YAŞLI BİREYLER İÇİN WEB SAYFALARI TASARIMININ ERGONOMİK AÇIDAN İNCELENMESİ

Yıl 2018, , 148 - 155, 29.12.2018

İsmail Sari , İhsan Özer

https://doi.org/10.33439/ergonomi.471595

Cited By: 1

Öz

Son yıllarda iki
önemli sosyokültürel eğilimi yaşıyoruz. Bunlardan ilki, birçok gelişmiş ülkede
20. yüzyılda başlayan insan ömrünün belirgin şekilde artması; ikincisi ise,
bilgi teknolojilerindeki gelişmeye bağlı olarak bilgisayar ve internet
kullanımının hızla benimsenmesidir. Bu durum günlük yaşamda güvenlik ve
bağımsızlığı artırarak, yaşlıların yaşamlarını iyileştirmeye katkı
sağlamaktadır. Teknoloji aynı zamanda yaşla ilgili sınırlamaların önlenmesinde,
sağlıklı yaşlanmanın sürdürülmesinde ve bilişsel yeteneklerin kaybedilmesini
engellemede de rol oynar. Geronteknoloji olarak adlandırılan bu yeni alanın
temel kaygısı, yaşlı insanlarda teknoloji kullanımının öngörülerini anlamak,
yaşla birlikte ortaya çıkan normatif değişikliklerin teknolojiyle nasıl
etkileştiğini ve daha iyi teknoloji ürünlerinin nasıl tasarlanacağını
belirlemektir. Bu bağlamda teknolojinin benimsenmesini ve kullanımını etkileyen
yaşla ilgili değişikliklerin gözden geçirilmesi, sonra da bu değişikliklerin
tasarıma olan etkilerinin ne olduğunun anlaşılması gerekir.

Yaşlıların bilgi teknolojisi kullanımının belirlenmesi
amacıyla yapılan bu çalışma Denizli kentsel kesimde 60 yaş üzerinde bilgisayar
kullanıcısı olan, yaşlı bireylerin internet ortamında kullandıkları web
sayfalarının temalarından kaynaklı karşılaştıkları zorluklar, örneklem üzerinde
değerlendirmeleri ve web sayfası kullanımı sırasında karşılaştıkları
zorlukların çözümü sürecinin ergonomik olarak ele alınması, web sayfası
tasarımında yaşlı bireylerin karşılaşabilecekleri zorlukların göz önünde
bulundurularak tasarlanmasını hedeflemektedir. Araştırmada bilgisayar kullanan
yaşlı bireyin internet kullanımına yönelik beklentiler ve benimsenmesine engel
oluşturan algılar çeşitli boyutlarıyla ele alınmıştır. 

Anahtar Kelimeler

yaşlanma, ergonomi, gerantoloji, bilgi teknolojileri, internet

Kaynakça

• Arning, K. & Ziefle, M. (2009). Different perspectives on technology acceptance: The role of technology type and age. In A. Holzinger & K. Miesenberger (Eds.), USAB 2009, LNCS 5889, (pp. 20-41), Springer-Verlag Berlin Heidelberg.Charness, N. (2008). Technology as multiplier effect for an aging work force. In K.W. Schaie & R. Abeles (Eds.), Social structures and aging individuals: Continuing challenges (pp. 167–192). New York: Springer.Charness, N. & Boot, W.R. (2009). Aging and information technology use: Potential and barriers. Current Directions in Psychological Science, 18(5), 253-258.Diener, E., Emmons, R.A., Larsen, R.J. & Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 49(1), 71-75. Enwald, H., Kangas, M., Keranen, N., Korpelaine, R., Huvila, I. & Jamsa, T. (2016). Opinions and use of mobile information technology among older people in Northern Finland-preliminary results of a population based study. ASIST, 14-18. Festervand, T.A., Meinert, D.B. & Vitell, S.J. (2011). Older adult‘ attitudes toward and adoption of personal computer-based lifestyle assistance. Journal of Applied Business research, 10(2), 13-22. González, A., Ramírez, M.P. & Viadel, V. (2015). ICT learning by older adults and their attitudes toward computer use. Current Gerontology and Geriatrics Research, 2015, 1-7. Article ID 849308, doi:10.1155/2015/849308Hill, R., Betts, L.R. & Gardner, S.E. (2015). Older adults’ experiences and perceptions of digital technology: (Dis)empowerment, wellbeing, and inclusion. Computers in Human Behavior, 48(C), 415-423. doi>10.1016/j.chb.2015.01.062Kalınkara, V., Başıbüyük, G.Ö. & Ay, F. (2016). Yaşlıların geronteknolojik ürünleri kabule yönelik tutumları. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 9(2), 1-19. Kalınkara, V., Tezel, H.E & Zorlu, T. (2016). Gero(n)teknoloji: Yaşlı ve teknoloji. İçinde V. Kalınkara (Ed.), Yaşlılık: Disiplinler arası yaklaşım, sorunlar, çözümler-2. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. (s.511-542). ISBN 978-605-320-426-8Köker, S. (1991). Normal ve Sorunlu Ergenlerin Yaşam Doyumu Düzeylerinin Karşılaştırılması Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara. Mervyn, K. & Allen, D.K. (2012). Sociospatial context and information behavior: Social exclusion and the influence of mobile information technology. Journal of Association for Information Science and Technology, 63(6), 1125-1141.Özgür, H. (2016). Adapting the media and technology usage and attitudes scale to Turkish. Educational Sciences: Theory & Practice, 16(5), 1711-1735. DOI 10.12738/estp.2016. 5.0085Rogers, W.A., Stronge, A.J. & Fisk, A.D. (2005). Technology and aging. Reviews of Human Factors and Ergonomics, 1(1), 130-171. Rosen, L.D., Whaling, K., Carrier, L.M., Heever, N.A. & Rokkum, J. (2013). The media and technology usage and attitudes scale: An empirical investigation. Comput Human Behav. 29(6): 2501–2511.Umemuro, H. (2004). Computer attitudes, cognitive abilities, and technology usage among older Japanese adults. Gerontechjournal, 3(2), 64-76.Umemuro, H. & Shirokane, Y. (2003). Elderly Japanese computer users: Assessing changes in usage, attitude, and skill transfer over a one-year period. Universal Access in the Information Society, 2(4), 305-314. Zhou, X. & Shen, W. (2016). Research on interactive device ergonomics designed for elderly users in the human-computer interaction. International Journal of Smart Home, 10(2), 49-62. http://dx.doi.org/10.14257/ijsh.2016.10.2.06