Intellectuals In Peyami Safa’s Novels

Year 2005, Volume: 15 Issue: 43, 185 - 216, 01.05.2005

Zeliha Güneş

Abstract

Peyami Safa, generally describes the problems that people faced in the process o f vvestemisation
as well as the values that lost in Turkey. The main characters in this novels are the ones who were
affected most from this process. Dravving on this live, the author mostly emphasizes values o f the west
and the east, the care o f the semi intellectuals who were captured in between the values o f east and
west. Most o f his characters appear to be unhappy and unable to solve the problems that they face.
The characters become capable of dealing with their problems and solving them when they realize that
they need to protect the old values while practising the new ones.
It’s possible to see secondary characters who help the main characters solve their intellectual
problems. However, they are presented only with this function in the novels and their human side,
private lives are not mentioned at ali. Another interesting point in Peyami Safa’s novels in that his characters stand as the
repıesentatives o f the aııthor. The author has a criticizing approach to other characters. However, the
simply accepts the maiıı characters as they are. In this respect, one can say that the main characters are
like “the spokesm an” o f the \vriter.

Keywords

novel, intellectual, spokesman o f writer, east, west

Peyami Safa ’nın Romanlarında Aydınlar

Abstract

Peyami Safa, ıom anlaıında genellikle Türk toplumunda yaşanan aksaklıkları, batılılaşmanın yol
açtığı değerler karmaşasını anlatır. Roman kişileri, özellikle de başkişi konum undakiler söz konusu
karmaşadan fazlasıyla etkilenen bireylerdir. Yazar, bunların içinde doğu-batı değerleri, materyalizmidealizm arasına sıkışmış bunalımlı yarı aydınlara ağırlıklı olarak yer vermiştir. Bu kişilerin çoğunluğu başlangıçta gelenekleri bir yana bırakıp yeniye ayak uydurmaya çalışan, o sırada çıkan sorunlara
çözüm üretmekte sıkıntıya düşen, mutsuz bireyler olarak görünür. Ama zaman içinde yeniye uyarken
eski değerlere gereken özeni göstermeyi öğrenir ve bunalımdan kurtulurlar.
Peyami Safa’nın romanlarında ayrıca, bunalımdan çıkmalarında bu kişilere yardım eden bir aydın tipine daha rastlanmaktadır. Ancak söz konusu aydınlar genellikle yalnızca bu yönleriyle ele alınır
ve kişilikleri başka yönleriyle tanıtılmaz, özel yaşamları verilmez. Başka bir dikkati çeken nokta da
Peyami Safa’nın öteki roman kişilerine eleştirel yaklaşımlarda bulunurken, “yazarın sözcüsü” diyebileceğimiz bu aydınlara hep benimseyici bir tutum takınmasıdır. Onlar âdeta yazarın ele aldığı konularla ilgili iletilerini vermelerini sağlayan birer sözcüdür.

Keywords

roman, aydın, yazarın sözcüsü, doğu, batı

References

• -