Yazılı Kaynaklarda Türk Ailesi

Year 2001, Volume: 13 Issue: 37, 131 - 158, 01.01.2001

Gülin Öğüt-eker

Abstract

Kültürün bir kuşaktan diğerine iletilmesinde en önemli sosyal ortam olan aile,
dinî, millî ve hukukî değerleri ile toplumun çekirdeğini oluşturmaktadır. Toplumun
göstergesi, sigortası olan aile, aynı zamanda toplumun yapısını, karakterini
belirlemede önemli bir fonksiyona sahiptir. 

Keywords

-

Turkish Family in Written Sources

Abstract

The family which to a social medium to transfer culture from one generation to
the other composes the basis of the society with religious, national and legal values.
The family which is the insurance and the sign of the society has also an important
function in determining the structure and character of the society.

Keywords

-

References

• 1. Nihat NİRUN, Sistematik Sosyoloji Yönünden Aile ve Kültür, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi Yayını: 73, Ankara 1994, s. 69
• 2. Nihan NİRUN, age., s. 194
• 3. Emre KONGAR, İzmir’de Kentsel Aile, 1972, s. 21
• 4. Serim TİMUR, Türkiye’de Aile Yapısı, Hacettepe Üniversitesi, Yayınlan Ankara 1972, s. 4,8
• 5. Friedrich ENGELS, (Çev. Kemal SOMER) Ailenin, Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökeni, Ankara Sol Yayınları, Başnur Matbaası 1967, s. 117
• 6. Bozkurt GÜVENÇ, İnsan ve Kültür, Remzi Kitap Evi, İstanbul, s.277
• 7. Sürmeli AĞDEMİR, “Aile ve Eğitim, Aile ve Toplum, 1991, s.: 13, s. 11.
• 8. İbrahim KAFESOĞLU, Türk Millî Kültürü, İstanbul 1984, s. 216
• 9. Tahir ÇAĞATAY, Günün Sosyolojisine Giriş, Ankara 1987, s. 249.
• 10. Muharrem ERGİN, Orhun Abideleri, Boğaziçi, Yayınları 1, 67. baskı, İstanbul 1978, s.21,24
• 11. Talat TEKİN, Orhon Yazıtları, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 1988, s. 5
• 12. Sencer DİVİTÇİOĞLU, Kök Türkler, Ada Yayınları, İstanbul, 1987. S. 150
• 13. Bahaddin ÖGEL, Türk Mitolojisi, 1,11, 1. Basılış, Devlet Kitapları, Millî Eğitim Basım Evi, İstanbul 1971, s. 137
• 14. İbrahim KAFESOĞLU, age., s.217
• 15. Bahaddin ÖGEL. age., s.239
• 16. Hüseyin Namık ORKUN, Eski Türk Yazıtları, Türk Dil Kurumu Yayınları: 529, Ankara 1987, s. 280
• 17. Talat TEKİN, İslâm Öncesi Türk Şiiri, Türk Şiiri Özel Sayısı, Ankara, 1986 s: 409, s. 409
• 18. Reşit Rahmeti ARAT, Eski Türk Şiiri, Türk Tarih Kurumu Yayını, Ankara, 1965, s. 226
• 19. İsmail Hakkı DANİŞMEND, Eski Türk Seciye ve Ahlâkı, İstanbul, T.y., s.70-73
• 20. Muharrem ERGİN, Dede Korkut Kitabı, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu TDK Yayınları - 169, Ankara, 1989, s. 239
• 21. Muharrem ERGİN, Orhun Abideleri, Boğaziçi Yayınları 1, 6. Baskı, İstanbul, 1978, s. 21,24
• 22. Hüseyin Namık ORKUN, age.,s.755-926
• 23. Bahaddin ÖGEL, age., s. 10
