The Examinination of Cultural Change in the Ottoman Empire through the Jöntürk Novel of Ahmet Mithat Efendi

Year 2011, Issue: 60, 31 - 50, 01.08.2011

Özcan Bayrak

Abstract

The military achievements of Ottoman Empire made the state bureaucracy to think that they were always superior and powerful state. The
Ottoman failure in the realization of the innovations following the Renaissance and Reform made the West superior in all areas. The superiority of the West appeared first in the military sphere. The reason for the first innovations was made in the military was this superiority. The
Ottoman permanent embassies were founded in European capitals to
catch up Europe’s advancement. The students were also sent to catch
up the scientific aspect of this advancement. The wonder of the Ottoman Muslim society who lived a traditional life style about European
lives caused the change in Ottoman society in many areas. The exhibition of European life to the Ottoman society with the relations of education, art and trade had an effective role in speeding-up of the change
process. The process of change formed a basis for consisting of popular culture between the two cultures and without their traditions. The
examination of these types of people in the novels of era might give
the general characteristics in the change process. The novel “Jöntürk”
stands at the intersection of the popular culture prevalent at the time
and the westernization process of the late Ottoman age.

Keywords

Ahmet Mithat Efendi, les Jeunne Turks, cultural change, westernization, innovation

Osmanlıdaki Kültürel Değişim Sürecinin Ahmet Mithat Efendi’nin Jöntürk Romanında İrdelenmesi

Abstract

Osmanlı devletinin kazandığı başarılar, devlet yöneticilerinin sürekli üstün ve güçlü devlet olduklarını düşünmelerine neden olmuştur.
Özellikle, Rönesans ve Reform hareketlerinin başlattığı süreçte yeniliklerin takip edilmemesi, Batı’yı her alanda üstün konuma getirir. Bu üstünlük, askerî alandaki yenilgilerle fark edilir. Bu nedenle ilk yenilikler
askerî alanlarda yapılır. Avrupa’nın ilerleyişini kavramak için, daimî elçilikler kurulur. Öğrenciler gönderilerek, bu değişimin bilimsel boyutu
yakalanmaya çalışılır. Geleneksel yaşamın belli sosyal ve dinî kuralları
doğrultusunda yaşayan insanımızın, Avrupa’nın serbest yaşamını merak etmesi ve bu hayata yönelmesi, değişimin birçok alanda yaşanmasına neden olur. Avrupa insanının eğitim, sanat ve ticaret gibi ilişkilerle yaşamlarını insanımıza sergilemeleri, değişimin hızlanmasında etkin rol oynar. Bu değişim süreci, iki kültür arasında kalan ve geleneklerinden uzaklaşan insan tiplerinin oluşmasına zemin hazırlar. Bu tip insanlar, dönemin romanlarında ele alınarak yenileşme sürecindeki yanlışlıklar belirginleştirilir. “Jöntürk” romanı, yenileşme süreciyle büyüyen ve yanlış Batılılaşma sonucu düşüşü yaşayan insanımızın hayatından alınmış bir kesit olarak karşımıza çıkar

Keywords

Ahmet Mithat Efendi, Jöntürk, kültürel değişim, batılılaşma, yenileşme

References

• Akyüz, Kenan (1999), Modern Türk Edebiyatının Ana Çizgileri, İstanbul, İnkılap Yay.
• Berkes, Niyazi (2008), Türkiye’de Çağdaşlaşma, İstanbul, YKY.
• Gruen, Arno (2004), Kendine İhanet, (Çev. Ülkü Hastürk), İstanbul, Çitlembik Yay.
• Kandiyoti, Deniz (1997), Cariyeler Bacılar Yurttaşlar, İstanbul, Metis Yay.
• Karabulut, Mustafa (2010), “Tanzimat Dönemi Türk Romanlarında İstanbul ve Paris’e Bakış”, Erdem, S.56, s. 103-113, Ankara, Atatürk Kültür Merkezi Yay.
• Kurnaz, Şefika (1996), II. Meşrutiyet Döneminde Türk Kadını, İstanbul, MEB Yay. Mardin, Şerif (1997), Türkiye’de Toplum ve Siyaset, İstanbul, İletişim Yay.
• Mithat, Ahmet (2004), Jöntürk, İstanbul, Kum Saati Yay.
• Okay, Orhan (2008), Batı Medeniyeti Karşısında Ahmed Mithat Efendi, İstanbul, Dergah Yay.
• Okumuş, Ejder (2005), “Geleneksel Siyasal Kimliğin Çözülmesinde Tanzimat (1839- 1956)”, Dilbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, S.4, s.9-36.
• Osma, Kıvanç (2006), “Cumhuriyet Dönemi Anıt Heykellerinde Kadın İmgesi”, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sivas, C.30, No:1, s.89-107.
• Şanal, Mustafa (2005) “Yenileşme Dönemi Eğitimcilerinin Öğretmenlik Mesleğine Bakışları”, Erciyes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.18, s.137-154.