiz Aytmatov Uluslararası Bilgi Şöleni Bildirileri, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yay.