• 24. Sencer DİVİTÇİOĞLU, age., s. 161
• 25. Muharrem ERGİN age., s.9
• 26. Şemseddin SAMİ, Kadınlar, Gündoğan Yayınları, Ankara 1996, s.23,
• 27. Şemseddin SAMİ, age., s.24
• 28. Hilmi Ziya ÜLKEN, Ziya Gökalp , Kanaat Kitap Evi, T.Y., s. 198
• 29. Fevziye Abdullah TANSEL (Haz.), Ziya Gökalp Külliyatı I-Şiirler ve Masalları, Türk Tarih Kurumu Basım Evi, Ankara 1952, s. 121
• 30. Mehmet Akif ERSOY, Safahat, İstanbul 1973, s. 128
• 31. Bemard CAPORAL, Kemalizm ve Kemalizm Sonrası Türk Kadını, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları: 233, Ankara 1982, s.447
• 32. Bemard CAPORAL, age., s.447
• 33. Şemseddin Sami, age., s.23,25
• 34. Şemseddin Sami, age., s. 13,18
• 35. Abdulkadir İNAN, Makaleler ve İncelemeler, kürk Tarih Kurumu
• Yayınlan, Ankara 1987, s. 280
• 36. Şemseddin Sami, age., s.39,40,48
• 37. Hüseyin Namık ORKUN, age., s.44
• 38. Abdulhak Hamit TARHAN, 1948, s.34
• 39. Hilmi Ziya ÜLKEN, age., s. 198
• 40. Şefıka KURNAZ, Cumhuriyet Öncesinde Türk Kadını, Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı: 71, Ankara 1971, s. 93
• 41. Ziya GÖKÜLAP, Türkçülüğün Esasları, Arkadaş Matbaası, İstanbul 1940, s. 124
• 42. Ziya GÖKALP, age., s. 120
• 43. Reşit Rahmeti ARAT, Kutadgu Bilig II, Türk Tarih Kurumu Basım Evi, Ankara 1988, s. 148, 149
• 44. Besim ATALAY, Divamü Lügat-İt-Türk Tercümesi, II, Türk Tarih Kurumu Basım Evi, Ankara 1985, s. 155
• 45. Muharrem ERGİN, Dede Korkut Kitabı II-İndeks, Gramer-1991, s. 136
• 46. Özkan İZGİ “İslâmiyet’ten Önce Türklerde Kadın”, Türk Kültürü Araştırmaları, Türk kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, c.l 1-14, Ankara 1975, s. 107
• 47. Besim ATALAY, Divanü Lügat-İt-Türk Tercümesi I, Türk tarih Kurumu Basım Evi, Ankara 1985, s. 410
• 48. Mehmet KAPLAN, Türk Edebiyatı Üzerine Araştırmalar, İstanbul 1987 s.222
• 49. İbn Matkuta Seyahatnamesi’nden Seçmeler, (Haz. İsmet PARMAKSIZOĞLU), 1000 Temel Eser, Millî Eğitim Basım Evi, İstanbul 1971.
• 50. age., s.80,83,84
• 51. age., s.89,90,91
• 52. age., s.89,90,91,102,103
• 53. Umay GÜNAY, “Türk Destan ve Efsanelerinde Kadın” , Tercüman Kadın Ansiklopedisi, c.II, İstanbul 1984, s. 415
• 54. Abdulkadir İNAN, age., s.274
• 55. Bahaddin ÖGEL, age., s.94,96
• 56. Ümit HASSAN, H. BERKTAY ve A. ÖDEKAN, Türkiye Tarihi 1, Cem Yayınları, İstanbul 1989, s.295
• 57. Naciye YILDIZ, Manas Destanı ve Kırgız Kültürü İle İlgili Tespit ve Tahliller, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Türk Dil Kurumu Yayınları: 623, Ankara 1995, s. 166-177
• 58. Orhan Şaik GÖKYAY, Dede Korkut Masalları, İstanbul, 1939, s. 74
• 59. Pertev Naili BORATAV, Köroğlu Destanı, İstanbul 1931, s. 107
• 60. Faruk SÜMER, Oğuzlar, Ankara 1967, s. 394
• 61. Muharrem ERGİN, Dede Korkut Kitabı, Millî Eğitim Basım Evi, İstanbul 1969, s.21
• 62. Faruk SÜMER, age., s.394
• 63. Orhan Şaik GÖKYAY, age., s.32
• 64. Naciye YILDIZ, age., s.165,167,170,171,183,186
• 65. Orhan Şaik GÖKYAY, age., s. 10
• 66. Sadık TURAL, Tarihten Destana Akan Duyarlılık, Atatürk kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları: 147, Türk Kültüründen Görüntüler Dizisi 36, 4. Baskı, Ankara 2000, s. 86,88
• 67. Bahaddin ÖGEL, Türk Kültürünün Gelişme Çağları, İstanbul 1998, s. 247
• 68. Wolfram EBERHARD, Çin’in Şimal Komşuları, Ankara 1942, s. 76,86,94
• 69. Laszlo RASONY, Tarihte Türklük, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları: 39, Ankara 1971, s. 57
• 70. Bahaddin ÖGEL, age., s.246,247
• 71. Muharrem ERGİN, age., s.98.
• 72. Muharrem ERGİN, Orhun Abideleri, Boğaziçi Yayınları 1,6. Baskı, İstanbul, 1978, s. 39
• 73. Talat TEKİN, İslâm Öncesi Türk Şiiri, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları, Türk Şiiri Özel Sayısı, Ankara 1986, s. 38
• 74. M. Öcal OĞUZ, “Manas Destanı ve Dede Korkut Kitabı’nda Kardeşler Arası İlişkiler”, Millî Folklar, c. 4, yıl: 8, sayı: 31/32, Güz/Kış 1996, s. 38
• 75. Pertev Naili BORATAV, age., s. 18,109
• 76. Muharrem ERGİN, Dede Korkut Kitabı, Türk Dil Kurumu Yayınları 169, Ankara 1989, s. 133,214,228
• 77. M. Öcal OĞUZ, age., s.39
• 78. Bahaddin ÖGEL, age., s.240
• 79. Şemseddin SAMİ, age., s.20
• 80. Orhan Şaik GÖKYAY, age., s.9
• 81. Şemseddin Sami, age., s.39,40,48
• 82. Yaptığımız araştırmalara göre, pederî ve pederşahî aile kavramları, pek çok araştırmacı veya ilim adamı tarafından nüansları dikkate alınarak kullanılmamıştır. Pederşahî (patrilineal) aile, tamamiyle baba ve onun soyuna dayanan, aile reisinin salâtesinin; yani, sultanlık hakkının olduğu, kadının ve çocuklarının herhangi bir fonksiyonun bulunmadığı bir aile biçimidir. İlk defa, Ziya Gökalp tarafından kullanılan pederi aile tanımı ise, demokratik bir velayete sahip olan babanın, eşinin fikir ve desteğini dealarak nihai karara vardığı aile şeklidir. Biz de, pederî aile biçiminin, Türk ailesinin özüne, mantığına en uygun aile tipi olduğunu düşündüğümüz için, bu tabiri kullanmayı uygun gördük.
• 83. Zuhal KARGI ÖLMEZ, Şerece-i Terakime, simurg Yayınları, İstanbul 1996, s.272
• 84. M.Fuad KÖPRÜLÜ, Türk Edebiyatı Tarihi, Ötüken Yayınları: 157, III. Baskı, İstanbul 1981, s. 17
• 85. Osman TURAN, Türk Cihan Hakimiyeti Mefkuresi Tarihi I-II, İstanbul 1969, s. 126
• 86. Osman TURAN, Selçuklular Tarihi ve Türk İslâm Medeniyeti, İstanbul 1969, s. 223,224
• 87. Osman TURAN, age., s. 157-159,164,165
• 88. Osman TURAN,, age., s. 128,129
• 89. Serim TİMUR, age., s.6
• 90. Wolfram EBERHARD, Çin Tarihi, Ankara 1947, s. 163.